11.

Số từ: 1484
Nguyễn Thị Hương Thảo dịch
C.ty Nhã Nam phát hành
Nhà xuất bản Hội nhà văn

Bọn con đã trả tiền taxi rồi,
tôi nói.
Bởi vậy mẹ có thể vờ tỏ ra hòa hảo được không. Coi đây là một bài tập tiết kiệm kinh phí đi.

Mẹ tôi và tôi bước về phía bãi đỗ taxi bên ngoài trường. Bà có vẻ chẳng hề mong muốn tới viếng thăm nơi ông Gandhi từng sống. Sabarmati Ashram, ở ngoại ô thành phố, là một nơi rất thu hút khách du lịch. Ananya đã mua bữa trưa gói thành những gói nhỏ từ cửa hàng Topaz. Với cô, đây sẽ là khoảnh khắc rất Kodak để đi picnic gần sông Sabarmati. Tất nhiên, cô chưa có ý niệm gì về khoảnh khắc Kodak cô đã lỡ mất khi mẹ tôi đưa ra những lời nhận xét thâm sâu về một vài cô diễn viên Nam Ấn.

Chúng tôi đặt xe Qualis cơ mà,
tôi nói với người tài xế đang đứng cạnh một chiếc Indica. Ananya và gia đình cô đã đứng ở chỗ đợi taxi. Trông mẹ cô như thể vừa hoàn thành một màn càu nhàu, có lẽ đó là vẻ mặt vốn có của bà.

Chiếc Qualis đó phải đi phục vụ bầu cử rồi. Chúng tôi chỉ còn chiếc này.
Người tài xế taxi vò điếu thuốc trong lòng bàn tay.

Làm sao chúng tôi ngồi đủ được?
tôi băn khoăn.

Chúng tôi chở gấp đôi cũng được mà, vào đi,
người tài xế nói.

Chúng ta đi xe tuk tuk vậy,
tôi nói.

Mẹ không đi xe tuk tuk đâu,
mẹ tôi nói trong khi luồn vào hàng ghế sau.

Anh có thể ngồi lên trên này và để cô đây ngồi vào lòng anh,
người tài xế chỉ vào Ananya và nói với tôi. Mẹ Ananya trừng mắt nhìn anh ta một cái đủ để anh ta câm nín luôn tới cuối ngày.

Mẹ, mẹ đi xe tuk tuk được chứ?
Ananya hỏi.

Sao phải thế? Chúng ta cũng trả tiền xe mà,
bà đáp.
Gì đó không gì đó không gì đó!


Trời ơi là trời, mẹ ơi là mẹ,
Ananya nói.
Cuối cùng chúng tôi cũng bố trí được. Bố Ananya ngồi ghế trước, Ananya ngồi trong lòng ông. Mẹ Ananya ngồi phía sau, đứa con trai ngồi trong lòng bà. Mẹ tôi thì đã chiếm ghế cạnh cửa sau người tài xế. Tôi len mình vào giữa hai bà.
Sabarmati Ashram cách trường tám cây số. Hai mươi phút đi xe mà cảm tưởng như một giờ, tại vì yên lặng quá. Ananya cố gắng nói chuyện với bố mẹ cô. Họ vờ như không nghe thấy và thò đầu ra khỏi cửa kính. Mẹ tôi lấy ra một gói bánh quy Nice và bắt đầu ăn mà chẳng thèm mời ai. Rồi bà cầm một cái nhét vào miệng tôi, như để khẳng định quyền làm mẹ. Tất nhiên, tôi không thể từ chối.


Sao mọi người lại yên lặng thế?
Ananya nói với tôi khi chúng tôi tới quầy bán vé ở Ashram.

Mẹ anh đã bình phẩm linh tinh ở lễ tốt nghiệp,
tôi nói, hy vọng Ananya sẽ không hỏi thêm chi tiết.

Bà đã nói gì?
Ananya nói trong khi rút ra đủ tiền trả sáu vé.

Chẳng có gì quan trọng cả. Nhưng sau đó bố mẹ em đã bỏ đi.


Chính xác mẹ anh đã nói gì?
Ananya kiên quyết.

À, điều gì đó về những cô gái Nam Ấn buông thả hay sao đó. Chẳng có gì to tát đâu.


Gì cơ?
Ananya sửng sốt nhìn tôi.

Anh có nói đâu. Mẹ anh nói. Bình phẩm linh tinh ấy mà, bỏ đi.


Em chẳng biết nói gì nữa,
Ananya nói.

Không có gì đâu. Giờ hãy làm sao để mọi người nói chuyện lại với nhau,
tôi nói khi chúng tôi bước tới cổng chính.
Chúng tôi bước vào trong Ashram. Gandhi đã sống ở đây từ năm 1915 tới 1930. Cuộc diễu hành chống thuế muối nổi tiếng đã bắt đầu từ Ashram này. Ananya chọn một hướng dẫn viên, chẳng vì lý do gì khác ngoài để mọi người bước đi cùng nhau. Chúng tôi đi qua khu triển lãm - với rất nhiều tranh, ảnh, những bức thư và những bài báo của Gandhi.

Và khi Gandhi rời đi năm 1930 vì cuộc diễu hành chống thuế muối Dandi, Người đã thề không bao giờ quay trở về Ashram cho tới khi Ấn Độ giành được độc lập,
hướng dẫn viên nói bằng giọng bài bản.
Và Người đã không quay trở về từ ngày đó.


Vậy ông có quay lại sau khi Ấn Độ đã được tự do không?
mẹ Ananya muốn biết.

Ôi,
hướng dẫn viên thở dài,
Người đã không thể. Người đã bị bắn chết sáu tháng sau khi đất nước giành được độc lập.

Mẹ tôi, không chịu lép vế trong việc đặt câu hỏi, quay sang phía hướng dẫn viên.
Tại sao lại gọi là cuộc diễu hành Dandi? Bởi vì ông ấy cầm gậy[14] à?

Hướng dẫn viên cười. Cũng giống như phong cách của anh ta, điệu cười của anh ta cũng rất kịch.
Chúng ta hiểu biết mới ít ỏi làm sao về con người vĩ đại nhất Ấn Độ. Không đâu bà, Dandi là địa danh, cách đây năm trăm cây số.

Anh hướng dẫn viên đưa chúng tôi tới trước một tấm bản đồ và chỉ vào một thành phố ven biển.
Mẹ Ananya quay về phía bố cô và nói bằng tiếng Tamil.
Gì đó không gì đó kiến thức người Punjab gì đó.


Ôi trời, ôi trời,
bố Ananya đang chú tâm vào tấm bản đồ, nói nhanh cho qua. Mẹ Ananya tiếp tục.
Trí thông minh bằng số không, vô văn hóa. Gì đó gì đó đần độn vô giáo dục gì đó.

Tôi không biết liệu mẹ Ananya có nhận ra rằng bà đã sử dụng một vài từ tiếng Anh hay không, hay có lẽ bà đã cố tình chèn chúng vào đó. Bà đã tung đòn trả đũa. Mẹ tôi nghe bà nói liền nhìn tôi. Anh hướng dẫn viên có vẻ lo lắng vì khoản tiền boa của anh ta đang gặp nguy.

Các vị thấy đó, Gandhi rất tin tưởng rằng tất cả người Ấn Độ sẽ đoàn kết. Giờ chúng ta sẽ đi xem những di vật cá nhân của Gandhi. Mời theo lối này,
anh hướng dẫn viên nói, đánh tan những cái liếc lạnh như băng vùng cực giữa hai bà mẹ.

Chúng tôi ngồi ăn trưa dưới tán cây trong khuôn viên Ashram, trông như đoàn tử tù chờ lên đoạn đầu đài. Mọi người đang lặng lẽ ăn thì Ananya thông báo.
Bọn con thích nhau.

Mọi người nhìn nhau bối rối. Hầu hết mọi người trong nhóm này đều chẳng thích gì nhau.

Krish và con, bọn con thích nhau,
Ananya mỉm cười.

Mẹ bảo con rồi mà. Mẹ đã nhận thấy có gì đó ám muội…
Mẹ tôi xé chiếc bánh mì.

Chẳng có gì mờ ám cả. Chẳng có gì phải lo đâu bác. Chúng con chỉ muốn chia sẻ hạnh phúc của mình. Chúng con chỉ là hai người đang yêu thôi.

Ananya đang nói thì mẹ cô xen vào.

Im ngay, Ananya!
Mẹ Ananya trừng trừng nhìn cô. Tôi tự hỏi không biết liệu bà có tát cô không. Và tôi tự hỏi liệu Ananya có bỏ qua cái tát đó hay không, xét đến việc chúng tôi đang ở trong ashram của Gandhi.

Đây chính là điều mẹ đã nói về lũ con gái Nam Ấn. Chỉ riêng ở Delhi đã có nhiều trường hợp lắm rồi,
mẹ tôi nói, ngứa ngáy muốn chiến đấu tiếp với mẹ Ananya.

Mẹ, bình tĩnh đi,
tôi nói.

Mẹ đã nói gì? Mẹ đã nói gì sao?
mẹ tôi hỏi.

Đứng dậy đi,
mẹ Ananya nói với chồng mình. Giống như ti vi tuân theo chiếc điều khiển, ông đứng dậy. Em trai Ananya đứng dậy theo.
Chúng ta sẽ đi xe tuk tuk về,
mẹ Ananya nói.
Ananya ngồi dưới tán cây, bối rối.

Giờ con định ở lại với bọn họ hay sao?
mẹ Ananya hỏi.

Thôi nào, mẹ!
Giọng Ananya như sắp khóc.
Mẹ Ananya xốc cô dậy lôi đi. Anh hướng dẫn viên nhìn thấy họ rời đi thì trông có vẻ bối rối. Tôi trả tiền cho anh ta và quay trở lại với mẹ tôi. Bà đã ăn xong những thìa cuối cùng món gà rán nấu trong hỗn hợp gia vị của Topaz dưới tán cây.

Họ đi rồi,
tôi nói.

Tốt. Xe sẽ rộng rãi hơn,
bà nói.
= =
• Chú thích •
[14] Dandi là tên địa danh, nhưng trong tiếng Sanskrit/Hindi cũng có nghĩa là gậy.