Chương 44 Trang sử cận đại bị lãng quên

Đấu tố
Nói tới đấu tố, tôi nhớ có lần được nghe kể một câu chuyện đại khái thế này:
Mấy chục năm trước ở miền Bắc, có một hôm một nhóm thanh niên mặc đồ xanh đội nón cối xông vào một căn nhà lớn, trói một người đàn ông lớn tuổi lôi ra ngoài.
Người thanh niên đi đầu quát hỏi người đàn ông: "Mày là thằng giàu nhất cái làng này hử?"
Người đàn ông gật đầu. Thanh niên lại hỏi: "Mày từng theo Tây hử?"
Người đàn ông đáp: "Dạ thưa cán bộ, con có bạn người Tây, nhưng không theo Tây, con cũng yêu nước."
Thanh niên lớn tiếng quát hỏi: "Mày tên gì đó?"
Người đàn ông đáp: "Cán bộ quên mất rồi, con là người đã đẻ ra cán bộ đấy ạ!"
Tất nhiên đây không phải là chuyện cười, những chuyện thế này đã xảy ra vào thời cải cách ruộng đất, đấu tố địa chủ, ngay cả con cái cũng mang cha mẹ mình ra đấu tố.
Có lời đồn rằng, một trong những người đứng đầu Bắc Việt thời bấy giờ cũng mang cha mẹ mình ra đấu tố đến chết, bởi vì cha mẹ ông ta đều là địa chủ.
Sau này có một lời giải thích khác, nói rằng thực chất ông ta không giết cha mẹ mình, ông ta chỉ đem họ đến một nơi nào đó không có ai biết, rồi tung tin rằng ông ta đã đấu tố cha mẹ, để tạo động lực cho cuộc cải cách ruộng đất thành công hơn, vì người ta khi thấy người đứng đầu của họ đấu tố cha mẹ, thì họ cũng sẽ làm theo.
Tôi cũng không biết lời giải thích sau có đúng không, nhưng việc cổ vũ cấp dưới giết cha mẹ, có khi còn tà ác hơn cả việc đấu tố cha mẹ đến chết nữa.
Sách giáo khoa không phải là thước đo cho tiêu chuẩn Thiện ác. Sách giáo khoa nói người nào đó xấu, họ chưa chắc đã xấu. Sách giáo khoa nói người nào đó tốt, họ chưa chắc đã tốt. Thiện ác ấy là Trời phân định, chứ không phải do kẻ thắng cuộc phân định.
Có lẽ, có những người bị sách giáo khoa lăng mạ, phỉ báng không tiếc lời, nhưng không chừng hôm nay họ đã trở thành Thần. Ngược lại, sách giáo khoa thổi phồng một cá nhân nào đó, như thể là vĩ đại lắm, cũng không chừng vừa chết đã bị xuống địa ngục.
Cái đó... khó nói lắm!