Chương 18

Dịch giả: Trương Đắc Vỵ
NXB Văn Học
Nói sao cũng được, tùy các người, một kẻ sát nhân đáng trọng; vì tôi giết không phải do căm ghét mà hoàn toàn vì danh dự.[54]
• SHAKESPEARE
[54] Othello (hồi 5, cảnh hai) của William Shakespeare.
Cảnh chém giết tàn bạo mà chúng tôi không định miêu tả tỉ mỉ, chỉ nhắc qua ở chương trên, được ghi chép rành mạch trong những trang sử thuộc địa mang tiêu đề chính xác là:
Vụ thảm sát ở William Henry
. Nó càng tô đậm vết nhơ đã để lại trước đây cho viên tướng Pháp trong một trường hợp giống hệt, khiến cho cái chết quá sớm và vẻ vang của ông cũng không gột sạch. Bây giờ, thời gian đã làm phai nhòa dần. Nhưng có hàng ngàn người được biết Montcalm đã chết như một anh hùng ở vùng đồng bằng Abraham, cũng phải nhìn nhận rằng ông ta quá thiếu dũng khí, mà thiếu cái đó thì con người không thể thực sự vĩ đại. Từ nhân vật lừng lẫy này, người ta có thể viết nhiều trang sách để chứng minh những nhược điểm ở một con người xuất sắc, để vạch ra rằng những tình cảm cao thượng, thái độ phong nhã tuyệt vời cũng như lòng can đảm nghĩa hiệp dễ mất tác dụng biết bao trước sức tấn công hủy hoại của tính ích kỷ, và cũng để cho thiên hạ thấy rằng một con người có đầy đủ những đức tính thứ yếu đã thiếu sót khi cần phải tỏ ra rằng bảo vệ nguyên tắc còn cao hơn làm chính trị rất nhiều. Nhưng công việc này vượt quá quyền hạn của chúng tôi. Vì lịch sử, cũng như tình yêu, thường hay tô son điểm phấn cho những nhân vật của mình, chắc hẳn hậu thế chỉ biết tới Louis Montcalm như một người đã dũng cảm bảo vệ đất nước, còn thái độ nhẫn tâm làm ngơ của ông ta bên bờ hồ Oswego và hồ Horican sẽ bị lãng quên. Chúng tôi rất tiếc rằng ngành sử anh em có nhược điểm này, và xin rút ra khỏi một lĩnh vực bất khả xâm phạm để trở về trong phạm vi nghề mọn của mình.
Ngày thứ ba từ khi pháo đài thất thủ sắp trôi qua, nhưng nội dung câu chuyện vẫn còn giữ chân độc giả bên bờ
hồ thiêng liêng
. Lần cuối cùng chúng ta có mặt tại đó là lúc đang diễn ra cuộc tàn sát náo động xung quanh các công sự. Giờ đây, quang cảnh thật thê lương tang tóc. Những kẻ chiến thắng, máu hoen trên người, đã đi rồi; doanh trại của họ mới vừa đây còn vang tiếng hò reo phấn khởi của đoàn quân thắng trận, chỉ còn lại khu lều yên ắng vắng tanh. Pháo đài William Heruy là một đống hoang tàn âm ỉ với những chiếc xà gỗ cháy thành than, những mảnh đại bác và những mảng tường ngổn ngang trên khắp các ụ đất.
Tiết trời cũng thay đổi một cách đáng sợ. Nắng ấm của mặt trời không xuyên qua nổi màn hơi nước dày đặc; hàng trăm thây người bị ánh nắng gay gắt tháng Tám thiêu đen, giờ đây teo cứng trước những cơn gió của một mùa đông đến sớm. Những đám sương mù trắng xóa mới vừa qua còn lượn lờ trên những rặng núi bay về phương Bắc, nay bị gió giật trở lại, hình thành một đám mây xám xịt vô tận. Không còn đâu cảnh hồ Horican sáng loáng và nhộn nhịp bóng người, nước hồ xanh giận dữ xô vào bờ, như muốn trút rác rưởi lên mặt đất hôi tanh. Riêng con suối trong vắt còn vương chút vẻ đẹp, nhưng nó chỉ phản chiếu một bầu trời ảm đạm. Khí trời mát mẻ nhẹ nhàng làm tôn cảnh đẹp và dịu vẻ hoang vu, cũng không còn nữa; gió Bắc phũ phàng tràn qua mặt hồ đìu hiu, cuốn theo bao cảnh ngoạn mục mà trí tưởng tượng của con người không hình dung ra được.
Cánh đông xanh tươi trở nên xác xơ như bị lửa thiêu trụi. Nhưng lác đác giữa cảnh hoang tàn chồi lên một búi cây cỏ xanh tốt, sản phẩm mới của một mảnh đất đã được tưới bón bằng máu người. Phong cảnh đó đẹp mắt biết bao trong những ngày sáng sủa đẹp trời; nhưng giờ đây, nó tựa như một bức tranh vẽ cuộc sống trong đó mọi vật được thể hiện dưới những màu sắc trơ trụi nhất nhưng cũng chân thật nhất.
Thật khó mà phân biệt được những búi cỏ lẻ loi và xơ xác đang vươn lên dưới những cơn gió táp, và những nọn núi đá trơ trụi sừng sững như đập vào mắt; nhìn lên khoảng không bao la cho dịu bớt căng thẳng, chỉ thấy mây đen che kín bầu trời.
Gió thổi thất thường, lúc quét sạch mặt đất như rền rĩ bên tai giá lạnh của người chết, khi vọt lên cao thành tiếng rít thảm sầu, rồi bay vào rừng, cuốn theo từng đám lá và cành cây. Những con quạ đói vật lộn với những cơn lốc, và ngay sau khi bay ra khỏi biển rừng xanh um trải dài dưới cánh, chúng liền sà xuống, lăn xả vào bàn tiệc gớm guốc.
Tóm lại, cảnh vật thật hoang vu hiu hắt, tưởng như tất cả những ai đã dám xâm phạm tới đều bị thần Chết thẳng tay đánh gục. Nhưng bây giờ nơi đây không còn là cấm địa nữa. Từ khi những kẻ gây ra những hành động điên rồ làm cho quang cảnh càng thêm điêu tàn đã đi khỏi, lần đầu tiên thấy có bóng người.
Khoảng chừng một tiếng đồng hồ trước khi tắt nắng của ngày thứ ba đã nói ở trên, có năm người xuất hiện trước cửa rừng, ở chỗ có con đường xuyên sơn đi về sông Hudson; họ tiến về phía những công sự hoang tàn. Mới đầu, họ đi chậm chạp và dè dặt, như thể ghê tởm trước cảnh chết chóc hoặc e ngại những chuyện hãi hùng tái diễn. Người đi đầu, dáng vẻ thận trọng nhanh nhẹn của một thổ dân, leo lên các mỏm cao để quan sát và làm hiệu chỉ cho những người đồng hành con đường đi mà anh ta cho là an toàn nhất. Bốn người đằng sau cũng không thiếu sự thận trọng và phòng bị đối với một cuộc chiến đấu trong rừng.
Một người cũng là Anh điêng, đi hơi lánh về một bên, luôn luôn nhìn về ven rừng với con mắt từ lâu quen phát hiện nguy hiểm qua những dấu hiệu nhỏ nhất. Ba người còn lại là da trắng; loại vải cũng như quần áo họ mang trên người rất thích hợp với công việc đầy may rủi của họ là bám sát một đoàn quân rút lui trong rừng rậm.
Cảnh tượng hãi hùng luôn luôn hiện ra trên đường đi tới bờ hồ Horican đã có tác động khác nhau tới tính tình của mỗi người trong đoàn. Trong khi bước nhanh qua cánh đồng, người thanh niên dẫn đầu chỉ dám liếc nhìn những thây người què cụt, cố giữ trang nghiêm cho khỏi lộ xúc động, bởi chưng anh còn quá ít từng trải để có thể hoàn toàn chế ngự tác động mãnh liệt và đột ngột của những tình cảm riêng. Trái lại người da đỏ thứ hai vượt lên trên sự mềm yếu đó; bác vừa đi vừa nhìn thẳng vào đống tử thi với mục đích rõ rệt và bằng con mắt bình tĩnh của một người từ lâu đã quen với những cảnh tương tự. Ngay cảm giác của ba người da trắng cũng không giống nhau tuy rằng họ đều có vẻ đau buồn. Người có mớ tóc bạc, mặt hằn vết răn, dáng đi con nhà võ mặc dù đã cải trang thành một người dân đường rừng, tỏ ra quá quen thuộc với chiến trận; vậy mà mỗi khi nhìn thấy cảnh nào quá khủng khiếp, ông ta cũng phải lẩm bẩm kêu than. Người thanh niên đi bên cạnh cũng thấy rùng mình ghê sợ, nhưng dường như anh ta cố nén tình cảm, sợ ảnh hưởng tới người đồng hành. Riêng người thứ ba đi tụt phía sau, không che đậy những ý nghĩ của mình, chẳng sợ ai nhận xét, cũng chẳng quan tâm tới hậu quả. Trước cảnh chết chóc hãi hùng, bác không hề nao núng mà còn hết lời nguyền rủa như muốn tỏ ra rằng bác kịch liệt tố cáo tội ác của quân thù.
Qua những đặc điểm của từng người trên đây, chắc hẳn độc giả đã nhận ra hai người Mohican và anh bạn da trắng của họ là người trinh sát, cùng với Munro và Heyward. Số là người cha đi tìm hai con gái; trợ thủ cho ông là chàng thanh niên có liên quan mật thiết tới hạnh phúc gia đình ông, cùng với ba con người dũng cảm và đáng tin cậy đã tỏ rõ tài năng và lòng trung thành trong những cuộc thử thách kể ở những chương trên.
Khi Uncas, người dẫn đầu, đi tới giữa cánh đồng, anh ta bỗng thốt lên một tiếng kêu khiến tất cả đổ xô tới. Người chiến binh trẻ đừng lại trước những thây đàn bà chồng chất ngổn ngang trên mặt đất. Mặc dù cảnh tượng kinh khủng và đau lòng, Munro và Heyward vẫn chạy lại gần đống tử thi hôi thối; với một tình thương không gì dập tắt, họ cố phát hiện giữa những mảnh áo quần sặc sỡ một vết tích nào của những người họ đang tìm kiếm. Không tìm thấy gì, người cha và người tình đỡ lo một chút, nhưng họ lại rơi vào một tâm trạng băn khoăn cũng khổ tâm gần như nếu biết rõ sự thật phũ phàng nhất. Giữa lúc hai người thẫn thờ suy nghĩ thì người trinh sát đi tới. Nhìn cảnh tượng thê thảm bằng cặp mắt đầy tức giận, con người có thân hình tráng kiện lên tiếng (từ lúc tới cánh đồng, bây giờ mới thấy bác nói to và rành rọt):

Tôi đã từng có mặt trên nhiều chiến trường khốc liệt và cũng đã tốn nhiều công sức lần theo vết máu quân thù, nhưng chưa bao giờ thấy bàn tay lũ quỷ tàn bạo như ở đây. Người Anh điêng nặng đầu óc phục thù, và tất cả những ai quen biết tôi đều rõ rằng trong huyết quản của tôi không lẫn máu người da đỏ. Nhưng trước thiên địa trời đất và với sự che chở của Thượng đế luôn có mặt tại chốn rừng thiêng nước độc này, tôi phải nói rằng nếu có những tên Pháp dẫn xác tới đây thì khẩu súng này sẽ làm tròn nhiệm vụ của nó chừng nào đá còn xòe lửa và thuốc súng còn cháy! Tôi nhường rìu và đao cho những người có thiên năng sử dụng. Bác nghĩ sao, Chingachgook?
Mắt Chim Ưng nói tiếp bằng tiếng Delaware.
Đến giữa mùa tuyết rơi, liệu bọn Huron da đỏ có khoe khoang việc làm này với vợ con chúng được không?

Một nét giận dữ thoáng trên khuôn mặt rám đen của người thủ lĩnh Mohican, bác nới dây buộc con dao nằm trong vỏ, quay nhìn chỗ khác, nét mặt trở lại bình thản như không hề bị một tình cảm nào khích động.

Montcalm! Montcalm!
người trinh sát tiếp tục, giọng đầy căm hờn, không giữ được bình tĩnh như Chingachgook,
Người ta bảo rằng sẽ có ngày tất cả những hành động đẫm máu sẽ bị đôi mắt sáng suốt của Chúa nhìn thấu. Tai họa sẽ giáng xuống đầu kẻ khốn kiếp đã gây ra cảnh này cùng với lời phán xét lơ lửng trên đầu nó! Nhưng kìa, rõ ràng có một người da đỏ nằm chết ở đằng kia, chòm tóc trên đầu đã bị lột. Bác Chingachgook thử xem có phải một người của bộ tộc bác không. Nếu đúng thì phải chôn cất tử tế như đối với một chiến binh dũng cảm. Nhìn mắt bác, tôi biết bác đang nghĩ gì: một tên Huron sẽ phải trả món nợ này trước khi gió cuốn đi hết mùi máu.

Chingachgook tiến lại gần xác chết bị chém nát, lật lên; nhìn những dấu hiệu trên thây ma, bác nhận ra một người da đỏ thuộc sáu bộ lạc đồng minh, là những người chiến đấu trong hàng ngũ quân Anh nhưng lại rất thù ghét dân Mohican. Bác lấy chân đá vào cái vật ghê tởm rồi quay gót, thản nhiên như đối với xác một con vật. Người trinh sát hiểu ý, lại tiếp tục kể tội viên chỉ huy Pháp với một giọng đầy căm hờn:

Chỉ có một trí óc sáng láng và một quyền lực vô hạn mới đám giết sạch ngần này mạng người, trí óc có sáng láng mới thấy được sự cần thiết phải trừng phạt, và không có quyền lực thì làm sao có thể hủy bỏ những sinh vật mà Chúa đã tạo ra! Tôi cho rằng giết một con hươu thứ hai trong lúc chưa ăn hết con thứ nhất là có tội, trừ phi trong trường hợp hành quân hoặc mai phục. Đối với chiến binh phải chiến đấu ác liệt mặt đối mặt với kẻ thù thì vấn đề lại khác; dù là người da trắng hay da đỏ, họ sinh ra để chết với khẩu súng hoặc chiếc rìu trong tay… Uncas, đi lại đằng này, mặc cho bầy quạ rỉa xác tên Mingo. Bác có kinh nghiệm là loài quạ ưa thích thịt của bọn Oneidas; vậy cứ để cho chúng thỏa mãn cơn thèm.

Bỗng người thanh niên Mohican kêu lên một tiếng, kiễng chân nhìn chằm chằm về phía trước khiến lũ quạ hoảng sợ bay đi tìm mồi nơi khác.

Cái gì thế, cháu?
người trinh sát hỏi khẽ, thân hình cao lớn thu lại như con chó sắp vồ mồi,
Phải chăng Chúa dẫn đến cho chúng ta một tên lính Pháp đi lang thang kiếm chác. Bác dám chắc hôm nay cây Sát Hươu này sẽ bắn xa hơn mọi ngày.

Không đáp, Uncas nhảy vọt lên trước, lát sau đã thấy lôi ở trong bụi ra một mảnh chiếc khăn quàng xanh đi đường của Cora, vung lên một cách đắc thắng. Nhìn cử chỉ vung vẩy của Uncas và thấy anh thốt lên một tiếng kêu nữa, mọi người ùa tới.

Con ta!
Munro như điên như dại vội kêu lên,
Hãy trả con cho ta!


Uncas sẽ cố gắng.
Câu trả lời ngắn gọn và thắm thiết.
Munro hầu như không nghe thấy lời cam kết giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Ông cầm mảnh khăn nắm chặt trong tay, cặp mắt hãi hùng nhìn vào đám bụi rậm như vừa lo vừa hi vọng phát hiện ra những bí mật ẩn náu bên trong.

Không thấy có người chết ở đây,
Heyward nói,
dường như cơn phong ba bão táp không đi qua chốn này.


Điều đó đã rõ rồi, và còn sáng tỏ hơn cả bầu trời trên đầu chúng ta,
người trinh sát điềm tĩnh đáp,
nhưng đúng là cô ta, hoặc những kẻ bắt cóc cô, đã đi qua đám bụi cây này vì tôi nhớ có thấy cô ta mang một mảnh vải để che khuôn mặt mà ai cũng muốn nhìn. Uncas, cháu có lý; cô gái tóc đen đã tới chỗ này và, như một con nai hoảng sợ, đã chạy trốn vào rừng; không ai có thể chạy được mà lại đứng chờ chết. Ta hãy đi tìm những dấu vết cô ta để lại vì đối với con mắt của người Anh điêng, đôi khi tôi nghĩ rằng ngay một con chim ruồi cũng để lại vết tích trên không trung.

Theo lời gợi ý, người thanh niên Mohican vọt lên trước; Mắt Chim Ưng vừa nói hết câu đã nghe thấy tiếng kêu hớn hở của Uncas từ phía ven rừng vọng lại. Tới nơi, mọi người nhìn thấy một mảnh khăn mắc trên một cành thấp của một cây sồi.

Từ từ, từ từ thôi,
người trinh sát giơ ngang khẩu súng dài trước thái độ hăm hở của Heyward,
bây giờ chúng ta đã nắm được công việc của mình rồi; nhưng không được làm mất dấu vết quý báu này. Hấp tấp một chút sẽ làm chúng ta vất vả hàng giờ. Tuy nhiên chúng ta chắc thắng, đó là một điều không thể phủ nhận được.


Cầu Chúa phù hộ cho anh, hỡi con người dũng cảm!
Munro kêu lên,
Nhưng các con tôi chạy về hướng nào? Chúng ở đâu?


Con đường các tiểu thư đi còn tùy thuộc vào nhiều may rủi. Nếu chỉ có hai chị em thì họ quanh quẩn đâu đây thôi, có thể chỉ cách chúng ta trong vòng mươi mười hai dặm; nhưng nếu họ rơi vào tay bọn Huron hay những tên Anh điêng theo Pháp thì có thể lúc này họ đã ở gần biên giới Canada. Nhưng không sao,
thấy Munro và Heyward đầy vẻ lo âu thất vọng, người trinh sát lựa lời nói,
hai người Mohican đây và tôi đã tìm thấy đầu này của con đường, dựa vào đó chúng tôi sẽ tìm ra đầu đường bên kia dù có cách đây hàng trăm dặm. Khoan khoan, Uncas, cháu nôn nóng như một người ở vùng đất mới vậy; cháu quên rằng những bàn chân nhỏ nhắn đủ để lại những dấu vết mờ.

Bỗng Chingachgook thốt lên một tiếng kêu; bác đang mải xem xét một lối mới mở giữa đám bụi cây thấp ở ven rừng; sau đó bác đứng thẳng lên, chỉ tay xuống đất với thái độ của một người nhìn thấy một con rắn ghê tởm.

Rõ ràng đây là vết chân của một người đàn ông,
Heyward cúi nhìn vào chỗ Chingachgook vừa chỉ, kêu lên,
kẻ đó đã bước lên bờ cái đầm này; dấu vết còn đây, không thể nhầm được. Hai chị em Cora bị bắt rồi.


Như thế còn hơn bị đói trong rừng,
người trinh sát đáp,
và họ sẽ để lại dấu vết rõ hơn. Tôi dám đánh cuộc năm chục bộ lông hải ly lấy năm chục viên đá rằng chỉ trong vòng một tháng, hai người Mohican và tôi sẽ vào được làng bản của kẻ thù Uncas cúi xuống xem vết giày này có giúp ích gì cho ta không. Rõ ràng đây là giày moccasin chứ không phải loại giày thông thường.

Người thanh niên Mohican quỳ xuống bên cạnh dấu giày; anh gạt những chiếc lá rơi rụng sang hai bên, xem xét kỹ lưỡng như một người đổi tiền xem xét một tờ giấy bạc khả nghi trong thời kỳ có nhiều giấy bạc giả; cuối cùng, anh đứng dậy tỏ ra hài lòng về kết quả tìm kiếm.

Thế nào, cháu,
người trinh sát vội hỏi,
dấu giày nói lên cái gì, và dựa vào đó cháu có ý kiến gì không?


Cáo Tinh Khôn.


Té ra vẫn con quỷ điên ấy! Nó chưa hết nhảy cẫng chừng nào cây súng Sát Hươu này chưa nhắn nhủ cho nó đôi lời thân thiện.

Heyward không muốn chấp nhận một sự thật ghê tởm, anh nói với một giọng mang nhiều hy vọng hơn lo ngại:

Chắc có sự nhầm lẫn chi đây; giày moccasin đều giống nhau cả thôi.


Giày moccasin giống nhau ư! Nói vậy có khác gì bảo rằng bàn chân con người đều giống nhau cả. Ai cũng biết có bàn chân dài và bàn chân ngắn, bàn chân to và bàn chân thon, có mu bàn chân cao lại có mu thấp, có bàn chân đi vòng kiềng bàn chân đi chữ bát. Giày moccasin không giống nhau cũng như sách vậy, tuy rằng kẻ đọc được sách ít khi phân biệt nổi những dấu giày. Tạo hóa đã xếp đặt tất cả đâu vào đấy, phú cho mỗi người một vài tài riêng. Uncas, để bác xem nào; dù sách hay giày thì có hai ý kiến vẫn tốt hơn một.
Người trinh sát cúi xuống xem rồi tiếp luôn,
Cháu nói đúng, đây là vết giày mà chúng ta đã thấy quá nhiều trong lần săn đuổi trước. Thằng cha này hay uống rượu mỗi khi có dịp thuận tiện. Những người Anh điêng uống rượu dằn ngón chân xuống đất mạnh hơn những người không uống rượu, là vì một người say rượu, dù da trắng hay da đỏ, thường phải đi giạng chân. Vết giày này cũng dài rộng như thế. Chingachgook hãy nhìn xem, bác đã nhiều lần đo dấu giày của hắn, chúng ta săn lùng loài sâu bọ này từ thác Glen tới suối nước bổ.

Chingachgook cúi xuống quan sát, chỉ lát sau bác đã đứng dậy, điềm đạm đáp gọn:

Magua.


Thế là rõ ràng rồi; như vậy là cô gái tóc đen và Magua đã đi qua đây.


Alice không qua ư?
Heyward hỏi.

Chúng ta chưa thấy dấu hiệu gì của cô ấy cả.
Người trinh sát đáp mắt chăm chú nhìn từ cây cối, bụi rậm đến mặt đất,
Cái gai gì thế kia? Uncas, hãy đem về đây cái vật lủng lẳng ở đám bụi gai đằng kia.

Khi Uncas mang về, người trinh sát cầm giơ lên và, như mọi lần, cười không thành tiếng nhưng khoái trá.

Đây là cái còi toe toe của thầy quản hát,
bác nói,
sẽ còn có những vết tích khác khiến cho một ông thầy tu cũng có thể lần ra đường đi. Uncas, hãy tìm dấu vết một chiếc giày đủ dài để có thể mang được một thân hình lẻo khoẻo cao gần hai thước. Tôi bắt đầu đặt chút hy vọng vào anh chàng này từ khi anh ta bỏ hát hỏng nghêu ngao để theo một nghề có ích hơn.


Ít ra anh ta cũng đã giữ đúng lời hứa,
Heyward nói,
và hai chị em Cora đã có một người bạn đường.


Phải,
Mắt Chim Ưng chống súng xuống đất, tựa người vào nói với một giọng khinh miệt rõ rệt,
chắc anh ta lại dạy các cô hát! Nhưng liệu có giết được hươu nai cho họ ăn không? Có biết nhìn rêu trên những cây sồi mà tìm lối đi không? Có cắt được cổ một tên Huron không? Nếu không thì một con chim nhại tiếng còn tinh khôn hơn anh ta… Thế nào, con có tìm thấy dấu vết một bàn chân to như vậy không?


Chỗ này có một vết gì giống như chân một người đi giày; liệu có phải của anh bạn chúng ta không?


Sờ nhẹ tay vào những chiếc lá thôi, kẻo làm mất dấu vết. Này, đây là dấu chân, nhưng là của cô gái tóc đen; nó quá nhỏ đối với thân hình cao kều của thầy quản hát. Gót chân anh ta có thể che kín bàn chân này.


Đâu? Cho tôi xem vết chân của con tôi.
Munro vạch bụi cây, trìu mến cúi nhìn dấu chân mờ mờ. Tuy bước chân của Cora nhanh và nhẹ, dấu vết để lại vẫn còn khá rõ. Nhìn vết chân, mắt người quân nhân già nhòa đi; khi ông đứng dậy, Heyward thấy vết chân thấm đẫm những giọt nước mắt nóng hổi. Biết Munro đang cố ghìm nỗi đau buồn bùng lên bất cứ lúc nào, người sĩ quan trẻ tìm cách làm cho ông khuây khỏa, anh nói với người trinh sát:

Ta bắt đấu khởi hành đi thôi, vì bây giờ đã tìm được đúng những dấu vết rồi. Lúc này, một giây lát đối với những người bị bắt dài bằng một thế kỷ.


Con hươu chạy nhanh nhất không có nghĩa là cuộc săn đuổi phải lâu nhất.
Mắt Chim Ưng đáp, mắt vẫn nhìn chằm chằm vào những dấu hiệu để lại trên mặt đất,
Chúng ta biết rằng tên Huron hung dữ đã đi qua đây cùng cô gái tóc đen và thầy quản hát; nhưng còn cô gái tóc vàng mắt xanh đâu? Tuy bé nhỏ và nhút nhát hơn chị nhiều, cô ta đẹp gái và nói năng dễ nghe. Chẳng lẽ không có một người bạn nào, không có ai lo lắng cho cô ta sao?


Cầu Chúa phù hộ cho cô ta không bao giờ thiếu những người như vậy! Chúng ta chẳng đang đi tìm cô ấy đấy ư? Riêng tôi sẽ tiếp tục cho tới khi tìm thấy.


Nếu vậy, ta phải chia nhau đi bằng nhiều đường; cô ta đã không đi qua đây, dù bước chân có nhẹ và nhỏ mấy chăng nữa.

Heyward tụt lại phía sau, tất cả lòng hăm hở dường như vụt tiêu tan; không để ý tới sự thay đổi đột ngột trong thái độ của anh, người trinh sát suy nghĩ một lát rồi tiếp:

Trong khu rừng này, không có một người đàn bà nào có thể để lại những dấu vết giống như những dấu vết này, trừ cô gái tóc đen hoặc em cô ta. Chúng ta biết rằng cô gái tóc đen đã ở đây, nhưng còn những dấu vết của cô gái tóc vàng thì đâu? Hãy tiếp tục dò theo vết chân; nếu không có gì mới thì sẽ phải quay trở lại cánh đồng và tìm hướng khác. Tiến lên, Uncas, và hãy nhìn kỹ những chiếc lá khô. Bác sẽ lục soát các bụi cây, còn cha cháu sẽ vừa đi vừa gí mũi xuống đất. Tiến lên, các bạn, mặt trời đang lặn sau núi rồi.


Tôi có thể làm được việc gì không?
Heyward lo lắng hỏi.

Anh ư!
người trinh sát nói; lúc này, bác cùng hai người bạn da đỏ đã bắt tay vào việc theo sự phân công,
Được, anh có thể đi sau chúng tôi; cẩn thận đừng làm mất dấu.

Mới đi được một quãng, hai người Anh điêng đã đứng lại, có vẻ chăm chú khác thường trước những dấu vết ở trên mặt đất; hai cha con bàn bạc sôi nổi, lúc nhìn vào những dấu đã khiến họ phải chú ý, khi nhìn nhau với một vẻ thích thú rõ rệt.

Họ đã tìm thấy bàn chân nhỏ!
người trinh sát reo to và tiến lại gần hai người, bỏ cả công việc mình đang phụ trách,
Cái gì thế này? Có một cuộc phục kích ở đây ư? Không, không còn nhầm được nữa, đây chính là những dấu chân của hai con ngựa đi nước kiệu. Bây giờ thì màn bí mật đã mở toang, mọi việc đều sáng tỏ như sao Bắc Đẩu lúc nửa đêm. Phải rồi, họ lên ngựa ở chỗ này. Những con vật đã bị buộc vào thân một cây con trong khi chờ họ tới; đằng kia là con đường rộng thênh thang đi lên phương Bắc, chạy thẳng tới Canada.


Nhưng vẫn chưa thấy dấu hiệu gì của Alice, cô gái út của ngài Munro.
Duncan nói.

Trừ phi cái vật trang sức lóng lánh mà Uncas vừa nhặt ở dưới đất lên là một dấu hiệu của cô ta. Con nhỏ đem lại đây cho chúng ta xem nào.

Heyward nhận ra ngay sợi dây chuyền mà Alice rất thích mang; với trí nhớ dẻo dai của một người đang yêu, anh nhớ có nhìn thấy sợi dây đung đưa trên cổ nõn nà của người yêu, sáng hôm xảy ra vụ tàn sát khủng khiếp. Anh loan báo cho mọi người, giật ngay lấy vật quý. Người trinh sát ngạc nhiên không hiểu sợi dây chuyền biến đâu, cứ tìm mãi dưới đất trong lúc Duncan bồi hồi nâng niu vật quý vào lòng.

Hừ,
Mắt Chim Ưng thất vọng nói sau khi đã lấy súng bởi lá cây,
mắt bắt đầu kém là triệu chứng rõ rệt của tuổi già. Một sợi dây sáng loáng như vậy mà không nhìn thấy đâu! Nhưng không sao; tôi còn có thể nheo mắt ngắm dọc nòng súng mờ khói và như vậy cũng đủ để giải quyết mọi tranh chấp giữa tôi với bọn Mingo. Mong sao tìm thấy sợi dây đó, dù chỉ để hoàn lại cho chủ nhân. Như tôi đã nói, điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ nối liền hai đầu của một con đường dài vì chúng ta còn phải vượt qua sông St. Lawrence to rộng và có lẽ cả miền hồ lớn nữa.


Nếu vậy lại càng là lý do để chúng ta không được chậm trễ,
Heyward đáp,
Ta đi thôi.


Người ta thường nói rằng máu thanh niên và máu nóng là một. Nhưng không phải chúng ta chuẩn bị đi săn một con sóc hoặc dồn một con hươu tới hồ Horican. Ta sẽ phải đi trong nhiều ngày đêm, qua những nơi hoang vu hầu như không có bước chân người và những tri thức sách vở không giúp anh vượt nổi khó khăn đâu. Một người Anh điêng không bao giờ ra đi nếu chưa hút một mồi thuốc trước ngọn lửa của hội đồng. Tuy là người da trắng, về điểm này tôi tôn trọng tập quán của họ và cho họ là những người thận trọng, khôn ngoan. Bởi vậy, chúng ta hãy quay trở lại và đêm nay đốt lửa lên trong pháo đài đổ nát kia; sáng mai, chúng ta sẽ tỉnh táo và sẵn sàng bắt tay vào việc như những người đàn ông chứ không phải như những mụ đàn bà lắm điều hoặc những đứa con nít xốc nổi.

Nghe người trinh sát nói, Heyward biết có tranh luận cũng vô ích. Munro lại chìm vào trạng thái vô tri vô giác đè nặng tâm hồn ông từ sau khi gặp phải những bất hạnh quá lớn, chỉ đôi lúc sực bừng tỉnh trước những sự việc khích động mạnh mẽ. Cực chẳng đã, người sĩ quan nắm cánh tay ông già, rồi cả hai đi theo cha con người Anh điêng và người trinh sát lúc này trở lại con đường về bình nguyên.