Chương ba mươi ba

Số từ: 2774
Người dịch: Nguyễn thị Hải Hà
NXB Lao Động
Nguồn: vietmessenger
Richard ngồi cạnh Kainene và nắn nhẹ vai nàng khi Olanna nói điều gì đó làm nàng cười. Chàng yêu cái cổ gầy của nàng, nó có vẻ dài hơn khi nàng ngửa lên cười. Chàng yêu những buổi tối ngồi với nàng, Olanna và Odenigbo; nó làm chàng nhớ lại những buổi tối trong phòng khách tranh tối tranh sáng ở Nsukka, uống bia làm dịu cái lưỡi tê rát vì ớt của mình. Kainene thò tay ra chiếc đĩa sứ đựng dế rang, món ăn mới đặc biệt của Harrison; ông ta có vẻ biết rõ chỗ nào có thể đào được dế trong đất khô và biết làm sao cho chúng vỡ ra thành những mảnh nhỏ sau khi rang để ăn không mau hết. Kainene lấy một miếng cho vào miệng. Richard lấy hai miếng và nhấm thật chậm. Trời bắt đầu tối, mấy cây điều biến thành những bóng xám im lặng. Cơn nóng và hơi ẩm của buổi chiều treo lơ lửng trong không khí.
"Anh nghĩ cái gì là nguyên nhân thành công trong sứ mệnh của người da trắng ở Phi châu, Richard?" Odenigbo hỏi.
"Sự thành công?" Odenigbo làm Richard phát cáu với cái kiểu ngẫm nghĩ thật lâu rồi đột nhiên hỏi hay nói một điều gì đó bất ngờ.
"Vâng, sự thành công. Tôi suy nghĩ bằng tiếng Anh."
"Có lẽ trước nhất anh nên xem xét nguyên nhân thất bại của người da đen trong việc ngăn chặn sứ mệnh của người da trắng", Kainene nói.
"Ai là người đưa sự phân biệt chủng tộc đến thế giới này?" Odenigbo hỏi.
"Tôi không hiểu lập luận của anh", Kainene nói.
"Người da trắng đưa sự kỳ thị chủng tộc đến thế giới này. Họ dùng nó như là một bàn đạp để chinh phục. Chinh phục một dân tộc có nhiều tính nhân bản luôn luôn dễ dàng hơn."
"Như vậy có nghĩa là khi mình chinh phục người Nigeria, mình sẽ là người ít nhân bản hơn?" Kainene hỏi.
Odenigbo không trả lời. Có cái gì đó sột soạt gần mấy cây điều, Harrison nhảy chồm lên, đuổi theo xem có phải là con chuột đồng để ông ta có thể bắt.
"Inatimi đưa cho tôi một ít tiền đồng của Nigeria", Kainene nói sau một lúc im lặng. Mọi người biết Tổ Chức Chiến Sĩ Tự Do Biafra có nhiều tiền của Nigeria. Tôi muốn đến Cây Số Chín để xem có thể mua cái gì và nếu mọi chuyện ổn thỏa, tôi sẽ bán những thứ mà người trong trại làm."
"Đó là buôn bán với kẻ thù", Odenigbo nói.
"Đó là buôn bán đổi chác với mấy người đàn bà Nigeria thất học, người có những thứ mình cần."
"Việc này rất nguy hiểm, Kainene", Odenigbo nói, giọng chàng thật dịu dàng làm Richard ngạc nhiên.
"Vùng đó không bị chiếm đóng", Olanna nói. "Người mình buôn bán tự do ở đó."
"Em cũng đi à?" Sự ngạc nhiên làm giọng Odenigbo lên cao lúc chàng nhìn Olanna chòng chọc.
"Không, ít nhất là không phải ngày mai. Có thể là lần sau."
"Ngày mai?" Đến phiên Richard ngạc nhiên. Kainene có nói chuyện muốn mua bán bên kia vùng địch một lần nhưng chàng không biết là nàng đã quyết định lúc nào thì đi.
"Vâng, ngày mai Kainene sẽ đi", Olanna nói.
"Vâng", Kainene nói. "Nhưng đừng có lo cho Olanna, cô ấy sẽ không bao giờ đi với tôi. Cô ấy luôn rất sợ những chuyện buôn bán tự do thật thà." Kainene cười và Olanna cũng cười, đập khẽ vào cánh tay chị. Richard nhìn thấy sự quen thuộc trên nét môi của họ, trong hình dáng mấy chiếc răng cửa hơi to hơn những chiếc khác.
"Có phải đường Cây Số Chín có khi bị chiếm đóng có khi không?" Odenigbo hỏi. "Tôi nghĩ cô không nên đi."
"Mọi chuyện đã được quyết định cả rồi. Sáng mai tôi sẽ đi với Inatimi, chúng tôi sẽ về trước khi trời tối", Kainene nói với cái giọng dứt khoát mà Richard biết rất rõ. Chàng không phản đối, chàng biết có rất nhiều người đã làm việc mà nàng muốn làm từ lâu.
Đêm ấy, chàng mơ thấy Kainene về với một giỏ đầy canh gà nấu rau, cơm jollof rất cay, xúp cá và chàng bực mình khi bị dựng dậy bởi những tiếng la ó ngoài cửa sổ. Chàng miễn cưỡng bỏ lại giấc mơ. Kainene cũng đã thức giấc. Họ vội vã ra ngoài. Kainene khoác tấm quấn ngang ngực còn chàng chỉ có mỗi cái quần đùi. Trời vừa hửng, ánh sáng rất yếu ớt. Có một đám đông nhỏ trong trại tị nạn đang đánh và đá một người thanh niên nằm phủ phục trên mặt đất, tay anh ta đặt ôm đầu để che những chỗ hiểm. Quần của anh ta rách tả tơi và cổ áo anh gần như sắp bị rơi ra nhưng nửa mặt trời vàng vẫn còn dính trên tay áo rách.
"Chuyện gì vậy?" Kainene hỏi. "Chuyện gì vậy?"
Trước khi có ai đó lên tiếng, Richard đã hiểu ra. Anh lính này đã ăn cắp thức ăn trong trại. Chuyện này xảy ra ở khắp nơi, ban đêm nông trại bị cướp, bị lấy cắp cả những bắp ngô còn rất non chưa có hạt và khoai lang còn quá nhỏ, nhỏ đến nỗi có những củ chỉ bằng củ khoai sọ.
"Mọi người đã hiểu lý do tại sao mình trồng cái gì cũng không có kết quả chưa?", người đàn bà có đứa con chết tuần trước nói. Tấm quấn của bà cột rất thấp, để lộ phần trên của bộ ngực đã xệ. "Những kẻ như tên trộm này đến phá sạch bách, vì thế chúng ta sẽ bị đói đến chết."
"Thôi đi!" Kainene nói. "Ngừng ngay lập tức! Để anh ta yên!"
"Bà bảo chúng tôi để tên trộm này yên? Hôm nay nếu mình thả nó ra, ngày mai mười tên nữa sẽ kéo đến."
"Anh ta không phải là kẻ trộm", Kainene nói. "Các người có nghe tôi nói không? Anh ta không phải là người ăn trộm. Anh ta là một chiến sĩ bị đói."
Đám đông trở nên yên lặng vì cái vẻ đầy uy quyền ẩn chứa trong giọng của nàng. Họ lẳng lặng bỏ đi, chậm chạp trở lại những phòng học. Người lính đứng dậy phủi bụi.
"Anh trở về từ mặt trận phải không?"Kainene hỏi.
Anh ta gật đầu. Anh ta chừng mười tám. Có hai cục u to tướng ở hai bên trán và mũi anh chảy máu.
"Anh chạy trốn phải không? I na-agba oso? Anh đào ngũ phải không?" Kainene hỏi.
Anh ta không trả lời.
"Vào đây! Vào và ăn một ít garri trước khi đi." Kainene nói.
Nước mắt rơi xuống từ con mắt trái sưng vù và anh ta đặt một bàn tay lên đó khi đi theo nàng. Anh chẳng nói gì ngoài mấy lời lẩm bẩm "Dalu – cảm ơn bà" trước khi đi, tay cầm chặt một cái túi garri nhỏ. Kainene im lặng thay quần áo và đi gặp Inatimi ở trại tị nạn.
"Anh sẽ đi sớm phải không, Richard?" Nàng hỏi. "Ngày hôm nay mấy Ông Lớn chỉ ở trong văn phòng ba mươi phút."
"Anh sẽ đi trong vòng một tiếng đồng hồ." Chàng cần đi đến Ahiara để cố gắng xin thực phẩm từ trung tâm cứu trợ.
"Nói với họ là em đang hấp hối và chúng ta rất cần sữa, cần thịt bò bắp để giúp kéo dài mạng sống của em." Có chút gì đó cay đắng trong giọng của nàng.
"Anh sẽ nói", chàng đáp. "Đi bình an em nhá. Ije oma. Mang về nhiều garri và muối vào."
Họ hôn nhau. Môi chạm khẽ trước khi nàng quay đi. Chàng biết nàng đã đau khổ khi nhìn thấy người lính trẻ đáng thương đó và chàng cũng biết, nàng đang nghĩ rằng anh lính trẻ đó không phải là lý do khiến mùa màng thất bát. Họ thất bại vì đất xấu, gió sa mạc khắc nghiệt, không có phân bón và cũng không có gì để trồng; khi nàng cố gắng xin được một ít khoai giống, họ ăn hết phân nửa số khoai giống đó trước khi đem gieo trồng. Chàng ước gì mình có thể túm được trời cao kia và mang chiến thắng về ngay lập tức cho Biafra. Cho nàng.
Buổi chiều khi chàng trở về từ Ahiara, nàng vẫn chưa về. Phòng khách có mùi dầu cọ bay vào từ nhà bếp và Bé By đang nằm trên chiếu, lật xem mấy trang của quyển Eze đến trường 1.
"Cõng con lên vai đi bác Richard", Bé By nói và chạy đến bên chàng. Richard giả vờ bế con bé lên và ngã xuống một cái ghế.
"Con lớn quá rồi, Bé By. Con nặng quá, bác bế không nổi nữa."
"Không!"
Olanna đang đứng ở nhà bếp nhìn cả hai. "Anh biết không, Bé By khôn ra nhưng nó chẳng cao lên chút nào kể từ khi chiến tranh bắt đầu."
Richard mỉm cười. "Khôn ra thì tốt hơn là cao lên", chàng nói và nàng cũng cười. Chàng nhận ra là hai người ít khi nói chuyện với nhau, họ cẩn thận tránh mặt nhau khi xung quanh không có ai khác.
"Không may mắn ở Ahiara à?" Olanna hỏi.
"Không. Tôi thử khắp nơi. Tất cả những trung tâm cứu trợ đều trống rỗng. Tôi thấy một người đàn ông ngồi trước một tòa nhà mút ngón tay cái của mình", chàng kể.
"Thế còn những người anh quen trong các Bộ?"
"Họ nói họ không có gì cả còn chúng ta bây giờ chú trọng vào việc tự túc và làm ruộng."
"Làm ruộng bằng cái gì? Và làm thế nào để có thể nuôi bao nhiêu triệu người trên mảnh đất bé xíu chúng ta đang chiếm giữ?"
Richard nhìn nàng. Ngay cả một lời trách móc Biafra bây giờ cũng làm chàng không yên. Lo lắng đã choán hết tâm trí chàng từ khi mất Umuahia nhưng chàng không nói ra.
"Kainene có ở trại không?" Chàng hỏi.
Olanna lau chân mày. "Em nghĩ chắc là chị ấy và Inatimi đã về."
Richard ra ngoài sân chơi với Bé By. Chàng đặt con bé lên vai để nó có thể hái một chiếc lá điều rồi đặt nó xuống, nghĩ thầm con bé quá nhẹ, quá nhỏ so với một đứa trẻ sáu tuổi. Chàng vẽ những đường thẳng trên mặt dất rồi bảo nó đi tìm nhặt một ít đá để dạy nó chơi nchokolo. Chàng nhìn nó lấy ra rồi sắp xếp và trưng bày những mảnh vụn kim loại sắc nhọn trong một cái hộp thiếc: bộ sưu tập mảnh đạn của nó. Một giờ sau Kainene vẫn chưa về. Richard dẫn Bé By đi đến trại tị nạn ở cuối đường. Không thấy Kainene ngồi trên những bậc thềm trước Điểm Không Trở Về như nàng vẫn thường ngồi. Nàng cũng không có ở phòng bệnh. Nàng cũng không có trong bất cứ lớp học nào. Richard nhìn thấy Ugwu ngồi dưới tán cây phượng, đang viết gì đó lên một mảnh giấy.
"Cô Kainene vẫn chưa về ạ", Ugwu nói trước khi Richard cất tiếng hỏi.
"Em có chắc không hay là cô ấy vẽ rồi đi đâu đó?"
"Em biết chắc, thưa ông. Nhưng em đoán là cô ấy sắp về thôi."
Richard hơi buồn cười bởi vẻ rất trịnh trọng trong cách nói của Ugwu, cái cách hắn phát âm chữ đoán; chàng rất ngưỡng mộ tham vọng của Ugwu và việc gần đây hắn hí hoáy viết trên bất cứ tờ giấy nào hắn có thể vớ được. Có lần chàng cố tìm xem Ugwu đã cất mấy tờ giấy đó ở đâu để xem nhưng không thể tìm thấy. Có lẽ hắn giắt hết vào quần soóc.
"Em đang viết gì thế?" Chàng hỏi.
"Mấy cái vớ vẩn thôi, thưa ông", Ugwu nói.
"Con sẽ ở đây chơi với anh Ugwu", Bé By nói.
"Ok, Bé By." Richard biết con bé sẽ chạy vội vào trong những lớp học, tìm mấy đứa trẻ rồi bắt đầu đi lùng kiếm thằn lằn hay dế. Hoặc là nó sẽ đi tìm cái ông mặc quần áo nhà binh tự phong mình là quân nhân để xin ông ta cho nó được cầm cái dao găm ông luôn đeo bên hông. Chàng đi vào trong nhà. Odenigbo vừa mới đi làm về. Trong nắng chiều chói chang, cái áo của Odenigbo đã sờn phía trước đến nỗi Richard có thể nhìn thấy lông quăn loan xoắn trên ngực chàng.
"Kainene đã về chưa?" Odenigbo hỏi.
"Chưa."
Odenigbo nhìn chàng bằng một cái liếc dài đầy trách móc trước khi vào trong thay quần áo. Chàng trở ra với tấm quấn xung quanh người và thắt nút phía sau cổ rồi ngồi với Richard trong phòng khách. Trên radio, Lãnh Tụ tuyên bố ông ta sẽ đi ra nước ngoài để kiếm tìm giải pháp hòa bình.
Theo đúng những gì tôi hằng khẳng định rằng tôi sẽ đích thân đi bất cứ nơi đâu để bảo vệ hòa bình và an ninh cho đồng bào tôi, nay tôi sẽ rời khỏi Biafra để tìm hiểu…
Mặt trời đang khuất dần khi Ugwu và Bé By trở về.
"Đứa bé, Nneka, vừa mới chết và mẹ của nó không chịu cho người ta đem xác đi chôn", Ugwu nói sau khi chào hai người.
"Có Kainene ở đây không?" Richard hỏi.
"Không." Ugwu nói.
Odenigbo đứng dậy, Richard cũng đứng lên cùng đi đến trại tị nạn. Họ không nói gì với nhau. Có một người đàn bà đang ngồi khóc thảm thiết trước một phòng học. Họ hỏi và mọi người đều trả lời giống nhau: Kainene đi từ sáng sớm với Inatimi. Nàng bảo họ là nàng đi afia attack, đi buôn chui bên kia vùng địch và nàng nói sẽ về trước khi chiều tối.
Một ngày trôi qua, rồi ngày thứ hai. Mọi chuyện vẫn thế không khí khô ran, gió đầy bụi, những người tị nạn đang cày xới đất khô nhưng Kainene không trở về. Richard cảm thấy mình như bị rơi vào một đường hầm, cảm thấy sức sống cứ vơi cạn dần trong người chàng từng giờ. Odenigbo nói với chàng là có thể Kainene bị kẹt ở phía bên kia, chờ cho kẻ địch bỏ đi trước khi nàng có thể về nhà. Olanna nói những cuộc trì hoãn như thế thường xảy ra với những người đi buôn chui bên vùng địch. Nhưng trong mắt của Olanna có một nỗi sợ hãi ngấm ngầm. Ngay cả Odenigbo cũng có vẻ sợ hãi khi chàng nói chàng sẽ không đi cùng với họ để tìm Kainene, vì chàng biết là Kainene sẽ về; có vẻ như chàng sợ điều họ sẽ khám phá ra. Olanna ngồi bên cạnh Richard lúc chàng lái xe đến Cây Số Chín. Họ im lặng, nhưng khi chàng dừng xe để hỏi người dọc hai bên đường xem họ có thấy người nào giống như Kainene, nàng nói, "O tolu ogo, di ezigbo oji" nhắc lại đúng lời Richard đã nói, là Kainene rất cao, da rất sẫm, có thể giúp người ta nhớ lại nhiều hơn. Richard đưa ảnh của Kainene cho họ xem. Đôi khi luống cuống, chàng rút nhầm ảnh những chiếc bình đồng. Không người nào gặp hay thấy Kainene. Không ai thấy cái xe giống như xe của Inatimi. Họ hỏi cả mình Biafra, những người bảo là họ không thể đi xa hơn vì đường đã bị chiếm đóng. Những người lính lắc đầu nói là họ chưa bao giờ gặp nàng. Trên đường về, Richard bắt đầu khóc.
"Tại sao anh khóc chứ?" Olanna nổi cáu với chàng. "Kainene chỉ mắc kẹt bên kia vài ngày."
Nước làm mờ mắt Richard. Chàng mất tay lái và chiếc xe rít lên lúc nó lao vào bụi cây.
"Dừng lại! Dừng lại!" Olanna nói.
Chàng dừng xe và Olanna lấy chìa khóa, đi vòng sang, mở cửa xe bên phía chàng ngồi. Trên đường lái xe về, nàng tiếp tục hát khe khẽ.
--------------------------------
1 Eze Goes to School: Tác phẩm của Onuora Nzekwu.