Phần 11 - Chương 21: Thái Thượng Cảm Ứng Thiên và những câu chuyện

Số từ: 1020
Thái Thượng Cảm Ứng Thiên Hội Biên
Việt dịch: Cư Sĩ Vô Tri
HƯ VU TRÁ NGỤY CÔNG KIẾT TÔNG THÂN. CƯƠNG CƯỜNG BẤT NHÂN. NGẬN LỆ TỰ DỤNG.
Dối trá lật lọng, công kích họ hàng thân tộc. Hung bạo không thương người. Tự có những thủ đoạn độc ác.
1. Hư chỉ sự việc vô căn cứ, vu là bịa chuyện không thực, trá là quỷ quyệt, ngụy là giả tạo, đều là lòng bất chánh hại người, không nên có.
2. Tông thân là người đồng tộc. Người trong một tộc như cành cây chung một thân, cùng một rễ. Thân nhờ rễ mới sống, thân có nhánh bông mới thịnh và trái mới nhiều. Rễ, thân, cành tạo nên cây, thiếu đi một thì cây không thể kết trái.
Người cùng tộc cũng thế, hỗ tương hỗ trợ mới làm rạng được cái vinh trong họ, mọi người đều được thơm lây. Nếu vì ganh tỵ mà bới móc, hay công kích để hãm hại nhau, thì như trái cây bị hư thối mà tự sinh dòi, chỉ có hại mà không có lợi.
3. Cương cường chỉ sự tàn nhẫn hung bạo, ngân lệ chỉ lòng dạ sắc đá vô tình, đều là cái hại của lòng nhân.
Vệ Ưởng là người nước Vệ thời chiến quốc, chuyên dùng hình luật để trị người, Vệ Ưởng được Công Tôn Tọa tiến cử cho Ngụy Huệ Vương.
Khi Công Tôn Tọa mất, Ngụy Huê Vương không dùng, Vệ Ưởng qua nước Tần, được Tần Hiếu Công trọng dụng, Vệ Ưởng chủ trương rằng lấy bá đạo trị nước thì nước mới mạnh nên đặt nặng hình luật bắt dân chúng phải theo.
Phàm những khu đất nào bị bỏ hoang, dân trong vùng phụ cận phải đi khai khẩn, bao nhiêu ruộng đất khai được đều là nộp cho quan, người dân không được riêng một tấc nào, trai phải cày ruộng, gái phải dệt cửi, người không thiết việc làm sẽ bị trị tội. Về mặt quân sự Vệ Ưởng ra lệnh, lấy đầu của giặc làm công trạng, thủ cấp nhiều thì công sẽ lớn, người nào sợ trận lùi bước thì bị chém ngang lòng, ra trận không công thì bị tước bỏ chức tước.
Người dân có việc tranh tấu hay tố tụng, bất kể người đúng hay sai, cả hai đều bị chém. Lại đặt ra luật liên trị, lấy mười nhà làm thành một liên, một nhà có lỗi thì chín nhà phải tố cáo, nếu không tố cáo thì cả mười nhà cũng đều bị tội, hàng xóm có người đến ngủ trọ người trọ đều phải có giấy phép, nếu trái lệnh thì người chủ lẫn người trọ đều bị chém.
Khi luật mới được ban hành, quan đại phu là Cam Lòng và Đỗ Trí vì nghị luật can giáng, đều bị gián chức, thế tử không theo, Vệ Ưởng tâu với Tần Hiếu Công, bắt tội của quan thái sư Công Tôn Giả và thái phó Công Tử Kiều là thầy học của thế tử, người bị cắt mũi, người bị thích chữ vào mặt.
Bá quan văn võ vì sợ hình luật của Vệ Ưởng, đều không dám nghị luận. Vệ Ưởng lại thân hành suy xét tử phạm, một ngày giết hơn bảy trăm người. Bá tánh đều kinh sợ luật hà khắc của Vệ Ưởng, nằm ngủ thường hay giật mình.
Khi vua Tần Hiếu Công mất, thế tử lên ngôi là Huệ Văn Công. Vệ Ưởng tự phụ mình là người có công với tiên triều, nên ra vào ngạo mạn.
Công Tử Kiều trước kia bị Vệ Ưởng cắt mũi, căm giận trong lòng nên cùng Công Tôn Giả tâu với Huệ Văn Công:
Quyền thế của đại thần cao thì nước sẽ nguy. Vệ Ưởng lập phép cai trị nước Tần, tuy nước được thịnh trị, nhưng trên dưới đều cho rằng đó là phép của Vệ Ưởng mà không nói là phép của nước Tần, trên dưới đều oán thù Vệ Ưởng, nếu bệ hạ không nghĩ cách đối phó e sau này nước sẽ loạn.
Huệ Văn Công vốn đã không thích Vệ Ưởng nay nghe lời của Công Tử Kiều và Công Tôn Giả liền sai người thu tướng ấn của Vệ Ưởng và đuổi về ấp Thương Ô.
Khi Vệ Ưởng ra đi, có trăm quan đưa tiễn, oai nghi bệ vệ, Công Tôn Giả cùng Công Tử Kiều mật báo cho Huệ Văn Công hay là Vệ Ưởng không biết ăn năn hối lỗi, lại tiếm dùng nghi thức của vương giả, e rằng khi về đến Thương Ô sẽ làm phản.
Hai vị quan đại phu Ca Lòng và Đỗ Trí lúc trước bị Vệ Ưởng làm hại, cũng đứng ra làm chứng là có việc này. Huệ Văn Công giận, lập tức sai Công Tôn Giả dẫn binh đuổi bắt Vệ Ưởng.
Vệ Ưởng đi xe ra khỏi thành trăm dặm, bỗng nghe mặt sau có quan lính đuổi theo, biết là Huệ Văn Công sai người đến bắt, trong lòng lo sợ, vội trút bỏ áo mũ, giả trang làm thường dân đi trốn. Khi chạy đến Hàm Quan thì trời sắp tối, Vệ Ưởng tìm đến một khách sạn xin ngủ trọ.
Chủ khách sạn hỏi xin lấy giấy phép, Vệ Ưởng không có, chủ khách sạn nói:
Phép của Thương Quân (Vệ Ưởng) cấm người không giấy phép đến ngủ trọ, nếu phạm pháp thì sẽ bị tội, nên không dám nhận ông.
Vệ Ưởng than thầm:
Chính ta đặt ra phép ấy để hại ta. Sau bị Công Tôn Giả bắt được. Huệ Văn Công ra lệnh chu di tam tộc của gia đình Vệ Ưởng, lại sai người lấy thân của Vệ Ưởng và dùng năm con trâu phanh thây. Dân chúng thù ghét Vệ Ưởng nên giành lấy thịt của Vệ Ưởng mà ăn.
Ôi, chỉ vì công danh lợi lộc mà hà khắc vô tình, tàn nhẫn vô đạo, công danh được toại rồi bị tội diệt thân và chu di tam tộc. Chẳng phải là quả báo sao.