IV - Chương 5

Số từ: 1822
Thể Loại: Tiểu Thuyết Hư Cấu
Người dịch: Nguyễn thị Bạch Tuyết
NXB Văn Học
Sáng thứ Sáu, 14 tháng Hai năm 1969, Vilma rời khỏi ngôi nhà trong ngõ hẻm mang theo một tấm thiệp Valentine hài hước mà cô định gửi cho Cato Jackson qua đường bưu điện, nhưng lại phải để cho cảnh sát trao tận tay, vì khi cô đi tới góc phố giao nhau giữa Grimsby và phố Thứ Bảy, cách trường cô một khối nhà ngắn, bốn đứa con gái vị thành niên thuộc băng Madadoras đã đuổi kịp cô, quây lại thành một vòng tròn đầy đe dọa và ra lệnh cho cô nhập bọn. Khi cô từ chối, chúng dùng dao bấm tự động đâm cô mười một nhát. Bọn chúng dễ dàng bị tóm gọn, vì khi cô ngã xuống vỉa hè, chúng đã giậm chân lên người cô, đá vào mặt và làm rách bụng dưới của cô, để lại vết máu trên giày chúng.
Đó là vụ giết người thứ mười do băng nhóm vị thành niên gây ra tính từ đầu năm, và là vụ thứ bốn mươi tư trong mười hai tháng qua.
Chiều hôm đó Cato đang ngồi học ở thư viện trường Pennsylvania thì tình cờ nhìn thấy một tờ Evening Bulletin có đăng ảnh Vilma và bốn đứa con gái, không một đứa nào quá mười sáu tuổi, đã đâm cô đến chết. Anh thét lên một tiếng khủng khiếp vang dội khắp thư viện yên tĩnh, rồi lao ra phố la hét như điên như dại cho đến khi một vài sinh viên giúp anh trấn tĩnh lại và đưa về nhà. Tôi đang có mặt ở đó thực hiện cuộc trao đổi vô ích cuối cùng với cha anh, và phải lãnh trách nhiệm tìm cách khuyên giải anh.
Tôi đành bất lực. Trong lúc giận dữ bác bỏ tất cả những gì cha mình ủng hộ, anh nói với chúng tôi về tình yêu anh dành cho Vilma bằng những lời lẽ mãnh liệt, và nghe anh kể lể một cách cường điệu tôi tự hỏi không biết anh đã từng thổ lộ với cô chưa. Tôi dùng mọi kiểu suy luận chặt chẽ mình có thể tập hợp được: rằng anh còn trẻ, rằng anh không có lỗi trong cái chết của cô, rằng những chuyện như thế đều vô nghĩa, rằng anh không nên nguyền rủa toàn bộ người da trắng, vì họ không liên quan đến vụ này, nhưng lý lẽ cuối cùng này khiến anh đùng đùng nổi giận.
Các ông có liên quan!
anh quát.
Ai là chủ ngôi nhà bẩn thỉu mà cô ấy ở? Ai không chịu nộp thuế để mang đến cho chúng tôi những ngôi trường tốt hơn? Ai cho phép buôn bán ma túy ngay trong hành lang nhà trường? Cả chế độ này thối nát rồi, và ông cũng phải chịu trách nhiệm ngang bất kỳ người nào khác, ông Fairbanks.

Trong tâm trạng đau xót không cho phép ai an ủi, anh lao ra khỏi ngôi nhà bằng đá xinh đẹp của mục sư và lồng lộn đi qua các phố. Tôi không gặp lại anh nữa, vì không lâu sau tôi rời khỏi đó để đi kiểm tra con đập Vwarda, nhưng tối đó tôi thấy mẹ Vilma trên truyền hình. Bà đang kể với phóng viên, một cô gái da màu thạo việc,
Tôi không bao giờ mơ ước cao xa cho Vilma, chỉ mong nó là cô gái ngoan, làm theo lời thầy cô dạy bảo. Tôi đã nuôi nấng nó chu đáo và còn đưa nó tới trường cho đến khi người ta bố trí cảnh sát canh gác ở đó. Các bà mẹ có thể làm được gì trong thành phố này khi mà con cái không thể đi một mình qua năm khối nhà để tới trường?

Chính sau đó hai tuần, Cato Jackson, Akbar Muhammad và người bạn gầy gò ít nói rút lui khỏi Nhà thờ Tân giáo Llanfair, súng sẵn sàng nhả đạn. Đối với hai người sau, đó là một hành động liều lĩnh đã được tính toán từ lâu; đối với Cato đó là một cử chỉ tuyệt vọng, là sự phủ nhận cuối cùng nỗi thống khổ mà anh phải trải nghiệm về nhiều mặt và đặc biệt là phủ nhận những giải pháp tôn giáo bất lực của cha anh trước những vấn đề đó.
Bức ảnh nổi tiếng ấy được chụp lúc mười hai giờ kém ba phút, và trong hai tiếng đồng hồ cảnh sát nhận dạng xong ba kẻ xâm nhập và đột kích vào sở chỉ huy ở phố Thứ Tám, phát hiện ra kho súng đạn mà tôi đã thấy. Akbar Muhammad và viên phụ tá ít nói bị bắt, bị buộc nhiều trọng tội, nhưng Cato Jackson thì biến mất tăm. Cảnh sát bố trí người theo dõi Nhà thờ châu Phi dòng Chúa Cứu thế, và việc Cato là con một mục sư được bàn luận rất nhiều trong các bài phóng sự. Đức Cha Jackson xuất hiện trên truyền hình bốn lần để giải thích rằng trong thời buổi khó khăn này, ngay cả những bậc phụ huynh thận trọng nhất cũng không thoát khỏi tầm ảnh hưởng của cái bi kịch đang nhấn chìm đất nước chúng ta. Sự buông thả, cần sa, tâm trạng bối rối trước vấn đề Việt Nam, và trên hết, tình trạng hỗn loạn liên quan đến vấn đề chủng tộc có thể nhằm vào gia đình da đen cũng như da trắng, và ông hy vọng các bậc cha mẹ da trắng từng trải qua những vấn đề tương tự với con cái sẽ nhớ đến ông khi họ cầu nguyện. Đám thanh niên da đen Bắc Philadelphia nghe bài phát biểu dông dài đó thì bảo nhau,
Cato khôn ngoan lắm. Bọn chúng sẽ không bắt được Cato Jackson đâu. Các cậu biết tớ nghe được chuyện gì không? Cậu ấy thông minh đến nỗi không thể tốt nghiệp trường Penn vì trên toàn thế giới này chỉ có ba giáo sư đủ thông thái để hiểu được cậu ấy đang nghiên cứu cái gì thôi, và một trong số đó là Einstein nhưng ông này lại chết rồi còn hai người kia thì ở Nga. Các cậu cho rằng Cato sẽ để cho bọn cớm tóm ư? Không đâu thưa ngài, cậu ấy khôn ngoan lắm.

Sau cuộc tấn công vào nhà thờ, bị lóa mắt bởi ánh đèn flash bất ngờ của tay thợ chụp ảnh, Cato, hiểu ngay rằng vụ này đã thất bại và dĩ nhiên cảnh sát sẽ truy lùng anh, đã làm một việc táo bạo. Thay vì trốn về Bắc Philadelphia cùng với Akbar Muhammad, người chắc chắn bị bắt, anh làm một vòng rộng xuyên qua vùng nông thôn Main Line rồi lộn trở lại Llanfair, cách nhà thờ ba khối nhà. Nơi được anh chọn làm chỗ ẩn náu là gara nhà ông Wister, và khi thấy những thành viên còn lại trong gia đình ông đang mải tường thuật cho hàng xóm nghe chuyện xảy ra tại nhà thờ sáng hôm đó, Cato bèn huýt sáo gọi ông Wister vào gara.

Trời ơi! Cậu đang làm gì ở đây vậy?
ông hỏi.

Tôi cần một lời khuyên.


Tôi biết là cậu cần mà.


Ông nghĩ tôi nên làm gì?


Tôi đoán là không ai bị thương. Tôi không thể nào hiểu nổi đầu đuôi câu chuyện đám phụ nữ ấy kể, và vì tôi không có mặt ở đó...


Không ai bị làm sao hết. Nhưng chắc cảnh sát sẽ bắt tất cả chúng tôi.


Tôi hy vọng như vậy. Đó là một hành động vô cùng ngu xuẩn và rất có thể cậu đã hủy hoại sự nghiệp của mình... trong lúc này.

Cato cảm thấy vô cùng ấn tượng vì người đàn ông đang bị vướng vào rắc rối nghiêm trọng này lại có thể dễ dàng giữ được bình tĩnh và nhìn thẳng vào thực tế đến thế. Đặc biệt ông không nói những lời giả dối, không trách mắng, chỉ đơn giản xem xét mọi khả năng.

Điều cậu phải làm là nằm yên cho đến khi sự náo loạn này lắng xuống. Nếu có bất cứ người nào bị thương, tôi sẽ không nói những lời tôi sắp nói đâu, nhưng sự thật là các cậu có lý khi yêu cầu nhà thờ đền bù. Người ta đã đòi cha cậu một số tiền đáng hổ thẹn cho ngôi nhà thờ cũ kỹ đó. Đáng lẽ họ phải giảm ít nhất hai phần ba giá. Còn về những việc làm sai trái khác trong quá khứ thì không có tiền nào đền bù được cả, nhưng cũng không phải là ý kiến tôi nếu hai nhà thờ của chúng ta có biểu hiện hòa giải.


Ông nghĩ chúng tôi đúng sao?


Chắc chắn rồi,
ông Wister đáp, và ông bắt đầu lên kế hoạch đưa Cato trốn khỏi vùng này, cũng giống như cụ của ông đã đồng lõa để lén đưa nô lệ da đen trốn khỏi Philadelphia cuối thập kỷ 1850. Đêm đó ông giữ Cato ở lại trong gara, rồi lấy cớ đi công tác để lái xe đưa anh tới New York, cho anh địa chỉ giáo sư Hartford ở trường Đại học Yale, một người đáng tin cậy. Từ đó Cato có thể dễ dàng đến Boston, nơi người ta sẽ hướng dẫn anh cách chuồn sang Canada. Khi tạm biệt Cato ở quảng trường Washington, bên rìa Greenwich Village, ông nói,
Cậu coi như đã hủy hoại tương lai của mình ở Penn, vì vậy chấm hết rồi. Nếu tôi mà là cậu thì tôi sẽ thi vào một trường đại học ở Canada.


Châu Âu thì sao?
Cato hỏi.
Nhiều người da đen đã phát hiện được khả năng, tính cách và ước muốn của mình ở châu Âu.

Theo thói quen, ông Wister dừng lại, cân nhắc vấn đề mới này, xem xét dưới mọi góc độ, và nói,
Có thể đây là một ý kiến hay, Cato ạ. Cậu sẽ trở về như một người đàn ông hiểu biết. Và có Chúa chứng giám, chúng tôi cần những người như vậy!
Ông bắt tay anh và hỏi, đúng như một tín đồ Quaker chân chính sẽ làm,
Cậu sẽ lấy đâu ra tiền tiêu?
Khi thấy Cato lúng túng tìm câu trả lời, ông Wister nói,
Tôi đã để riêng một khoản tiền dành cho việc học hành của cậu. Tôi sẽ không phản đối nếu cậu dùng số tiền đó ở châu Âu. Hãy gửi cho tôi địa chỉ của cậu,
và nói xong câu này, ông lên xe quay về Llanfair, nơi các công dân đang tự thuyết phục mình rằng toàn bộ giáo đoàn vừa thoát chết trong gang tấc.