I - Chương 6

Số từ: 2474
Thể Loại: Tiểu Thuyết Hư Cấu
Người dịch: Nguyễn thị Bạch Tuyết
NXB Văn Học
Anh tới Boston lúc hoàng hôn, người gầy rộc, tóc tai bờm xờm, tâm trạng bực bội khó chịu. Anh phải mất thời gian xác định vị trí quán Cast Iron Moth. Anh đã dò được địa chỉ trong danh bạ điện thoại nhưng mày mò mãi vẫn không sao tìm được phố đó vì nó nằm trong mê cung ngõ ngách quanh phố Washington, và chắc hẳn anh đã loanh quanh gần đó hai hay ba lần mà không nhận ra mình đã ở ngay bên cạnh. Từ trước đến nay anh vốn không thích hỏi người lạ nên cố tập trung tự mình tìm kiếm, không chút may mắn nào. Cuối cùng anh cũng phải hỏi một người đàn ông xem quán Moth ở đâu, cảm thấy mình thật ngốc nghếch nói ra cái tên ấy, người đàn ông trả lời:
Anh vừa đi qua nó rồi,
và thế là đến nơi.
Joe quyết định tiêu một ít tiền mà anh bạn sinh viên trường Yale đã cho để ăn một bữa tử tế, nên anh bước vào như một khách hàng, nhưng chắc hẳn nhìn anh người ta có thể dễ dàng đoán ra được, vì người gác cửa nói:
Tôi chắc là anh muốn gặp cô Gretchen Cole?


Tôi muốn ăn,
Joe đáp.
Thực đơn toàn món đắt tiền nhưng đồ hải sản rất phong phú, mà Joe thì đã ăn quen tại các quán Bồ Đào Nha ở Nam California rồi. Anh thấy đồ ăn ngon hơn mức trung bình nên không tiếc số tiền bỏ ra, và tiết mục giải trí là một ban nhạc rock-and-roll biểu diễn chung với một nữ ca sĩ. Âm nhạc rất quan trọng với Joe, lúc này anh hưởng ứng nhịp điệu đầy bản năng của nó; anh cũng thưởng thức tiếng hò hét hoang dã của cô gái, nhưng đêm nay anh đang tìm một nhạc công chơi guitar, và khi ban nhạc được thay thế bởi một tốp tam ca nam hát dân ca, thể loại anh chỉ biết chút ít, thì anh đâm ra bồn chồn. Dần về nửa đêm, các ca sĩ dân ca nhường sân khấu cho một cô gái khác có chất giọng vang dội giật gân, Joe bước ra vỉa hè hỏi người gác cửa,
Khi nào thì Gretchen Cole hát?


Cô ấy không hát.


Tôi tới đây để gặp cô ấy.


Khi anh vào quán, tôi đã hỏi có phải thế không và anh nói anh muốn ăn.


Sao ông không nói với tôi?


Anh bảo anh muốn ăn. Tôi nên đuổi khách đi chăng?


Mai cô ấy có mặt không?


Không. Cô ấy không hát ở đây nữa... sau chuyện xui xẻo với cảnh sát.


Ma túy?


Không phải cô ấy. Chuyện gì đó với cảnh sát Chicago, tôi nghĩ vậy.


Làm thế nào tôi tìm được cô ấy?

Người gác cửa lùi lại, nhìn Joe soi mói và hỏi một cách khinh miệt:
Anh là một trong những thằng cha trốn lính đó hả? Vay tiền của một cô gái.


Tôi muốn gặp cô ấy.

Người gác cửa đưa cho anh một địa chỉ và nói:
Có lẽ nếu còn trẻ tôi cũng sẽ không đủ can đảm.

Chiều hôm sau Joe tìm ra trụ sở văn phòng và hỏi không biết anh có thể nói chuyện với Gretchen Cole không. Một ông mục sư trả lời:
Cô ấy không làm việc ở đây nữa.


Ở Yale, họ bảo tôi đi tìm cô ấy.


Giáo sư Hartford phải không?
Khi Joe gật đầu, ông mục sư tươi tỉnh hẳn lên và nói:
Một trong những người ưu tú nhất. Nếu ông ấy bảo anh đến thì Gretchen sẽ muốn gặp anh đấy.
Ông gọi một cuộc điện thoại rồi đưa cho Joe một địa chỉ ở Brookline, vùng ngoại ô Boston.
Một giờ sau, Joe bước lại gần một ngôi nhà đẹp đẽ kiến trúc kiểu Thuộc địa ẩn mình giữa cây cối. Anh gõ cửa, và một cô gái trạc tuổi anh ra mở. Không xinh, nhưng khuôn mặt rạng rỡ và trắng trẻo. Mái tóc nâu sậm được tết thành hai bím và bộ quần áo mặc thường ngày trông có vẻ khá đắt tiền. Joe để ý thấy hai điều ở cô: cô có dáng đi đặc biệt uyển chuyển và cô thấp thỏm lo âu như một chú chim ưng.

Giáo sư Hartford gửi anh đến phải không?
cô hỏi.
Mời anh vào.
Cô dẫn anh vào phòng khách được bài trí tỉ mỉ, bên trong không có gì rõ ra là đắt tiền, song mọi thứ dường như hợp lý. Sàn nhà phủ một tấm thảm rộng hình bầu dục thuộc loại không phổ biến ở California nhưng đạt được hiệu quả tối đa khi trải cạnh đồ nội thất bằng gỗ thích đỏ. Joe đang ngắm tấm thảm thì cô gái lên tiếng:
Tôi là Gretchen Cole và tôi đoán anh đang định đi Canada.


Đúng thế.


Tốt!
Cô trở nên dứt khoát và thực tế, nhưng sau vài câu dặn dò cô hoàn toàn thay đổi và một lần nữa trở nên thấp thỏm lo âu và thiếu tự tin đến mức không tin nổi.

Cô không sao chứ?
Joe hỏi.

Vâng... vâng,
cô nói, đỏ bừng từ cổ đến tận chân tóc.
Bây giờ việc đầu tiên anh phải làm là đi cắt tóc. Trông anh càng gọn gàng càng tốt, vì chỉ cần lính biên phòng Canada có chút nghi ngờ anh có thể là dân bụi đời hay trốn lính, họ sẽ trả anh về. Anh phải mặc bộ quần áo tươm tất nhất mà anh có và chú ý ủi cho thật phẳng phiu. Khi qua biên giới, anh phải hết sức cẩn thận để họ tưởng anh chỉ đơn thuần là khách du lịch. Không được, và tôi phải nhắc lại điều này, trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng không được đòi hỏi cái mà người Canada gọi là tình trạng của người nhập cư bằng đường bộ, ngay cả khi đó là điều anh muốn. Đợi cho đến khi tới Montreal và ổn định an toàn rồi thì hãy lôi vấn đề phức tạp đó ra.
Cô cho anh thêm vài lời gợi ý hữu ích nữa rồi kết luận:
Chúng tôi sắp gửi một nhóm người như anh lên phía Bắc, đi cùng vợ một giảng viên trường MIT[8]. Bà ấy sẽ tự nhận là giảng viên địa chất học đưa sinh viên đi thực địa. Bà ấy sẽ đưa các anh tới Montreal, rồi từ đó...

Một khoảng ngừng ngượng nghịu, rồi cô lại đỏ mặt, không sao tự chủ được, vì vậy Joe nói,
Tôi tưởng cô đang hát cho một quán cà phê.

Gretchen dễ dàng đoán ra Joe đang suy luận những gì: Cô gái này nói là cô ta hát trước công chúng; các cô ca sĩ không đỏ mặt như thiếu nữ; có gì đó không bình thường. Cô nói:
Tôi đã từng hát.


Cô gặp rắc rối với cảnh sát?

Giờ thì cô đỏ mặt giận dữ, ấn bàn tay phải lên mặt cố gắng tự kiềm chế.
Joe nói:
Người ta nói với tôi ở quán cà phê. Việc rắc rối ra sao?


Họ cũng không kể với anh chuyện đó ư?
Joe lắc đầu. Rồi, rõ là phải gắng sức để trò chuyện một cách bình thường, cô tươi tỉnh nói,
Tôi đoán anh sẽ cần một ít tiền.


Không,
Joe nói.
Thực ra tôi lại đang định mời cô ăn tối.


Ô, không!
cô kêu lên.

Cứ sờ đầu tôi xem,
anh nói nửa đùa nửa thật.
Tôi cũng có chuyện lôi thôi với cảnh sát.
Anh định với lấy tay cô nhưng cô đã rụt lại.
Cứ tin lời tôi đi,
anh vụng về kết luận.
Cô tiễn anh ra cửa, nhưng rõ ràng là cô cần tư vấn hơn anh nên anh hăng hái nói:
Cô Cole, tôi không biết chuyện gì đang làm cô suy nghĩ, nhưng hôm nay cô sẽ đi ăn tối với tôi,
rồi anh nắm tay cô.
Cô cứng người, cưỡng lại, rồi nhìn xuống đất cười gượng gạo:
Anh thấy tôi nên đi ư?


Cô phải đi.

Gretchen lấy áo khoác, rồi Joe bắt xe bus đưa cô vào thành phố Boston và hai người tìm thấy một quán ăn ở góc phố không có gì nổi bật, họ vào đó ăn tôm nướng, uống bia và chuyện trò sôi nổi về sinh viên, chính trị và Việt Nam.

Tôi làm việc để giúp các anh chạy sang Canada,
cô kể,
bởi vì tôi tán thành quan điểm của các anh. Chúng ta đang sống trong một thời đại bi kịch và phải làm tất cả những gì có thể để cho nó có tình người.


Chuyện gì đã xảy ra với cô và cảnh sát?
anh hỏi thẳng.
Cô cân nhắc câu hỏi đó một lúc rồi nói lảng đi,
Họ đối xử với tôi như họ vẫn thường đối xử với các anh.


Cô phải giảm bớt sức ép đi,
anh nói.

Tôi sẽ học cách,
cô nói.
Nhưng ngay bây giờ tôi vẫn không quên được chuyện đó. Tôi không sao quên được.

Họ chuyện trò như vậy mấy tiếng đồng hồ liền, không đả động đến những vấn đề quan trọng nhưng luôn bóng gió đến tình trạng bất ổn đã lan truyền sang biết bao thanh niên ưu tú nhất của thế hệ này. Rồi, khoảng mười giờ, một nhóm sinh viên trường Harvard và MIT ghé vào quán, và một người nhận ra Gretchen. Họ nhanh chóng xúm quanh bàn cô để hỏi về vụ lôi thôi với cảnh sát, vì vậy lại khiến cô lúng túng. Thông cảm với thái độ dè dặt của cô, họ chuyển sang những chuyện tầm phào hơn, rồi người thanh niên đã nhận ra Gretchen sớm nhất nói:
Ở quán Moth chúng tôi rất nhớ cô. Cô nên quay lại hát đi, Gret.


Thời buổi này không dành cho chuyện hát hò,
cô vừa đáp vừa nghịch đuôi bím tóc.

Có lẽ trong một quán cà phê sang trọng thì không. Nhưng nếu chúng tôi tìm được một cây guitar, cô sẽ hát cho chúng tôi nghe chứ? thôi mà.

Cô không tỏ ra đồng ý, nhưng một sinh viên đã biến mất tăm và sau đó một lúc thì quay lại với một cây đàn bình thường, cô gảy vài nốt rồi nhăn mặt.
Các anh định bảo tôi hát với cái thùng gỗ này ư?
cô hỏi.
Joe nhận thấy cô không giả vờ khiêm tốn. Cô cũng không bắt người ta phải năn nỉ tha thiết; thật ra Gretchen cũng phần nào muốn hát, như thể cô cảm thấy nó sẽ là cách chữa bệnh. Cô ngồi thoải mái trên một chiếc ghế cao quầy rượu, vắt chéo đôi chân hấp dẫn thành một kiểu bệ tì, và trầm ngâm bập bùng guitar trong vài phút. Các khách khác trong quán không để ý; mọi người còn đang mải tranh luận về sự suy sụp của đội bóng Dallas và bàn cãi sôi nổi là ông ủy viên hội đồng phải mở cuộc điều tra xem bọn cá độ chuyên nghiệp có hối lộ không, nhưng một người hay sinh sự lại lập luận,
Anh làm sao hối lộ cả đội được? Anh dúi tiền cho một người... Don Meredith,
vậy là cả quán nói chung nhất trí là không thể hối lộ Don Meredith được, khiến anh chàng đầu tiên nói:
Thôi được, chắc chắn ông ta muốn thắng đội Cleveland.

Lúc này Gretchen đang chơi một đoạn nhạc rất êm ái, rồi chuyển sang một loạt hợp âm day dứt điệu thứ. Cố át tiếng đàn, cô giới thiệu tên bản nhạc,
Child 113,
và đám sinh viên biết điều này có nghĩa là gì, liền vỗ tay tán thưởng. Trong không khí im lặng tiếp theo, cô gảy một đoạn nhạc hùng tráng, rồi cất tiếng hát một bài ca hết sức kỳ khôi, một khúc ballad cổ kể về một chàng hải cẩu bơi trong đại dương, có phép biến thành người khi lên bờ. Chàng có con với một cô trông trẻ vốn là người bình thường và giờ đây chàng muốn mang con trai ra biển, vì đã đến lúc đứa bé phải học để trở thành hải cẩu.
Thật là một bài ca ngớ ngẩn, Joe nghĩ như vậy cho đến đoạn kết, khi Gretchen hạ giọng và, theo nhạc điệu thấm đượm nỗi ai oán não nùng, cô hát về lời tiên đoán của chàng hải cẩu: Người đàn bà sẽ quên chàng, quên con trai của mình. Cô ta sẽ lấy một pháo thủ và người này sẽ hủy diệt tất cả không vì lý do hợp lý nào.

Và em sẽ cưới một chàng pháo thủ tài ba,
Và ta tin chắc anh ta là một chàng pháo thủ tài ba,
Và phát đại bác đầu tiên chàng nhằm bắn,
Chàng sẽ bắn cả con trai bé bỏng của ta và ta.

Với câu cuối đáng lo ngại ấy, với cây đàn guitar bật ra một loạt hợp âm chua xót, bài hát khác thường ấy kết thúc. Đám sinh viên không vỗ tay, vì khúc ballad đã điểm gần như trúng phóc những trải nghiệm của bản thân họ: trên đời có một yếu tố phi lý, một cái gì đó mà con người không thể chống lại được; một tên pháo thủ ngu xuẩn chết tiệt nào đó luôn rình rập trong bóng tối, hăm hở bắn bừa vào bất cứ con hải cẩu nào bơi lội ngoài đại dương mà không giải thích nổi tại sao.
Gretchen không hát tiếp. Khúc ballad này là toàn bộ sự tỏ bày của cô, và đám sinh viên quen biết cô đều hiểu rằng ngay cả việc này cũng rất khó khăn đối với cô. Họ khen ngợi cô, hỏi thăm tình hình ở trường Radcliffe rồi giải tán, mang theo cây đàn. Khi họ đã đi rồi, Joe hỏi:
Tình hình ở Radcliffle thế nào?


Tồi tệ,
cô đáp, kết thúc đề tài đó.
Anh đưa cô về, và đến cửa nhà định hôn tạm biệt cô, nhưng cô quyết liệt cưỡng lại. Tuy nhiên, cô nắm tay anh, đề nghị anh chờ trong khi cô chạy lên gác. Khi quay lại, cô đưa cho Joe hai trăm đô la... khăng khăng bắt anh phải nhận... khăng khăng rằng ủy ban của cô quyên góp cho mục đích này.

Anh định đi đâu?
cô hỏi.

Mấy người ở Yale chỉ cho tôi một nơi nghe có vẻ ổn lắm.


Ở đâu?


Torremolinos.