41

Nguyễn Thị Thanh Trúc dịch
Nhà xuất bản Trẻ in ấn và phát hành
❉❉❉
Isaac Sachs nhìn xuống buổi bình minh New England rực rỡ. Khu ngoại ô như một mê cung tạo nên từ những dinh thự màu ngà và bãi cỏ lụa là, điểm xuyết bằng những hồ bơi màu ngọc lam. Khung cửa sổ chiếc máy bay tư nhân áp vào mặt anh mát lạnh. Phía dưới, cách ghế ngồi của anh một mét tám, là một chiếc vali trong khoang hành lý, chứa lượng thuốc nổ C-4 đủ để biến chiếc máy bay thành thiên thạch. Vậy là
, Sachs nghĩ ngợi, mi đã làm theo tiếng gọi của lương tâm. Luisa Rey đã có bản Báo cáo Sixsmith.
Anh cố nhớ lại thật nhiều chi tiết trên khuôn mặt cô. Mi có cảm thấy hoài nghi không? Nhẹ nhõm? Sợ hãi? Đúng đắn?

Linh cảm mình sẽ không bao giờ gặp lại cô ấy nữa.

Alberto Grimaldi, người vừa bị anh trở mặt, đang bật cười trước lời nhận xét của một trợ lý. Cô tiếp viên đi qua với một khay thức uống hảo hạng. Sachs lui về với quyển sổ tay của mình, nơi anh viết những dòng sau đây.
• Bình luận: sự vận hành của quá khứ
thực + quá khứ
ảo có thể được minh họa bằng một sự kiện được lịch sử biết đến, ví dụ như vụ đắm tàu
Titanic . Những gì
thực sự xảy ra trong thảm kịch này tăng dần mức độ mơ hồ khi các nhân chứng lần lượt qua đời, tài liệu hư hỏng + xác chiếc tàu phân hủy dưới nấm mồ Đại Tây Dương. Tuy nhiên một vụ đắm
ảo của tàu
Titanic , tạo nên từ những thứ đã được gia công lại như ký ức, tài liệu, chuyện kể, giả thiết – nói tóm lại là niềm tin – thì ngày càng trở nên
thật hơn
. Quá khứ thực rất mong manh, mờ nhạt + ngày càng khó tiếp cận + phục dựng: ngược lại, quá khứ ảo thì dễ điều khiển, ngày càng rõ ràng + ngày càng khó có thể xác định/vạch trần là giả mạo.

• Hiện tại gây sức ép khiến quá khứ ảo phải tự vận hành, biến huyền thoại thành điều đáng tin + hợp lý hóa sự tùy nghi quyết định của ý chí. Quyền lực tìm kiếm +
là quyền được
kiến tạo
quá khứ ảo. (Kẻ nào trả tiền cho sử gia kẻ đó muốn viết gì cũng được.)

• Phép đối xứng cũng đòi hỏi một
tương lai thực + ảo. Chúng ta tưởng tượng tuần tiếp theo, năm tiếp theo hoặc năm 2225 sẽ như thế nào – một tương lai ảo, xây dựng bằng những mong ước, tiên tri + mơ mộng. Tương lai ảo này có thể ảnh hưởng đến tương lai thực, giống như trong một lời tiên tri thành hiện thực, nhưng tương lai thực sẽ bao trùm tương lai ảo cũng giống như ngày mai bao trùm hôm nay vậy. Như Xã hội không tưởng, tương lai thực + quá khứ thực chỉ tồn tại ở một khoảng xa mờ mịt, nơi chúng chẳng có ích lợi gì cho bất kỳ ai.

• Hỏi: Liệu có sự khác biệt ý nghĩa nào giữa một ảo tượng của làn khói, gương + bóng – quá khứ thực – với hình ảnh đó – trong tương lai thực hay không?

• Một mô hình thời gian: con búp bê matrioshka vô tận gồm những khoảnh khắc được tô vẽ, mỗi lớp
vỏ
(hiện tại) chứa đựng bên trong một ổ lớp
vỏ
(những hiện tại trước đó) mà tôi gọi là quá khứ thực, được chúng ta
cho là quá khứ ảo. Tương tự như vậy con búp bê
lúc này
chứa đựng một ổ những hiện tại chưa xảy ra, mà tôi gọi là tương lai thực nhưng lại được chúng ta
nghĩ là tương lai ảo.

• Xác nhận: Mình đã phải lòng Luisa Rey.

Kíp nổ được kích hoạt. Khối C-4 bắt lửa. Chiếc máy bay bị bao phủ trong một quả cầu lửa. Những mảnh kim loại, nhựa, mạch điện của chiếc máy bay, những hành khách, xương xẩu, quần áo, sổ sách và não, tất cả chỉ là những định nghĩa lỏng lẻo trong ngọn lửa nóng hơn 1200°C. Những gì chưa có và người chết chỉ tồn tại trong quá khứ thực và ảo của chúng ta mà thôi. Giờ là lúc sự phân nhánh của hai quá khứ này bắt đầu.