Chương 49

Số từ: 1805
Người dịch: Nguyễn Vĩnh Hằng
Nhà xuât bản: NXB Văn Học
Trước khi anh nói là một ngày nào đó anh sẽ cưới tôi, tôi chưa bao giờ thực sự nghiêm túc nghĩ việc đó có thể xảy ra. Tôi thừa nhận mình cũng có chút hy vọng hão huyền về chuyện đó, nhưng tôi đã phá bỏ một loạt lời thề độc rồi và tôi không chắc mình lại muốn thề thêm lần nữa. Một phần trong tôi sợ rằng tôi sẽ phản bội anh như tôi đã phản bội mẹ Christina, vì thế khi anh không nhắc gì về chuyện đó nữa tôi đã nghĩ rằng anh chỉ nói vu vơ thôi, cái cách đàn ông vẫn hay làm khi lãng mạn. Sự thực là, việc đó thậm chí cũng chẳng làm tôi buồn phiền gì, vì cuộc đời tôi giờ đã tuyệt vời hơn tất cả những gì tôi có thể tưởng tượng từ trước đến nay rồi. Tôi đang giúp việc cho mấy người Beguine, cải thiện việc soạn sách của họ, chẳng mấy chốc thì tin tôi được đào tạo tại phòng viết ở Engelthal đã rò rỉ tới tai một số nhân vật giàu có trong vùng.
Có một điều chẳng bao giờ thay đổi. Những kẻ có của luôn muốn khoe khoang những gì họ có mà người khác lại không. Hồi đó, có gì tốt hơn sách chứ? Người ta không chỉ có thể khoe sự giàu có, mà còn có thể khoe cả sự thông minh xuất chúng và khiếu thẩm mỹ cao nữa. Tuy nhiên, tôi vẫn không hay biết về điều đó khi một nữ quý tộc đến gặp tôi và đề nghị giao một nhiệm vụ cho tôi, là xem tôi có thể làm một bản Der gute Gerhard của Rudolf cho sinh nhật chồng bà hay không. Tôi từ chối bà, nghĩ rằng sẽ là sỉ nhục anh nếu tôi thấy cần đóng góp thêm vào thu nhập gia đình. Nhưng lại có một đặc tính khác chẳng bao giờ thay đổi ở người giàu: họ cho rằng người nghèo luôn nghĩ mình có giá. Và sự thật quả đúng như họ nghĩ. Bà quý tộc đưa ra một cái giá vượt xa những gì anh có thể kiếm được trong một năm. Tôi lại bắt đầu từ chối, nhưng... ờ, chúng ta cần khoản tiền đó, vì thế tôi xin được suy nghĩ thêm một chút.
Tôi không biết phải nói với anh thế nào. Chúng ta đã cùng đồng ý rằng chuyện học việc lâu dài của anh là lựa chọn tốt nhất rồi, nhưng tiền lương của anh thì ít đến nỗi anh không thể kiếm đủ tiền để trang trải các khoản thiết yếu nhất của chúng ta. Đôi vợ chồng cho chúng ta thuê nhà cũng hiểu hoàn cảnh của chúng ta, và dù bản thân họ cũng chẳng khá giả gì, họ vẫn tốt bụng giảm bớt một phần tiền thuê nhà. Đây là thứ duy nhất giúp chúng ta tiếp tục trụ lại được, nó làm anh cảm thấy mình đang làm cả họ lẫn tôi phải thất vọng.
Suốt mấy ngày liền tôi cứ đi đi lại lại trong phòng, nói những câu không đầu không cuối. Anh cứ hỏi suốt là có chuyện gì thế, và tôi cứ nói "Không có gì". Cuối cùng khi không thể chịu đựng thêm được nữa, anh gặng hỏi tôi đang nghĩ gì vậy. Tôi thực đã không phải với anh - giảm bớt trách nhiệm của mình bằng cách khiến anh bắt tôi thú nhận. Tôi nói rằng tôi muốn làm sách lần nữa và nói với anh về lời đề nghị của bà quý tộc. Tôi làm ra vẻ anh đang ban ân huệ nếu cho phép tôi được thực thi nhiệm vụ đó vậy.
Anh thoải mái với chuyện đó hơn cả tôi tưởng tượng, anh bảo nếu việc đó làm tôi vui thì tôi nên làm đi. Lý do anh không để tâm đến chuyện đó, dù chẳng bao giờ nói ra, là tôi có thể làm nhiệm vụ ấy miễn là cả hai chúng ta đều giả vờ làm vì sở thích. Nhưng cả hai chúng ta cũng chẳng giả vờ được lâu khi anh mở tròn mắt ngạc nhiên lúc tôi nói được trả bao nhiêu tiền.
Người phụ nữ quý tộc nhanh chóng ứng trước một khoản. Với bà chẳng là gì, nhưng với chúng tôi, đó là một gia tài. Cũng phải mất vài ngày tôi mới có thể dồn hết can đảm để tiêu vài đồng trong số đó, tôi biết là ngay khi tôi làm thế, tôi sẽ không còn đường thoát. Khi đưa đồng tiền đầu tiên cho người thợ làm giấy da, tôi đã có một cảm giác khá thanh thản, và thế là tôi bắt tay vào làm việc.
Tôi hoàn thành cuốn sách đầu tiên đó và người phụ nữ quý tộc có vẻ rất hài lòng với thành quả đạt được. Tôi không biết có phải bà giới thiệu tôi cho bạn bè hay họ tìm được tôi nhờ những kênh thông tin khác, nhưng điều đó thực sự cũng chẳng quan trọng. Dù gì, họ cũng tìm được tôi.
Thợ làm sách ở Mainz còn thiếu năng lực và vì đến từ Engelthal, tôi đã có một sự đảm bảo nhất định. Không ai tin rằng thành phố quê hương của mình có thể sản sinh ra những nghệ sĩ đích thực, nhưng hầu như tất cả mọi người đều chấp nhận rằng ở những nơi khác nhân tài nhiều như lá mùa thu. Tuy nhiên, quan trọng hơn, ai cũng thừa nhận rằng bản thảo tốt nhất phải đến từ phòng viết trong các tu viện, vì thế nếu một người phụ nữ quý tộc không thể đặt sách thẳng từ một tu viện nào đó, tôi sẽ là lựa chọn thay thế tốt nhất. Bà ấy sẽ tự hào khoe là mình đang sở hữu một cuốn sách được viết bởi một nữ tu của tu viện Engelthal - mà dĩ nhiên không hề đả động đến việc người nữ tu đó không còn ở trong tu viện nữa rồi.
Chẳng mấy chốc tôi đã nhận được nhiều đơn đặt hàng không thể làm xuể, và đó là lúc người ta bắt đầu giở trò biếu xén. Khi tôi bâng quơ nói mình thích nấu ăn đến mức nào, một nữ quý tộc đã đáp ngay lập tức rằng bà sẽ cho tôi cả một lô xích xông thịt ngon nhất đủ loại nếu tôi đặt đơn hàng của bà lên đầu danh sách. Tôi chấp nhận và nhanh chóng phát hiện ra các lời đồn thổi của tầng lớp bay nhanh đến thế nào. Không chậm trễ, tôi đã được mời dùng tất cả các thể loại ngon ngọt và, trước khi tôi kịp nhận ra, yến mạch và lúa mạch đã thay thế hạt kê trong bữa ăn hằng ngày của chúng ta. Chúng ta được tặng tất cả các loại hoa quả đang vào mùa - anh đào, mận, táo, lê và mận gai - và cả những thứ đắt đỏ khác như đinh hương và gừng, mù tạt và thì là, đường và quả hạch. Anh không thể tưởng tượng nổi những thứ này có ý nghĩa đến thế nào đâu. Bất cứ lúc nào không dịch hay chép sách thì tôi lại cố thử các công thức khác nhau; tôi cảm thấy mình đang cố đền bù cho tất cả những món chúng ta chưa bao giờ được ăn. Bà chủ nhà cũng giúp tôi vì bà ấy cũng hiếm khi được sử dụng các loại gia vị hảo hạng thế này, và tôi đã phải cười phá lên trước việc tôi đang dần trở thành một tội đồ ẩm thực. Xét cho cùng, chẳng phải Dante đã ném một nữ quý tộc xứ Sienese vào Địa ngục vì phát hiện ra "tội dùng đinh hương lãng phí" hay sao?
Chẳng mấy chốc chúng ta đã sống như ông hoàng bà chúa ở Pháp. Tôi để cửa mở suốt với một nồi thịt hầm lúc nào cũng nghi ngút khói và chúng ta nhanh chóng trở thành đôi vợ chồng nổi tiếng nhất trong vùng. Thậm chí cả những người bạn Beguine của tôi cũng ghé qua, dù họ luôn giả bộ khinh bỉ đồ ăn ngon. Tôi luôn nhắc họ nhớ rằng họ đã thề sống cả đời để làm từ thiện và nếu họ làm trái tim tôi tổn thương thì đó không phải việc thiện đâu. Họ sẽ giả vờ đang ban cho tôi ân huệ bằng việc ăn những món đó, và tôi bắt đầu nhận ra ngay cả các Beguine cũng thích tán hươu tán vượn trong bữa ăn.
Những người phụ nữ Do Thái thỉnh thoảng cũng ghé vào và tôi đã bất ngờ khi biết rất nhiều người trong số họ làm kinh doanh, đặc biệt nếu người chồng đã mất và người vợ phải đứng ra đảm đương việc giao thương của gia đình. Phải nói thật, điều này đã tạo cảm hứng cho tôi. Khi tôi trở nên quá bận rộn không thể nhận các bản thảo mới, một trong những người phụ nữ này đã gợi ý tôi nên thuê công nhân và bắt đầu kinh doanh đi là vừa.
Đến lúc này, lòng tự trọng bị thương tổn của anh đã được tiền chữa lành. Anh nói tôi có thể làm gì tùy thích, vì thế tôi quyết định mở rộng phạm vi làm ăn. Sao lại không chứ? Khi ở phòng viết, tôi đã học được cách nhiều người hợp tác để làm nên một cuốn sách như thế nào, tôi cũng đã có kinh nghiệm làm việc với các thương gia và hiểu mọi ngóc ngách của quy trình. Càng nghĩ nhiều, tôi càng tin chắc mình có thể làm được.
Đầu tiên, tôi tìm một người thợ làm giấy tôi thích. Tôi nhận được sự thán phục của ông khi tôi chỉ cho ông cách làm hỗn hợp đá vôi dùng để ngâm da động vật được nhuyễn hơn. Sau khi ông hết sốc vì được một phụ nữ chỉ dạy, tình bạn của chúng tôi đã nở rộ. Chúng tôi lập một bản giao kèo: hằng tháng ông sẽ mang giấy đến cho tôi, giảm giá nếu tôi lấy nhiều. Mỗi khi hàng được đưa tới, chúng tôi sẽ cùng ngồi xuống nhấm nháp chút thịt hầm và bàn bạc về lượng giấy tôi cần vào tháng tới. Chúng tôi đã trở thành bạn tốt, bạn tốt thực sự ấy, và ông ngày càng thích tài nấu nướng của tôi cũng như việc kinh doanh giữa tôi và ông vậy.