Chương 91: Con chim nhỏ

Số từ: 2674
Dịch giả: Xuân Dương
NXB Hội Nhà Văn
Nguồn: Sưu tầm
Hai tháng trước lúc chúng ta đang nhắc đến, Nelson những tưởng đã dứt bỏ hoàn toàn và mãi mãi con đường binh nghiệp. Ông ta lui về ở trong khu làng Merton tuyệt đẹp cùng phu nhân Hamilton. Quý ông Hamilton cha đã qua đời và chỉ còn trở ngại duy nhất ngăn đôi kẻ yêu đương thách vợ chồng: đó là sự tồn tại của bà Nisbeu người mà Nelson đã kết hôn vài năm trước.
Nelson định không đi biển nữa. Mệt mỏi trước các chiến thắng, chán chường vinh quang, danh dự nặng nề, cơ thể què cụt, ông ta khát khao sống trong hạnh phúc và bình yên. Trong cơn hy vọng ấy, ông ta cho chuyển toàn bộ đồ đạc quý giá từ London về Melton.
Cô nàng Emma Lyonna xinh đẹp đang chắc mẩm mười mươi về tương lai ổn định thì một cú sét đã giáng xuống đánh thức ả giữa những cơn mơ màng êm dịu.
Ngày 2 tháng Chín, tức là chỉ 12 ngày sau khi Nelson trở về, năm giờ sáng người ta gõ cửa ngôi nhà ở Merton. Dự đoán có thông điệp từ Bộ tư lệnh hải quan, Nelson nhảy xuống giường đi gặp vị khách sớm mai.
Đó là thuyền trưởng Blackwood. Quả nhiên anh ta đến từ Bộ tư lệnh hải quân mang tin các chiến hạm liên quân Pháp-Tây Ban Nha, sau nhiều lần bị Nelson đuổi đang đậu trong cảng Cadix.
Vừa nhận ra Blackwood, Nelson kêu lên:
- Blackwood này, tôi cá là anh mang tin về chiến hạm liên quân và tôi phải chịu trách nhiệm huỷ diệt chúng.
Đó đúng là điều Blackwood đến thông báo. Người ta đang chờ Nelson sự huỷ diệt đó.
Vậy là mọi dự định êm đềm của Nelson đều tan thành mây khói, ông ta chỉ còn thấy cái góc đất liền hay đúng hơn là góc biển nơi chiến hạm liên quân đang neo đậu. Ông ta nhắc đi nhắc lại với Blackwood bằng vẻ chắc chắn từ nhiều chiến công trong quá khứ rằng:
- Blackwood, hãy tin chắc là tôi sẽ dạy cho Villeneuve một bài học mà hắn phải nhớ mãi.
Ban đầu, ông ta định đi và chuẩn bị mọi việc cho chiến dịch mà không nói gì về nhiệm vụ mới. Chỉ đến giờ phút cuối ông ta mới thú thật toàn bộ. Nhưng vì Emma thức dậy cùng ông ta nên ả nhận ra vẻ tư lự của ông sau khi gặp Blackwood. Cô nàng đưa chồng ra góc vườn nơi ông ta thích hơn những chỗ khác và gọi là bàn tiêu khiển của mình.
- Ngài có chuyện gì vậy, bạn của em? - Cô ta hỏi - Có gì khiến ngài bận tâm mà không muốn nói cho em biết?
Nelson gượng cười đáp:
- Tôi là người hạnh phúc nhất trần gian. Ở giữa tình yêu dạt dào của em tôi còn mong gì hơn là ở nhà? Thật ra, tôi sẽ không bỏ tiền mua trăng đâu.
Emma ngắt lời:
- Em hiểu ngài, Nelson, và ngài không cần dối em làm gì. Ngài biết chiến hạm địch ở đâu, ngài coi chúng như con mồi và ngài sẽ là người đau khổ nhất nếu có ai khác ngài đi huỷ diệt chúng.
Nelson nhìn Emma dò xét.
- Được rồi người bạn đời của em, hãy đi đập tan các chiến hạm ấy, hãy kết thúc công việc mà ngài bắt đầu rất hoàn hảo. Lần huỷ diệt này sẽ là phần thưởng cho hai năm nhọc lòng mà ngài vừa phải chịu đựng.
Nelson vẫn nhìn tình nương của mình, dù im lặng, khuôn mặt của ông ta vẫn toát lên vẻ biết ơn khó tả.
Emma nói tiếp:
- Dù vắng ngài lòng em đau khôn xiết nhưng hãy cống hiến cho tổ quốc như ngài vẫn làm và hãy đi ngay đến Cadix. Những cống hiến ấy sẽ được ghi ơn và lòng ngài cũng thanh thản. Ngài sẽ ca khúc khải hoàn cuối cùng và vinh quang rồi sẽ trở lại hạnh phúc khi thấy ở nơi đây sự nghỉ ngơi và phẩm tước.
Nelson nhìn ả vài phút giây vẫn trong im lặng rồi nước mắt ứa ra ông ta thốt lên:
- Emma can đảm! Emma tốt bụng! Đúng vậy, em đã đọc thấu tim tôi, đúng, em đã vào từng suy nghĩ của tôi. Nếu không có Emma sẽ không còn Nelson nữa. Chính em là người đã làm nên tôi bây giờ, ngay hôm nay tôi sẽ đi London con tàu Victory tối hôm ấy vẫn đang ở Tamise đã được gọi về bằng điện tín và hôm sau người ta chuẩn bị xong xuôi cho chuyến ra khơi.
Tuy nhiên hai kẻ nói trên còn ở bên nhau mười ngày nữa, nhưng Nelson mất trọn năm ngày cuối ở Bộ tư lệnh hải quân. Đến ngày 11, họ đi dạo lần cuối cùng nhau và quay lại Merton yêu dấu, bên nhau suốt ngày 12 và ngủ tại đó.
Một tiếng trước khi trời sáng, Nelson thức dậy đi sang phòng con gái, cúi xuống giường, lặng lẽ cầu nguyện thành tâm và rơi nhiều nước mắt.
Nelson là một kẻ rất mê tín.
Bảy giờ sáng, ông ta từ biệt Emma. Ả đưa ông ta đến tận xe. Ông ôm ả vào lòng thật lâu, ả khóc sướt mướt nhưng vẫn gượng cười giữa những giọt nước mắt và nói:
- Đừng giao chiến khi chưa thấy con chim nhỏ nhé.
Để đánh giá chính xác một con người, không phải đánh giá anh ta từ đỉnh thế lực danh vọng mà phải đánh giá anh ta từ tận đáy của lòng yếu đuối.
Câu chuyện về con chim nhỏ của Nelson là thế này:
Lần đầu tiên Emma Lyonna thấy "Người hùng sông Nil", như cách người ta gọi Nelson thời bấy giờ, là khi ông ta từ trận Aboukir trở về. Cô ả thấy khó ở khi ôm hôn ông ta. Nelson đã đưa cô nàng đến ca bin của mình. Trong khi tỉnh táo đầu óc trở lại một con chim nhỏ bay qua cửa sổ đến đậu trên vai Horatio.
Khi mở mắt, Emma, người có lẽ không nhắm mắt hoàn toàn, đã hỏi ông.
- Con chim nhỏ này là thế nào?
Nelson bật cười và vừa cười vừa trả lời:
- Đây là thần may mắn của tôi thưa phu nhân. Khi người ta chặt cái cây để làm cột buồm cho chiến thuyền, người ta phát hiện trên cành có một tổ chim. Mỗi chiến thắng của tôi đều được con vật nhỏ nhắn dễ thương này đến báo, dù tôi ở biển nước Anh, Ấn Độ hay Mỹ quốc. Chắc chắn tôi còn nhiều chiến thắng đang đợi nên chú chim này lại đến thăm. Nhưng hôm tôi giao chiến mà không thấy nó hôm trước hoặc hôm giao chiến, tôi chắc sẽ bất hạnh xảy ra với mình.
Và quả thật lần ấy con chim đến báo chiến thắng tuyệt vời của ông ta, đó là chiến tích với Emma Lyonna.
Lần đánh Copenhagen, ông ta đã thức dậy với tiếng hót của con chim ấy dù hoàn toàn không biết làm sao nó vào trong phòng được.
- Đó là lý do tại sao Emma lại nói:
- Đừng giao chiến khi chưa thấy con chim nhỏ nhé.
Nelson đến vào sớm hôm sau. Ngày 15 tháng Chín ông ta lên đường ra khơi.
Nhưng thời tiết quá xấu đến nỗi con tàu Victory buộc phải ở lại hai ngày bên bờ biển Anh. Sự chậm trễ này cho phép Nelson gửi đến tình nương của mình, trước lúc đi xa, hai lá thư tràn đầy tình cảm cho con gái và cho Emma nhưng từ đây cũng bắt đầu có vài dự cảm chẳng lành.
Cuối cùng cũng đến lúc trời quang mây tạnh và Nelson có thể ra khỏi eo biển Manche. Sáu giờ chiều ngày 20 tháng Chín, đang cháy hết tốc lực ông ta gặp chiến hạm Cadix bao gồm hai mươi ba tàu chiến dự phòng dưới sự chỉ huy của phó đô đốc Collingwood.
Hôm ấy cũng là ngày ông ta 46 tuổi.
Ngày 1 tháng Mười, qua lá thư dưới đây, Nelson báo tin gặp phó đô đốc Collingwood cho Emma đồng thời cả một cơn đau đầu từ hồi bị con rắn độc cắn.
Lá thư như sau:
"Ngày 1 tháng Mười năm 1805
Emma vô cùng yêu dấu của tôi, thật là niềm an ủi lớn khi lại được cầm bút viết đôi dòng cho em. Vì sáng nay, khoảng bốn giờ tôi bị một cơn đau dữ dội. Tôi nghĩ một ngày nào đó, một trong những cơn đau ấy sẽ giết tôi mất. Tuy nhiên, mọi chuyện đã hoàn toàn lui vào quá khứ và chỉ còn thấy hơi khó ở. Hôm qua tôi đã viết liền bảy giờ, có lẽ mệt mỏi đã gây ra cơn đau này.
Tôi gặp lại hạm đội vào lúc khá muộn tối 20 tháng Chín và chỉ có thể hoà vào đó sáng ngày hôm sau. Tôi nghĩ sự xuất hiện của tôi vốn rất được mong đợi không chỉ từ phía chỉ huy hạm đội mà còn từ tất cả các thành viên khác. Khi tôi đưa ra cho các sĩ quan kế hoạch tác chiến của mình, nó như một phát hiện với họ khiến họ nhảy lên vô cùng hào hứng. Thậm chí vài người còn rớm nước mắt. Kế hoạch ấy vừa mới, đặc biệt lại đơn giản và nếu áp dụng được vào cuộc chiến chống lại hạm đội Pháp, chiến thắng là điều chắc chắn: "Ngài có những người bạn vô cùng tin tưởng vào ngài bên cạnh!". Tất cả các sĩ quan ấy đều hô vang có thể trong số họ vẫn có Judas nhưng phần lớn chắc chằn đều vui mừng khi tôi chỉ huy họ.
Tôi mới nhận được những bức thư của hoàng hậu và vua Naples khi đáp lại những lá thư của tôi từ 18 tháng Sáu và 12 tháng Bảy vừa rồi. Không có lời nào dành cho nàng. Kỳ thực ông vua và bà hoàng này làm Thần Bạc Bẽo cũng phải đỏ mặt. Tôi gửi kèm theo bản chép cùng với lá thư của tôi và chúng sẽ đến nước Anh ngay cơ hội đầu tiên, để nói rằng tôi yêu em biết bao.
Vẫn chưa có con chim nhỏ nhưng không thể để lỡ thời gian.
Thể xác tôi đang ở đây, nhưng con tim tôi thì đang trọn vẹn bên em
H. N."
Đúng một tháng sau ngày Nelson nhập vào chiến hạm của Collingwood, đô đốc Villeneuve cũng nhận được, như chúng ta đã nói đến ở trên, lệnh của chính phủ Pháp ra khơi, vượt eo biển và tấn công lên bờ biển Naples và sau khi đã quét sạch các chiến hạm Anh khỏi Địa Trung Hải thì quay về cảng Toulon.
Hạm đội liên quân, bao gồm 33 tàu chiến hạng nặng, 18 tàu Pháp. 15 tàu Tây Ban Nha, bắt đầu xuất hiện ngày chủ nhật 20 tháng Mười vào lúc 7 giờ sáng dưới một cơn gió nhẹ.
Ngay sáng hôm ấy, trận đấu có vẻ sắp xảy ra, Nelson đã viết hai lá thư, một cho tình nương và một cho con gái Horalia.
"Emma yêu dấu, người yêu thương nhất của tôi, tôi nghĩ chiến hạm của kẻ thù đã rời cảng. Chúng tôi có rất ít gió đến độ tôi không hy vọng chạm trán chúng trước ngày mai. Cầu Thần Chiến tranh ban thưởng cho những nỗ lực của chúng ta bây giờ một chiến thắng vang dội. Dù thế nào, chiến thắng hay hy sinh tôi chắc rằng tên tôi sẽ càng thân thương với em và với Horalia vì tôi yêu hai người hơn cả mạng sống của chính mình.
Hãy cầu nguyện cho người bạn của em.
NELSON"
Ngày hôm sau, ông ta viết thêm tái bút vào lá thư gửi Emma:
"Sáng 20 tháng Mười Anh đã đến cửa eo biển. Có người báo đã thấy 40 cánh buồm từ xa. Anh nghĩ đó là 33 tàu chiến hạng nặng và bảy tàu ba cột buồm nhưng vì gió lạnh và biển động mạnh, anh nghĩ chúng sẽ trở lại cảng trước đêm nay".
Cuối cùng, khi nhận ra chiến hạm liên quân, Nelson viết vào nhật ký đặc biệt của mình.
"Cầu đức Chúa vĩ đại, trước người con quỳ lạy bằng tất cả lòng yêu kính, phù hộ cho nước Anh, vì lợi ích của cả châu Âu, một chiến thắng vĩ đại và vinh quang và cầu xin người, cho chiến thắng ấy không có sai lầm nào từ phía những người tham chiến và chiến thắng. Về phần cá nhân con, con xin trao mạng sống của mình vào tay người đã tặng nó cho con. Cầu Đấng tối cao ban phước cho những nỗ lực mà con sắp làm để tận trung với tổ quốc.
Con tin tưởng và trao cho chỉ mình người lý tưởng thần thánh mà hôm nay người đã hạ cố chỉ định con là người bảo vệ. Amen! Amen! Amen!".
Sau lời cầu nguyện có hoà lẫn chút thần bí và nhiệt thành ấy, thứ mà đôi khi vẫn toát ra ngoài lớp vỏ khô khan của người đàn ông đi biển, ông ta viết di chúc:
Ngày 21 tháng Mười năm 1805
Trước chiến hạm liên quân Pháp-Tây Ban Nha, cách chúng tôi khoảng 10 dặm.
"Xét thấy những phục vụ hết mức của Emma Lyonna, goá phụ của Ngài William Hamilton, đến Đức vua và quốc gia đã không nhận được khoản đãi nào từ nhà vua cũng như quốc gia.
Tôi xin đặc biệt lưu ý những điều sau:
1) Năm 1799, phu nhân Hamilton đã được biết một thông điệp của vua Tây Ban Nha gửi đến em trai mình là vua Naples, trong thư ông ta thông báo ý định tuyên chiến với nước Anh và rằng, được báo trước nội dung bức thư, ngài bộ trưởng ra lệnh cho Sir John Jervis, nếu điều kiện cho phép, tiến công chiến hạm Tây Ban Nha và nếu những chuyện này đã không được thực hiện thì lỗi không phải từ phu nhân Hamilton.
2) Chiến hạm Anh, dưới sự chỉ huy của tôi, chỉ có thể quay lại từ Ai Cập lần thứ hai nhờ tác động của phu nhân Hamilton đối với hoàng hậu Naples, nhờ vậy tôi đã nhận được tất cả những gì mình cần và đã phá huỷ chiến phạm Pháp.
Do đó, tôi xin giao lại cho nhà vua và tổ quốc tôi trách nhiệm bảo đảm quyền lợi cho phu nhân Hamilton.
Tôi cũng tin tưởng trao lại cô con gái nuôi của mình là Horalia Nelson Thomson cho nhà nước và tôi mong từ nay cô bé sang tên Nelson.
Đó là những cái duy nhất tôi mong đức vua và nước Anh để tâm khi tôi sắp mạo hiểm mạng sống của mình vì họ. Cầu Chúa phù hộ cho nhà vua và đất nước của tôi cũng như tất cả những người thân thiết.
Nelson"
Tất cả dự phòng nhằm bảo đảm tương lai cho người tình của mình là chẳng bằng chứng cho thấy Nelson đang bước theo lối linh cảm chết chóc dẫn dắt. Để đảm bảo tính xác thực hơn nữa cho các chứng thư nói trên trong nhật ký của mình, ông gọi hai thuyền trưởng Hardy và Blackwood đến làm chứng. Ông cho họ ký vào bản di chúc ấy. Tên họ quả nhiên đã nằm cạnh chữ ký của Nelson trong cuốn nhật ký hạm đội.