Chương 22: Tiểu thư Beauharnais trở thành vợ một ông vua không ngai và tiểu thư Sourdis thành quả phụ một ông chồng còn sống

Số từ: 3784
Dịch giả: Xuân Dương
NXB Hội Nhà Văn
Nguồn: Sưu tầm
Sáu tuần đã trôi qua kể từ khi hai cô gái đến xem bói ở Phố Toumon. Dù khóc hết nước mắt, tiểu thư Beauhamais vẫn phải lấy Louis Bonaparte (Ngày 4 tháng Giêng năm 1802 tại Tuilenes). Tiểu thư Sourdis, ngay tối hôm đó đã ký vào giấy hôn thú với bá tước Sainte-Hermine.
Tiểu thư Beauhamais ghê tởm sự việc này đến nỗi cô cũng thấy ghét luôn em trai của cha dượng dù con người đó không đáng bị khinh. Nhưng vấn đề ở chỗ cô yêu Duroc. Con tim yêu vốn là con tim mù quáng.
Louis Bonaparte vào thời điểm đó, khoảng hai mươi ba hay hai mươi tư tuổi. Đó là một thanh niên đẹp trai, diện mạo hơi lạnh lùng, hình dáng khá giống với chị gái Caroline, rất có học thức và có năng khiếu về văn học, rất thẳng thắn, tốt bụng trung thực và nhất là không bao giờ tin rằng tước vị vua chúa có thể thay đổi luật lệ và nghĩa vụ trong nhận chức con người. Anh cho rằng ông hoàng duy nhất nếu có thể là người để lại trong lòng dân tộc này lòng biết ơn và tình yêu, giống như Desaix đã để lại miền thượng Ai Cập. Đó là ông hoàng công lý.
Trước khi chúng ta nói đến con người này, hãy cùng xem tại sao đám cưới lại diễn ra chóng vánh như vậy. Hẳn ai cũng biết, không có lý do nào khác ngoài những hối thúc dứt khoát của Joséphine. Chúng ta cũng biết tại sao Joséphine lại phản đối đám cưới của con gái mình với Duroc.
- Ở Duroc - Bà nói với Boumerine - Tôi không tìm được chỗ dựa nào cả. Cậu ta chỉ là bạn của Bonaparte và sẽ không dám chống lại anh em của người bảo vệ cậu ta. Ngược lại, Bonaparte lại rất yêu quý Louis, người không có và sẽ không bao giờ có mảy may tham vọng. Louis sẽ là đối trọng cho tôi chống lại Joseph và Lucien.
Về phần mình, Bonaparte nói:
- Duroc và Hortense yêu nhau. Vợ tôi làm gì cũng vô ích, chúng hợp nhau và sẽ lấy nhau. Về phía tôi, tôi yêu quý Duroc. Tôi đã rất đúng đắn khi gả Caroline cho Murat, Pauline cho Leclerc, tòi có thể tiếp tục đúng khi gả Hortense cho Duroc. Đó là người tốt và vượt trội nhiều người. Đó là một thiếu tướng, chẳng có lý do gì chống lại đám cưới ấy cả, vả lại, tôi còn có dự định khác cho Louis.
Ngay tối hôm hai cô gái đi xem bói về, do hối thúc của bạn, Hortense quyết định mở vận động cha dượng một lần nữa. Sau bữa tối, cô gặp riêng Bonaparte, quỳ dưới chân ông và dùng mọi phương pháp có ảnh hưởng đến Tổng giám đốc nhất mà thưa rằng đám cưới ấy sẽ là bất hạnh vĩnh viễn cho cô, rằng hãy trả công bằng cho Louis, rằng cô chỉ yêu Duroc và cũng chỉ Duroc mới mang lại hạnh phúc cho cô.
Cuối cùng Bonaparte quyết định:
- Thôi được nếu con nhất quyết muốn lấy cậu ta, con sẽ lấy cậu ta, nhưng cha báo trước là cha có điều kiện. Nếu Duroc chấp nhận điều kiện ấy, mọi việc sẽ ổn, còn nếu cậu ta từ chối, đó sẽ là lần cuối cùng cha chống lại mẹ con về chuyện này và con sẽ là vợ Louis.
Nói rồi ông lên phòng làm việc với thái độ dứt khoát dù quyết định đó khiến ông vui lắm. Ông đi tìm Duroc. Nhưng như tôi đã nói, Duroc lang thang, hiếm khi ở văn phòng.
- Duroc đâu? - ông hỏi bằng giọng bất bình.
- Cậu ấy đi ra ngoài rồi.
- Anh nghĩ cậu ta đi đâu?
- Đến nhà hát kịch.
- Khi nào về, anh bảo cậu ta rằng tôi đã hứa với Hortense cho cậu ta lấy nó nhưng tôi muốn đám cưới diễn ra chậm nhất là 2 ngày. Tôi cho cậu ta năm trăm phăng. Tôi bổ nhiệm cậu ta làm chỉ huy quân đoàn 8. Ngay sau khi cưới, cậu ta sẽ đi Toulon với vợ và chúng tôi sẽ sống riêng. Tôi không muốn có con rể trong nhà. Tôi muốn chuyện này sớm chấm dứt nên nếu cậu ta có ưng thuận thì cưới ngay trong tối nay cũng được.
- Tôi không nghĩ cậu ấy đồng ý đâu - Boumerine nói.
- Tốt thôi, thế thì con bé sẽ lấy Louis.
- Cô ấy có muốn không?
- Không muốn cũng phải muốn.
Mười giờ Duroc mới về, Boumerine chuyển lại lời Tổng giám đốc, nhưng anh lắc đầu.
- Ngài Tổng giám đốc đã dành cho tôi niềm vinh dự lớn, nhưng tôi sẽ không bao giờ lấy vợ trong điều kiện ấy. Tôi thích đi dạo một vòng ở Palais-Royal hơn.
Nói xong, anh đội mũ và đi ra bằng một vẻ dửng dưng mà Boumerine không sao giải thích nổi. Nó chỉ có thể cho thấy Hortense đã nhầm về mức độ tình cảm mà cận vệ của ngài Tổng giám đốc dành cho cô hoặc giả vờ dành cho cô.
Đám cưới của tiểu thư Beauhamais với Louis Bonaparte diễn ra trong một toà nhà nhỏ trên phố Chantereine. Một vị linh mục đến chúc phúc giống Bonaparte từng làm cho đám cưới của phu nhân Murat.
Không giống như hôn lễ chìm trong buồn bã và nước mắt của Hortense mới đây, đám cưới của tiểu thư Sourdis hứa sẽ ngập tràn trong ánh sáng và vui vẻ đôi uyên ương không rời nhau từ mười một giờ đêm đến hai giờ chiều để trù bị mọi việc: mua đồ đắt tiền nhất, vòng vàng nữ trang hợp mốt nhất Paris đã được mang đến để Hector bỏ vào làm cưới cho xứng với vị hôn thê của mình. Người ta nói trong giới Paris, điều ấy như một phép màu và phu nhân Sourdis thậm chí còn nhận được vài lá thư đích thân muốn đến dự đám cưới.
Phu nhân Sourdis, người chỉ mong một điều đơn giản là Tổng giám đốc và phu nhân Bonaparte đồng ý đám cưới, đã lặng người về ân sủng của ông khi ông muốn tự tay ký vào giấy chứng nhận kết hôn. Đây là việc ông chỉ dành cho những người thân thiết nhất bởi lẽ kèm theo chữ ký sẽ là một khoản tiền hay quà không nhỏ. Tuy không hà tiện nhưng Tổng giám đốc cũng khá tiết kiệm, ông không hề ném tiền qua cửa sổ.
Người duy nhất không đón nhận ơn huệ này bằng ánh mắt tự hào và tươi rói là Hector de Sainte-Hermine. Tình cảm của Bonaparte tôn vinh gia đình thông gia khiến anh nghi ngại. Dù chưa dám thân nhiều như các anh trai vào công cuộc của triều đình vì còn trẻ, dù rất ngưỡng mộ thiên tài Bonaparte song vẫn chưa đủ đến mức anh yêu quý ông ta. Anh không thể quên được cái chết đau đớn mà anh trai mình phải chịu diễn ra ngay trước mắt cùng với những chi tiết. Xét cho cùng, cái chết ấy vẫn là do ông ta gây ra, và mặc dù những đề nghị rất nồng nhiệt, anh không muốn nhận chút ơn huệ bổng lộc nào. Do đó, mỗi lần gặp ông ta, anh cảm thấy như có một luồng mồ hôi lạnh túa ra trên mặt, đầu gối run rẩy và dù không muốn, anh vẫn liếc mắt nhìn chỗ khác. Anh chỉ sợ một điều, dù mình có giàu có sang trọng một ngày nào đó vẫn phải hoặc phục vụ trong quân đội hoặc bị đi lưu đầy.
Do đó anh đã báo trước cho Claire rằng mình thà rời nước Pháp còn hơn phải chấp nhận mang hàm quân đội hay bất cứ trách nhiệm dân sự nào. Claire đã đồng ý tuỳ anh định liệu, cô chỉ xin anh hứa một điều dù đi đâu cũng phải mang cô đi theo đó là những gì cần cho con tim dịu dàng và say đắm ấy.
Claude-Antoine Régnier được bổ nhiệm làm thẩm phán Toà tối cao kiêm luôn ngành cảnh sát mà Fouché vừa chia tay. Một tuần hai lần, ông ta làm việc với Bonaparte. Bonaparte rất chú trọng công việc này, ông đã có cảnh sát bảo vệ là Junot đang điều hành Paris. Duroc là sĩ quan tuỳ tùng và Régnier là cảnh sát trưởng.
Ngay hôm ký bản kết hôn của tiểu thư Sourdis, ông đã làm việc một tiếng với Régnier. Tin tức mang đến khá lo ngại, miền Vendée, mà do những băng đảng cướp phá đến hết lâu đài này đến trang trại khác để bắt ép chủ cung cấp tiền bạc cho chúng bằng các hình thức tàn bạo rợn người. Báo chí đã bắt đầu nói đến những thảm cảnh như đốt chân, đốt tay cháy sém đến tận xương.
Bonaparte đã lệnh cho Régnier mang toàn bộ hồ sơ liên quan đến các vụ cướp đó đến gặp ông. Trong tám ngày vừa qua, đã có năm vụ được phát hiện vụ đầu tiên ở Berric, đầu nguồn con sông Sulé nhỏ, vụ thứ hai ở Plescop vụ thứ ba ở Muzillac, vụ thứ tư Saint-Nolff và vụ thứ năm diễn ra tại Saint-Jean-de-Brévelay.
Nhìn bề ngoài có ba thủ lĩnh đứng đầu ba băng nhưng đằng sau phải có một nhân vật khác chỉ huy họ. Theo cảnh sát, nhân vật này là Cadoudal, kẻ không giữ lời hứa với Bonaparte. Thay vì rút về sống ở Anh lại trở lại Bretagne và chuẩn bị cuộc nổi dậy mới.
Vốn là người có dự tính và biết người, Bonaparte lắc đầu khi đại phán quan cố gắng đổ cho Cadoudal là thủ phạm của các vụ trên. Làm sao như vậy được? Một người cực kỳ thông minh đã tranh luận với ông về lợi ích của dân tộc và của các quân vương, không hề chịu lui một bước, người sẵn sàng sang nước Anh sinh sống chỉ bằng tài sản của chính mình, một tâm hồn không tham vọng đó từng khuất phục được một sĩ quan tuỳ tùng của vị tướng đứng đầu châu Âu, một con người không vụ lợi sản sàng từ chối khoản tiền một trăm ngàn phăng mỗi năm lại nhìn người khác xâu xé, hạ mình làm đạo tặc, kẻ hèn hạ nhất trong các trò lưu manh hay sao?
Không thể như thế được.
Và Bonaparte đã cực lực bác bỏ quan điểm của viên cảnh sát trưởng. Sau đó, ông ra lệnh phái những nhân viên ưu tú nhất, trao quyền thật lớn để đi truy quét những băng đảng ti tiện đó.
Régnier hứa sẽ đi Bretagne ngay trong ngày.
Xong việc, vì đã gần mười giờ tối, ông báo cho Joséphine sẵn sàng đi cùng bà đến dự đám cưới nhà phu nhân Sourdis.
Lâu đài tráng lệ nơi nữ bá tước sống đã ngập tràn trong ánh sáng như thể giữa ban ngày với ánh mặt trời dìu dịu, những đoá hoa như vừa thoát khỏi tù ngục đen tối vươn lên. Những làn gió xuân dịu dàng nô giỡn trên những lớp học định xổ từ cửa sổ xuống thềm hiên, dưới những mái vòm kỳ lạ và thơm ngát ấy là những ngọn đèn màu rực rỡ, những luồng hoà âm và hương thơm toả ra ngoài khung cửa sổ hé mở để lộ những bóng người đi đi lại lại sau bức rèm.
Đó là những vị khách mời sang trọng nhất Paris, các quan chức chính phủ, các tham mưu tài danh của các viên tướng trẻ tuổi người nhiều tuổi nhất mới ba mươi như Murat, Mannont, Junot, Duroc, Lannes, Moncey, Davout, những anh hùng mà ở tuổi của họ người ta mới chỉ làm đến chức đại uý; cái nhà thơ như Lemercier còn đang ngây ngất sau thành công của Agmemnon; Legouvé vừa công diễn vở Etéocle và Kẻ xứng đáng với phụ nữ; Chenier, người từ sau vở Timoléon đã tuyên bố từ bỏ kịch trường để quay sang làm chính trị; Chateaubnand, người vừa tìm được Chúa trong thác Niagara và dưới mái vòm của những cánh rừng nguyên sinh châu Mỹ; các vũ công mốt nhất trong đó phải kể đến Trénis, Laffitte, Dupaty, Garat, Vestris, những tinh tú lộng lẫy xuất hiện thời đẹp nhất của họ như phu nhân Récamier, phu nhân Méchin, phu nhân Contades, phu nhân Regnault de Saint-jean-d Angély và cuối cùng là toàn bộ giới trẻ thời đó. Anh em nhà Caulaincourt, Narbonne, Longchanp, Matthieu de Mont-Morency, Eugène de Beauhamais, Philippe de Ségur, và còn những ai nữa?
Khi người ta biết có Tổng giám đốc và phu nhân Bonaparte không chỉ ký giấy hôn thú mà còn đến dự thì tất cả mọi người đều muốn được mời. Toà nhà đồ sộ nhà phu nhân Sourdis, khi tầng trệt và lầu một bắt đầu mở cửa, một lượng khách lớn buộc phải tràn ra ngoài thềm để hóng không khí mát mẻ thì các phòng khách còn đông hơn nữa.
Mười một giờ kém mười lăm, một đoàn xe ngựa từ Tuileries đi ra, mỗi người đều mang một ngọn đuốc vì phải đi qua cầu.
Chiếc xe phóng rất nhanh lại có đuốc sáng bao quanh khiến nó như một cơn lốc uốn theo tiếng ồn và ánh sáng đến dừng trong sân lâu đài.
Đúng lúc đó, giữa đám đông chặt như nêm tưởng không ai có thể len vào nữa mở ra một lối cho hai mẹ con phu nhân Sourdis ra đón ngài Tổng giám đốc và Joséphine. Hector de Sainte-Hermine đi sau cũng vừa nhìn thấy Bonaparte mặt anh tái đi trông thấy song vẫn bước tiếp.
Phu nhân Bonaparte vừa ôm hôn tiểu thư Sourdis vừa đeo một chuỗi vòng ngọc trị giá năm trăm ngàn phăng vào cổ cô. Ngài Bonaparte chào hai mẹ con rồi tiến thẳng đến Hector.
Hector không nghĩ Bonaparte đến gặp mình nên rẽ sang một bên nhưng ông đã đứng ngay trước mặt anh.
- Chào cậu - ông nói - Tôi cũng mang quà đến, đó là một bằng đanh dự trong đội cận vệ Tổng giám đốc, nhưng tôi hiểu có những vết thương cần thời gian mới lành…
- Không gì khéo léo hơn đôi bàn tay ngài trong việc chăm sóc vết thương ấy, thưa tướng quân… tuy vậy…
Hector thở dài rồi đưa khăn lau mắt.
- Cho tôi xin lỗi, thưa tướng quản - Chàng trai nói sau vài giây im lặng - Tôi ước mình xứng với lòng tốt của ngài.
- Đó đã là một trái tim vĩ đại rồi, chàng trai ạ. - Bonaparte nói - và người ta luôn bị thương từ trong tim.
Sau đó, ông quay lại chỗ phu nhân Sourdis, nói vài câu, khen tặng Claire vài lời. Khi nhận ra chàng thanh niên Vestris, ông nói:
- A, đây là Vestris con, người mới đây đã chiều lòng tôi, mang lại cho tôi niềm vui khôn tả. Sau khi bị ốm, cậu ấy đã trở về Opera vào đúng ngày đón tiếp tại Tuileries, và cậu ấy đã đổi sang ngày khác để không ảnh hưởng đến ngày trọng đại đó của tôi. Thế nào, Vestris, hãy sử dụng hết phép lịch sự để mời hai người phụ nữ này nhảy cùng chúng ta một điệu gavotte chứ.
- Thưa công dân Tổng giám đốc - Con trai của bậc thánh khiêu vũ nói bằng giọng người Italia không thể sửa được - Chúng ta đã chứng thực có bản gavotte do tôi sáng tác dành cho tiểu thư Coigny. Phu nhân Récamier và tiểu thư Sourdis nhảy đẹp như hai thiên thần, chúng ta chỉ cần một chiếc đàn hạc và một chiếc tù và với điều kiện tiểu thư Sourdis vừa nhảy vừa gõ trống còn phu nhân Récamier, ngài cũng biết là bà ấy nhảy điệu chale thì không ai bắt chước được.
- Vậy thì thưa các quý bà - Ngài Tổng giám đốc nói - chắc các vị sẽ không từ chối lời thuật cầu mà Vestris vừa đưa ra mà tôi cũng dùng quyền của mình để ủng hộ chứ?
Tiểu thư Sourdis muốn tránh lời mời ấy nhưng do thấy Vestris chỉ đích danh cô với lời thỉnh mời của ngài Tổng giám đốc nên cô thậm chí không dám cất lời chối. Phục trang của cô hôm nay rất thích hợp cho điệu nhảy đó.
Cô gái da bánh mật trong bộ váy trắng, mái tóc cài cành nho có hai trái nho rủ xuống vai, một lớn lá màu vàng nhạt của mùa thu ôm lấy thân váy.
Phu nhân Récamier cũng mặc trang phục trắng như mọi khi bằng vải cachemire của người Ấn Độ. Chính bà đã sáng tác ra điệu nhảy chale trong các salon và gặt hái rất nhiều thành công khiến nó được đưa lên sân khấu.
Thành công của phu nhân Récamier trong vũ điệu này còn lưu lại đến ngày nay. Chúng ta biết là theo thông lệ, không bao giờ vũ nữ lại bỏ qua động tác nửa như hờ hững nửa e thẹn khiến họ trở nên duyên dáng thêm, nhờ những sóng vải mềm mại để lộ ra những nét điệu đà trong ý định giấu nó đi. Vũ điệu đó kéo dài chừng mười lăm phút và thành công trong tiếng vỗ tay vang dội trong đó có phần của Bonaparte. Ông ra hiệu và tất cả phòng nổ những tràng pháo tay ròn rã và vị thánh vũ công bằng những động tác mềm dẻo dựng người lên trên sàn nhà như thể đang bay.
Điệu gavotte kết thúc, một gia nô đến nói thầm vài câu vào tai nữ bá tước Sourdis và bà này đáp lại bằng câu:
- Hãy mở phòng ký giấy!
Hai cánh cửa được kéo sang hai bên và người ta thảy trong phòng toát lên sự sang trọng tuyệt đỉnh. Trong ánh đèn sáng trưng, hai luật gia đang ngồi sẵn trước bàn đặt cây đèn cầy, ở giữa là bản hôn ước đang chờ chữ ký chỉ hơn hai mươi người có quyền được vào phòng này. Đó là những ai phải ký vào văn bản và ai muốn nghe nội dung của nó phải lắng tai mới nghe được.
Trong khi người ta đọc nội dung bản hôn ước, một đầy tớ kín đáo lẻn vào đám đông, nhẹ nhàng đến bên bá tước Sainte-Hermine và nói nhỏ:
- Hiệp sĩ Mahalin muốn nói chuyện với ngài ngay bây giờ.
- Bảo ông ấy chờ trong phòng nhỏ cạnh đại sảnh - Sainte-Hermine nói.
- Thưa bá tước, ông ấy nói phải gặp ngài ngay lập tức. Nếu ngài đang cầm bút rồi ông ấy xin ngài hãy đặt nó lên bàn và đến gặp ông ấy trước khi ngài ký… Ông ấy đứng ở ngoài cửa.
Bá tước gục đầu xuống đầy đau khổ, nó giống như cơ chỉ thất vọng và đi theo tên gia nhân.
Rất ít người nhận ra sự việc vừa diễn ra còn những ai nhìn thấy lại không để tâm lắm.
Công việc đọc văn bản đã xong. Bonaparte người vốn vội vã kết thúc những gì ông đã bắt đầu, chẳng hạn như vội ra khỏi điện Tuileries rồi vội vã trở về đó… óng cầm bút ngay mà không để ý mình là người ký đầu tiên và cũng vội vã như bốn năm sau, khi đặt vương miện lên đầu Joséphine và kéo tay bà ra khỏi tay linh mục, liền đưa bút cho vợ.
Joséphine ký tên mình.
Cây bút lông ngỗng lần lượt truyền đến tay tiểu thư Sourdis, cô lo lắng nhìn quanh tìm bá tước Sainte-Hermine mà không thấy, cô bỗng bị nỗi sợ hãi xâm chiếm đành ký tên để lấp đi những tiếng xôn xao quanh mình. Sau cô là đến lượt bá tước, mọi người nhìn quanh và gọi nhưng không thấy tiếng trả lời của chàng.
Tất cả khách khứa im bặt nhìn nhau trong lòng tự hỏi tại sao lại có sự biến mất đúng lúc cần có mặt nhất.
Cuối cùng, một người nào đó nói rằng đã thấy trong lúc đọc bản đăng ký, một thanh niên lạ mặt vào nói nhỏ rồi dẫn bá tước đi như một kẻ tội đồ theo kẻ phán xử hơn là một người bạn theo một người bạn.
Nhưng có lẽ bá tước chỉ ra khỏi phòng ký thôi chứ chưa ra khỏi nhà Nghĩ vậy, phu nhân Sourdis gọi một gia nhân đến ra lệnh cùng những người khác đi tìm bá tước.
Anh ta vâng lệnh, vài phút sau, hoà với tiếng đập nghẹn thở vì ngạc nhiên của hơn sáu trăm con tim là những tiếng kêu của gia đình đáp lời nhau từ phòng này đến phòng khác.
Cuối cùng một người nghĩ ra ý định chạy ra bãi để xe ngựa ngoài sân. Nhiều người đã thấy hai thanh niên, dù trời mưa vẫn để đầu trần vội vã nhảy lên xe và nói:
- Đến trạm ngựa.
Và cỗ xe lao đi, một trong hai người đầu trần đó là bá tước Sainte-Hermine.
Tất cả quan khách sững sờ nhìn nhau và giữa lúc im lặng, một giọng nói cất lên:
- Chuẩn bị xe cho ngài Tổng giám đốc.
Người ta kính cẩn nhường lối cho ông bà Bonaparte đi qua.
Nhưng khi họ vừa rời phòng, lập tức một sự hỗn độn đã diễn ra.
Người ta vội vã rời khỏi nơi đầy như thể sắp có hoả hoạn. Cả phu nhân Sourdis và Claire không dám giữ ai ở lại và chỉ mươi phút sau, họ chỉ còn lại một mình.
Phu nhân Sourdis kêu lên đau đớn nhào đến chỗ Claire run rẩy như sắp ngất.
- Ôi mẹ ơi! Mẹ ơi! - Cô nấc lên rồi để mình lịm dần trong vòng tay của nữ bá tước - vậy là lời tiên đoản của thầy bói đã đúng và quãng đời goá bụa của con bắt đầu rồi!