Chương 80: Eurydice* (2)

Số từ: 3227
Dịch giả: Xuân Dương
NXB Hội Nhà Văn
Nguồn: Sưu tầm
Rồi cúi xuống lần thứ hai. Hélène hôn em lần nữa và lại nhón gót chân đi ra.
Hélène vừa đi khỏi, đôi mắt Jane lại mở ra chúng trân trân bất động một lát rồi cô thở dài.
- Anh René yêu quý! Em vừa mơ một giấc mơ đẹp làm sao! Em thấy rõ, như đang thấy anh vậy này, một thiên thần lộng lẫy rực rỡ trong ánh sáng xuống gần giường em, hôn lên trán em và nói: "Đến với chúng ta, em gái chúng ta chờ em!" Rồi thiên thần hôn em lần nữa và bay đi.
Nếu nói thật, René sẽ tước đi ảo tưởng đẹp nên anh im lặng.
- Bây giờ người yêu dấu của em - Jane nói tiếp - Hãy để em nói đến một chuyện. Hôm nọ khi em quyết định không đi theo anh. Anh đã thấy em chọn những viên đá quý và cho vào một túi riêng đúng không?
- Đúng vậy Jane ạ. Anh định hỏi em muốn làm gì nhưng nghĩ như vậy thật khiếm nhã nên lại thôi.
- Em cũng đoán được ý định của anh. Nhưng vì chưa đến lúc nên em không nói gì cả.
- Chiếc túi ấy thêu hai chữ C và S bằng tay - René nói.
- Hai chữ ấy làm anh tò mò đúng không?
- Đó là chữ viết tắt của Claire de Sourdis.
- Đúng thế. Đó là chiếc túi dành cho Claire de Sourdis của em. Một ngày nào đó khi anh làm Napoléon quên đi lỗi anh mắc phải khi anh có được vị trí xứng đáng, tiểu thư Claire de Sourdis sẽ trở thành vợ anh. Khi đó anh sẽ nói với chị ấy rằng: "Anh đã gặp, ở xứ sở nhiệt đới với những đam mê cháy bỏng, hai cô gái, hai người em họ. Ban đầu, anh đã cứu danh dự của họ rồi cuộc sống của họ. Khi xa em, dù luôn nghĩ đến em, anh vẫn dành mạng sống của mình cho họ. Cô em bất hạnh qua đời: Anh yêu cô ấy bằng một tình bạn đằm thắm nhưng trái tim anh không thuộc về cô ấy, nó thuộc về em. Cô ấy chết vì tình yêu đó là một trong những tình yêu chỉ gây tử biệt khi nó không sống được. Nhưng trước khi chết cô ấy đã chuẩn bị cái túi này từ tài sản riêng của mình nó bao gồm ba món quà hoàn chỉnh, một viên hồng ngọc, một viên ngọc saphia và một viên ngọc bích. Tự tay cô ấy chọn chúng trong số lượng đá lớn gấp mười lần. Tự tay cô ấy cũng thêu tên viết tắt của em trân chiếc túi này. Cuối cùng, trước khi qua đời, cô ấy nhờ anh trao lại nó cho em, đây là món quà cưới. Em không được quyền từ chối nó vì nó được tặng cho em từ bàn tay của người dưới mộ. Em đừng ghen, anh không bao giờ yêu cô ấy vả lại người ta không cần ghen với người đã chết.
René khóc nức nở.
- Thôi em đừng nói, Jane, em đừng nói nữa.
- Lần nào anh nhìn thấy ba đồ trang sức này, anh sẽ buộc phải nghĩ đến em.
- Ôi Jane, Jane? - René lêu lên - Em có thể nghĩ anh có lúc nào lại quên em ư?
- Em khát nước - René, cho em uống nước.
Nhu cầu uống nước là điều duy nhất cô đòi ba lần từ sáng.
René đưa ly nước và Jane uống lấy uống để. Trán cô sẫm lại, cô có vẻ ngày càng yếu.
- Không ai đến hỏi han em à? - Jane hỏi - Hình như chị gái em thực hiện lời em yêu cầu được ở riêng với anh.
René thấy tiếc vì trong thâm tâm Jane đã đổ lỗi thờ ơ cho Hélène. Anh tự trách mình giấu chuyện thăm ban nãy.
- Đừng trách Hélène - Anh nói - Cô ấy đã đến đây trong khi em ngủ.
- À - Jane cười - Em không nhầm mà, chính chị ấy là người em đã thấy trong giấc mơ, em lại tưởng chị ấy là thiên thần từ trên trời. Chị Hélène yêu quý, chị ấy chẳng khác gì các thiên thần, chỉ cần thêm đôi cánh nữa thôi.
- Jane này - René nói - Anh không rời em một giây phút nào cả, nhưng em cũng đừng khiến những ai yêu quý em đau lòng vì không được em gặp không lo nghĩ đến họ khi em sắp xa họ mãi mãi.
- Anh nói đúng René, hãy gọi mọi người lại đây.
René nhẹ nhàng đặt đầu cô xuống gối và đi gọi Hélène.
- Đến ngồi lại bên em đi - Jane bảo anh - Không ai được quyền như anh, ở bên em cho đến khi em chết. Đêm nay, em không muốn ngủ. Khi mọi người trở về, anh sẽ bế em ra ngoài hiên nơi chúng ta từng trải qua những giờ phút hạnh phúc. Em sẽ vĩnh biệt bầu trời, các vì sao, tất cả và anh.
Họ nghe tiếng bước chân những người đến cầu nguyện bên Jane, đầu tiên là chị gái Hélène của cô, James Asplay và vị cha cố.
Sau những người đó là ông già Rémi, ba con trai của ông, Adda và François. Sau François đến lượt người làm, gia nô người Miến và đám người da đen. Tất cả đều quỳ gối. René đứng ở đầu giường. Cha có đứng giữa phòng, tất cả những người khác quỳ quanh ông.
Thật xứng đáng thay một người như cha Louis. Ở bất cứ hoàn cảnh nào, ông cũng tìm được ngôn từ thích hợp. Bản diễn ca của ông là một lời từ biệt cảm động của cô thiếu nữ đến những điều mới lạ, đến những bí ẩn của tình yêu, đến sự dịu dàng của việc kết hôn, niềm vui làm mẹ. Ông đối lập những thứ trên với hạnh phúc vĩnh hằng, thần thánh dành cho những người con được Chúa lựa chọn.
Jane lại ngất đi lần thứ hai. Cha cố là người đầu tiên nói:
- Ta nghĩ không ai thánh thiện hơn đứa con ngoan đạo này, cô ấy không cần phải cầu nguyện cũng về được trời.
Ở lại bên Jane chỉ còn René, Hélène và James. René cho Jane ngửi muối. Cô rùng mình, làm vài động tác theo bản năng, mở mắt trở lại và mỉm cười. Cô thấy quanh mình có tất cả những người yêu quý cô và những người còn yêu cô mãi, cả người cha đang chờ cô trong giáo đường. Cô đưa tay cho Hélène và Hélène một lần nữa sà vào vòng tay em gái.
- Chị biết là em không thể sống được nữa, chị Hélène yêu quý của em - Jane nói - Em đã hỏi bà già khốn khổ người cho em cái chết nhẹ nhàng nhất, bà ta đã hướng dẫn cho em để rắn khoang cắn. Nếu em chết đó là em muốn như vậy và đừng trách em nếu René rời xa em hôm nay, em sẽ chết từ từ trong đau đớn và buồn khổ. Chính em phải là người bỏ anh ấy em không muốn thế nhưng bất hạnh mà người ta tự chuốc cho mình lúc nào cũng không thể chịu nổi. Đó là thứ số phận áp đặt mà người ta không thể cam chịu. Hãy xem em bình tĩnh và hạnh phúc biết bao. Nhìn chị thế kia người ta lại nhầm tưởng chúng ta đổi vai thì sao? Chị khóc còn em lại cười. Chị Hélène yêu quý của em, để cái chết đến với em như em mong muốn, cứ để em ra đi trên vai anh ấy, bàn tay yêu dấu của anh phải mãi mãi ấp tay em trên ngực em. Chị còn nhiều tháng ngày hạnh phúc phía trước, em chỉ còn vài phút nữa thôi. Hãy để em với anh ấy. Anh ấy sẽ là người đi báo cho chị biết.
Hélène ôm hôn em lần cuối, James nắm chặt tay cô. Người ta nhận thấy trong nét bình thản trên khuôn mặt cô có một cơn run run đau đớn và một giọt nước mắt chảy ra qua đôi rèm mi khép lại rồi cả thân hình cô được bóng dáng của Hélène chùm lên ôm chặt lấy cô như thể Hélène sợ cái chết giằng mất người em của mình.
Thời gian vẫn trôi, đêm đến và dù trong phòng không có ánh sáng đêm ấy vẫn là đêm sáng tỏ, người ta có thể nhìn rõ như trong một buổi chiều tà.
- Thời điểm ấy đến gần quá rồi - Jane nói - Em thấy cái lạnh đang dần ngấm dần, em không đau nữa, em chỉ thấy không thể sống được. - Cô chỉ vào thắt lưng nói.
- Từ đây em không nhìn thấy gì nữa. Hãy mang em ra chỗ ban công của chúng ta. Em muốn nói lời vĩnh biệt anh ở đó, đó là nơi em sẽ ra đi.
René ôm Jane, bế cô ra ngoài ban công đặt cô ngồi vào lòng. Đến đó, cô gái như thở được và tươi hơn. Đêm trong suốt như đêm hôm trước. René nhìn qua bãi cỏ con đường mà Jane đã đi. Anh thấy mụ da đen đến bên cô. Anh nghe tiếng cô hét lên rồi ngã xuống, anh thấy mụ da đen lăn ra sau phát súng của mình. Tất cả cảnh tượng ấy bày ra trước mắt khiến anh khóc nức nở. Anh áp Jane vào lòng mà rên siết.
- Ôi! Jane, Jane yêu quý!
Jane mỉm cười.
- Anh làm tốt thật vì không nói câu ấy với em từ hôm kia, nếu không em đã không thể quyết định ra đi nổi.
Cô im lặng một lát, mắt cô mở to như muốn nhìn cá René và bầu trời.
- Ôm em chặt trong vòng tay anh nữa đi, anh René - cô nói - Hình như anh đang để em tuột khỏi anh.
- Ồ không - René kêu lên - không, ngược lại, anh đang ôm em chặt có thể đây.
- Nếu thế, là cái chết đang kéo em về phía nó rồi. Bảo vệ em, René! Hãy bảo vệ em!
Đôi tay quàng lên quanh cổ René cứng đờ và cô ngả đầu vào ngực anh. René cũng gục đầu mình vào đầu cô.
Một lát sau, anh cảm thấy cô run lên. René ngẩng đầu và nhìn thấy khuôn mặt cô co giật vì đau đớn.
- Ôi! Cô hét lên - Nó cắn vào tim nó cắn vào tim.
Bằng một động tác kéo đầu René xuống cô áp đôi môi mình vào môi chàng trai: "Vĩnh biệt! Vĩnh biệt" - Rồi bằng giọng lí nhí không rõ ràng cô nói thêm: Tạm biệt! Có thể…
Rồi cô thả lỏng toàn bộ sức nặng của cơ thể lên tay René.
Anh nhìn cô: mắt cô vẫn mở, nhìn như cô vẫn thấy. Anh áp tay lên ngực, tim cô ngừng đập. Anh áp má lên môi cô: hơi thở đã tắt, hơi thở cuối cùng chạm vào mặt anh đã mang linh hồn cô ra đi.
Anh im lặng nhìn cô vài phút. Anh cứ luôn nghĩ chỉ một từ hay một cử động nào đấy sẽ cho cô tỉnh lại lần cuối.
Nhưng không cô đã ra đi, ra đi mãi mãi.
René đưa cô trở lại phòng, đặt cô lên giường bắt chéo hai tay trước ngực và gõ chiêng. Tất cả mọi người chạy đến. Hélène và James là người đến đầu tiên.
- Tất cả đã chấm dứt - René nói.
Tiếng khóc vang lên từ tứ phía. Hélène lại gần. Giang tay định vuốt đôi mắt còn mở.
- Ồ không - René nói và nhẹ nhàng đẩy tay Hélène ra - cô biết rõ tôi là người phải làm việc này.
Anh đưa tay vuốt mắt cho Jana. Đôi mắt ấy bây giờ chỉ mở trước ánh sáng của ngọn lửa xa lạ dẫn dắt linh hồn đến miền vĩnh hằng. Làm xong động tác thành kính ấy, René lao ra ngoài phòng và nói:
- Hãy ở lại với thi thể, nếu thi thể này có một linh hồn tôi sẽ mang linh hồn ấy đi cùng tôi.
Thật ra, chỉ có một trong hai người vào lúc ấy biết được cái bí mật sâu xa mà họ thường nói với nhau trước những vì sao đêm.
René không yêu Jane như một người tình mà như một người bạn trai dịu dàng nhất, một người anh tận tụy nhất. Con người sắt thép này cần được ở một mình để khóc.
Jane đã chết. Khí hậu quá nóng bắt buộc tang lễ phải được cử hành ngay. Chỉ còn mình cha cố ở bên cô. Hélène đã trở về phòng mình và kết thúc đêm tân hôn bằng cách khóc em như mưa như gió trong vòng tay chồng. Cuối cùng, ông già Rémi và ba con trai lo mọi chuyện hậu sự, trong khi Justin trang trí toàn bộ giáo đường bằng hoa thì Adda lo khâm liệm thi thể, đặt Jane giữa những cành tươi trên đệm và một cái gối dệt từ sợi cây lô hội, vào cỗ quan tài bằng gỗ tếch do Jules và Bernard chuẩn bị.
Năm giờ ngày hôm đó, tiếng chiêng buồn bã vang lên báo hiệu lễ tang sắp diễn ra. Tất cả mọi người trong khu nhà tập trung trước sân, trên bậc thềm cỗ quan tài đã đặt sẵn: Mọi người cầu nguyện lần nữa và bốn thiếu nữ đưa cỗ quan tài vào giáo đường.
René đã thả hai con voi. Như thể chúng hiểu nỗi bất hạnh ấy nên cũng đi theo đoàn người và hoặc vì thấy thiếu cô gái hoặc hiểu mọi người đang đau buồn mà chúng cũng buồn thiu đứng cạnh hai bên cửa giáo đường bất động và câm lặng.
René được đưa vào hầm mộ nơi Ève và tử tước Sainte-Hermine đã yên nghỉ. Theo thông lệ từ thời nguyên thủy, sau khi nghi lễ tôn giáo là một bữa ăn lớn trong đó cả nô lệ thấp kém cũng được tham dự.
Jane chết, René càng quyết tâm rời khỏi khu nhà và ngay hôm sau tang lễ. Anh thông báo mình sẽ ra đi. Dù mang ơn anh với những gì anh đã làm cho hai chị em họ song sự hiện diện của anh vẫn khiến Hélène thêm buồn. Hélène là người hiểu quá rõ tình yêu của Jane với người đàn ông này đã giết chết cô. Nhưng vì Hélène không biết tên thật và xuất thân của René nên cô không thể ngăn mình nghĩ rằng chính anh là nguyên nhân gây ra cái chết của em gái mình. Thay vì những lời cảm ơn nồng nhiệt cô lại dè dặt nhắc đến khoản chi phí của René trong chuyến đến Miến Điện. René chỉ mỉm cười nhìn cô hôn tay cô rất lịch lãm và Hélène hiểu mình không nên nói thêm về chuyện này. Như thể cũng đoán trước sự từ chối đó, cô tặng cho René một hộp nhỏ do Jules chế tác đựng đầy đá quý nhưng René rầu rầu rút từ ngực ra chiếc túi cho chính tay Jane thêu mở ra cho Hélène xem.
Tuy thế anh vẫn đễ chiếc hộp Jules làm xuống bàn chọn một viên đá saphia đẹp nhất trong số những viên đá quý Hélène tặng và nói.
- Viên đá quý này, tôi sẽ làm một chiếc nhẫn và sẽ đeo mãi không rời.
Hélène chìa hai má cho René và nói:
- Ồ đó lại là chuyện khác, đó là món quà của một cô em gái cho anh trai.
Và René ôm hôn cô.
Ngày hôm sau, tất cả đã sẵn sàng cho chuyến ra đi. Đoàn người vẫn như khi họ đến, chỉ riêng hai con voi là Jane muốn giữ lại ở khu nhà nên được René để lại. Khi James, đến lượt mình và trong hy vọng may mắn hơn Hélène hỏi anh định giá lũ voi bao nhiêu thì René trả lời.
- Jane đã ngỏ lời và tôi trao chúng cho cô ấy. Chúng là của cô ấy.
Ngày hôm sau trời mới hửng sáng đoàn người đã sẵn sàng và chờ trong sân.
Trong giây lát, người ta thấy lo cho René. Anh không xuống khỏi phòng, khi người ta lên xem, anh không ở đó. Mọi người bổ đi tìm thấy anh đang ở cạnh Jane.
Còn một chuyến viếng thăm cuối cùng nữa, đó là thăm Omar và Ali. Ban đầu, hai con voi này tưởng người ta mang nó đi với anh, nhưng chúng nhanh chóng nhận ra mình không tham gia vào cuộc hành trình và vốn không đủ lịch sự để che giấu nỗi buồn, chứng tỏ những cử chỉ rõ ràng nhất và ấn tượng nhất với anh.
Họ chia tay nhau ở nơi họ đã gặp nhau lần đầu trên Đất Trầu.
James khăng khăng muốn tặng khẩu Manton tuyệt đẹp của mình cho René và René cũng tặng lại khẩu súng của anh. Hélène có thể tặng nhiều hơn, đó là chìa cặp má cho anh hôn tạm biệt.
Lần trở về này vì không có phụ nữ đi theo làm chậm trễ cuộc hành trình nên quãng đường từ Đất Trầu đến Pégou chỉ phải nghỉ một chặng.
Như vậy, họ phải ngủ lại bên hồ để ngày hôm sau đi thẳng một mạch tới Pégou.
René và François trèo lên hai con ngựa Miến dáng đẹp và khoẻ không biết mệt. Những người còn lại đi bộ, nhưng kỳ lạ thay là họ còn khoẻ hơn cả ngựa.
Đoàn người nghỉ một lát lúc buổi trưa để tránh cái nóng nung người dưới bóng mát của rừng rậm. Được ba anh em Justin cho rất nhiều trầu. René chia cho mọi người và hứa với họ chỉ một lần nghỉ tối và nghỉ trưa mai là về nhà.
Khoảng năm giờ chiều, họ đã đến hồ nước.
Vừa đến nơi, dù từ xa họ nhìn thấy bập bềnh trên mặt nước những hình thù như thân cầy bị bật rễ, những con cá sấu thân rất dài nhưng vài người da đen và người Indu không thể cưỡng lại ý muốn lội xuống tắm. Họ chỉ cần cởi một loại áo chùm giống như váy dài đến đầu gối là đã ở trong trang phục của người tắm. Họ cởi áo và nhảy xuống nước. Trong khi đó René và François đứng canh súng lăm lăm trong tay, lúc nhìn xuống hồ lúc nhìn vào mảng rừng rậm chằng chịt.
Chú thích:
Nàng Eurydice trong thần thoại Hy Lap vợ của Orphée bị Arist truy đuổi và bị một con rắn độc cắn chết