Một người cha lý tưởng

Số từ: 848
Tác giả: Alan Phan
Thái Hà Books phát hành
NXB Văn Hóa Dân Tộc
Từ ngàn xưa, người ta đã hiểu,
thượng bất chính hạ tắc loạn
. Ngày nay, các bậc phụ huynh hay ngạc nhiên khi con cái của mình ích kỷ, lười biếng, tham lam và lừa lọc nhiều quá. Có lẽ suốt ngày họ rao giảng, truyền đạo liên miên nên không có thì giờ nhìn lại
hành động
của mình?

Chị Kim Yến của báo Sài Gòn Tiếp thị
nhờ tôi viết một bài về
Người cha lý tưởng
nhân ngày Fathers’ Day của Mỹ.
Tôi công nhận là tôi có hai khả năng và kinh nghiệm hơn một số người: một là kiếm tiền và mất tiền một cách lương thiện và hai là chém gió giúp vui cho đời qua các bài viết trên blog khi không ngủ được. Tôi không hiểu tại sao các mạng truyền thông lại muốn nghe tôi nói về những đề tài mà tôi rất dở và thua nhiều hơn thắng: về mẫu người tình lý tưởng, về người chồng hay vợ lý tưởng, về người cha hay con lý tưởng, về người thầy hay trò lý tưởng…
Trước hết xin nói rõ hai điều: tôi không phải là một chuyên gia về đề tài này và tôi không nghĩ cá nhân tôi là một người cha lý tưởng. Thực ra,
lý tưởng
thời nay có ranh giới mong manh với ảo tưởng. Với những đòi hỏi hàng ngày của cơm áo gạo tiền, rồi áp lực về công việc từ mọi phía, cộng thêm một môi trường vốn không thuận cho liên hệ gia đình, sức khỏe và tương lai, khi một người cha bỏ thì giờ để suy nghĩ về
vai trò lý tưởng
của mình, đây cũng đã là một hành xử có vẻ xa xỉ.
Tôi vẫn nói một con người lý tưởng phải hội đủ sáu khía cạnh: sức khỏe, tinh thần, trí tuệ, tâm linh, xã hội và tài chính. Tôi cũng nói là khi mỗi con người trong chúng ta đạt được tiến bộ mỗi ngày trong cả sáu lĩnh vực so với ngày hôm trước thì chúng ta đã có một ngày thành công. Nhiều ngày thành nhiều tháng, rồi nhiều năm… và trở thành một thói quen. Thói quen tiến bộ cấu trúc nên cá tính của một con người; và qua góc nhìn của tôi, đây là một người thành công.

Một con người thành công là nền tảng của một người cha, người chồng, người con hay một người mẹ, người vợ, người tình thành công.
Trên cả sự thành công là một tình yêu đúng nghĩa giữa các con người: một tình yêu cho đi mà không đòi hoàn trả, hay mong ước. Tình yêu giữa cha con phải vượt qua những đòi hỏi về tài sản, về quyền lực, về sĩ diện, ngay cả về trí tuệ. Nó phải thăng hoa thành một tình bạn cao quý, chân thật, cởi mở và tương kính. Khi con còn nhỏ, thì cha bảo vệ và giáo dục cho con. Khi cha già, thì con giúp đỡ và săn sóc cha. Khi con ra tranh đấu với đời, cha ngồi xuống kể cho con nghe những trải nghiệm, sai lầm, tư duy… để con làm hành lý và cùng con thảo luận những lựa chọn cho hành trình.
Giữa hai người bạn, không có phán đoán, chỉ trích, chê bai… mà chỉ có khuyến khích, nâng đỡ và chia sẻ. Đường đời thường nhiều gian truân, cha con không cần phải tạo nên thêm những gánh nặng, từ vật chất đến tinh thần, cho nhau; mà phải cố gắng làm một người bạn đời tốt nhất của nhau.
Và dĩ nhiên, khi con còn nhỏ hay bất cứ khi nào con cần, người cha phải đóng vai trò một nhà giáo. Theo tôi, người thầy giỏi nhất là người biết đưa ra một tấm gương cho đứa học trò qua các hành xử của cá nhân mình. Ngay từ bé, các em thường rất bén nhạy về những cảm nhận. Chúng sẽ bắt chước thật tự nhiên và trung thực những tấm gương sống qua cuộc đời của những người mà chúng cho là
đáng kính và đáng theo
. Do đó, con một ông giáo thường đam mê học hỏi; con một trọc phú thường biết làm ăn bằng nhiều cửa sau; con một anh du đãng cướp đường thường nối chí cha làm
sáu búa
hay
năm dao
.
Những lời giáo huấn và những khẩu hiệu hoành tráng thường không ảnh hưởng nhiều đến tư duy đứa bé. Tấm gương là tất cả.
Từ ngàn xưa, người ta đã hiểu,
thượng bất chính hạ tắc loạn
. Ngày nay, các bậc phụ huynh hay ngạc nhiên khi con cái và của mình ích kỷ, lười biếng, tham lam và lừa lọc nhiều quá. Có lẽ suốt ngày họ rao giảng, truyền đạo liên miên nên không có thì giờ nhìn lại
hành động
của mình?
Nhìn rộng ra, các
phụ mẫu của dân
cũng vậy!
22 tháng 06 năm 2012