Phần 1 - Chương 10: Những tin tức từ Ialta

Số từ: 5423
Dịch giả: Đoàn Tử Huyến
Nguồn: Nhà xuất bản Văn học
Trong cùng thời gian xảy ra điều bất hạnh với Nikanor Ivanovich, ở cách ngôi nhà số 302-bis không xa, trên cùng một đường phố Sadovaia, trong phòng làm việc của phó giám đốc tài chính nhà hát Tạp Kỹ Rimski có hai người: đích thân Rimski và trưởng phòng quản trị nhà hát Varenukha [1] .
Căn phòng làm việc rộng rãi trên tầng hai của nhà hát có hai cửa sổ hướng ra phố Sadovaia, còn một cửa sổ - nằm ngay sau lưng phó giám đốc tài chính đang ngồi bên bàn làm việc của mình - lại hướng xuống khuôn viên của nhà hát, nơi đặt quầy giải khát, phòng bán bia và sân khấu ngoài trời. Trang bị của căn phòng, ngoài chiếc bàn viết, còn có một bó áp phích cũ treo trên tường, một chiếc bàn con với bình nước đặt trên, bốn ghế bành và một giá đỡ cùng makét trang trí sân khấu của một buổi biểu diễn nào đó đã từ lâu đứng trên giá phủ đầy bụi bặm. Và đương nhiên là ngoài ra trong phòng còn một két sắt đã cũ, tróc hết sơn, có kích thước khá lớn, nằm ở bên phía tay trái Rimski, cạnh bàn viết.
Ngồi sau bàn, từ sáng sớm đến giờ Rimski ở trong một trạng thái không hưng phấn, còn Varenukha thì ngược lại, rất sôi nổi và không hiểu sao có vẻ đặc biệt kích động, đứng ngồi không yên. Thêm vào đó, nguồn năng lượng hoạt động của anh ta lại không có lối thoát ra ngoài.
Giờ đây Varenukha phải ngồi trong phòng làm việc của phó giám đốc tài chính để trốn những người xin vé mời thường xuyên hành hạ anh ta, đặc biệt là vào những ngày thay đổi chương trình. Mà hôm nay lại đúng là một ngày như vậy.
Mỗi lần có tiếng chuông điện thoại réo, Varenukha túm lấy ống nghe và nói dối:
„Anh gặp ai? Varenukha ấy à? Không có đây. Vừa đi khỏi nhà hát.»
„Cậu gọi cho Likhodeev một lần nữa đi
, Rimski cau có nói.
„Lão ta không có nhà! Tôi đã bảo Karpov đi đến đấy rồi. Trong cả căn hộ không có ai.»
„Có quỷ mới biết cái gì thế này
, Rimski rít lên, tay gẩy con tính.
Cửa mở, một nhân viên soát vé mang vào một bó dày những tấm áp phích bổ sung vừa mới in xong. Trên các tờ giấy xanh là những dòng chữ đỏ to tướng:
Tại nhà hát tạp kỹ hôm nay và hàng ngày
Giáo sư Voland
Biểu diễn ngoài chương trình
Các tiết mục hắc ảo thuật và sự lật tẩy
Toàn bộ chân tướng của nó.
Varenukha bước ra xa tờ áp phích trải trên giá makét, ngắm nghía một lúc rồi ra lệnh cho nhân viên soát vé đem tất cả đi dán.
„Tốt lắm, rất gây chú ý
, Varenukha nhận xét khi người soát vé đi khỏi.
„Tớ hoàn toàn không thích cái trò này chút nào
, cáu kỉnh nhìn tờ áp phích qua cặp kính gọng sừng, Rimski càu nhàu. „Và nói chung tớ lấy làm ngạc nhiên là tại sao người ta lại cho phép ông ta biểu diễn?»
„Không phải thế đâu, Grigori Danilovich ạ, đừng nói thế, đây là một bước đi rất tinh tế. Toàn bộ thực chất thú vị là ở sự vạch trần.»
„Tớ không biết, không biết, ở đây chẳng có gì là thực chất thú vị cả, mà cái lão Likhodeev bao giờ cũng nghĩ ra những chuyện như thế! ít ra thì cũng cho gặp mặt cái tay ảo thuật kia. Cậu đã thấy ông ta chưa? Likhodeev đào ông ta ở đâu ra, có quỷ mới biết được!»
Hóa ra Varenukha lẫn Rimski cũng đều chưa được gặp nhà ảo thuật nọ. Hôm qua Stepan (theo lời diễn đạt của Rimski,
như một thằng điên
) chạy đến gặp phó giám đốc tài chính với bản hợp đồng đã được thảo tay, ra lệnh ngay tức khắc phải đánh máy và phát tạm ứng. Còn cái tay ảo thuật kia biến mất tăm, và không có ai trông thấy ông ta cả, chỉ trừ một mình Stepan.
Rimski rút đồng hồ ra xem, thấy nó đã chỉ hai giờ năm phút, và ông ta nổi điên lên thật sự. Mà cũng chẳng có gì là lạ hết. Likhodeev gọi điện đến lúc mười một giờ, nói rằng sau nửa tiếng nữa sẽ tới, nhưng rồi chẳng những không thấy đến, mà còn biến đi đâu mất tăm dạng khỏi căn hộ của mình nữa!
„Mà tớ thì việc dồn lại cả đống!„ Rimski cao giọng gầm gừ, chọc chọc ngón tay vào núi giấy tờ chưa có chữ ký.
„Hay là anh ta lại chui xuống dưới tàu điện như Berlioz rồi?„ Varenukha nói, tay vẫn cầm áp vào tai chiếc ống nghe, từ đó vẳng ra những tín hiệu kéo dài liên tục và hoàn toàn vô vọng.
„Giá mà được như thế... „ Rimski rít gần như không thành tiếng qua kẽ răng.
Vào đúng cái thời điểm đó, một người đàn bà mặc đồng phục, đội mũ lưỡi trai, vận váy đen và đi giày vải bước vào phòng. Chị ta rút từ chiếc túi nhỏ đeo bên hông ra một phong bì trắng cùng một quyển vở và hỏi:
„Ở đây ai là Tạp Kỹ? Có điện khẩn. Anh ký nhận đi!»
Varenukha vạch một đường ngoằn ngoèo vào cuốn sổ của người đưa thư, và chỉ khi cánh cửa đã đóng sập lại sau lưng người đàn bà, anh ta mới mở phong bì ra xem..
Ðọc xong bức điện, Varenukha nhấp nháy mắt và đưa nó cho Rimski.
Trên bức điện có những dòng sau:

Ialta. Gửi nhà hát Tạp Kỹ Moskva. Hôm nay vào mười một giờ rưỡi có một người tóc hung sẫm mặc quần áo ngủ, chân không đi giầy, đến Sở điều tra hình sự Ialta. Người bị bệnh tâm thần tự xưng mình là Likhodeev, giám đốc nhà hát Tạp Kỹ. Hãy điện cho Sở điều tra hình sự Ialta biết giám đốc Likhodeev hiện ở đâu?

„Ôi, quỷ tha ma bắt!„ Rimski thốt lên rồi tiếp thêm: „Lại một chuyện bất ngờ nữa!»
„Một kẻ giả danh
, Varenukha nói và hét vào ống nghe: „Trạm bưu điện đấy à? Nhà hát Tạp Kỹ thanh toán. Ðiện khẩn... Các chị có nghe không đấy? «Gửi đi Ialta, Sở điều tra hình sự... Giám đốc Likhodeev hiện ở Moskva. Phó giám độc tài chính Rimski
...
Không bận tâm đến tờ thông báo về kẻ mạo danh ở Ialta, Varenukha lại gọi điện đi khắp các nơi để tìm Stepan, và đương nhiên là không tìm thấy ở đâu cả.
Ðúng vào lúc Varenukha vẫn đang cầm ống nghe trên tay và suy nghĩ xem nên gọi điện đến đâu nữa, thì người đàn bà mang bức điện khẩn lúc nãy lại bước vào và trao cho Varenukha chiếc phong bì mới.
Vội vàng mở nó ra, trưởng phòng quản trị đọc những dòng chữ in trên đó và huýt sáo.
„Cái gì đó nữa?„ Rimski nóng nảy nhổm người lên, hỏi.
Varenukha im lặng trao cho ông ta bức điện, và phó giám đốc tài chính đọc thấy trên đó những chữ:

Tôi xin hãy tin tôi. Tôi bị Voland dùng phép thôi miên ném đến Ialta. Hãy điện cho Sở điều tra hình sự chứng thực về cá nhân tôi. Likhodeev
.
Rimski và Varenukha chụm sát đầu vào nhau đọc lại bức điện lần nữa; còn đọc xong, im lặng nhìn nhau.
„Này các ông
, người đàn bà đưa thư bỗng nổi cáu, «hãy ký nhận vào đây đã rồi sau đó muốn im lặng bao nhiêu lâu cũng được. Tôi còn phải đi chuyển điện khẩn.»
Varenukha, mắt vẫn không rời bức điện, ngoằn ngoèo vạch bút vào cuốn sổ, và người đàn bà biến khỏi cửa.
„Anh vừa trao đổi với anh ta lúc hơn mười một giờ phải không?„ trưởng phòng quản trị hoàn toàn ngơ ngác hỏi.
„Nói cái chuyện buồn cười!„ Rimski hét lên chát chúa. „Trao đổi hay không trao đổi, thì bây giờ anh ta cũng không thể ở Ialta được! Ðiều đó là buồn cười!»
„Anh ta say...„ Varenukha nói.
„Ai say?„ Rimski hỏi, và cả hai lại im lặng nhìn nhau chằm chằm.
Về việc từ Ialta đánh điện đến là một kẻ mạo danh hay điên rồ thì không còn gì phải nghi ngờ nữa; nhưng cái điều lạ lùng là từ đâu mà cái tay bịp bợm ở Ialta này biết về nghệ sĩ Voland mới tới Moskva chiều qua? Từ đâu mà hắn ta biết về mối quan hệ giữa Likhodeev và Voland?

Thôi miên...
- Varenukha nhắc lại một từ trong bức điện – «làm sao mà hắn biết được Voland?„ anh ta hấp háy mắt, rồi bỗng hét lên quả quyết: „Mà thôi, vớ vẩn, vớ vẩn, vớ vẩn!»
„Thế cái tay Voland này giờ ở đâu, quỷ tha ma bắt ông ta đi!„ Rimski hỏi.
Varenukha lập tức liên lạc với Cục phục vụ khách nước ngoài, và Rimski vô cùng kinh ngạc khi nghe thông báo là Voland hiện đang trú tại căn hộ của Likhodeev. Quay số điện thoại nhà Likhodeev, Varenukha một lúc lâu lắng nghe những tiếng tút tút trong ống nghe. Giữa những tiếng tút tút đó xen vào một giọng hát cau có, rất nặng, vẳng từ nơi nào đấy rất xa đến: Những mỏm đá, nơi trú thân của ta... [2] » và Varenukha cho rằng đó là giọng hát từ một vở kịch truyền thanh nào đó lẫn vào hệ thống điện thoại.
„Nhà không có ai trả lời
, Varenukha nói, đặt ống nghe lên giá, «để tí nữa gọi lại...»
Anh ta không kịp nói hết câu. Ở cửa lại xuất hiện người đàn bà đưa thư, và cả hai, Rimski cùng Varenukha, đứng bật dậy bước ra đón. Chị ta rút từ túi ra lần này không phải chiếc phong bì con màu trắng nữa, mà là một tờ giấy đen thẫm.
„Chuyện này đã trở nên thật thú vị
, Varenukha rít qua kẽ răng, mắt nhìn theo người đàn bà đang vội vã đi khỏi.
Rimski túm lấy tờ giấy. Trên nền sẫm màu của tờ giấy ảnh hiện lên rất rõ những dòng chữ viết bằng tay:

Ðể chứng minh, đây là nét chữ và chữ ký của tôi. Hãy gửi điện chứng thực đến đây, và hãy tổ chức bí mật theo dõi Voland. Likhodeev
.
Trong suốt hơn hai mươi năm hoạt động ở các nhà hát, Varenukha đã gặp đủ thứ chuyện lạ đời, nhưng giờ đây anh ta cảm thấy đầu óc mình bị một lớp màng đục bao phủ, và anh ta không thể thốt lên được một điều gì khác ngoài câu nói hết sức thường tình và hết sức vô nghĩa sau đây:
„Ðiều đó là không thể có được!»
Rimski không hành động như vậy. Ông ta đứng dậy, mở cửa, quát vọng ra phía bà văn thư thường trực đang ngồi trên chiếc ghế đẩu:
„Ngoài bưu tá, không cho ai vào hết!„ Và Rimski dùng chìa khóa khóa trái phòng làm việc lại.
Rồi ông ta lấy từ bàn viết ra một tập giấy tờ, bắt đầu kỹ lưỡng so những chữ cái đậm nét hơi nằm xiên về bên trái trên tờ giấy ảnh với những chữ cái trong các lời phê và chữ ký có móc ngoằn ngoèo của Stepan. Varenukha cúi gập người trên bàn, phả hơi thở nóng hổi vào má Rimski.
„Ðây đúng là nét chữ của Likhodeev
, cuối cùng phó giám đốc tài chính nói một cách quả quyết, và Varenukha lặp lại như tiếng vọng:
„Của Likhodeev!»
Nhìn kỹ vào mặt Rimski, trưởng phòng quản trị kinh ngạc trước sự thay đổi trên đó. Vốn đã gầy, phó giám đốc tài chính dường như càng trở nên gầy hơn và già thêm, còn cặp mắt sau cặp kính gọng sừng đã mất đi ánh sắc sảo thường ngày, thay vào đó xuất hiện không hẳn chỉ vẻ lo lắng, mà còn cả nỗi u buồn.
Varenukha đã làm tất cả những gì mà con người vẫn làm trong những phút tột cùng kinh ngạc: nào chạy đi chạy lại quanh phòng, nào dang hai tay ra như bị đóng đinh trên cây thập giá, nào uống hết cả một cốc đầy thứ nước màu vàng nhờ nhợ đựng trong bình, nào chốc chốc lại thốt lên:
„Không hiểu nổi! Tôi thật không hi-i-ểu!»
Còn Rimski thì nhìn ra cửa sổ và căng thẳng suy nghĩ về một điều gì đó. Tình cảnh của phó giám đốc tài chính quả là rất khó xử. Cần phải lập tức, ngay tại chỗ, tìm ra những lời giải thích bình thường cho những hiện tượng không bình thường này.
Nheo mắt lại, phó giám đốc tài chính hình dung ra cảnh Stepan mặc áo ngủ, chân không đi giày, khoảng mười một giờ rưỡi trưa ngày hôm nay leo lên chiếc máy bay siêu thanh nào đấy, rồi lại vẫn Stepan đó chân đi tất, cũng vẫn vào mười một giờ rưỡi trưa, đứng ở sân bay Ialta... Có quỷ mới biết như thế là thế nào!
Có thể, không phải Stepan hôm nay nói chuyện với ông ta từ căn hộ riêng của mình? Không, đó là Stepan! Chẳng lẽ Rimski không nhận ra giọng nói của Stepan sao? Mà nếu như không phải hôm nay Stepan nói chuyện với ông ta, thì ít nhất việc đó xảy ra cũng không thể sớm hơn chiều qua lúc gần hết giờ làm việc. Chính Stepan đã từ phòng giám đốc của mình cầm tờ hợp đồng ngớ ngẩn kia chạy sang căn phòng làm việc này và làm cho phó giám đốc tài chính phải nổi cáu vì sự nông nổi nhẹ dạ của ông ta. Làm sao Stepan có thể đi, bằng xe, tàu, hay bằng máy bay, mà không nói gì với ai trong nhà hát cả? Mà nếu như chiều qua có bay đi thật, thì đến trưa hôm nay cũng chưa thể bay đến Ialta được. Hay là có thể đến?
„Từ đây đến Ialta bao nhiêu cây số?„ Rimski hỏi.
Varenukha cắt ngang bước chạy trong phòng và hét to:
„Tôi đã nghĩ đến điều đó rồi! Ðã nghĩ rồi! Từ đây đến Sevastopol theo đường tàu gần một nghìn rưởi cây số. Ðến Ialta cộng thêm chừng tám mươi cây số nữa. Còn theo đường không thì tất nhiên ngắn hơn.»
Hừ... Thế đấy... Không thể nói tới loại tàu xe nào ở đây được. Nhưng nếu vậy thì là cái gì? Máy bay tiêm kích? Nhưng ai cho Stepan chân không đi giầy lên máy bay tiêm kích? Ðể làm gì? Hay là ông ta tháo giày khi đã bay đến Ialta? Nhưng lại vẫn thế: để làm gì? Mà có giày đi nữa thì cũng chẳng ai cho ông ta leo lên máy bay tiêm kích! ở đây chẳng có gì liên quan đến tiêm kích tiêm cong nào cả!
Trong điện đã viết rõ ràng là Stepan đến Sở điều tra hình sự vào mười một giờ rưỡi trưa, còn ông ta nói chuyện qua điện thoại ở Moskva vào lúc... hượm đã nào... Trước mắt Rimski hiện lên mặt chữ số đồng hồ lúc đó... Ông ta nhớ lại vị trí của hai cái kim. Kỳ quái! Lúc đó là mười một giờ hai mươi phút. Vậy thì chuyện gì đã xảy ra? Nếu giả thử là tức thời sau khi treo ống nghe lên, Stepan phóng ra sân bay ngay và đến nơi cứ cho là mất năm phút (mặc dù điều đó là không thể tưởng tượng nổi), thì hóa ra máy bay cất cánh ngay tức khắc, trong năm phút bay hết hơn một nghìn cây số? Như vậy có nghĩa là một giờ nó bay được hơn mười hai nghìn cây số! Chuyện đó là không thể có được, và như vậy nghĩa là Stepan không có ở Ialta!
Vậy thì còn lại cái gì nữa!? Thôi miên? Làm gì có thôi miên nào có thể ném con người đi xa hàng nghìn cây số, trên thế giới này không thể có! Như vậy nghĩa là ông ta tưởng tượng ra là mình đang ở Ialta! Nhưng ông ta thì còn có thể tưởng ra, chứ chẳng lẽ Sở điều tra hình sự Ialta cũng tưởng sao?! Ồ, không đâu, xin lỗi các ngài, điều đó là không thể có!... Nhưng những bức điện thì từ đó gửi đến chứ?
Vẻ mặt của phó giám đốc tài chính trông đúng là đáng sợ. Vừa lúc đó phía ngoài có người quay và kéo tay cầm nắm đấm cửa, và tiếng của bà thường trực tuyệt vọng hét lên:
„Không được. Tôi không cho vào được! Dù có giết tôi đi cũng vậy! Ðang họp!»
Rimski, trong chừng mực có thể, đã trấn tĩnh lại và cầm lấy ống nghe điện thoại, hét vào máy:
„A lô! Cho nói chuyện khẩn với Ialta!


Khá lắm!
- Varenukha thầm thốt lên.
Nhưng cuộc nói chuyện với Ialta không thành, Rimski ném ống nghe xuống và nói:
„Thật như trêu ngươi, đường dây hỏng.

Rõ ràng là cái sự hỏng đường dây không hiểu sao làm cho Rimski đặc biệt thất vọng, thậm chí buộc ông ta phải ngẫm nghĩ. Ngồi nghĩ một lúc, ông ta lại một tay cầm ống nghe, tay kia chép lại những gì tự mình đọc vào máy:
„A lô, điện siêu khẩn. Nhà hát Tạp Kỹ đây. Vâng. Gửi đi Ialta. Sở điều tra hình sự. Vâng.


Hôm nay vào lúc mười một giờ rưỡi Likhodeev nói chuyện với tôi qua điện thoại ở Moskva, chấm. Sau đó không thấy đến cơ quan và chúng tôi gọi điện tìm không được, chấm. Tôi chứng thực nét chữ của Likhodeev, chấm. Sẽ tổ chức biện pháp theo dõi người diễn viên được nhắc đến. Phó giám đốc tài chính Rimski
.

Thật thông minh!
- Varenukha nghĩ, nhưng chưa kịp nghĩ cho đến đầu đến đũa thì trong đầu lại vụt thoáng qua những từ:
Ngớ ngẩn! Anh ta không thể ở Ialta được!

Trong lúc đó Rimski đã kịp làm những việc sau: cẩn thận xếp tất cả những bức điện nhận được và bản sao bức điện mình vừa gửi đi thành một tập, bỏ vào phong bì, dán lại, viết lên đó mấy chữ, rồi trao cho Varenukha, bảo:
„Ivan Savelievich, cậu đích thân mang đi. Cứ để cho họ xem xét…


Cái này thì thật sự thông minh!
- Varenukha nghĩ và giấu chiếc phong bì vào cặp của mình. Rồi anh ta thêm một lần nữa quay hú họa số điện thoại nhà Stepan, lắng nghe một lúc và nháy mắt, nhăn mặt làm điệu bộ một cách vui mừng và bí ẩn. Rimski cũng vươn dài cổ ra.
„Có thể gặp nghệ sĩ Voland được không ạ?„ Varenukha nói giọng ngọt lịm.
„Ông ấy đang bận
, ống nghe đáp bằng một giọng rè rè,
ai hỏi đấy?
„Trưởng phòng quản trị nhà hát Tạp Kỹ Varenukha.

„Anh Ivan Savelievich đấy ạ?„ ống nghe hét lên mừng rỡ. „Rất hân hạnh được nghe giọng nói của anh! Sức khỏe anh thế nào?

„Merci
, Varenukha sửng sốt đáp. „Tôi đang nói với ai thế ạ?

„Trợ lý, trợ lý của ngài nghệ sĩ, kiêm phiên dịch Koroviev
, ống nghe lại rè lên,
tôi hoàn toàn sẵn sàng phục vụ anh đấy, thưa anh Ivan Savelievich vô cùng quý mến! Hãy ra lệnh cho tôi những gì anh cần. Vậy là?

„Xin lỗi, tôi muốn hỏi anh Stepan Bogdanovich Likhodeev hiện giờ có nhà không ạ?

„Than ôi, không có! Không có!„ ống nghe gào lên. „Ði vắng rồi.

„Ði đâu?

„Ra ngoại ô, đi bằng xe.

„Sa-ao? Ði bằ-ằng xe?... Thế bao giờ anh ấy về?

„Anh ấy bảo, thở chút không khí thoáng đãng rồi trở về!

„Thế...„ Varenukha bối rối nói,
merci. Nhờ anh làm ơn nói hộ với ngài Voland là tiết mục của ngài ấy hôm nay sẽ ở phần ba của chương trình.

„Tuân lệnh. Nhất định rồi. Dứt khoát thế. Ngay lập tức. Không thể khác được. Tôi sẽ truyền đạt lại
, ống nghe ném ra ngắt quãng.
„Cảm ơn
, ngạc nhiên, Varenukha nói.
„Xin anh hãy tiếp nhận
, ống nghe vẫn tiếp tục ném lời ra,
những lời chào và những lời chúc mừng tốt đẹp và nồng nhiệt nhất của tôi! Chúc anh nhiều may mắn, lắm thành công! Hạnh phúc vẹn toàn! Vạn điều như ý!

„Hừ, tất nhiên rồi!„ trưởng phòng quản trị kích động hét
, không có Ialta nào hết! Lão ta đi ra ngoại ô!

„Hừm, nếu quả như thế
, tái mặt vì tức giận, phó giám đốc tài chính cất tiếng,
thì đây đúng là một chuyện chó má chưa từng có tên gọi!

Ngay lúc đó trưởng phòng quản trị nhảy cẫng lên và hét to đến nỗi Rimski giật bắn người:
„Nhớ ra rồi! Nhớ ra rồi! Ở thị trấn Puskino vừa mở một hiệu bánh nướng nhân cừu Kavkaz có tên là
Ialta
! Hiểu ra rồi! Lão ta đi đến đấy, nốc say rồi đánh điện từ đấy về!»
„Hừ, nếu thế thì quá đáng lắm!„ Rimski đáp, đôi má ông ta giật giật, trong cặp mắt cháy rực một tia lửa của cơn cáu giận thật sự nặng nề. „Ðược rồi, anh ta sẽ phải trả giá đắt cho chuyến dạo chơi này
, nhưng Rimski chợt sững lại và ngập ngừng nói thêm: „Nhưng còn Sở điều tra hình sự thì sao?...»
„Ðó là chuyện vặt! Ðó cũng là những trò của lão ta
, trưởng phòng quản trị kích động cắt ngang và hỏi: „Thế cái gói này có mang đi không?»
„Nhất thiết phải mang đi
, Rimski đáp.
Cánh cửa lại bật mở, và người bước vào vẫn lại là chị đưa thư nọ...
Lại chị ta!» không hiểu sao Rimski rầu rĩ nghĩ thầm. Và cả hai người đều đứng dậy đón người đàn bà đưa thư.
Lần này trên bức điện là những lời như sau:

Cảm ơn lời chứng thực. Gửi gấp năm trăm đến Sở điều tra hình sự cho tôi. Ngày mai tôi bay về Moskva. Likhodeev
.
„Lão ta hóa điên rồi...„ Varenukha yếu ớt nói.
Còn Rimski thì vung chùm chìa khóa loảng xoảng, lấy tiền từ trong két sắt ra, đếm đủ năm trăm rúp, bấm chuông gọi văn thư và trao cho số tiền đó, ra lệnh mang tới bưu điện.
„Anh làm gì thế, Grigori Danilovich?„ Không tin vào mắt mình nữa, Varenukha kêu lên. „Theo tôi, anh gửi tiền đi vô ích đấy.»
„Nó sẽ được gửi trả lại
, Rimski đáp khẽ, «còn anh ta thì sẽ phải trả giá đắt cho cái chuyến đi picnic này.„ Rồi ông ta chỉ vào chiếc cặp của Varenukha, nói tiếp. „Ði ngay đi, Ivan Savelievich, đừng chần chừ nữa.»
Varenukha ôm cặp chạy ra khỏi phòng làm việc.
Xuống đến tầng dưới, anh ta trông thấy một dãy người xếp hàng cực kỳ dài cạnh cửa bán vé; qua người bán vé anh ta hiểu rằng sau một giờ nữa sẽ hết vé vì chỉ vừa trông thấy tờ áp phích bổ sung là khán giả đổ xô đến chen lấn tranh nhau mua vé. Varenukha ra lệnh cho người bán vé giữ lại không bán ba mươi chỗ tốt nhất ở các dãy ghế lô và tầng dưới, rồi chạy ra khỏi phòng bán vé, vừa đi vừa xua những người dai dẳng bu đến xin vé mời, lẩn vào phòng làm việc riêng của mình để lấy chiếc mũ cát két. Vừa lúc đó có tiếng chuông điện thoại réo:
„Alô!„ Varenukha đáp.
„Ivan Savelievich đấy à?„ ống nghe hỏi bằng một giọng mũi cực kỳ khó nghe.
„Anh ấy không có ở đây!„ Varenukha hét vào máy, nhưng ống nghe đã cắt ngang:
„Ðừng giả vờ nữa, Ivan Savelievich à, mà hãy nghe đây. Những bức điện kia anh không được mang đi đâu và cũng đừng đưa cho ai xem cả.

„Ai nói đấy!?„ Varenukha hét to. „Hãy chấm dứt ngay cái trò này đi! Ngay bây giờ người ta sẽ tìm ra anh! Số máy của anh bao nhiêu?

„Varenukha
, vẫn cái giọng khó nghe ấy đáp lại,
anh có hiểu tiếng Nga không đấy? Không mang những bức điện kia đi đâu cả!

„A, anh vẫn không chịu thôi à?„ Trưởng phòng quản trị điên tiết quát. „Ðược rồi, cứ đợi đấy! Anh sẽ phải chịu trách nhiệm về chuyện này
, anh ta còn hét lên những lời đe dọa nào đó nữa, nhưng rồi im lặng, vì cảm thấy đầu dây đằng kia không còn ai nghe nữa.
Trong phòng không hiểu sao bỗng tối đi rất nhanh. Varenukha chạy ra khỏi phòng, sập mạnh cánh cửa và theo lối ngách vội vã chạy xuống công viên mùa hè.
Trưởng phòng quản trị đang trong cơn kích động và đầy cương quyết. Sau cú điện thoại trơ tráo kia, anh ta không còn nghi ngờ gì nữa về chuyện có một bọn du côn nào đó đang bày ra những trò tồi tệ, và những trò này gắn liền với sự biến mất của Likhodeev. Cái ý muốn vạch mặt bọn gian trá làm cho trưởng phòng quản trị như nghẹn thở, và kể cũng thật lạ lùng, trong ngực anh ta dâng lên một cảm giác sắp được nếm trải một cái gì đó dễ chịu. Nó vẫn thường vậy khi con người gắng sức muốn được trở thành trung tâm của sự chú ý, mang đến đâu đó một thông báo thật giật gân.
Trong vườn, gió thổi thẳng vào mặt trưởng phòng quản trị, tung cát vào mắt, dường như muốn ngăn đường, muốn giữ anh ta lại. Một cánh cửa trên tầng hai đập mạnh đến nỗi suýt nữa thì làm vỡ tung cả mặt kính, những ngọn cây phong, cây lipa xạc xào lo lắng. Trời sập tối và trở nên mát lạnh. Varenukha dụi mắt và trông thấy một đám mây giông bụng vàng ệch trôi rất thấp trên Moskva. Phía xa ì ầm vẳng lại tiếng sấm trầm trầm.
Dù cho Varenukha có vội đến mấy, một ý muốn không cưỡng nổi vẫn kéo anh ta chạy ghé qua mấy giây vào phòng vệ sinh mùa hè để kiểm tra xem thợ điện đã mắc lưới bảo vệ lên ngọn đèn ở đó chưa.
Chạy qua phòng bắn bia, Varenukha lách vào một đám tử đinh hương rậm rạp, nơi có bức tường màu xanh nhạt của phòng vệ sinh. Thợ điện hóa ra là một người cẩn thận, ngọn đèn dưới trần phòng vệ sinh nam đã được bọc trong tấm lưới thép, nhưng điều làm cho trưởng phòng quản trị không vừa lòng là thậm chí trong làn ánh sáng tối mờ trước khi cơn giông ập đến vẫn có thể trông thấy các bức tường đã bị vẽ viết chằng chịt bằng than và bút chì.
„Hừ, thật là quân...
, trưởng phòng quản trị dằn giọng, và anh ta bỗng nghe có tiếng gừ gừ như tiếng mèo:
„Anh đấy à, Ivan Savelievich?»
Varenukha giật mình quay lại, trông thấy phía sau lưng một người thấp béo không to lắm và dường như có bộ mặt mèo.
„Tôi đây, có gì hả?„ Varenukha khó chịu đáp.
„Rất, rất hân hạnh
, người thấp béo có bộ mặt mèo nói bằng giọng rin rít và bỗng nhiên vung tay đánh mạnh vào một bên tai Varenukha làm chiếc mũ cát két bắn ra khỏi đầu trưởng phòng quản trị và mất dạng trong hố ngồi vệ sinh.
Cú tát của người thấp béo làm cả phòng vệ sinh vụt sáng lòa lên trong một thoáng, trên không trung vọng đáp lại một tiếng sấm vang rền. Rồi trong phòng lại vụt lóa lên lần nữa, và trước mặt trưởng phòng quản trị xuất hiện một nhân vật thứ hai - người nhỏ bé nhưng có đôi vai lực sĩ, tóc đỏ như lửa, một mắt kéo vẩy mại, miệng có răng nanh. Tên thứ hai này, có lẽ là thuận tay trái, vung tay nện vào tai phải của trưởng phòng quản trị. Ðáp lại, trên trời tiếng sấm vang rền một lần nữa, và trận mưa rào đổ ập xuống mái gỗ của phòng vệ sinh.
„Tại sao các đồng...„ trưởng phòng quản trị sửng sốt đến ngây dại thì thào, nhưng lập tức anh ta hiểu rằng từ
đồng chí
là không thể nào thích lợp với lũ du côn xông vào hành hung người trong nhà vệ sinh công cộng này, nên rít lên: „các công dâ... „ anh ta lại thoáng nghĩ rằng bọn này không xứng đáng với danh hiệu công dân, và vừa lúc đó lại tiếp nhận cú đòn thứ ba khủng khiếp không hiểu là của ai trong số hai tên, làm máu từ mũi bắn ra cả ngực áo.
„Cái gì ở trong cặp của mày thế, đồ ăn hại?„ tên có bộ mặt giống mèo hét lên the thé. „Ðiện báo à? Thế người ta có báo trước cho mày qua điện thoại là không được mang những bức điện này đi không? Người ta đã báo trước cho mày chưa, tao hỏi?»
„Có bá... có báo... „thở hổn hển, trưởng phòng quản trị đáp.
„Thế mà mày vẫn chạy đi? Ðưa cặp đây, đồ tởm!„ tên thứ hai hét lên bằng đúng cái giọng mũi lúc nãy Varenukha nghe trong điện thoại, và giật chiếc cặp từ đôi tay run lẩy bẩy của trưởng phòng quản trị.
Rồi cả hai tên túm lấy hai bên tay Varenukha, kéo anh ta từ trong vườn ra và lôi chạy dọc theo phố Sadovaia. Cơn giông đang lúc mãnh liệt nhất, nước gầm rít đổ xuống các rãnh cống, nổi sóng, sủi bọt khắp nơi; nước từ trên mái nhà chảy tràn ra cả ngoài ống dẫn nước, từng dòng thác chảy từ các sân ngõ ra. Tất cả mọi sinh vật đều biến mất khỏi đường phố Sadovaia, và không còn ai để cứu Ivan Savelievich nữa cả. Nhảy qua những con sông nước đục ngầu, được chiếu sáng bởi những tia chớp chói lòa, hai tên cướp sau một giây đã lôi trưởng phòng quản trị dở sống dở chết đến ngôi nhà số 302-bis, bay vụt vào cổng, nơi có hai người đàn bà đi chân không đang đứng nép sát vào tường, đôi giày và tất dài khư khư cầm trong tay. Rồi cả bọn chạy vụt vào cổng cầu thang số sáu, và Varenukha gần như mất trí bị ném lên tầng năm, vứt xuống sàn căn phòng ngoài tối mờ mờ của căn hộ Stepan Likhodeev quen thuộc đối với anh ta.
Ðến đây cả hai tên cướp biến mất, và thay vào đó trong phòng ngoài xuất hiện một cô gái hoàn toàn khỏa thân - tóc hung, đôi mắt lân tinh sáng rực.
Varenukha hiểu rằng đây chính là cái khủng khiếp nhất trong số những gì vừa xảy ra với anh ta. Rên lên một tiếng, trưởng phòng quản trị lùi lại áp người vào tường. Còn cô gái bước sát kề đến bên Varenukha và đặt hai bàn tay lên vai anh ta. Tóc của Varenukha dựng ngược vì thậm chí qua lần vải ướt sũng lạnh buốt nước của chiếc áo khoác anh ta vẫn cảm thấy rằng đôi bàn tay kia còn lạnh hơn, rằng chúng lạnh một cái lạnh giá băng.
„Ðể em hôn anh nhé
, cô gái nói rất dịu dàng, và đôi mắt lấp lánh sáng đã ở ngay sát kề mắt Varenukha.
Trưởng phòng quản trị ngất đi và không còn cảm thấy cái hôn nữa.
[1]Varenukha: trong tiếng Nga có nghĩa một thứ rượu thập cẩm nấu từ bã rượu, nước hoa quả.
[2]Lời bài hát, nhạc Subert, lời Relstab.