Chương 2: Làm trước, nói sau
Lão Tập, nhận lấy.
Lý Khải Việt lái xe ba gác rời khỏi văn phòng Viện bảo tàng Cố Cung, ném cho Tập Vệ Quốc đang ngồi phía sau một bao thuốc lá.
Ồ, thuốc Phượng Hoàng! Anh bạn sống khá tốt nhỉ!
Tập Vệ Quốc lấy tay đưa đầu thuốc ngậm trong miệng, bật lửa rồi hít một hơi, phun ra một ngụm khói lớn. Có thể ngửi thấy mùi thơm nhàn nhạt của thuốc lá, loại thuốc này giá một đồng hai hào một gói.
Đúng thế, nói cậu sớm thôi việc rồi đi làm cùng tôi, người anh em của cậu không có khả năng giám định đồ cổ như cậu, nếu không thì chúng ta đã giàu ngang với đám người kia rồi.
Lý Khải Việt chơi cùng Tập Vệ Quốc từ bé đến lớn, sau khi tốt nghiệp cấp ba, gã đi theo mẹ làm việc, làm Phó Tổng giám đốc một cửa hàng văn vật quốc gia ngụ tại phố đồ cổ xưởng Lưu Ly. Năm năm trước hành hung Tổng giám đốc, sau đó từ chức.
Bởi vì nguyên nhân này mà Lý Khải Việt mâu thuẫn với người nhà, sau đó bỏ đi, tự mình thuê một căn nhà tại đường Vành Đai Số Ba.
Nghe nói nhiều người kiếm được tiền bằng cổ phiếu và đầu tư ngoại tệ, Lý Khải Việt cũng học theo, nhưng mà ông trời lại phụ lòng người, mỗi lần đều mất sạch vốn liếng.
Nghèo quá thì phải thay đổi!
Bắt chước theo hướng đi của người khác, cả đời cũng không kiếm nổi tiền!
Lý Khải Việt suy nghĩ một chút, cảm thấy ngã ở chỗ nào thì phải đứng lên từ chỗ đó, dùng tiền buôn bán cổ vật, mở sạp hàng vỉa hè đầu tiên buôn bán cổ vật.
Trên thực tế, Lý Khải Việt không có nhiều hiểu biết về cổ vật, nhưng mà buôn bán thì đơn giản là mua giá thấp bán giá cao, chỉ cần có tiền vốn duy trì.
Khoan hãy nói, sạp hàng cổ vật trên vỉa hày thật sự giúp cho Lý Khải Việt kiếm được khoản tiền lời đầu tiên.
Sau này, phát triển đến mười mấy sạp hàng đồ cổ vỉa hè, hình thành chợ đồ cổ đầu tiên sau cải cách. Đó là thời điểm năm năm trước.
Nhưng mà tiệc vui chóng tàn, Bộ công thương bắt đầu kê biên tài sản, khu chợ đồ cổ đó cũng nhanh chóng biến mất.
Sau đó, Lý Khải Việt cùng một số chủ sạp đồ cổ chuyển sang nơi khác bày hàng, như phố Trường Xuân. Nhưng mà chỉ cần hình thành quy mô nhất định thì cán bộ đeo băng đỏ xuất hiện kê biên tài sản. Nói chung là trải qua rất nhiều nơi khác nhau.
Dần dần, Lý Khải Việt phát hiện đồ cổ cùng những loại hàng hóa còn lại khác nhau.
Thậm chí gã còn có bảo vật quý, bán cho người khác lời được nhiều tiền, nên Lý Khải Việt vẫn kiếm được kha khá. Nhưng nếu quản lý đô thị mang băng đỏ bắt, vậy thì tổn thất rất nhiều.
Gặp qua đủ loại trường hợp. Vui vẻ có, đau xót có.
Mắt thấy sắp đến ba mươi tuổi, những bạn học trước kia đã có người tiến vào giới thượng lưu, có người được nhà nước phân nhà ở, hoặc là cũng có gia đình.
Lý Khải Việt vừa nói vừa đạp xe ba gác, nhìn thấy một quầy quà vặt ở bên đường, lập tức dừng lại, nói với bà lão bán hàng:
Bác gái, cho hai chai nước ngọt có ga.
Chai 51 giá ba đồng, để chai lại giá hai đồng.
Bà lão báo giá nhanh như súng liên thanh, mà tay cũng không ngừng, lấy từ trong hộp xốp ra hai chai nước ngọt ướp lạnh, rất nhuần nhuyễn dùng khui nắp mở nắp chai.
Tập Vệ Quốc nhảy xuống khỏi xe ba gác, nhận một chai nước ngọt có ga từ tay bà lão, uống mấy ngụm lớn.
Lão Tập, thật ra tôi rất hôm mộ cậu, ít nhất cũng thành thạo một nghề. Chứ tôi đây, lang thang nhiều năm, cuối cùng vẫn là nhà buôn nhỏ, muốn tìm đối tượng cũng khó.
Lý Khải Việt nói hết, rồi thở dài, không hề có tinh thần như khi đứng ở trước mặt Lý Quốc Hoa.
Tiểu Việt, cậu không được nản lòng.
Tập Vệ Quốc khuyên nhủ, thật ra anh biết rõ, tại Viện bảo tàng, Lý Khải Việt vì muốn an ủi mình nên mới nói đi kiếm thật nhiều tiền.
Đừng thấy tôi suốt ngày bảo cậu thôi việc, thật ra là thuận miệng thôi.
Lý Khải Việt uống một ngụm nước ngọt, nói lời từ tận đáy lòng:
Bày sạp bán đồ cổ không dễ dâu, ngày nào cũng phải đối phó quản lý đô thị, sau này cũng không biết thành dạng người gì... Cậu không giống tôi, công tác tại Viện bảo tàng nhiều năm, tìm việc khác cũng dễ dàng.
Tiểu Việt, cậu cũng biết, cha tôi bị người ở đơn vị chơi xấu, đến mức bị bệnh cũng không được cho nhà ở, vẫn sinh sống ở nông thôn. Tôi làm tại cơ quan mười hai năm, cuối cũng vẫn bị đuổi việc. Lần này không có ý định tìm việc làm tại cơ quan khác.
Tập Vệ Quốc thấy tinh thần Lý Khải Việt sa sút, anh vỗ bả vai gã, lấy ra hai điếu thuốc, mỗi người một điếu, đưa lên miệng, rồi động viên:
Thịnh thế coi trọng sưu tầm, loạn thế coi trọng tiền. Thời buổi kinh tế phát triển như hiện nay, sưu tầm đồ cổ chắc chắn phát triển rất tốt.
Lý Khải Việt nghe Tập Vệ Quốc nói, hai mắt lập tức sáng lên:
Lão Tập, nói như vậy, cậu cũng cảm thấy nghề chơi đồ cổ phát triển tốt?
Ngài Tiểu Bình đã từng nói: không tranh luận, tranh luận tốn thời gian, thời cơ trôi qua, cơ hội cũng mất.
Tập Vệ Quốc bộ dạng nghiêm túc nói:
Chân lý chỉ có thể kiểm nghiệm trong thực tế, không nên kết luận sớm, làm trước nói sau.
Khi còn bé, Tập Vệ Quốc nghe ông nội kể, mấy đời tổ tiên nhà anh đều kiếm tiền bằng đồ cổ, nếu như chưa có việc làm, vậy thì thử bày sạp bán hàng cũng được. Dù sao cũng không từ bỏ nghề nghiệp của tổ tiên, càng không từ bỏ chuyên ngành của mình.
Đúng rồi, làm trước nói sau.
Tâm tình Lý Khải Việt dâng cao sau hai câu nói của Tập Vệ Quốc, quay đầu nói với bà lão bán quà vặt:
Thêm hai cây kem.
Lý Khải Việt uống sạch nước ngọt có ga, trả chai lại cho bà lão, rồi đưa thêm một đồng tiền.
Tập Vệ Quốc muốn ăn kem bơ giá một hào, Lý Khải Việt lại muốn ăn kem đậu năm xu một cây. Hai chai nước ngọt có ga, hai cây kem, tổng cộng bốn hào rưỡi.
Đúng rồi, Tiểu Việt, hiện giờ cậu bày sạp hàng ở chỗ nào?
Tập Vệ Quốc cầm lấy kem bơ, vừa ăn vừa hỏi Lý Khải Việt.
Cũng gần chỗ tôi ở, buổi tối tôi sẽ đưa cậu đến đó đi dạo.
Được.
Tập Vệ Quốc cũng không hỏi quá nhiều, hai người vừa ăn kem vừa ngắm nhìn người đẹp mặc quần bó đi đường.
Loại quần bó sát này ống quần rất nhỏ, phần dưới cùng ống quần thiết kết đặc biệt, trợ giúp đôi chân thon hơn, tạo ra đường cong hoàn mỹ, cho nên cũng có tên gọi là quần duỗi chân.
Ăn kem, ngắm nhìn người đẹp xong, Tập Vệ Quốc nhờ Lý Khải Việt dùng xe ba gác chở mình về ký túc xá lấy đồ. Cũng không có thứ gì quý giá, chủ yếu là sách vở và tài liệu về đồ cổ.
Để đồ lên xe ba gác, Lý Khải Việt chở Tập Vệ Quốc đến Vành Đai Số Ba - quận Đông Thành, nơi đang trong quá trình xây dựng phát triển.
Đoạn đường này, trước kia nằm tại bên ngoài hào bảo vệ thành, có làng nghề làm gạch ngói. Nhà họ Phan cũng là một trong những nhà mở làng nghề, bởi vì chủ nhân họ Phan, nên mới gọi làng nghề này là Phan Gia Diêu(1).
(1) Diêu: gốm sứ.
Đến cuối thời Dân Quốc, đất sét khu vực này bị dùng gần hết, tạo thành một vùng đất trũng ngập nước. Muốn lấy đất sét làm gạch cũng khó khăn, nên Phan Gia Diêu tạm thời đóng cửa, không lâu sau thì chuyển đến Phòng Sơn.
Đến những năm sáu mươi, đầm lầy dần dần biến mất, khu dân cư mới bắt đầu xuất hiện. Chỉ mất vài năm, một khu dân cư lớn hình thành, cũng lấy tên là Phan Gia Diêu.
Tên gọi này dùng không được bao lâu, mọi người cảm thấy không hay, bởi vì người dân Bắc Kinh thường đặt tên kỹ viện là
Diêu
, cho nên đổi tên thành Phan Gia Viên.
Tập Vệ Quốc ngồi xe ba gác của Lý Khải Việt đi vào khu dân cư, kiến trúc cao nhất khu vực này cũng chỉ là nhà năm tầng.
Vùng này đa số đều là nhà mái bằng, nhiều hơn nhà trò. Lý Khải Việt nhanh chóng lái xe vào một khu nhà trọ.
Khu nhà này cũng không nhỏ, bốn phía đông tây nam bắc toàn là phòng trọ, chắc cũng được khoảng bảy tám phòng. Lý Khải Việt dừng xe ba gác tại giữa sân khu nhà, bên cạnh vòi nước dưới bóng cây hòe.
Tập Vệ Quốc xuống xe, anh cũng khá quen thuộc nơi này. Đây là nơi mà Lý Khải Việt thuê nhà sau khi xảy ra mâu thuẫn cùng người trong gia đình. Căn nhà có ba gian phòng nằm ở bắc đều được Lý Khải Việt thuê, đối với mấy nhà khác cũng quen thuộc.
Lý Khải Việt để đồ vật của Tập Vệ Quốc đặt trong phòng khác, bên trong có một chiếc ti vi đen trắng, là ti vi đời đầu của Liên Xô chế tạo.
Sau này sinh sống ở đây!
Tập Vệ Quốc cảm thán một câu, cha mẹ anh sau khi về hưu vẫn ở quê nhà tại ngoại thành, anh cũng không muốn mang chuyện mình bị sa thải nói cho hai người. Đẹp khoe xấu che!
Nguyên một buổi chiều, Tập Vệ Quốc cùng Lý Khải Việt dọn dẹp đồ đạc trong phòng gọn gàng, rồi đặt thêm một chiếc giường đơn vào.
Thu dọn xong, trời cũng đã tối.
Hai người ra ngoài tìm một quán mì, uống hai chai bia.
Cả hai về nhà, vừa xem ti vi vừa nói chuyện. Ti vi lúc này đang phát sóng cùng lúc hai bộ phim nỏi tiếng là Tây Du Ký và Hồng Lâu Mộng.
Ti vi trắng đen, lại còn bị nhiễu, làm cho Lý Khải Việt la hét, muốn mua ti vi ngay khi kiếm được tiền.
Hai người vừa xem ti vi vừa nói chuyện phiếm. Tập Vệ Quốc mới biết Lý Khải Việt vừa bị tịch thu một lô đồ cổ. Vì để có tiền mua hàng mới, gã phải bán cả cái máy nhắn tin hiệu BP, tình hình kinh tế vô cùng căng thẳng.
Tiểu Việt, tiền này cậu cầm lấy đi.
Tập Vệ Quốc lấy một trăm đồng đưa cho Lý Khải Việt. Đi làm nhiều năm nhưng anh cũng không có tiền tiết kiệm, may mà tiền lương tháng này vẫn còn, vẫn đủ để Lý Khải Việt đóng tiền thuê nhà còn thiếu hai tháng trước.
Lão Tập, cậu có ý gì?
Lý Khải Việt biểu hiện hơi mất hứng:
Tôi nói thẳng với cậu, tuy bây giờ hai người chúng ta gặp phải khó khăn, nhưng tôi cũng không cần cậu đưa tiền thuê nhà.
Nhóm chúng ta gặp khó khăn, tôi làm lãnh đạo, đương nhiên cần phải xung phong đi trước.
Tập Vệ Quốc và Lý Khải Việt làm bạn từ bé đến lớn, tất nhiên biết anh không muốn mình trả tiền thuê nhà, nhưng dù sao nơi này cũng là nhà ở tạm thời của anh, anh vẫn nên đóng góp một chút sức lực.
Lý Khải Việt xua tay nói:
Như vậy càng không được, đóng tiền thuê nhà xong, hai chúng ta lấy đâu ra tiền ăn.
Nói cũng đúng, vậy số tiền này tạm thời giữ lại đi.
Tập Vệ Quốc ra quyết định thật nhanh, không đóng tiền thuê nhà trước. Mà anh cũng cảm thấy áp lực trên vai ngày càng nặng.
Từ khi rời khỏi cơ quan công tác, anh đã thề phải sống tốt hơn trước kia. Nhưng bây giờ đa số người dân đều đã thoát khỏi cảnh nghèo khó, chỉ có anh và Tiểu Việt hình như đang tụt lại phía sau!
Gương mặt Tập Vệ Quốc xuất hiện một nụ cười khổ, nhất định phải tìm cách thay đổi tình hình hiện nay.
Đến mười một giờ khuya, Lý Khải Việt mới đứng dậy, muốn dẫn Tập Vệ Quốc đến chỗ gã định mở sạp hàng để khảo sát địa hình.
