Chương 24

Dịch giả: Trương Đắc Vỵ
NXB Văn Học
Người hiền phán như vậy, vua chúa giải tán.
Ngay hội đồng, và các thủ lĩnh tuân theo.[61]
• HOMER
[61] Trích trong thiên hùng ca Iliad của Homer, nhà thơ Hy Lạp ở vào khoảng thế kỷ 8 trước Công nguyên.
Chỉ một vài giây cũng đủ để Duncan nhận thấy mình đã nhầm. Anh thấy có người nắm chặt cánh tay, rồi nghe tiếng Uncas thì thầm bên tai:

Bọn Huron là giống chó. Máu một tên hèn nhát không thể nào làm một chiến binh run sợ được. Đầu Hoa Râm và thủ lĩnh của chúng ta vẫn an toàn, còn cây súng của Mắt Chim Ưng không chịu ngủ đâu. Thôi, đi đi… Uncas và Bàn Tay Mở bây giờ là người không quen biết nhau, không được nói thêm gì nữa đấy!

Duncan còn muốn nghe nhiều nữa nhưng Uncas đã khẽ đẩy anh ra phía cửa, nhắc nhở cho anh biết nguy hiểm có thể xảy ra nếu kẻ địch biết hai người nói chuyện với nhau. Vì tình thế bắt buộc, Duncan miễn cưỡng từ từ ra khỏi lều đứng lẫn vào đám người đang tụ tập gần đấy. Các đống lửa sắp tàn trên bãi trống chập chờn hắt ánh sáng mờ mờ lên những hình người đen sẫm đang yên lặng đi đi lại lại; thỉnh thoảng một ngọn lửa bùng lên, rọi sáng vào trong lều và cho thấy Uncas vẫn đứng ngay ngắn gần xác người thanh niên Huron.
Một lát sau, vài chiến binh bước vào trong lều; lúc ra, họ khiêng theo xác chết để vứt vào rừng gần đấy. Khi cảnh tượng này đã kết thúc, Duncan lần mò đi quanh các lều, cố tìm xem có thấy vết tích gì của người mà anh phải trải qua bao gian nan tìm kiếm. Anh không bị ai để ý hỏi han gì. Trong tâm trạng hiện nay của dân làng, nếu anh có ý định trốn về với các bạn thì cũng dễ, nhưng ngoài nỗi lo lắng không nguôi về Alice, mối quan tâm của anh đối với số phận của Uncas, tuy có nhẹ hơn, cũng góp phần giữ chân anh lại nơi đây. Anh tiếp tục lang thang từ gian lều này sang gian lều khác, qua mỗi gian liếc mắt nhìn vào lại thêm thất vọng. Đi khắp làng không thấy gì, anh đành bỏ dở cuộc tìm kiếm vô ích và trở lại gian lều hội nghị, định tìm hỏi David cho bớt nỗi lo lắng canh cánh trong lòng.
Khi Duncan về đến gian lều đã dùng làm nơi xét xử và hành hình, cảnh náo nhiệt đã dịu. Các chiến binh đã tụ tập lại, họ vừa bình thản hút thuốc vừa trịnh trọng kể những sự kiện chính trong chuyến xuất trận vừa qua ở pháo đài William Henry. Thấy Duncan trở lại, chắc họ cũng nhớ đến vai trò của anh và tình hình đáng ngờ của việc anh tới làng, nhưng vẫn không thấy họ lộ vẻ gì. Cảnh tượng kinh khủng vừa xảy ra đã tạo cho anh một hoàn cảnh thuận lợi, và nghe theo sự thôi thúc của lòng mình, anh không bỏ lỡ dịp tốt không ngờ đó.
Không chút do dự, anh bước vào lều rồi ngồi xuống, dáng điệu trang nghiêm hoàn toàn phù hợp với tâm trạng của chủ nhà. Liếc mắt nhìn quanh một lượt Duncan nhận thấy ngay Uncas vẫn còn ở chỗ lúc hai người chia tay, nhưng David đã biến đâu mất. Uncas không phải chịu sự kiềm chế nào khác ngoài một người thanh niên Huron đứng gần đấy đang chăm chú nhìn anh và một chiến binh cầm vũ khí đứng tựa vào cái cột ở bên khung cửa hẹp. Về mọi phương diện khác, Uncas có vẻ được tự do, chỉ trừ một điều là không được tham gia nói chuyện với mọi người. Trông Uncas lúc đó giống một pho tượng đẹp hơn một người sống có suy nghĩ.
Heyward vừa chứng kiến một cảnh hình phạt khủng khiếp mà bộ lạc này đã thi hành tức khắc, anh lại đang ở trong tay họ nên phải giữ gìn, không dám có hành động quá liều lĩnh. Nếu dân làng biết anh là ai, chắc anh gặp nguy khốn ngay; cho nên anh muốn được ngồi yên suy nghĩ hơn là phải nói. Nhưng ý định thận trọng của anh không thực hiện được vì chủ nhà lại nghĩ khác. Tuy anh khôn ngoan chọn một chỗ trong bóng tối nhưng chưa được bao lâu thì một người thủ lĩnh già ngồi bên cạnh đã nói với anh bằng tiếng Pháp:

Tôi cảm ơn người cha của xứ Canada còn nhớ đến các con của người. Con ma đang nhập vào vợ một chiến binh trẻ của chúng tôi, chẳng hay ông khách lạ tài giỏi có thể đuổi nó được không?

Heyward cũng biết qua loa cách thức cúng bái của dân Anh điêng trong những trường hợp gọi là ma làm này nên không có lời đề nghị nào làm anh vui lòng bằng câu hỏi đó. Anh nhận thấy ngay đây là hoàn cảnh thuận lợi để thực hiện mục đích của mình. Biết rằng cần giữ vẻ nghiêm trang của vai trò mình đang đóng, anh nén tình cảm, trả lời có vẻ bí hiểm:

Ma mỗi con một khác; trước tài trí của con người, có ma phải nhượng bộ nhưng cũng có ma mạnh lắm.


Người anh tôi là thầy thuốc giỏi, cứ thử xem sao,
người da đỏ ranh mãnh nói.
Heyward gật đầu đồng ý. Người Huron hài lòng thấy Heyward nhận lời và lại đưa tẩu lên hút, đợi lúc thích hợp để đi khỏi lều Heyward sốt ruột chửi thầm thói tục lâu đời của dân Huron lúc nào cũng phải tỏ ra kín đáo trầm lặng; anh cũng phải giữ vẻ lạnh lùng như người thủ lĩnh có họ hàng thân thích với người đàn bà ốm. Mấy phút trôi qua, dài như hàng giờ đối với thầy phù thủy bất đắc dĩ của chúng ta. Người thủ lĩnh Huron để tẩu xuống, kéo áo che kín ngực như chuẩn bị dẫn Heyward đến lều người ốm. Vừa lúc đó, một chiến binh thân hình lực lưỡng hiện ra trước cửa, lẳng lặng đi vào giữa đám người chăm chú, rồi ngồi vào một đầu bó cành cây mà Duncan đang ngồi. Duncan sốt ruột liếc nhìn người bên cạnh; anh sởn gáy, khiếp đảm khi thấy người ở gần anh chính là Magua.
Viên thủ lĩnh đáng sợ và xảo quyệt này trở về bất ngờ làm cho ông già Huron nán lại chưa đi. Nhiều điếu thuốc đã tắt lại được châm lên; người mới đến chẳng nói chẳng rằng, rút rìu trận ở thắt lưng ra, nhét đầy thuốc vào nỏ điếu ở đầu rìu rồi rít khói thuốc qua chiếc cán rìu khoan rỗng, vẫn bình thản mặc dù đã qua hai ngày mệt nhọc truy nã quân thù. Mười phút trôi qua, nhưng đối với Duncan tưởng như một thế kỷ. Khói thuốc giống một đám mây trắng bao phủ các chiến binh; không ai nói một lời nào; sau cùng, một người cất tiếng:

Hoan nghênh, Anh bạn tôi có tìm được con hươu không?


Các thanh niên đã quỵ dưới gánh nặng rồi.
Magua trả lời,
Hãy để Lau Uốn Cong tiếp tục đi theo con đường săn bắn thì sẽ gặp họ.

Nghe nói đến cái tên cấm kỵ đó, mọi người nín thinh trong một không khí yên lặng nặng nề đáng sợ. Điếu rời khỏi miệng mọi người như thể họ đã cùng hít phải tạp chất. Khói quyện quanh đầu họ thành những đường xoáy ốc nhỏ, rồi cuốn bay ra ngoài qua lỗ hổng trên mái lều. Gian nhà hết khói; những khuôn mặt sẫm đen trông rõ dần. Hầu hết mọi người cúi gằm mặt xuống đất. Tuy nhiên, vài người còn non trẻ giương cặp mắt man rợ nhìn về phía một người tóc bạc ngồi giữa hai thủ lĩnh được bộ lạc kính trọng nhất. Trông dáng dấp và quần áo người này không có gì đáng phải đối xử đặc biệt; dáng vẻ ủ dột hơn những người xung quanh, quần áo cũng giống như của người bình thường. Như hầu hết mọi người trong lều, trong hồi lâu người đó chỉ nhìn xuống đất; nhưng khi liếc mắt lên thấy mình là đối tượng đang được mọi người chú ý, ông lão đứng dậy cất tiếng nói trong không khí im lặng chung:

Nói dối hết! Tôi không có con trai nào cả. Kẻ mang tên họ của tôi đã bị bỏ quên rồi. Máu của nó màu nhạt, không phải bắt nguồn từ mạch máu của dân Huron ta. Quân khốn nạn Chippewas đã đánh lừa vợ tôi. Đấng Đại Linh muốn dòng Wiss-entush phải diệt vong, nó[62] vui sướng thấy rằng điều xấu xa của dòng họ sẽ chấm dứt cùng với nó. Tôi đã nói hết.

[62] Trong bàn tiếng Anh chỗ này chỉ Lau Uốn Cong chứ không phải ông bố.
Ông lão đang nói là cha của người thanh niên Huron hèn nhát; ông nhìn xung quanh như chờ đợi từ mắt người nghe những cái nhìn hưởng ứng tính khắc kỷ của mình. Nhưng phong tục nghiêm khắc của bộ lạc đã đòi hỏi ở ông già yếu đuối này một sự chịu đựng quá nặng nề! Tình cảm biểu hiện trong mắt ông già tương phản với lời lẽ bóng bẩy khoa trương, mỗi thớ thịt trên khuôn mặt răn reo của ông rung lên vì đau đớn. Sau một phút đứng yên để hưởng sự đắc thắng đầy cay đắng của mình, như bị nôn nao dưới cái nhìn của mọi người, ông lão quay đi, lấy chăn trùm lên đầu, lặng lẽ bước ra khỏi lều và trở về nhà để ngấm ngầm đau khổ cùng với người vợ cũng già nua, tuyệt vọng, không con cái.
Mọi người yên lặng để ông già đi ra, tin rằng nết hay tật xấu đều có tính di truyền. Rồi một người thủ lĩnh, dáng điệu tế nhị chẳng kém gì ở các xã hội văn minh, cất giọng vui vẻ trịnh trọng nói với Magua, làm các chiến binh tạm quên đi sự ươn hèn họ vừa chứng kiến.

Bọn Delaware lảng vảng quanh làng ta như lũ gấu đánh hơi thấy vò mật ong vậy. Nhưng có ai thấy dân Huron ta ngủ bao giờ không?

Mây đen trước cơn giông tố cũng không đáng sợ bằng nét mặt sa sầm của Magua lúc đó, hắn kêu lớn:

Có phải dân Delaware ở vùng hồ không?


Không phải, bọn mặc váy đàn bà ấy ở trên bờ sông của chúng kia. Một đứa đã đến tận bộ lạc đây.


Thế các chiến binh trẻ của ta đã lột được mảng da đầu của nó chưa?


Cặp giò của nó tốt lắm, nhưng đôi tay nó cầm thuổng đào đất thích hợp hơn cầm rìu trận,
người thủ lĩnh vừa đáp vừa chỉ vào Uncas vẫn đang đứng không động đậy.
Không như đám phụ nữ có tính tò mò, Magua không nhìn người tù thuộc bộ lạc mà y có nhiều lý do để căm thù; y tiếp tục hút thuốc, vẻ trầm ngâm, một tư thế thường thấy khi y chưa có việc gì cần phải vận dụng tài hùng biện hay mưu trí. Nghe người thủ lĩnh cao tuổi kể lại sự việc, trong thâm tâm Magua cũng ngạc nhiên nhưng y nén lòng không hỏi câu nào, chờ lúc thích hợp hơn. Sau một hồi khá lâu, y mới gỡ hết tàn thuốc ở điếu gà, rìu trận ngang sườn, buộc chặt thắt lưng và đứng dậy. Lần đầu tiên y đưa mắt nhìn về phía người tù đang đứng ở đằng sau, cách y không xa. Uncas tuy có vẻ lơ đãng nhưng vẫn chăm chú theo dõi mọi động thái; nhìn thấy cử chỉ đó, đột nhiên anh quay lại phía ánh lửa. Mắt hai người gặp nhau. Trong gần một chút, hai con người bất khuất và hiên ngang nhìn thẳng vào nhau, không ai chịu cúi mặt trước. Thân hình Uncas như to lên, hai lỗ mũi bạnh ra như lỗ mũi của một con hổ đang bị săn bắt, tư thế hiên ngang cứng rắn, tưởng đâu anh đã biến thành pho tượng thần chiến trận của bộ lạc mình. Nét mặt Magua cũng không kém phần bừng bừng, nhưng vẻ dáng ngạo nghễ dần dần biến đi để lại một niềm vui sướng hung bạo trên nét mặt. Dồn hết hơi trong lồng ngực, Magua lớn tiếng kêu cái tên đáng sợ Hươu Nhanh Nhẹn!
Nghe gọi đến cái tên lừng lẫy này, mọi người bật đứng dậy và trong khoảnh khắc, sự ngạc nhiên lấn át hoàn toàn vẻ mặt bình tĩnh của họ. Tất cả đồng thanh nhắc lại cái tên mà ai cũng vừa căm ghét lại vừa kính phục, tiếng vọng ra tận ngoài lều. Đàn bà trẻ con đang lảng vảng ở cửa cũng nhắc lại như một tiếng vang, rồi cất lên những tiếng hú đinh tai rền rĩ. Tiếng hú còn chưa dứt, sự xúc động trong đám đàn ông đã hoàn toàn dịu hẳn. Mọi người lại ngồi xuống như xấu hổ đã tỏ ra hấp tấp; nhưng suốt trong mấy phút liền, ai cũng liếc nhìn một cách đầy ý nghĩa về phía người từ, tò mò ngắm nghía người chiến binh can trường đã bao lần kết liễu đời sống của những người con ưu tú trong bộ lạc Huron.
Uncas thích thú trước sự thắng lợi của mình nhưng chỉ cười mỉm, một biểu hiện khinh bỉ của bất cứ dân tộc nào, ở bất cứ thời đại nào. Hiểu ý nghĩa cái cười mỉm, Magua vung tay đe dọa người tù; đồ trang sức bằng bạc nhẹ buộc liền với các vòng tay kêu lanh canh theo sự rung động của cánh tay. Y nói lớn bằng tiếng Anh, giọng đầy tư tưởng phục thù.

Thằng Mohican kia, mày phải chết!


Nước suối chữa bệnh cũng không bao giờ làm sống lại được những tên Huron đã chết.
Uncas trả lời bằng tiếng Delaware thánh thót,
Nước sông sẽ rửa sạch xương cốt của chúng. Đàn ông Huron nhát như đàn bà, còn đàn bà chỉ là cú vọ. Thôi gọi tất cả lũ chó Huron lại đây cho chúng xem một người chiến binh. Mũi ta còn đang khó chịu vì mùi máu của tên hèn nhát.

Câu nói bóng gió của Uncas giáng một đòn nặng và gây phản ứng mạnh mẽ vì nhiều người hiểu được thứ tiếng xa lạ này, trong đó có Magua. Tên Anh điêng xảo quyệt thấy rõ điều đó và tận dụng ngay hoàn cảnh thuận lợi này. Để rơi tấm áo da phủ trên vai, y vươn cánh tay, bắt đầu tuôn ra những lời nham hiểm dối giả. Tuy đã mất ảnh hưởng nhiều đối với bộ lạc vì trước đây y đã đôi lúc tỏ ra yếu đuối xa lìa quê hương, Magua vẫn được mọi người coi là can đảm và có tài ăn nói nhất trong bộ lạc. Bao giờ y cũng được nhiều người nghe và cũng lôi kéo được thính giả theo ý kiến mình. Lần này, tài riêng đó lại càng được lòng khao khát trả thù kích thích thêm.
Magua thuật lại mọi việc đã xảy ra trong cuộc tấn công vào hòn đảo ở thác Glen, việc đồng bọn bị giết chết và việc để kẻ thù đáng sợ nhất của dân Huron trốn thoát. Rồi y tả phong cảnh và vị trí của trái núi, nơi y đã dẫn các tù nhân tới. Magua không hề đả động tới ý định độc ác đối với hai chị em Cora cũng như âm mưu đã thất bại của y. Y chuyển nhanh sang trận đánh bất ngờ của nhóm Súng Dài và kể lại kết thúc tai hại của trận đánh. Đến đây, y ngừng lại nhìn xung quanh, ra vẻ thương tiếc những người đã chết nhưng chính là để nhận xét tác dụng của câu chuyện hắn vừa kể. Cũng như mọi khi, mắt mọi người chăm chắm nhìn vào mặt Magua. Họ ngồi bất động, ngây người chăm chú theo dõi, thân hình đen thẫm của họ hệt như những pho tượng.
Giọng nói của Magua đang mạnh, trong trẻo, bỗng dưng hạ thấp khi y nhắc đến đức tính của những người đã khuất. Y nêu ra mọi ưu điểm có thể tranh thủ được cảm tình của dân làng. Có người đi săn chưa hề bao giờ phải trở về tay không, người lùng đuổi kẻ thù không biết mệt. Người này anh dũng, người kia hào hiệp. Tóm lại Magua đã đưa ra những hình ảnh để, trong một bộ lạc có ít gia đình như thế này, mỗi hình ảnh đều có thể làm rung động một trái tim nào đó trong số những người có mặt. Để kết thúc, y nói:

Xương cốt các chiến binh trẻ của chúng ta có được chôn cất ở mộ địa của dân Huron ta không? Chắc mọi người đều biết là không. Linh hồn họ đã bay về phía mặt trời lặn và đang băng qua đại dương để bước vào vùng đất săn bắn đầy hạnh phúc. Nhưng bọn họ ra đi không lương thực, không súng, không dao, không giày dép, trần trụi và nghèo nàn như lúc mới đẻ. Có thể để như thế được không? Liệu họ có đi vào xứ sở của những người chính trực như dân Iroquois đói khát hay dân Delaware nhút nhát không? Liệu khi đi gặp bạn hữu, họ có vũ khí trên tay và quần áo trên mình không? Cha ông chúng ta sẽ nghĩ như thế nào? Họ sẽ cho là các bộ lạc Wyandots đã biến chất rồi, sẽ nhìn con cháu mình bằng con mắt khinh bỉ và nói:
Thôi cút đi, chúng mày là những tên Chippewas đội lốt dân Huron để đến đây chứ gì!
Thưa tất cả anh em, chúng ta không được quên những người đã mất, dân da đỏ không bao giờ quên như thế cả. Chúng ta sẽ chất nặng lên từng tên Mohican này cho đến khi nó quỵ xuống, và phải nhanh nhanh cho nó đi theo các chiến binh trẻ của ta. Tuy tai chúng ta không nghe thấy tiếng họ nhưng họ đang kêu gọi chúng ta giúp đỡ đấy; họ nói:
Đừng quên chúng tôi. Cho nên khi họ trông thấy linh hồn của tên Mohican này vất vả vác nặng chạy theo, họ sẽ hiểu rằng chúng ta không quên họ; họ sẽ tiếp tục đi lên, trong lòng hể hả. Và con cháu chúng ta sau này sẽ nói:
Ta phải theo gương ông cha ta đã đối xử với đồng đội như vậy.
Một tên Anh có nghĩa lý gì? Chúng ta đã giết được nhiều tên, nhưng màu đất hãy còn nhạt lắm. Một khi danh dự của dân Huron có vết nhơ, chỉ có máu từ huyết mạch của dân Anh điêng mới gột sạch được thôi. Vì vậy, tên Delaware này phải chết.

Chắc cũng dễ tưởng tượng được tác dụng của lời kêu gọi, lời lẽ đã hùng hồn lại kèm theo điệu bộ mạnh mẽ. Magua đã khéo léo kết hợp tình cảm tự nhiên và lòng mê tín tôn giáo của người nghe. Giết nạn nhân để tế vong linh của người cùng tộc vốn là phong tục của họ, và trong lúc tư tưởng còn đang khao khát báo thù, lòng nhân đạo của họ càng thêm khô cạn. Đặc biệt có một người nét mặt hung tợn và man rợ từ nãy vẫn lắng nghe từng lời của Magua.
Nét mặt hắn thay đổi theo nỗi xúc động trong lòng và cuối cùng, toát ra một vẻ tinh quái khát máu. Magua vừa dứt lời, hắn đứng phắt dậy, thét lên một tiếng ma quái, vung chiếc rìu trận nhỏ lên đấu làm lưỡi rìu lóng lánh dưới ánh đuốc. Tiếng kêu và động tác quá đột ngột, không ai kịp thốt một lời ngăn chặn ý định tàn bạo của hắn. Lưỡi rìu như một tia sáng từ tay hắn bắn ra, nhưng cùng lúc đó, một vật đen mạnh mẽ vút chặn ngang, Magua đã kịp vung cánh tay làm chệch đường rìu. Cử chỉ nhanh nhẹn và chắc chắn của Magua không phải hoàn toàn quá chậm; lưỡi rìu sắc lẹm như vọt ra từ một chiếc máy ghê gớm nào đó, chỉ cắt ngang chiếc lông vũ trên chỏm tóc của Uncas, rồi xuyên thủng bức vách mỏng mảnh của túp lều.
Trông thấy hành động đe dọa đời sống của Uncas, Duncan đứng phắt dậy, tim đập tưởng bật khỏi lồng ngực, hồi hộp với ý định cao quý cứu bạn. Nhưng khi nhìn thấy lưỡi rìu đánh hụt, từ kinh hoàng anh lại cảm thấy thán phục Uncas vẫn đúng yên lặng nhìn thẳng vào mắt đối phương, nét mặt không mảy may xúc động. Trước một đòn báo thù đột ngột như vậy, tượng bằng đá chắc cũng không có được một vẻ sắc lạnh lùng, bình tĩnh và thản nhiên hơn Uncas lúc đó. Anh mỉm cười như thương hại sự vụng về của kẻ địch, tuy sự vụng về đó là một điều rất may mắn đối với bản thân, rồi lẩm bẩm mấy câu khinh bỉ bằng tiếng Delaware.

Không được.
Magua nói khi thấy người tù vẫn an toàn,
Mặt trời phải rọi sáng lên sự nhục nhã của tên này, đám đàn bà phải được nhìn thấy da thịt hắn run lên, nếu không cuộc trả thù của chúng ta sẽ chỉ là trò trẻ. Thôi, hãy mang hắn tới nơi tối tăm yên lặng để xem một tên Delaware sáng mai phải chết liệu đêm nay có còn ngủ được không.

Các thanh niên có nhiệm vụ canh gác tình nhân tức khắc lấy chão bằng vỏ cây trói tay Uncas và dẫn anh ra khỏi lều, trong không khí yên lặng nặng nề báo hiệu những chuyện chẳng lành. Uncas mạnh dạn bước đi, chỉ khi ra đến cửa bước chân mới ngập ngừng; anh quay lại đưa mắt hiên ngang nhìn một lượt khắp mặt kẻ thù. Duncan cũng gặp cái nhìn đó; anh thấy như đôi mắt của Uncas muốn bảo anh rằng hy vọng vẫn chưa phải hoàn toàn mất hẳn.
Magua vui sướng với thành công hoặc đang quá vấn vương với những mục đích thầm kín của mình nên không hỏi han gì thêm. Hắn giữ chiếc áo da, khoác lên người che kín ngực rồi cũng đi ra, không nhắc gì tới một vấn đề có thể nguy hiểm đến tính mệnh của người đứng ngay cạnh là Duncan. Mặc dù nỗi căm phẫn mỗi lúc một dâng cao, mặc dù bản chất kiên quyết và trong lòng đang hết sức lo lắng cho Uncas, Duncan cũng cảm thấy nhẹ hẳn khi bớt được một kẻ thù nguy hiểm tinh quái như Magua. Sự kích động do lời kêu gọi của Magua dần dần cũng dịu đi. Các chiến binh lại ngồi xuống, khói thuốc lại tỏa bay khắp lều. Trong gần nửa giờ đồng hồ, không ai nói một tiếng hoặc ngước mắt nhìn lên; mọi người nghiêm nghị yên lặng ngồi suy nghĩ, điều thường xảy ra mỗi khi có việc gì náo động dữ dội trong đám người rất hung hãn nhưng cũng rất kín đáo lầm lì này.
Cuối cùng, khi hút xong điếu thuốc, người thủ lĩnh lúc trước đã yêu cầu Duncan giúp đỡ, đứng dậy để đi ra. Ông ta vẫy tay bảo người thầy thuốc giả hiệu đi theo. Lần bước trong làn khói thuốc, Duncan sung sướng vì nhiều lẽ, nhưng một phần cũng vì được thở không khí trong lành của một đêm hè mát dịu.
Người thủ lĩnh không theo con đường len lỏi giữa các nhà trong xóm, con đường Duncan đã đi để tìm kiếm mà không thấy gì; ông ta rẽ sang một bên rồi đi thẳng về phía chân một ngọn núi cao sát cái làng tạm thời này. Bụi rậm mọc kín chân núi, hai người phải đi quanh co theo một con đường mòn hẹp. Bọn trẻ con đã tiếp tục chơi đùa trên bãi trống. Chúng cũng bắt chước chơi trò săn đuổi lúc nãy của người lớn. Để trò chơi của chúng đúng như thật, một đứa mạnh bạo nhất trong bọn cũng ném vài bó đuốc vào mấy đống củi chưa châm. Ngọn lửa soi sáng bước đi của Duncan và người thủ lĩnh, làm cho cảnh tượng càng thêm hoang dại hãi hùng. Đi khỏi tảng đá trọc một quãng ngắn, hai người bước vào một bãi cỏ nhỏ đối diện với tảng đá. Đúng lúc đó, lũ trẻ con lại ném thêm cành củi vào các đống lửa. Ánh sáng bừng lên tràn đến tận chỗ họ, chiếu lên vách núi trắng rồi hắt xuống một vật đen trông thật kỳ quái đột nhiên lù lù trên đường đi.
Người thủ lĩnh dừng lại như do dự không biết nên tiến hay lùi; Duncan bước lên sát bên cạnh. Một khối tròn lớn, màu đen, lúc đấu tưởng như tĩnh, bây giờ bắt đầu di chuyển làm Duncan không đoán được là gì. Ánh lửa lại bừng sáng, chiếu lên vật tròn rõ ràng hơn trước. Lúc đó, nhìn con vật cứ len lén sang một bên, phần thân trên luôn chuyển động còn phần dưới như ngồi yên, Duncan mới nhận ra đó là một con gấu. Con vật gầm gừ, to và hung dữ, nhưng lúc nhìn được đôi mắt long lanh của nó thì không thấy có biểu hiện nào tỏ ra nó muốn làm hại ai cả. Sau khi xem xét kỹ càng thấy con vật kỳ lạ này có vẻ hiền lành, người thủ lĩnh Huron yên tâm bình tĩnh tiến lên.
Biết dân Anh điêng thường vẫn thuần dưỡng gấu, và nghĩ rằng đây là một chú gấu quen thuộc của bộ lạc vào rừng kiếm ăn, Duncan cũng bước theo. Hai người đi qua bên gấu được an toàn. Lúc trước, người thủ lĩnh Huron xem xét tính nết của gấu cẩn thận là thế, vậy mà bây giờ phải đi sát bên cạnh con vật khổng lồ, ông ta cứ bước thẳng, không thèm ngó nhìn nó nữa. Nhưng Duncan không thể không ngoái đầu lại, cảnh giác đề phòng gấu tấn công sau lưng; sự lo lắng của anh tăng lên khi thấy con vật bước theo hai người. Anh định nói nhưng người thủ lĩnh đã đẩy cánh cửa bằng vỏ cây sang một bên và bước vào một cái hang trong lòng núi.
Không bỏ qua cách rút lui dễ dàng này, Duncan bước theo, định đóng chiếc liếp mỏng mảnh che cửa hang lại thì con vật đã giật liếp khỏi tay anh, thân hình lởm chởm lông của gấu che đen ngòm cửa hang. Lối đi trong hang hẹp và dài nằm giữa hai vách đá, không có cách nào đi ra và tránh con gấu cả. Không một phút chậm trễ, Duncan rảo bước bám sát người dẫn đường. Con gấu vừa theo sau vừa gầm gừ, đôi lúc quờ bàn tay khổng lồ vào người Duncan như muốn giữ anh lại, không cho đi sâu thêm vào trong hang.
Không biết thần kinh của Duncan có thể chịu đựng được bao lâu tình trạng độc đáo này. May sao, liền sau đó anh thở phào nhẹ nhõm: anh đã tới nơi phát ra một ánh sáng le lói mà anh đã luôn luôn nhìn thấy từ lúc vào hang.
Hang núi rộng, được chia thành nhiều ngăn một cách đơn giản nhưng khéo léo bằng đá, cành cây, vỏ cây xen kẽ với nhau. Ban ngày, những lỗ hổng ở trên đỉnh để ánh mặt trời lọt vào chiếu sáng trong hang, còn ban đêm phải đốt lửa hoặc dùng đuốc. Hang này là nơi bộ lạc Huron chứa của cải, nhất là những tài sản chung của bộ lạc. Bây giờ Duncan mới hiểu vì sao người đàn bà ốm được mang vào đây; mọi người cho rằng chị ta bị một sức mạnh siêu nhiên làm hại nên đưa vào hang, ma quỷ muốn tấn công phải xuyên qua vách núi, khó hơn lách qua mái lều bằng lá. Duncan và người dẫn đường bước vào một ngăn dành riêng để kê giường người đàn bà ốm. Người thủ lĩnh bước lại gần giường bệnh có phụ nữ đứng lố nhố xung quanh. Duncan ngạc nhiên thấy trong số họ có cả anh bạn David từ lúc nãy vẫn vắng mặt.
Chỉ liếc mắt nhìn cũng thấy rằng bệnh nhân ốm nặng, quá khả năng chữa chạy của ông thầy thuốc giả hiệu. Người đàn bà nằm tê liệt, mắt như không còn trông thấy mọi vật xung quanh, nhưng cũng may là dù đã mê man không còn biết mình đau ốm ra sao. Duncan cũng mừng là những câu thần chú mà anh sắp đọc dành cho một con bệnh đã quá nặng không còn quan tâm xem phép thuật của anh thành công hay thất bại. Lương tâm anh cũng đỡ thắc mắc về ý định lừa dối của mình; anh đang suy nghĩ để đóng vai trò cho đạt tinh thần thì đã có một người đi trước anh, sắp trổ tài chữa chạy cho người ốm bằng sức mạnh của âm nhạc.
David chuẩn bị cất tiếng hát thì thấy Duncan và người thủ lĩnh bước vào. Anh bèn ngừng lại, rít một hơi thuốc rồi mới cất tiếng ngân nga một bài ca. Nếu chỉ cần có lòng tin để bài ca có được phép lạ, chắc là tiếng hát của David đã có thể cứu được người bệnh rồi. Mọi người để cho anh hát hết bài vì dân Anh điêng tôn trọng sự tàn tật tưởng tượng của anh, còn Duncan tất nhiên hoan nghênh sự kéo dài này nên không dám cắt ngang. Tiếng ngân của lời ca sắp tắt trong tai, Duncan bỗng giật mình thấy có ai nhắc lại bài ca, giọng hát nửa trần gian nửa âm phủ. Nhìn xung quanh anh chỉ thấy con gấu gớm ghiếc lởm chởm lông ngồi trong bóng tối của hang, mình đung đưa một cách vụng về. Nó khẽ gầm gừ nhắc lại âm thanh, nếu không phải lời nói, từa tựa như điệu hát của David.
Độc giả tự mình tưởng tượng tác dụng kỳ lạ của tiếng vang này đối với David, chắc sẽ đầy đủ hơn chúng tôi mô tả. Anh mở tròn hai mắt, ngờ ngợ không biết thực hay hư, tiếng hát của anh đột nhiên im bặt vì kinh ngạc. Một sự xúc động gần như sợ hãi, nhưng có lẽ là sự thán phục, làm David quên phắt mấy câu đã chuẩn bị trước để thông báo cho Duncan những tin quan trọng. Anh chỉ kịp kêu to mấy tiếng:
Cô ấy đợi anh đấy, cô ấy hiện ở đây đấy
, rồi chạy vụt ra khỏi hang.