Chương 1

Số từ: 2326
Dịch giả: Trần Quý Dương
C.ty Nhã Nam phát hành
NXB Thời Đại
Người đại diện của tôi là Darley Anderson ở London; biên tập viên của tôi là David Highfill ở New York.


Cách nhau cả một đại dương, họ đã cùng làm việc vất vả để cho tác giả của cuốn sách này được nghỉ ngơi. Xin dành tặng cuốn sách này cho hai người đó để bày tỏ sự trân trọng đối với những nỗ lực, vốn vượt xa cả phạm vi trách nhiệm của hai người.

★★★
Tôi bị bắt ở tiệm ăn Eno. Lúc mười hai giờ. Khi đang dùng món trứng và uống cà phê. Là bữa sáng muộn, không phải bữa trưa. Lúc ấy tôi ướt sũng và mệt mỏi sau cuốc đi bộ dài dưới trời mưa nặng hạt. Suốt quãng đường từ xa lộ tới rìa thị trấn.
Tiệm ăn nhỏ nhưng sáng sủa và sạch sẽ. Mới tinh, xây dựng giống như một toa tàu được hoán cải. Hẹp, một phía có quầy dài cho khách ăn trưa còn bếp bị đẩy thụt về phía sau. Ghế ngồi cho khách xếp dọc bức tường đối diện. Cửa nằm ở nơi lẽ ra là chỗ cho chiếc ghế trung tâm.
Tôi ngồi ở một ghế cạnh cửa sổ, đọc tờ báo ai đó bỏ lại nói về chiến dịch tranh cử của một tay tổng thống mà lần trước không được tôi bỏ phiếu ủng hộ (và lần này cũng sẽ thế). Bên ngoài mưa đã tạnh nhưng cửa kính vẫn bám đầy những giọt nước lớn óng ánh. Tôi thấy hai chiếc xe tuần tra của cảnh sát chạy vào bãi đỗ rải sỏi. Chúng chạy nhanh, bánh nghiến xuống đường và rít lên khi xe phanh lại. Nháy đèn và hú còi. Những vệt sáng xanh đỏ hắt lên những giọt nước mưa ở ô cửa sổ tôi ngồi. Cửa xe bật mở. Những viên cảnh sát lao ra. Mỗi xe hai người, vũ khí sẵn sàng. Hai súng lục, hai súng trường. Vụ này nghiêm trọng đây. Một súng lục và một súng trường chạy vòng về phía sau. Hai người còn lại lao vào cửa.
Tôi chỉ ngồi yên nhìn họ. Tôi biết những ai có mặt trong tiệm khi ấy. Một đầu bếp ở khu bếp. Hai người phục vụ. Cùng hai ông già. Và tôi. Chiến dịch này nhắm vào tôi. Tôi mới có mặt trong thị trấn chưa tới nửa tiếng, Năm người kia có lẽ đã ở đó cả đời. Hễ xảy ra bất kỳ vấn đề gì với họ là một viên thượng sĩ đầy bối rối sẽ xuất hiện. Ông ta sẽ xin lỗi. Ông ta sẽ lầm bầm với họ. Ông ta sẽ yêu cầu họ xuống đồn. Thế nên những món vũ khí khủng và hành động khẩn trương kia không nhắm vào ai trong năm người ấy. Mà nhắm vào tôi. Tôi nhét miếng trứng vào miệng và cài một tờ năm đô la dưới đĩa. Gập tờ báo người ta bỏ lại rồi nhét vào túi áo khoác. Đặt hai tay lên bàn rồi uống nốt tách cà phê. Người cầm khẩu súng lục đứng lại ở cửa. Ông ta chuyển thành thế cúi rồi dùng hai tay giương súng. Nhằm vào đầu tôi. Người cầm khẩu súng trường tiến lại gần. Họ là hai người có dáng gọn, khỏe. Gọn gàng sạch sẽ. Hành động đúng như sách dạy. Người cầm khẩu súng lục ở cửa có thể bao quát cả căn phòng với độ chính xác tương đối. Tay cầm súng trường ở gần có thể bắn cho tôi bật tung ra ngoài cửa sổ. Triển khai theo cách khác sẽ là sai lầm. Người cầm súng lục có thể bắn trượt nếu ở tầm gần, còn một phát bắn bằng súng trường tầm xa từ cửa có thể giết chết viên cảnh sát đang tiếp cận tôi cũng như ông già ở phía sau, hoặc giết chết tôi. Vậy nên họ làm như thế là chuẩn xác. Chẳng có gì phải nghi ngờ. Họ đang có lợi thế. Và điều này cũng chẳng có gì phải nghi ngờ. Ghế ngồi chật bó cứng tôi. Tôi bị ép đến mức chẳng thể làm được gì nhiều. Tôi xòe cả hai tay trên bàn. Viên sĩ quan cầm súng trường tiến lại gần. "Ngồi im ! Cảnh sát đây!" ông ta hét lên.
Ông ta hét to hét sức bình sinh. Để xua đi sự căng thẳng của mình và cố gắng làm cho tôi sợ. Những hành động đúng như giáo trình. Nhiều âm thanh và sự giận dữ làm mục tiêu nhũn ra. Tôi giơ hai tay lên. Người cầm khẩu súng lục bắt đầu từ cửa tiến vào. Người mang khẩu súng trường tiến lại gần hơn. Quá gần. Sai lầm đầu tiên của họ. Nếu phải hành động thì có thể tôi đã lao tới nòng khẩu súng trường và đẩy nó hướng lên trên rồi. Một phát súng trường bắn lên trần, một cú đánh bằng cùi chỏ vào mặt viên cảnh sát là khẩu súng sẽ thuộc về tôi. Người cầm khẩu súng lục đã tự thu hẹp góc tiếp cận của mình và không thể mạo hiểm bắn vào đồng đội. Họ đã có thể có một kết thúc tệ hại. Nhưng tôi chỉ ngồi đó, hai tay giơ lên. Viên cảnh sát mang khẩu súng trường vẫn hét và nhảy loi choi.
"Ra sân ngoài này," ông ta hét lên.
Tôi chầm chậm lách người ra khỏi ghế và chìa hai cổ tay về phía người cầm khẩu súng lục. Tôi sẽ không nằm xuống sàn. Không làm thế trước những cậu bé quê mùa này. Không làm thế dù họ có điều cả cơ quan cảnh sát và súng đại bác tới.
Viên cảnh sát mang súng lục đeo quân hàm thượng sĩ. Ông ta rất điềm tĩnh. Người cầm súng trường khống chế tôi khi viên thượng sĩ đút súng vào bao, gỡ còng khỏi thắt lưng và bập vào hai cổ tay tôi. Nhóm hỗ trợ tiến vào qua đường bếp. Họ bước vòng qua quầy cho khách ăn trưa. Chiếm vị trí phía sau lưng tôi. Họ vỗ khắp người tôi từ trên xuống dưới để kiểm tra. Rất kỹ. Tôi thấy viên thượng sĩ ghi nhận những cái lắc đầu. Không có vũ khí.
Hai người trong nhóm hỗ trợ nắm hai bên khuỷu tay tôi. Người cầm súng trường vẫn chĩa súng vào tôi. Viên thượng sĩ bước lên trước. Ông ta là người da trắng, dáng gọn gàng, thể thao. Săn chắc và rám nắng. Tầm tuổi tôi. Thẻ tên phía trên túi áo ông ta ghi: Baker. Người này nhìn tôi.
"Ông bị bắt về tội giết người," ông ta nói. "Ông có quyền được giữ im lặng. Bất kỳ điều gì ông nói có thể được sử dụng làm bằng chứng chống lại ông. Ông có quyền yêu cầu luật sư đại diện. Nếu ông không có đủ tiền thuê luật sư, bang Georgia sẽ chỉ định cho ông một luật sư miễn phí. Ông hiểu những quyền này chứ?"
Đó là sự truyền đạt chuẩn lời cảnh báo Miranda. Baker nói một cách rành rọt. Ông này không đọc từ một tấm thẻ. Viên cảnh sát nói như thể ông ta biết lời cảnh báo ấy có ý nghĩa thế nào, vì sao nó quan trọng. Với ông ta và với tôi. Tôi không nói gì. (Lời cảnh báo Miranda là lời cảnh báo được cảnh sát thông báo cho nghi phạm hình sự ngay khi bị bắt giữ hoặc trong tình trạng bị giam giữ. Lời cảnh báo này được Tòa án tối cao Hoa Kỳ chỉ thị áp dụng sau khi xảy ra vụ kiện của Emesto Miranda. (mọi chú thích không có lưu ý gì thêm đều là của người dịch)

"Ông hiểu các quyền của mình không?" Viên cảnh sát hỏi lần nữa.
Một lần nữa tôi không nói gì. Kinh nghiệm cho tôi thấy rằng im lặng tuyệt đối là cách tốt nhất. Nói một điều gì đó là nó có thể bị nghe không chuẩn. Hiểu lầm. Suy diễn sai. Nó có thể khiến ta bị kết tội. Có thể khiến ta bị giết. Sự im lặng khiến viên cảnh sát thi hành lệnh bắt giữ bực tức. Ông ta có nhiệm vụ thông báo cho ta biết rằng im lặng là quyền của ta song ông ta thấy khó chịu nếu ta thực hiện quyền ấy. Tôi bị bắt giữ về tội giết người. Nhưng tôi giữ im lặng.
"Ông hiểu các quyền của mình không?" viên cảnh sát tên Baker hỏi tôi lần nữa. "Ông có nói được tiếng Anh không?"
Ông ta điềm tĩnh. Tôi chẳng nói gì. Baker vẫn giữ thái độ ấy. Viên cảnh sát này có sự điềm tĩnh của một người đã qua thời khắc nguy hiểm. Ông ta chỉ cần đưa tôi về đồn, rồi tôi sẽ trở thành vấn đề phải xử lý của một kẻ khác. Baker liếc quanh ba đồng sự của mình.
"Được rồi, hãy lưu ý là ông ta không nói gì," tay cảnh sát gầm gừ. "Ta đi thôi."
Tôi bị dẫn về phía cửa. Đến cửa, chúng tôi đi thành hàng một. Đầu tiên là Baker. Rồi đến người cầm khẩu súng trường bước phía sau, vẫn chĩa nòng súng lớn đen ngòm vào tôi. Bảng tên của ông ta ghi: Stevenson. Ông này cũng là người da trắng, vóc dáng trung bình gọn gàng. Món vũ khí của ông ta trông như cái ống nước. Chĩa vào bụng tôi. Phía sau tôi là hai người hỗ trợ. Tôi bị một bàn tay ép vào lưng đẩy qua cửa.
Ở khu đậu xe rải sỏi bên ngoài, nhiệt độ đă tăng. Chắc chắn trời đã phải mưa suốt đêm và cả buổi sáng, còn bây giờ mặt trời đang phóng ra những tia sáng gay gắt, mặt đất đang bốc hơi. Thông thường đây là nơi nóng nực bụi bặm. Hôm nay thì nó ngút hơi với mùi thơm tuyệt vời của vỉa hè sũng nước dưới mặt trời nóng buổi trưa dễ khiến ngươi ta ngây ngất. Tôi đứng hướng mặt về phía mặt trời, hít sâu vào trong khi mấy viên cảnh sát xếp lại đội hình. Trên quãng đường ngắn ra xe, vẫn mỗi người nắm một khuỷu tay tôi, Stevenson vẫn sẵn sàng nhả đạn. Đến chiếc xe đầu tiên, ông ta lùi lại một bước khi Baker mở cửa sau. Đầu tôi bị đẩy thấp xuống. Tôi bị tống vào xe bằng một cú hích hông gọn gàng từ viên cảnh sát hỗ trợ bên trái. Hành động chuẩn mực. Ở một thị trấn xa xôi hẻo lánh thế này, chắc chắn đó là kết quả của việc được huấn luyện nhiều chứ không phải kinh nghiệm nhiều.
Tôi ngồi một mình ở băng ghế sau xe. Một vách kính dày phân chia không gian trong xe. Hai cửa trước vẫn mở, Baker và Stevenson bước vào. Baker cầm lái. Stevenson vặn người lại để có thể theo dõi tôi. Không ai nói gì. Chiếc xe hỗ trợ chạy theo sau. Cả hai xe đều mới. Chạy êm, không ồn. Trong xe sạch sẽ và mát mẻ. Ở chỗ tôi ngồi không có những dấu vết thường thấy của những kẻ đầy tuyệt vọng và thảm hại.
Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ. Georgia. Tôi trông thấy đất màu mỡ. Đất đỏ nặng, ẩm. Những luống hoa màu thắng tắp chạy dài trên đồng. Có lẽ là lạc. Chỉ là hoa màu chung ta vẫn thường nhồi vào bụng thôi, nhưng nó lại có giá trị với người trồng. Hoặc với người sở hữu. Ở đây người ta sở hữu đất không? Hay các tập đoàn khổng lồ? Tôi chẳng biết.
Thời gian chạy xe vào thị trấn khá ngắn. Chiếc xe rì rì lướt trên lớp nhựa phẳng lì. Sau khoảng nửa dặm tôi trông thấy hai tòa nhà gọn gàng, cả hai đều mới, đều có khung cảnh xung quanh sạch sẽ. Đồn cảnh sát và đồn cứu hỏa. Chúng cùng nhau đứng độc lập, sau bãi cỏ rộng đặt một bức tượng, nằm ở rìa Bắc thị trấn. Công trình kiến trúc đầy hấp dẫn của hạt xây dựng bằng nguồn ngân sách dồi dào. Những con đường trải nhựa phẳng lì, vỉa hè lát gạch đỏ. Cách chừng ba trăm mét về phía Nam, tôi trông thấy tháp nhà thờ trắng lóa phía sau vài tòa nhà. Tôi có thể trông thấy những cột cờ, mái hiên, lớp sơn tươi mới, những bãi cỏ xanh. Mọi thứ đều được cơn mưa to làm tươi mới lại. Giờ thì đang bốc hơi và phần nào đó căng ra dưới cái nóng. Một cộng đồng thịnh vượng. Tôi cho là được xây dựng dựa trên nguồn thu nhập khá giả nhờ canh tác và mức thuế cao đánh vào những người hằng ngày từ đây đi làm tận Atlanta.
Stevenson vẫn chằm chằm nhìn tôi khi chiếc xe giảm tốc độ để cua vào đồn. Lối chạy xe rộng rãi lượn theo hình bán nguyệt. Tôi đọc một tấm biển thấp làm bằng đá: Trụ sở cảnh sát Margrove
. Tôi nghĩ: mình có nên lo lắng không? Mình đã bị bắt giữ. Ở một thị trấn trước đây mình chưa bao giờ đặt chân tới. Rõ ràng vì tội giết người. Nhưng tôi biết hai điều. Thứ nhất là họ không thể chứng minh rằng chuyện gì đó đã diễn ra nếu như nó đã không diễn ra. Và thứ hai, tôi không giết người nào cả.
Không phải trong thị trấn của họ và dù sao đi nữa thì từ lâu rồi tôi cũng không làm việc ấy.