Phần 11 - Chương 50: Thái Thượng Cảm Ứng Thiên và những câu chuyện

Số từ: 281
Thái Thượng Cảm Ứng Thiên Hội Biên
Việt dịch: Cư Sĩ Vô Tri
XẢO TRÁ CẦU THIÊN. THƯỞNG PHẠT BẤT BÌNH. DẬT LẠC QUÁ TIẾT.
Xảo trá cầu thăng quan tiến chức. Thưởng phạt không công bằng. Dâm dật hưởng lạc không kiềm chế.
1. Thăng giáng có số, danh vị có phận, không phải do xảo trá mà cầu được. Nếu không lấy đạo nghĩa mà dùng thủ đoạn để đạt đến mục đích, dù có được địa vị nhưng tâm thuật bất chính vẫn không giữ được lâu dài.
2. Công có lớn có nhỏ, tội có nặng có nhẹ, nên thưởng phạt có hậu có bạc. Thưởng phạt phải căn cứ vào công tội, công và tội lại căn cứ vào thiên lý mà định.
Cho nên người quân tử dùng tâm để phán xét, dùng lý để cân nhắc, không thiên vị nhân tình, không muội thiên lý, nên thưởng phạt công bình. Tiểu nhân không xét lý, lấy nhân tình làm khinh trọng, lấy của hối lộ làm hậu bạc, nên thưởng phạt bất công, nghịch với thiên lý mà tự chuốc lấy họa.
3. Dật là an dật, chỉ sự hưởng nhàn. Lạc là hỉ lạc, chỉ sự hưởng lạc, tiết là tiết độ, có chừng mực. An nhàn hưởng lạc mọi người đều muốn, nếu có tiết độ thì sẽ hưởng thụ lâu dài. Nếu thái quá thì lạc cực sẽ sinh bi.
Như lấy lương của một tháng tiêu trong một ngày, tuy được sung sướng hả hê trong một ngày, nhưng vui thú của ngày hôm nay sẽ là cái khổ của những ngày kế tiếp. Người có phúc một đời nhưng nửa đời đã dùng hết thì nửa đời sau sẽ cùng quẫn vậy.