VII - Chương 3

Số từ: 3002
Thể Loại: Tiểu Thuyết Hư Cấu
Người dịch: Nguyễn thị Bạch Tuyết
NXB Văn Học
Với sự kiên trì khiến tôi ngưỡng mộ, đám người Hy Lạp vẫn tiếp tục xoay xở được những nguồn tiền không ngờ, hy vọng gom đủ kinh phí để có thể tiếp tục theo đuổi những tòa nhà chọc trời mà không cần chuyển quyền sở hữu cho World Mutual. Tôi vẫn thường xuyên được biết về cố gắng của họ qua báo cáo từ những trung tâm tiền tệ đã từ chối đề nghị của họ; một đêm, họ quay lại chỗ tôi và hỏi liệu tôi có thể cho họ vay mười một triệu với lãi suất cao không. Họ cố thuyết phục tôi rằng bằng cách này hay cách khác họ đã gom góp được mười sáu trong số hai mươi bảy triệu còn thiếu, nhưng tôi lạnh nhạt trả lời rằng công ty tôi không quan tâm đến chuyện cho vay. Điều chúng tôi kiên quyết yêu cầu là quyền sở hữu dự án. Họ không tỏ ra bất bình. Họ can đảm tiếp nhận câu trả lời của tôi và rút lui để tìm cách vay mượn thêm.
Tuần sau chúng tôi sẽ gặp lại ông,
họ hẹn, thế là một lần nữa tôi lại bị để mặc tự xoay xở lấy mà không có việc gì làm. Tôi hay đi tản bộ khá xa, tắm nắng trong căn hộ trên tầng chót, đọc Thomas Mann và ghé vào quán chuyện trò với các bạn trẻ.
Tôi vui mừng khi được gặp lại Cato và Monica vì họ chắc chắn là hai trong số những thành viên đáng chú ý nhất thuộc thế hệ trẻ. Trong chừng mực nào đấy, họ như những con thú non vì đã phản ứng một cách máy móc và hăng hái đến buồn cười trước bất cứ nhân tố kích thích nào ảnh hưởng tới mình. Khi nói chuyện với họ, tôi thấy sự tự định hướng của Monica mạnh hơn nhiều so với hồi ở Vwarda; cô thực sự không thèm quan tâm đến ý kiến của bất cứ ai ngoài bản thân. Cô là người phóng khoáng, thẳng thắn và sẵn sàng chấp nhận hậu quả của bất cứ việc gì mình làm. Mấy anh lính Mỹ quê ở miền Nam bị lôi cuốn mạnh mẽ bởi nhan sắc tinh khiết ngời ngời mà họ coi là nét độc quyền của những người đẹp phương Nam, tìm cách can ngăn cô không nên sống chung với Cato Jackson. Không những họ tỏ ý sẵn sàng thay thế mà còn cho cô biết rằng cả nhóm đồng hương Mỹ sẽ tán thành nếu cô bỏ Cato và chọn một người da trắng.
Cô đáp theo một cách mà cô biết sẽ làm họ tức điên:
Từ trước đến nay tôi đã có tổng cộng bốn người tình, hai da đen, hai da trắng, và nếu bất cứ ai trong số các quý ông đây cho rằng mình có thể mang lại những gì mà quý ông da đen đó đã làm được trên giường thì xin mời nộp đơn nói rõ khả năng của mình cho anh trông quầy rượu.

Khi tôi hỏi thăm về Sir Charles, cô đáp,
Ông già yêu dấu ấy! Ông cho cảnh sát lần theo dấu vết cháu, nên cháu đã có một thời gian đến là khốn khổ. Cháu nghĩ ông ấy đang trồng hoa hồng ở Sussex.

Một số thành viên thuộc khu kiều dân Anh ở Torremolinos từng quen biết Sir Charles Braham ở châu Phi đã tìm cách thiết lập quan hệ với con gái ông hòng giám sát. Nghe nói cô hay lui tới quán Mỹ, một buổi chiều hai trong số các bà đó đến Alamo mời Monica, nhưng khi thấy họ tới gần, cô bèn nhờ tôi đẩy họ đi, rồi lỉnh lên phòng rửa mặt trên gác. Nhưng tôi chưa nói được câu nào, Britta đã thật thà bảo họ,
Cô ấy đang ở trong phòng vệ sinh nhưng sẽ xuống ngay thôi,
vì vậy tôi bị bỏ lại để tiếp chuyện họ.

Chúng tôi có một câu lạc bộ rất thú vị trên đồi,
hai bà trấn an tôi.
Monica sẽ thấy vui cho mà xem... vườn tược... các món ăn Anh ngon lành... gặp gỡ bạn bè cũ từ châu Phi và Ấn Độ... đó là những phần tử được chọn lọc khá kỹ càng, và thứ Sáu hàng tuần chúng tôi tổ chức một buổi họp mặt trang trọng, trong đó mọi người sẽ tranh luận rất sôi nổi.
Tôi nói tôi tin chắc Monica rất muốn biết việc này, và sau một lúc chờ đợi khá lâu tôi bảo Britta,
Cô nên lên tìm Monica thì hơn,
vậy là Monica miễn cưỡng đi xuống, bước chân nặng trình trịch, mắt nhìn tôi trừng trừng trong khi ngón tay cái làm bộ điệu cứa ngang cổ.

Chúng tôi tới mời cô tham gia Câu lạc bộ Anh của chúng tôi,
một bà đon đả nói.
Trông vẻ mặt đe dọa của Monica, tôi đã tưởng cô sẽ cực kỳ khiếm nhã; thay vì như vậy, cô lại tỏ ra rất duyên dáng.
Các bà tử tế quá,
cô lễ phép nói như một nữ sinh.
Tất nhiên cháu rất nhớ thời gian các bà ở Rhodesia. Tất nhiên cháu không mong gì hơn là được gia nhập câu lạc bộ. Nhưng có một vấn đề khó xử.


Tôi tin chắc không có bất cứ vấn đề nào đâu,
một bà nhanh nhảu đỡ lời.

Các bà chưa biết chồng cháu đấy thôi,
Monica vội đáp.
Anh ấy đúng là vấn đề lớn đấy ạ. Thực ra, anh ấy đang ngồi trên cái ghế cao cuối cùng cạnh quầy rượu đó.
Trong khi hai người đàn bà kinh ngạc nhìn về phía Cato đang ngồi ngất nghểu, một tay đỡ đầu còn khuỷu tay tì vào một thùng nước cam, Monica gọi,
Anh yêu, lại đây nào,
và Cato thong thả tiến lại gần.
Với cái kiểu láu cá vui nhộn mà tôi đã để ý hồi ở Philadelphia, Cato hiểu ngay tình hình và lại sa vào bắt chước điệu bộ đáng ghét nhất của Stepin Fetchit,
Tôi thật sự zui mừng được gặp các quý bà.
Nói đến đây anh khịt mũi hai hay ba lần như người dùng heroin, đầu giật mạnh thình lình hai cái, và nói tiếp,
Tui vẫn nói, bất cứ bạn nào của tiểu thư Monica cũng là bạn của tui.
Anh ngừng lại, làm ra vẻ một thằng ngốc trăm phần trăm và cười ngớ ngẩn với từng bà một. Anh khịt mũi vài lần nữa và bất ngờ phát mạnh vào mông Monica.
Tôi không muốn cô la cà suốt đêm ở quán này đâu đấy. Về nhà. Về mà làm việc đi.
Và đến đó thì anh lại lê chân quay về chiếc ghế đẩu cao.

Chồng cháu là con một tộc trưởng,
Monica nói vẻ xấu hổ.
Cha anh ấy muốn anh ấy đến Oxford nhưng... ờ, các bà thấy rồi đấy.
Cô ngừng lại, ra vẻ bi thảm, rồi hạ giọng,
Việc này không được đâu. Nếu biết các bà là người Anh, anh ấy sẽ thao thao bất tuyệt về chủ nghĩa đế quốc cho mà xem.

Hai bà vội vàng rút lui, và khi họ đã đi xa không nghe được nữa, tôi mới nói,
Lẽ ra ta phải quật cho cháu một trận,
và cô nói lại,
Cuộc đời ngắn ngủi lắm, chú ơi.

Thời gian ở châu Âu đã mang lại cho Cato lợi ích về nhiều mặt. Anh đã đổi mới tủ quần áo nên ngoài màu da ra, rất khó phân biệt anh với những người Pháp hoặc Đức ăn diện. Anh để ý nghe ngóng nhận xét của người khác và đã tiếp thu được hiểu biết sâu sắc về các vấn đề của châu Âu và châu Phi; đáng kể nhất là anh đã lấy lòng được các nhân vật thuộc nhiều hạng người cách biệt nhau rất xa.
Trừ anh lính miền Nam thỉnh thoảng đến quán muốn giành lấy Monica, Cato khá thân thiện với những người Mỹ đến từ các tiểu bang miền Nam, lúc thì anh làm họ phẫn nộ với những lời tuyên bố thẳng thắn về tín ngưỡng, lúc lại làm họ vui thích với lời quả quyết là thế hệ sau sẽ có nhiều người da đen như anh, sẵn lòng đối thoại nghiêm túc, sẵn lòng nhượng bộ khi cần thiết để giữ cho tình thế được thuận lợi. Anh thích nói chuyện với những người châu Âu ham tìm hiểu nước Mỹ; với họ, anh thẳng thắn một cách tàn nhẫn, vừa khi trước làm tăng mối thù địch của họ lúc sau đã lại làm họ hoảng sợ với những lời thách thức. Tôi có cảm giác anh đang thử năng lực của mình để biết được anh có thể đi xa tới đâu và điều gì dẫn tới thành công trong cuộc tranh luận. Tôi không hiểu anh muốn gì, nhưng tôi dám chắc anh đang từ từ xây dựng hình ảnh của bản thân và quyết định xem mình có thể làm gì với hình ảnh ấy.
Lắm lúc anh cũng làm tôi bực tức. Thời gian này anh vớ đâu được khoảng sáu kiểu phát âm: giọng hạ lưu Philadelphia, tiếng lóng của người da đen ở mấy tiểu bang miền Nam nước Mỹ, cách nói của xã hội thượng lưu ở đại học Pennsylvania, tiếng Pháp tao nhã, tiếng Tây Ban Nha quý tộc, và giọng điệu mà người ta chỉ có thể gọi là kịch cọt - cách nói khôi hài hoa mỹ và làm người ta khó chịu mà anh dùng để trêu chọc bất cứ ai hay hỏi những câu thăm dò quá sâu vào ý thức về người da đen của anh. Anh thực sự có thể khiến người ta giận điên lên.
Nhưng cho dù tôi có thấy khó chịu với Cato đến thế nào và anh có thể khiến người ta tức giận đến đâu chăng nữa thì trong cách cư xử của anh vẫn có một khía cạnh đáng được tôi nể trọng: trong quan hệ với Monica, bao giờ anh cũng hết sức tử tế. Nhiều thanh niên khi quan hệ yêu đương với con gái có địa vị cao hơn thường cảm thấy buộc phải bù đắp bằng cách hành hạ người tình cho hả giận; Cato thì không. Hoặc một người đàn ông khi đi lại với cô gái giàu có hơn mình thường thấy cần phải khẳng định nam tính của mình bằng cách đối xử keo kiệt với cô ta; Cato thì không. Chuyện Monica là con gái một quý tộc Anh không khiến anh làm nhục cô, việc cô là người da trắng cũng không làm anh thấy cần thiết phải công khai xúc phạm cô. Anh vẫn là một thanh niên bình thường, hòa nhã, ham mê tình dục, và tôi thấy rất vui khi ở bên anh và người yêu của anh.
Chẳng hạn như tối nọ, một nhà báo Mỹ nghe tin anh chàng đã nổ súng tại nhà thờ Llanfair đang có mặt trong thành phố bèn lùng tìm đến quán Alamo phỏng vấn Cato, và trong khi các khách quen thán phục ngồi thành vòng tròn xung quanh, anh đã tai quái đóng vai một người da đen ẻo lả say mê tiếng Pháp. Các câu trả lời của anh rất thú vị và chúng tôi phải tự kiềm chế để không làm anh bị lộ tẩy.
Anh phóng viên trang nghiêm hỏi,
Anh có cho rằng cuộc cách mạng của người da đen đang lan nhanh khắp mọi miền nước Mỹ không?

Vô cùng rõ ràng, Cato đáp,
Cho đến nay, tôi mới chỉ được phép thăm Philadelphia, New York và một dịp ghé thăm anh em ở Newark, nhưng tin tức từ các tỉnh đến tai tôi liên tục, và ráp lại những gì mà chúng cho tôi biết...
Anh nhún vai ra vẻ hy vọng đã tiêu tan và nói tiếp,
California bị mất hẳn rồi... mất rồi... mất thật rồi. Bọn Mexico bẩn thỉu với thứ nho chết tiệt của chúng đã cướp mất cuộc chơi của chúng tôi rồi. Anh có thể cho bảy tấn TNT nổ ngay giữa thành phố Watts mà việc này cũng chẳng thành vấn đề lớn lắm.
Anh bật ngón tay.
Cái bọn Mexico khốn kiếp ấy đang xía vào việc của chúng tôi.

Khi anh phóng viên thử tập trung hỏa lực vào vấn đề cách mạng đang cố gắng thực hiện điều gì, Cato ngắt lời:
Những gì tôi vừa nói về California cũng vận sang cả New York nữa, tôi e là còn nghiêm trọng hơn nhiều.
Khi nghe nói đến từ
tôi e,
một anh lính suýt bật cười, nhưng bị các bạn bắt phải im miệng.
Ở New York thì có bọn Puerto Rico khốn kiếp. Bọn chúng đã giành hết cuộc chơi của chúng tôi rồi. Nếu anh là người Puerto Rico, anh sẽ được giật tít. Còn nếu anh là da đen, ai thèm quan tâm? Nhưng ở những nơi như Birmingham và Tupelo, chúng tôi cầm trịch. Vì vậy theo bạn bè tôi kể lại thì người da đen chúng tôi đã bỏ California và New York. Cứ để cho bọn Mỹ Latinh chiếm đi. Nhưng ông có thể cho độc giả da trắng của ông biết điều này. Một khi đã ra tay thì chúng tôi sẽ làm ra trò đấy.

Lúc này chúng tôi có thể nhận thấy anh phóng viên đã hiểu ra mình đang vướng phải một trò lừa đảo, nhưng anh ta cứ bám Cato, rõ ràng hy vọng moi được vài trích dẫn hữu ích liên quan đến suy nghĩ của người da đen về những người nói tiếng Tây Ban Nha. Cato lại ngắt lời,
Từ mọi đen mà người da trắng thường dùng nghĩa là gì? Ai là mọi đen? Tôi không phải mọi đen. Đó chỉ là một từ bẩn thỉu của bọn đế quốc do đám da trắng sính Kinh Thánh bịa ra và được báo giới bị chi phối phổ biến rộng rãi. Đáng lẽ ông phải thấy xấu hổ khi dùng một từ như vậy trong cuộc phỏng vấn mà tôi tưởng là thiện chí!
Anh quát tháo om sòm bằng giọng Pháp và làm anh phóng viên rối trí đến nỗi cuộc phỏng vấn thất bại hẳn.
Cuối cùng, anh phóng viên kéo riêng Monica ra một chỗ hỏi,
Lúc nào anh ta cũng đùa giỡn thế sao?
và cô thổ lộ,
Không. Bình thường anh ấy vẫn nói năng mạch lạc nhưng vợ anh ấy sắp sinh con.


Tôi không biết anh ấy đã có vợ,
anh nhà báo nói.
Có chứ, anh ấy lấy một cô gái Tây Ban Nha rất xinh. Gia đình cô ta tưởng anh ấy là người Marốc... da rất đen. Bây giờ họ đã biết sự thật. Họ đang gây sức ép kinh khủng với cô gái khốn khổ ấy, và ông Jackson đang lo cô ta sẽ bị sảy thai.
Anh phóng viên do dự, xem sổ tay và nói,
Chờ một chút! Ba tháng trước đây anh ta ở Philadelphia. Còn chưa đến Tây Ban Nha cơ mà.

Tôi biết,
Monica khẽ rít lên.
Đó chính là tấn bi kịch thực sự trong vụ này. Cha của đứa bé là một thương gia Phần Lan. Ông Jackson cưới cô ta là để giữ tiếng tăm cho cô ta.
Anh phóng viên làm ra vẻ tin, trước khi bỏ đi còn nói với Cato,
Tôi hy vọng vợ anh được mẹ tròn con vuông,
và Cato, nghi ngay là Monica vừa dựng lên một chuyện bậy bạ gì đó, trả lời gần như ngay lập tức,
Ơn Chúa, hồi này đã có truyền máu rồi.
Đó là cách kết thúc độc nhất vô nhị cuộc phỏng vấn một nhà cách mạng.
Nhân dịp này Cato cũng có một bất ngờ dành cho tôi, vì khi tay phóng viên đi khỏi, anh và Monica đến ngồi cùng bàn với tôi, anh nói,
Ông thử đoán xem nửa đêm hôm nay ai sẽ đi qua cánh cửa kia.

Khi tôi bảo họ phải cho tôi manh mối nào đó, Monica lấp lửng,
Anh bạn đang sử dụng cái túi ngủ ấy. Người mà chúng cháu bảo là đang ở Granada.


Khi cậu ấy nói với chúng tôi là có biết ông,
Cato nói,
ai cũng thấy thật là tình huống thú vị thực sự.

Ngay trước nửa đêm, cánh cửa bật mở và Yigal Zmora đứng ngay trên ngưỡng cửa trong bộ soóc yếm, áo sợi xanh và mũ Israel ngộ nghĩnh.
Shalom!
anh reo lên trong lúc lại gần chào tôi. Dang rộng hai cánh tay chỉ khắp cả quán lẫn khách, anh nói,
Đây chính là cách học nghề kỹ sư!
Hiển nhiên là đám lính Mỹ kính trọng anh với tư cách
cậu bé ở Qarash
.
Khi tôi hỏi anh gặp các bạn khác như thế nào thì Cato trả lời thay,
Cũng như tôi thôi. Tình cờ lạc vào cái quán này để uống một cốc nước, thoáng nhìn thấy Britta và mê cô ấy luôn.

Đúng lúc Cato nói đùa câu ấy thì tôi vô tình nhìn Yigal, và khi thấy vẻ mặt tự dưng đỏ ửng khiến anh bối rối – đỏ lên đến tận mang tai - tôi hiểu ngay là Cato đã nói đùa một câu mà đối với Yigal không có gì là buồn cười cả, và sẽ mãi mãi không bao giờ buồn cười. Trong lúc Britta phục vụ bia tại một bàn khác, anh cứ nhìn chằm chằm vào cốc của tôi, và suốt đêm hôm đó, anh có vẻ không dám nhìn cô.