VIII - Chương 10

Số từ: 1555
Thể Loại: Tiểu Thuyết Hư Cấu
Người dịch: Nguyễn thị Bạch Tuyết
NXB Văn Học
Hành trình tới Silves có kết thúc không vui lắm. Khi chúng tôi về đến Alte và đang chuẩn bị xuống núi, Britta bỗng bật kêu - nên chúng tôi quay lại xem chuyện gì xảy ra.
Một trong những tờ báo chúng tôi vừa mua là của Thụy Điển, tờ đầu tiên Britta được đọc sau một thời gian dài, và ở trang trong cô thấy bài tường thuật khó hiểu này:
Tromsø.
Chính phủ Na Uy hôm nay tuyên bố rằng thành phố phương Bắc này, nơi tuần trước các khu vực trung tâm đã bị lửa thiêu hủy, sẽ được trợ cấp để tái xây dựng sao cho thành phố công nghiệp có thể tiếp tục hoạt động như trước.
Ngọn lửa, không rõ nguồn gốc đã thiêu trụi thành phố trên diện rộng, trong đó có hơn 47 cơ sở kinh doanh lớn và nhiều nhà riêng. Nhiều công trình dọc bến cảng nổi tiếng từ lâu gắn liền với công cuộc thám hiểm phương Bắc bị thiệt hại nặng nề, nhưng dân thành phố đã cam kết khôi phục nhanh chóng khu vực bị tàn phá.
Và thế là, đột nhiên, tất cả chúng tôi để hết tâm trí vào một thành phố xa xôi chưa bao giờ đặt chân tới, và trong lúc Britta cố suy từng từ để luận ra cả một mẩu tin, tưởng tượng một đám cháy còn khủng khiếp hơn thực tế, chúng tôi đã lờ mờ ý thức được các tổn thất.

Lão Mogstad có cơ sở kinh doanh ở một trong những tòa nhà cũ đó. Thật tội nghiệp lão ta.


Hôm trước em bảo lão ta là một thằng đểu,
Cato nhắc.

Đúng thế, nhưng bây giờ lão ta là một thằng đểu tội nghiệp.

Chúng tôi cố tìm cách để Britta thu thập được tin tức cụ thể, và Gretchen có một ý kiến hay:
Ngày mai chúng ta sẽ tìm đến một văn phòng của hãng hàng không SAS. Thể nào họ cũng lưu báo của vùng Scandinavia.


Tối nay chúng ta làm được gì không?
Joe hỏi. Anh luôn quanh quẩn bên Britta, cố gắng trấn an cô rằng tình hình chưa chắc đã xấu như cô tưởng, nhưng cô chỉ một từ Thụy Điển mà nói,
Bị tàn phá. Nó nói thế mà.

Monica đề xuất,
Sao chúng ta không gọi điện thoại nhỉ?
thế là chúng tôi vội phóng xuống Albufeira, nhờ người trực tổng đài ở khách sạn lớn nhất thử gọi tới Tromsø nhưng anh ta chỉ liên lạc được với sân bay Bardufoss cách đó không xa lắm. Chúng tôi lắng nghe trong khi Britta nói một thứ tiếng mà không ai trong chúng tôi hiểu cả. Cô nói lại với chúng tôi là người ở sân bay đang bắc loa sang phòng chờ hỏi xem có ai là người Tromsø không, và chúng tôi nghe thấy Britta đọc một số cái tên:
Britta Bjørndahl. Holger Mogstad. Gunnar Lindblad. Britta Bjørndahl.
Có một khoảng lặng dài mà cô òa khóc, và qua những giọt nước mắt của cô chúng tôi có thể hình dung ra Tromsø khá rõ. Cô nói lời cảm ơn và đặt ống nghe xuống máy. Cô đã vất vả biết bao nhiêu để chạy trốn Tromsø, vậy mà nó lại theo cô tới tận Bồ Đào Nha.
Chúng tôi đến quán bar mà Churchill năng lui tới và hài lòng nhận thấy ông ta không có mặt ở đó. Chúng tôi buồn bã uống bia trong khi Britta thuật những gì đã xảy ra. Ngọn lửa dọc bến cảng liếm từ tòa nhà này sang tòa nhà khác cho đến khi một nửa khu thương mại của thành phố chìm trong biển lửa. Những công trình lịch sử từng là nơi Amundsen khởi hành đi Bắc Cực và Nam Cực mất sạch. Hãng cung ứng trang thiết bị cho con tàu Fram của Fridtjof Nansen bị thiêu rụi, và công ty lâu năm của Otto Sverdrup tiêu tùng. Xưởng đóng tàu của ông Mogstad tổn thất hoàn toàn, và Tromsø bị tàn phá nặng nề.

Còn lại những gì?
Joe hỏi.

Phần lớn khu dân cư,
Britta đáp.
Em chắc nhà em thoát được.
Cô vội cắn môi khi thốt ra từ
nhà em
, vì cô đã nhiều lần nói với chúng tôi rằng đó không còn là nhà cô nữa, và việc này khiến chúng tôi lao vào một cuộc tranh luận thâu đêm về giá trị cuộc sống, rồi chính Britta phải công nhận,
Em nghĩ mình đã bị cái nơi chết tiệt đó ám rồi. Em không ngờ em lại yêu quý cha mẹ mình đến thế.

Họ hỏi tôi nghĩ như thế nào, tôi nói,
Tôi ấn tượng sâu sắc trước cách ứng xử đúng đắn của các cháu với nhau. So với tuổi hai mươi của thế hệ chúng tôi, các cháu vượt xa. Các cháu sẽ không tin nổi chúng tôi ngây thơ và ngốc nghếch đến thế nào về tình dục và tiền đồ đâu. Lối sống của các cháu hay hơn nhiều. Nhưng bí quyết rành mạch trong đời không phải ở chỗ hòa hoãn qua năm tháng từ mười bảy đến hai mươi lăm tuổi. Ai cũng làm được thế, và có vẻ như dễ dàng hơn tôi từng nghĩ nhiều, vấn đề nằm ở chỗ phải tạo lập được một thứ gì đó đảm bảo cho bạn từ ba mươi lăm đến sáu mươi tuổi. Tìm được công việc nào đó khiến bạn hài lòng. Tìm được ai đó khác giới bạn có thể chung sống qua những năm tháng khó khăn. Tìm được cách nuôi dạy con cái. Và trên hết, giữ được sự sáng suốt và lòng tận tụy.
Gretchen muốn biết tôi coi đâu là tiêu chuẩn, và tôi nói,
Khoảng mười lăm năm trước, quan sát cuộc đua chen quyết liệt trong xã hội, tôi đã chọn không tham gia. Tôi sẽ không bao giờ là chủ tịch World Mutual vì tôi muốn đi đây đi đó... làm những việc mình thích. Lúc đó tôi đã khẳng định dứt khoát với mình là nếu một người đàn ông có thể sống đến sáu mươi tuổi mà không bị vào tù hay nhà thương điên thì ông ta được coi như thành công. Bất cứ điều gì khác đều không quan trọng.


Chú nghĩ thế thật sao?
Joe hỏi.

Thật chứ.
Không ai lên tiếng, vì vậy một lúc sau tôi nói thêm,
Tôi nghĩ thật tuyệt khi cánh thanh niên các cháu có thể sống tập thể... sự tự do mà các cháu có. Nhưng tôi vẫn chưa thấy dấu hiệu nào chứng tỏ các cháu đã tiến gần hơn đến chỗ giải quyết những vấn đề lớn. Chẳng hạn như công ăn việc làm? Bạn gái? Thành phố? Lòng tận tụy? Các cháu chưa tiến xa hơn tôi hồi tôi ở tuổi các cháu đâu. Có lẽ còn chưa bằng tôi nữa kia, vì tôi được đảm bảo bởi một số ảo tưởng.

Cato lên tiếng,
Thực lòng cháu không muốn nêu vấn đề này ra, nhưng chẳng phải chú đã ly hôn? Chẳng phải con trai chú phải ngồi tù ở đâu đó?


Phải.


Vậy tức là chính chú cũng không giải quyết được ổn thỏa những vấn đề lớn.


Đúng thế. Nhưng ngay hành động thất bại cũng có cái hay. Tôi sáu mươi mốt tuổi rồi. Tôi không ở tù. Tôi không bị thần kinh. Vì vậy tôi nghĩ mình đã đi trước đón đầu cuộc chơi rồi.


Chú không nghĩ chúng cháu làm được à?


Tôi chưa thấy có dấu hiệu gì khẳng định cả... trừ một điểm. Các cháu có sự hăng hái nhiệt tình nhất định. Và cái đó có thể khá quan trọng.
Lúc này Britta mới thấm thía mức độ nghiêm trọng của những gì xảy ra tại quê hương mình, và cô gục xuống bàn, đầu gối lên cánh tay. Gretchen tìm cách an ủi bạn,
Đừng căng thẳng quá, Brit,
Britta liền ngước lên nói,
Chẳng phải rất lạ sao, một đám cháy ở tận Tromsø lại có thể khiến người ta bị tổn thương đến thế?

Tôi thì nói,
Tôi nhớ có lần ở Torremolinos, tôi đã gặp một cộng đồng hippy, tất cả đều ở tuổi hai mươi, không ai có bất cứ nghĩa vụ nào, và mọi việc đều tốt đẹp. Nhưng có một thắc mắc lạ lùng cứ luẩn quẩn trong đầu tôi: ‘Các bạn sẽ chôn người chết theo nghi lễ nào?’ Cuộc đời đòi hỏi phải có những nghi thức tiễn đưa nhất định. Không thể tránh được chuyện đó. Tôi chưa bao giờ quan tâm nhiều đến các nghi lễ cổ xưa, nhưng chúng rất hữu ích. Tôi không hiểu các bạn ấy sẽ đặt ra những nghi lễ nào.
Câu trả lời đến một cách bất ngờ. Churchill đi vào quán, Monica nói với ông ta,
Cato và tôi đang thèm một liều thật đã đây. Đến chỗ ông thôi.

Khi Gretchen định hỏi làm như vậy có khôn ngoan không, Monica nói,
Một khi đã nắm được thứ gì đó mà bạn biết là tuyệt vời thì đừng chùn bước.

Rồi cô và Cato biến mất.