Chương 25

Dịch giả: Trương Đắc Vỵ
NXB Văn Học
Snug:
Đoạn về con sư tử, ông đã viết chưa? Nếu viết rồi, xin hãy đưa đây vì đầu óc tôi chậm hiểu.

Quince:
Ông có thể ứng khẩu được vì chỉ có tiếng gầm thôi.
[63]
• SHAKESPEARE
[63] Giấc mộng đêm hè (hồi 1, cảnh hai) của William Shakespeare.
Cảnh tượng có cái gì vừa ngộ nghĩnh vừa trang nghiêm, lẫn lộn với nhau một cách kỳ lạ. Con gấu vẫn tiếp tục đung đưa như không biết mỏi tuy rằng khi David chạy ra khỏi hang, nó cũng không cố gắng bắt chước hát nữa. Như ta biết, David đã nói với Duncan bằng tiếng Anh. Duncan cảm thấy mấy tiếng đó bao hàm một ý nghĩa kín đáo, nhưng lúc này không có gì giúp anh đoán ra người mà David ám chỉ là ai. Tuy nhiên, anh cũng không phải suy tính lâu nhờ cử chỉ của người thủ lĩnh.
Ông ta bước đến bên giường bệnh, vẫy tay ra hiệu cho đám phụ nữ đang tụ tập ở đó để xem tài năng của người khách lạ, yêu cầu họ rút lui. Họ vâng lời yên lặng đi ra nhưng vẫn có vẻ miễn cưỡng. Tiếng họ đóng cánh cửa hang âm vang nhè nhẹ trong con đường hầm thiên tạo lúc này đã tắt; người thủ lĩnh chỉ vào người đàn bà đang mê man bất tỉnh, nói:

Bây giờ, người anh tôi hãy trổ tài đi.

Thế là Duncan đã được yêu cầu bằng lời lẽ rành rọt phải tiến hành công việc của vai thầy thuốc anh đang đóng giả. Thấy trì chậm lúc này có thể nguy hiểm, anh cố gắng tập trung tư tưởng, chuẩn bị bắt đầu bài thần chú, những lễ tục kỳ quặc mà các phù thủy Anh điêng thường dùng để che đậy sự dốt nát và bất lực của mình. Trong tâm trạng đang rối bời, chắc anh sẽ khó tránh được một động tác hoặc một sai lầm tai hại có thể làm cho người thủ lĩnh sinh nghi nếu con gấu không gầm gừ một cách dữ tợn khiến anh phải ngừng công việc sắp làm. Ba lần anh cố gắng bắt đầu lại, ba lần anh vấp phải sự phản đối không hiểu nổi của con gấu, mỗi lần gấu lại tỏ vẻ đe dọa và hung tợn hơn.

Người tinh ranh thường hay ghen mà! Thôi, tôi đi vậy. Đây là vợ của một chiến binh can đảm bậc nhất của tôi, xin người anh em chu đáo cho. Ngoan nhé,
người thủ lĩnh Huron vừa nói vừa ra hiệu cho con gấu bất mãn ngồi yên,
ta đi đây.

Nói xong, người thủ lĩnh đi ngay, để Duncan ở lại một mình trong cái hang vắng vẻ hoang dại này với một người vô phương cứu chữa và một con vật nguy hiểm dữ tợn. Ta đều biết gấu là loài vật thông minh. Nó lắng nghe bước đi của người thủ lĩnh; đến khi tiếng liếp lại âm vang lần nữa, báo hiệu người thủ lĩnh đã rời khỏi hang, con gấu quay lại, nặng nề tiến về phía Duncan rồi ngồi xuống trước mặt anh trong tư thế tự nhiên, thẳng như người vậy. Duncan lo lắng nhìn quanh xem có thứ vũ khí gì có thể giúp anh chống cự vì anh chắc thế nào gấu cũng sắp sửa tấn công.
Nhưng con vật hình như đột nhiên đổi hẳn tính tình; nó hết bực bội gầm gừ và không có dấu hiệu nào tỏ ra đang tức giận nữa. Toàn thân lởm chởm lông của nó rung lên dữ dội như thể nội tạng đang bị một cơn co giật lạ lùng, hai chân trước to hon và vụng về cứ quờ quạng cái mõm nhe hai hàm răng nhọn. Duncan chằm chằm theo dõi cử chỉ của con vật, đề phòng nó hành hung. Bỗng nhiên cái đầu đen sì của gấu rơi ra một bên, và bộ mặt trung thực rắn rỏi của người trinh sát hiện ra, biểu lộ niềm vui sướng xuất phát từ đáy lòng.

Khẽ chứ!
người trinh sát cảnh giác ngăn không cho Duncan thốt lên một tiếng kêu kinh ngạc,
Bọn khốn kiếp ở quanh đây, bất cứ âm thanh nào không đúng với lời khẩn của thầy phù thủy đều có thể thúc đẩy chúng nhất tề xông tới chúng ta ngay.


Bác hãy cho biết vì sao phải trá hình như thế này? Tại sao phải mạo hiểm một cách tuyệt vọng như vậy?


Ôi, ngẫu nhiên thường vượt quá lý trí và sự tính toán của con người! Nhưng chuyện thì phải có đầu có đuôi, bởi vậy để tôi tuần tự kể lại cho mà nghe. Sau khi chia tay, tôi để đại tá Munro và bác Chingachgook ở lại trong một tổ hải ly cũ; như vậy an toàn hơn ở pháo đài Edward trước sự đe dọa của bọn Huron. Dân Anh điêng vùng thượng Tây Bắc chưa có nhiều người đi buôn nên hãy còn tôn thờ hải ly, Làm xong việc đó, như đã thỏa thuận, tôi và Uncas thẳng tiến tới nơi đồn trú kia. Anh đã gặp thằng bé chưa?


Tôi rất buồn phiền là Uncas đã bị bắt và đến sáng sẽ bị giết.


Tôi có linh cảm rằng đó là số phận của nó,
Mắt Chim Ưng nói tiếp, giọng kém tự tin và buồn rầu hơn, nhưng rồi tiếng nói của bác trở lại kiên quyết như thường lệ,
Chính số phận không may của Uncas đã dẫn tôi tới đây vì tôi không đành lòng để người thanh niên can đảm ấy rơi vào tay bọn Hulon. Nếu bọn khốn kiếp có thể trói được Hươu Nhanh Nhẹn và Súng Dài, như chúng thường gọi tôi, vào cùng một cột thì chúng sẽ vui sướng biết bao! Tôi cũng không hiểu tại sao chúng gọi tôi là Súng Dài vì khẩu Sát Hươu của tôi so với những cây súng carbin Canada chính cống khác nhau một trời một vực, chẳng khác gì đem so sánh đá làm tẩu hút với đá lửa vậy.


Bác kể nốt đi,
Duncan sốt ruột nói,
bọn Huron có thể trở lại đây bất cứ lúc nào.


Không sợ gì hết vì một thầy phù thủy phải có đủ thời gian để làm phép chứ, ông thầy tu lưu động ở các vùng định cư cũng vậy thôi. Chúng ta có thể yên trí không bị ai ngắt lời cũng như không ai ngắt lời một nhà truyền giáo khi ông ta bắt đầu bài giảng đạo dài hai tiếng đồng hồ. Tôi xin kể tiếp: Uncas và tôi chạm trán một bọn địch đang trở về làng. Đi trinh sát như Uncas thì quá bồng bột, nhưng trong trường hợp này không thể chê trách sự hăng hái của cậu ta được. Vì đuổi theo một tên Huron hèn nhát nên cậu bị tên này lừa vào nơi phục kích.


Tên này đã đền tội hèn nhát của nó một cách xứng đáng rồi.
Mắt Chim Ưng đưa tay ngang cổ họng mình, gật đầu hóm hỉnh như muốn nói
Tôi hiểu ý anh.
Rồi cao giọng hơn một chút nhưng nghe vẫn không rõ hơn trước mấy:
Sau khi Uncas bị bắt, tôi quay lại theo hút bọn Huron, chắc anh cũng đoán như vậy, tôi đã đụng độ với một hai tên ở vòng ngoài, nhưng việc ấy không quan trọng. Sau khi bắn chúng chết, tôi đến gần sát các lều mà không ai hay biết. Rồi ngẫu nhiên, sao tôi lại gọi là ngẫu nhiên nhỉ, phải nói là Thượng đế run rủi tôi đến đúng chỗ người phù thủy danh tiếng nhất của bộ lạc đang hóa trang để đánh một trận quyết liệt với quỷ Xa tăng. Một báng súng phang đứng đầu làm tên đó bất tỉnh một thời gian. Để nó khỏi làm toáng lên, tôi vứt ít quả óc chó làm bữa ăn tối cho nó rồi treo nó giữa hai cây con, tước bỏ da gấu của nó để trá hình tiến hành công việc.


Bác giả làm gấu tài lắm, gấu thật thấy bắt chước giỏi như thế chắc cũng phải hổ thẹn.


Thưa thiếu tá,
người trinh sát trả lời, có vẻ khoái trá vì lời khen,
đối với một người đã nghiên cứu núi rừng lâu như tôi mà không bắt chước được cử chỉ và tính chất của một con gấu chẳng hóa là một đứa học trò tồi lắm sao. Nếu giả dạng làm một con mèo rừng hay một con báo, tôi còn có thể biểu diễn được nhiều trò đẹp mắt hơn nữa, đáng để anh thưởng thức; con như bắt chước con vật chậm chạp và đần độn này, đâu phải chuyện gì ghê gớm. Tuy thế, đóng giả gấu cũng khó cho thật đúng tự nhiên; thường người ta hay cường điệu lên. Nhưng thôi, hãy bàn việc chính của chúng ta đã. Cô thiếu nữ đâu rồi?


Có trời biết được, tôi đã quan sát tất cả các lều trong làng mà không thấy dấu vết nào của cô ta trong bộ lạc này cả.


Hẳn anh nghe thấy thầy quản hát khi chạy ra khỏi hang có nói là cô ấy ở đây và đang đợi anh?


Tôi cứ tưởng anh ta định nói người phụ nữ ốm đáng thương này.

Anh chàng ngốc hốt hoảng nên nói không rành mạch,
nhưng câu đó đầy ý nghĩa đấy. Hang này có vách ngăn cách thành nhiều khoang; là gấu thì phải biết trèo, để tôi trèo lên xem. May ra có vò mật ong nào giấu trong khe đá chăng, gấu vốn thích của ngọt mà.

Người trinh sát nhìn lại đằng sau vừa cười hóm hỉnh vừa bắt chước cử chỉ nặng nề của gấu, bước đến bên vách và trèo lên. Leo đến hết, bác ra hiệu bảo im rồi vội vàng tụt xuống, thì thào:

Cô ấy ở đây rồi, qua cửa này sẽ thấy. Tôi đã định nói mấy câu an ủi tâm hồn đau buồn ấy nhưng e rằng khi thấy con vật gớm ghiếc này, cô ấy hoảng sợ nên thôi. Nhưng với những nét sơn thế kia, bản thân thiếu tá cũng không lấy gì làm duyên dáng lắm đâu.

Duncan đã nhảy đến bên cửa rồi, nhưng trước những lời làm nản lòng ấy, anh bèn dừng lại ngay và buồn rầu hỏi:

Trông tôi xấu xí lắm sao?


Có lẽ cũng chưa đến nỗi làm chó sói phải giật mình và Trung đoàn Hoàng gia của anh phải ngừng tấn công, nhưng đã có lúc tôi thấy anh đẹp trai hơn nhiều. Đàn bà Anh điêng không chê những vạch sơn kia đâu, nhưng các thiếu nữ da trắng thường vẫn ưa người cùng màu da hơn. Đây,
Mắt Chim Ưng nói tiếp, tay chỉ vào một dòng nước trong suốt róc rách chảy quanh co từ kẽ đá ra rồi lại thoát đi theo một chỗ nứt khác trong vách đá,
anh có thể dễ dàng rửa sạch các nét sơn do bác Chingachgook vẽ; khi nào trở về tôi sẽ trang điểm lại cho. Đối với người phù thủy, thay nét sơn trên mặt cũng là chuyện thường thôi, chẳng khác gì giống vật thay lông vậy.

Mắt Chim Ưng chẳng cần phải viện ra nhiều lý lẽ để Duncan nghe theo lời khuyên của mình. Bác chưa nói hết lời, Duncan đã vục mặt vào dòng nước. Trong chốc lát, các vết sơn gớm ghiếc đã được rửa sạch và chàng thanh niên Duncan lại hiện ra dưới bộ mặt đẹp đẽ mà tạo hóa đã phú cho. Công việc chuẩn bị gặp người yêu xong xuôi, Duncan vội vã từ biệt bạn và biến mình sau chiếc cửa ngách. Mắt Chim Ưng vui sướng nhìn theo, đầu gật gù, mồm lẩm bẩm chúc mấy lời tốt lành. Rồi bác thản nhiên bắt đầu xem xét kho thực phẩm của dân Huron vì, như ta đã biết, chiếc hang này, ngoài các mục đích khác, còn dùng làm nơi chứa thức ăn của bộ lạc.
Duncan hướng về phía có ánh sáng lập lòe ở đằng xa, bước tới như được ngôi sao Bắc Đẩu chỉ đường. Người thanh niên lần đến ngăn hang đã được chuyển thành nơi giam cầm một tù nhân quan trọng là con gái viên chỉ huy pháo đài William Henry, tất cả niềm hy vọng của anh. Nơi đây đầy rẫy chiến lợi phẩm thu được ở pháo đài vừa bị thất thủ; giữa đống hòm xiểng, quần áo, vũ khí lộn xộn, anh thấy Alice đang ngồi, khuôn mặt xanh xao, lo lắng, hoảng sợ, nhưng vẫn đáng yêu. Nàng đã chuẩn bị đợi cuộc gặp gỡ này vì đã được David báo trước.

Anh Duncan!
nàng kêu lên, giọng như run sợ vì âm thanh tiếng nói của chính mình.

Em Alice!
Duncan đáp lại rồi nhẹ nhàng nhảy qua đống chiến lợi phẩm chạy lại bên người yêu.

Em biết là không bao giờ anh bỏ em mà!
Alice ngước nhìn lên và nói, đôi mắt đột nhiên ngời sáng trên khuôn mặt ủ dột,
Nhưng anh chỉ có một mình ư? Anh nhớ đến em thế này, em rất biết ơn, nhưng giá như có ai đi cùng thì vẫn hơn.

Thấy Alice run rẩy như không đứng vững được nữa, Duncan dịu dàng bảo nàng ngồi xuống. Anh tóm tắt kể lại những sự việc chính đã được trình bày với độc giả ở trên. Alice nín thở chăm chú nghe; tuy Duncan ít nói đến những đau buồn của Munro để khỏi chạm lòng tự ái của nàng, nước mắt nàng vẫn trào ra ròng ròng trên đôi gò má, tưởng đâu nàng chưa hề khóc như vậy bao giờ. Nhưng sự an ủi trìu mến của Duncan cũng chóng làm nàng dịu bớt thổn thức; nàng tập trung sự chú ý, bình tĩnh nghe đến hết câu chuyện.

Em Alice,
Duncan nói tiếp,
bây giờ, phần em phải làm sẽ lớn lắm. Với sự giúp đỡ của người bạn giàu kinh nghiệm và vô cùng quý giá là Mắt Chim Ưng, chúng ta có thể tìm lối thoát ra khỏi bộ lạc dã man này, nhưng em phải hết sức can đảm. Nên nhớ là người cha đáng kính của em sẽ được dang cánh tay ra đón em, sẽ hết sức vui sướng cũng như em sẽ vui sướng, nhưng việc đó tùy thuộc vào sự cố gắng của em đấy!


Làm sao em có thể làm khác được đối với một người cha đã hết lòng vì em!


Và cả vì anh nữa,
Duncan nói tiếp, hai tay siết nhẹ bàn tay anh đang nắm.
Alice không nói, chỉ ngước đôi mắt ngây thơ nhìn lên, vẻ ngạc nhiên làm Duncan cảm thấy cần phải giải thích rõ ràng hơn.

Đây không phải chỗ và cũng không phải lúc nói với em những ước vọng riêng của anh, nhưng một khi tâm tư nặng trĩu, người nào chẳng mong được trút nhẹ nỗi lòng. Anh cũng vậy.

Trong lúc hoạn nạn, người ta thường gắn bó với nhau hơn, cho nên những đau khổ chung từ khi em bị bắt đã làm cha em và anh không phải nói nhiều mà vẫn thông cảm với nhau hơn.

Còn chị Cora thân yêu đâu, anh Duncan? Chị Cora không bị quên chứ?


Tất nhiên là không quên. Cha em đã khóc thương, lo lắng cho Cora. Người cha đáng kính của em không phân biệt con nọ với con kia đâu. Nhưng đối với anh, xin em đừng giận nhé, những ưu điểm của Cora có phần bị lu mờ chút ít.


Thế thì anh không hiểu chị em rồi,
Alice rút tay ra và nói,
chị Cora luôn nhắc đến anh và coi anh như một người bạn thân mến nhất của chị.


Anh rất sung sướng được biết điều đó,
Duncan vội trả lời,
anh còn ước ao được quan hệ với chị Cora gần gũi hơn là bạn nữa kia. Còn đối với em, Alice ạ, cha em đã cho phép anh hy vọng được gắn bó với em bằng mối ràng buộc chặt chẽ và thân thiết hơn.

Alice run lên; không kìm được xúc động theo tình cảm tự nhiên của phụ nữ, nàng phải quay mặt đi một lát; nhưng rồi nàng cũng nhanh chóng trấn tĩnh lại, cử chỉ đã bình tĩnh tuy tình cảm chưa được kiềm chế. Nàng nhìn thẳng vào mặt Duncan vẻ ngây thơ yếu đuối trông thật cảm động.

Anh Heyward hãy đưa em về với cha em để xin ý kiến người đã, rồi anh hãy nói thêm.


Tuy không dám nói thêm, nhưng làm sao anh có thể nói ít hơn…
Duncan vừa định trả lời, bỗng có ai đập khẽ vào vai làm anh ngừng lại. Anh giật mình vụt đứng thẳng lên, quay lại thì chạm trán ngay với hình dáng sạm đen và bộ mặt ác độc của Magua. Tiếng cười khàn khàn, trầm trầm của hắn vang lên như tiếng ma hờn quỷ khóc. Nếu không nén được lòng bồng bột lúc đó thì Duncan đã lao vào tên Huron này, phó mặc số mệnh cho kết quả của một cuộc tử chiến. Nhưng trong tay không một tấc sắt lại không rõ địch thủ có trợ lực nào quanh đây không, và nhất là anh còn có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho người mà anh yêu dấu hơn bao giờ hết, nên vừa nảy ra ý nghĩ tuyệt vọng đó, anh đã vội rút ngay.

Anh vào làm gì?
Alice bình tĩnh khoanh tay trước ngực hỏi Magua; nàng cố giấu nỗi lo sợ cho số phận của Duncan và giữ một vẻ lạnh lùng, cách biệt để tiếp mỗi khi hắn đến thăm.
Đang đắc chí, Magua đột nhiên trở lại nghiêm khắc; tuy nhiên, trước đôi mắt nảy lửa đầy hăm dọa của Duncan, hắn cũng phải chùn. Hắn chằm chằm nhìn hai tù nhân của mình một lát, rồi bước sang một bên, chặn một đoạn cây ngang khung cửa khác cái cửa mà Duncan đi vào lúc trước. Duncan bây giờ mới hiểu lý do vì sao anh đã bị bất ngờ, chắc mình không sao thoát chết, anh kéo Alice vào lòng, sẵn sàng đương đầu với số phận. Dù có thể nào, được người yêu cùng chia sẻ, anh cũng chẳng lấy gì làm ân hận. Nhưng Magua không có ý định dùng vũ lực ngay; công việc đầu tiên là làm sao giữ chắc được người từ mới rơi vào tay. Hắn không thèm để ý đến hai người đứng không động đậy ở giữa hang chừng nào hắn chưa hoàn toàn cát đứt mọi hy vọng rút lui của họ qua đường ngách hắn đã dùng để vào đây. Duncan theo dõi mọi cử chỉ của hắn; anh vẫn đứng yên ôm lấy thân hình mảnh dẻ của Alice, quá tự trọng và quá tuyệt vọng nên không van xin gì thêm tên tử thù mà anh đã nhiều lần đánh bại. Khi Magua làm xong việc, hắn đi lại gần hai người và nói bằng tiếng Anh:

Bọn mặt tái có thể đánh bẫy được giống hải ly tinh khôn, nhưng người da đỏ lại biết cách bắt được bọn Anh chúng mày.


Tên Huron kia, hãy thực hiện dã tâm của mi đi,
Duncan tức giận kêu lớn, quên rằng lúc này càng có thêm lý do buộc anh phải sống,
tao coi khinh cả mày lẫn sự báo thù của mày.


Khi bị trói vào cột, liệu người da trắng có còn nói được những lời lẽ ấy không?
Magua cười chế nhạo hỏi, vẻ mặt tỏ ra nghi ngờ quyết tâm của Duncan.

Ở ngay đây, trước một mình mày hay trước toàn bộ lạc mày cũng thế thôi.


Cáo Tinh Khôn là một thủ lĩnh lớn; nó sẽ đi gọi các chiến binh trẻ của nó đến xem một tên mặt tái có thể can đảm chịu đựng nhục hình tới mức nào.

Magua vừa nói vừa quay đi, định ra khỏi hang bằng lối Duncan đã vào thì một tiếng gầm gừ làm hắn phải lắng tai, do dự. Con gấu xuất hiện trong khung cửa; thì ra nó vẫn ngồi ở đấy, đung đưa thân hình như không bao giờ chịu yên. Cũng như cha của người đàn bà bị ốm, Magua chăm chú nhìn con gấu một lát như để xét đoán tính nết của nó. Không mê tín dị đoan tầm thường như những người khác trong bộ lạc nên khi nhận rõ sự hóa trang quen thuộc của thầy phù thủy, Magua khinh bỉ định lách qua gấu bước ra. Nhưng y đã phải dừng lại vì gấu gầm gừ to hơn và dữ dội hơn trước. Cuối cùng, y dứt khoát tiến lên như đột nhiên quyết định không dằng dai thêm nữa. Thấy vậy, con gấu giả không tiến lên nữa và lùi dần đến tận đầu đường hầm dẫn ra cửa hang; nó đứng thẳng trên hai chân sau, hai chân trước vờn không khí, hệt dáng điệu của gấu thật.

Con khỉ!
Magua quát bằng tiếng Huron,
Đi mà dọa trẻ con đàn bà, để đàn ông người ta làm việc.

Nói xong, Magua lại bước tiếp, coi thường người phù thủy giả hiệu nên không thèm rút dao nhọn hay rìu trận đeo bên cạnh sườn ra để dọa. Bỗng nhiên, con gấu dang hai cánh tay, hay nói đúng hơn là hai chân trước, ôm chầm lấy Magua, ghì chặt chẳng kém gì đôi tay gấu thật vốn nổi tiếng khỏe nhất trong các loài vật. Từ nãy Duncan vẫn nín thở chăm chú theo dõi hành động của Mắt Chim Ưng. Anh buông Alice ra, cởi sợi dây da buộc ở một kiện đồ vật, lao vào Magua lúc này đã bị những bắp thịt rắn như sắt của Mắt Chim Ưng ghì chặt hai cánh tay vào hai bên sườn. Trong chớp mắt, nhanh hơn thời gian cần thiết để ghi lại diễn biến này, chân tay và đùi Magua đã bị trói chặt bằng hai mươi vòng dây da. Khi Mắt Chim Ưng buông tay và Duncan đặt Magua nằm ngửa trên mặt đất, tên Huron đáng gờm này không còn cựa quậy được nữa. Suốt trong thời gian xảy ra sự việc bất ngờ và phi thường này, Magua đã chống cự dữ dội cho đến khi y hiểu rằng mình đã rơi vào tay một địch thủ có gân cốt mạnh hơn nhiều, nhưng hắn vẫn không hé răng kêu một tiếng. Đến khi Mắt Chim Ưng bỏ đầu con gấu lởm chởm lông ra, để lộ bộ mặt gân guốc lanh lợi của mình, Magua mới hiểu được sự tình, y không tự chủ được nữa và thốt lên một tiếng kêu kinh ngạc.

Thế nào, đã mở miệng rồi à?
Mắt Chim Ưng bình thản nói,
Nhưng để mày không dùng cái lưỡi làm hại chúng tao, tao phải bịt miệng mày lại.

Vì phải hết sức tranh thủ thời gian, Mắt Chim Ưng bắt tay làm ngay công việc cần thiết đó. Bác nhét đầy giẻ vào mồm địch thủ loại hắn ra ngoài vòng chiến đấu. Công việc xong xuôi, người trinh sát mẫn cán hỏi:

Tên nhãi ranh này vào bằng lối nào thế? Từ lúc anh chia tay với tôi, không ai qua khoang bên tôi mà.

Duncan chỉ vào cái cửa ngách đã mở lối cho Magua vào, nhưng lúc này rút lui cấp tốc bằng lối đó sẽ gặp rất nhiều trở ngại.

Anh hãy đỡ cô thiếu nữ lên,
Mắt Chim Ưng nói tiếp,
ta phải rút vào rừng bằng lối kia.


Không thể được! Cô ấy bủn rủn hết chân tay vì khiếp sợ và không đứng lên được. Alice, em Alice yêu quý của anh hãy đứng lên, đã đến lúc trốn đi thôi. Không xong rồi! Cô ấy nghe thấy nhưng không theo chúng ta được đâu. Thôi bạn cao quý và tài giỏi ơi, hãy trốn đi để mặc tôi.


Con đường mòn nào cũng có chỗ tận cùng, tai họa nào cũng cho ta một bài học! Đây, hãy lấy tấm vải Anh điêng này phủ lên cô ấy và che cho kín thân hình nhỏ bé, đôi bàn chân kia không thể có được ở nơi hoang dã này, để hở như thế thì lộ cả. Hãy che cho hết rồi bế cô ấy lên và theo tôi. Mọi việc khác cứ để cho tôi lo.

Hiểu ý Mắt Chim Ưng qua lời lẽ của bác, Duncan sốt sắng làm theo ngay. Anh bế trong tay thân hình nhỏ bé và đi theo người trinh sát, qua chỗ người đàn bà ốm, hai người thấy chị ta vẫn nằm trơ một mình như trước. Họ bèn bước nhanh vào con đường hầm thiên tạo thông ra cửa hang. Đến gần cánh cửa bằng vỏ cây, thấy có tiếng người nói rì rầm ở bên ngoài, thì ra bạn hữu và họ hàng người bệnh đang tụ tập ở đây, kiên nhẫn chờ lúc được gọi trở lại trong hang.

Bây giờ nếu tôi mở miệng nói tiếng Anh là tiếng của người da trắng,
Mắt Chim Ưng khẽ bảo Duncan,
thì lũ khốn kiếp này biết ngay trong bọn chúng đang có kẻ thù lẩn quất. Thiếu tá, anh phải dùng ngôn ngữ phù thủy khó hiểu của anh mà bảo chúng rằng ta đã nhốt được con ma ở trong hang và đem bệnh nhân vào rừng để tìm lá lẩu làm thuốc bổ. Hãy mang hết tài khôn khéo ra vì trong hoàn cảnh này, đánh lừa là chính đáng.

Cánh cửa bỗng hé mở như có ai đứng ngoài đang lắng nghe hai người bàn bạc ở bên trong làm Mắt Chim Ưng phải ngừng lời. Nhưng một tiếng gầm gừ dữ tợn làm anh chàng nghe lỏm phải lùi ngay. Rồi người trinh sát mạnh dạn đẩy cánh cửa liếp bằng vỏ cây và bước ra khỏi hang, vừa đi vừa bắt chước điệu bộ của gấu. Duncan đi theo sát đằng sau và đã tới giữa một đám chừng hai mươi người là bạn bè và họ hàng của con bệnh; họ đang nóng lòng muốn biết tình trạng của người ốm ra sao.
Đám đông lùi lại một chút nhường lối cho người cha và một người có vẻ là chồng của bệnh nhân tiến lên.

Người anh em đã đuổi được con ma chưa?
người cha bệnh nhân hỏi,
Anh mang cái gì trong tay đấy?


Con ông đấy,
Duncan nghiêm nghị đáp,
cơn bệnh qua rồi và con ma đã bị nhốt ở trong hang. Bây giờ tôi đưa bệnh nhân đi một nơi để làm cho mạnh lên, và có thể chống chọi ma hoành hành trở lại. Lúc mặt trời mọc, con ông có thể trở về với chồng được.

Người cha dịch câu này ra tiếng Huron; trong đám đông có tiếng rì rầm tỏ vẻ vui sướng vì tin này. Người thủ lĩnh vẫy tay cho Duncan đi rồi nói to, giọng rắn rỏi và có vẻ trịnh trọng:

Thôi đi đi; là bậc nam nhi, tôi phải vào trong hang để đánh ma.

Làm theo lời người thủ lĩnh, Duncan đã sắp ra khỏi đám đông thì những tiếng cuối cùng làm anh giật mình dừng lại, anh kêu lên:

Người anh tôi điên đấy à? Sao lại hủy hoại bản thân thế? Định đi gặp ma để chuốc lấy bệnh tật vào người ư? Hay định vào đuổi ma ra khỏi hang để ma đuổi bắt người ốm lại? Thôi, mọi người hãy chờ bên ngoài, nếu ma ra thì hãy đập chết nó đi. Nhưng ma khôn lắm; khi thấy có nhiều người lăm le đánh nó thế này, nó sẽ ở lì trong hang thôi.

Câu nói đó gây được tác dụng mong muốn. Người cha và người chồng bệnh nhân không vào trong hang nữa mà rút rìu trận đứng gác với tư thế sẵn sàng báo thù cho người thân bị ma ám; đàn bà trẻ con cũng bẻ cành cây, nhặt đá với ý định góp phần đánh ma cùng với đám đàn ông. Thừa lúc thuận tiện, hai thầy phù thủy giả hiệu biến mất.
Mắt Chim Ưng biết lợi dụng lòng mê tín của dân Anh điêng nhưng cũng hiểu rằng những thủ lĩnh khôn ngoan nhất của họ tuy không phản đối nhưng cũng chẳng tin gì những thói mê tín đó. Trong tình hình này, bác rất hiểu giá trị của thời gian. Kẻ thù đã tự lừa mình, điều đó tuy có tạo thuận lợi cho kế hoạch của bác, nhưng chỉ một người trong bọn họ có chút nào nghi ngờ cũng đủ tai hại vô cùng rồi. Vì thế, bác đi vào con đường hẻm để có thể tránh được sự theo dõi, đi vòng quanh chứ không đâm thẳng vào làng. Đằng xa, dưới ánh sáng đang lụi dần của các đống lửa, hãy còn trông thấy các chiến binh đi đi lại lại từ lều này qua lều khác; trẻ con ngừng chơi đùa và đã ngủ yên trên những chiếc giường da của chúng. Sự yên tĩnh của đêm khuya bắt đầu đẩy lùi cảnh sôi nổi, nhộn nhịp của buổi tối đầy sự kiện quan trọng vừa qua.
Được ra nơi thoáng khí, Alice dần dần tỉnh lại, vả chăng lúc trước chỉ có thể xác bị suy nhược chứ đầu óc nàng vẫn tỉnh táo nên nàng nhớ lại ngay những sự việc vừa xảy ra, không cần phải giải thích gì thêm.
Khi đã vào trong rừng, Alice nói:
Để em cố gắng tự đi lấy. Em bình phục hoàn toàn rồi
. Tuy không ai nom thấy, Alice vẫn e thẹn vì đã phải để Duncan bế lâu như vậy.

Không được đâu, Alice em còn yếu lắm.

Cô thiếu nữ vẫn dịu dàng đòi Duncan buông tay nên anh buộc lòng phải đặt thân hình quý báu của nàng xuống đất. Còn người trinh sát đội lốt gấu chắc chắn không hiểu chút gì về những xúc động say sưa của một kẻ đang yêu khi được ôm trong vòng tay người mình yêu dấu. Có lẽ bác cũng không hiểu nỗi e thẹn ngây thơ của Alice đang run lên vì cảm động. Khi đã đi cách làng khá xa, Mắt Chim Ưng dừng lại và nói về vấn đề bác hoàn toàn thành thạo:

Con đường này dẫn tới suối; đi dọc bờ phía Bắc sẽ đến một thác nước; leo lên ngọn núi ở bên phía tay phải, sẽ trông thấy ánh lửa của một thôn xóm thuộc bộ lạc khác. Hãy đến đấy mà nhờ che chở. Nếu đúng là dân Delaware thì các bạn sẽ được an toàn. Đi cùng với cô thiếu nữ này thì không chạy xa được; chỉ đi mươi dặm bọn Huron đã theo kịp và cắt chỏm tóc ta ngay. Thôi các bạn đi nhé, cầu Thượng đế phù hộ cho hai người.


Thế còn bác?
Duncan ngạc nhiên hỏi,
Lẽ nào ta lại chia tay ở đây?


Dân Huron hiện đang giam giữ niềm tự hào của dân Delaware. Chúng đang nắm trong tay người cuối cùng của dòng máu Mohican cao quý. Tôi phải trở lại, xem có giúp được gì cho anh ta không. Thiếu tá ạ, như tôi đã hứa, nếu chúng cắt được chỏm tóc của anh thì bao nhiêu sợi tóc là ngần ấy tên khốn kiếp phải đền mạng. Nhưng nếu người thủ lĩnh trẻ tuổi bị dẫn tới cột hành hình, bọn Huron cũng sẽ được chứng kiến một người có dòng máu không pha tạp chất như thế nào.

Duncan không hề phật ý vì thấy Mắt Chim Ưng tỏ ra quan tâm hơn tới Uncas mà, trong chừng mực nhất định, bác coi như con nuôi của bác. Anh chỉ cố đưa hết lý lẽ khuyên Mắt Chim Ưng không nên có hành động tuyệt vọng như vậy. Alice cũng góp lời khuyên can bác từ bỏ một việc làm có nhiều nguy hiểm mà hy vọng thành công lại quá mỏng manh. Nhưng mọi lý lẽ chân tình đều vô ích. Mắt Chim Ưng chăm chú nghe hai người, tuy cũng tỏ vẻ sốt ruột. Cuối cùng, để chấm dứt tranh luận, bác trả lời bằng một giọng làm Alice không nói vào đâu được, và Duncan hiểu rằng có khuyên nhủ gì thêm cũng vô hiệu quả.

Tôi có nghe nói tình cảm trẻ trung gắn bó nam nữ với nhau còn chặt chẽ hơn cả cha gắn bó với con. Có thể là như vậy. Bản thân tôi ít khi sống gần nơi ở của phụ nữ cùng màu da với tôi nhưng có thể điều đó thường thấy ở nơi thị thành. Anh đã dám đem cả tính mạng và những gì quý nhất của mình để cứu cô thiếu nữ đây. Tôi nghĩ rằng trong lòng anh cũng một tình cảm ấy thôi. Còn tôi, tôi đã dạy cho Uncas sử dụng súng thành thạo, và nó đã không phụ công tôi. Tôi đã chiến đấu bên cạnh Uncas trong bao trận đẫm máu, và chừng nào một bên tai còn nghe thấy tiếng súng của Uncas, tai kia thấy tiếng súng của Chingachgook thì tôi biết chắc là kẻ thù không ở đằng sau lưng tôi. Hết đông sang hè, hết ngày lại đêm, chúng tôi đã cùng nhau lặn lội qua bao rừng núi, ăn chung uống đụng, người ngủ người canh, cho nên để Uncas bị đem hành hình mà tôi ở gần đó thì… Hỡi đấng Tối cao trị vì tất cả chúng ta dù là màu da nào, xin hãy chứng giám cho là nếu tôi để Uncas phải chết vì không có bạn bè giúp đỡ, trên đời này sẽ không còn lòng trung thành nữa, và cây Sát Hươu này cũng vô dụng như cây sáo nhỏ bé của thầy quản hát mà thôi.

Duncan buông cánh tay người trinh sát; Mắt Chim Ưng quay gót rảo bước trở lại làng da đỏ. Đứng lặng một lát nhìn bóng bác xa dần, Duncan cùng với Alice tiến về phía làng của dân Delaware. Tuy đã cứu được người yêu, chàng thanh niên vẫn cảm thấy buồn rầu trong dạ.