Chương 31

Dịch giả: Trương Đắc Vỵ
NXB Văn Học
Flue:
Giết hại người hầu và cướp phá hành lý! Rõ ràng là trái với luật lệ chiến tranh! Hãy nhớ rằng đó là hành động vô cùng xấu xa mà ta có thể thấy trên trái đất này.
[76]
• SHAKESPEARE
[76] Vua Henry (hồi 4, cảnh bảy) của William Shakespeare.
Chừng nào Magua và nạn nhân của y còn ở trong tầm mắt, mọi người không nhúc nhích, như thể có một sức mạnh che chở cho Magua, làm mê hoặc và ghìm họ tại chỗ; nhưng khi bóng tên Huron đã khuất, tất cả đều náo động, lộn xộn trong một không khí căm giận bừng bừng. Uncas vẫn đứng trên bục cao nhìn theo Cora cho đến lúc áo nàng hòa vào màu lá cây rừng; lúc đó anh mới bước xuống, lặng lẽ đi qua đám đông và biến mình trong chiếc lều anh đã ở trước khi ra gặp bộ lạc. Một vài chiến binh trong số những người nghiêm nghị và chăm chú nhất nhận thấy đôi mắt người thủ lĩnh trẻ nảy những tia lửa phẫn nộ khi anh đi qua, bèn đi theo vào nơi anh đã chọn để suy nghĩ. Sau đó, Tamenund và Alice cũng rồi đi chỗ khác, đàn bà trẻ con được lệnh giải tán. Trong những giờ phút quan trọng tiếp theo, cả đồn trú giống như một tổ ong bị quấy rối, chỉ chờ ong chúa xuất hiện và nêu gương là cả bầy bắt đấu một cuộc di chuyển quan trọng xa xôi.
Cuối cùng, một chiến binh trẻ từ trong lều của Uncas bước ra. Anh thong thả, trịnh trọng đi đến một cây thông thấp mọc ở kẽ một phiến đá phẳng, tước bỏ vỏ cây, rồi lại trở về lều, chẳng nói chẳng rằng. Được một lát, lại có một chiến binh khác ra bẻ hết cành, để lại thân cây chặt cụt trơ trụi. Một người thứ ba vẽ lên thân cây những vạch sơn đỏ thẫm. Tất cả những biểu hiện tuyên chiến đó của các thủ lĩnh trong bộ lạc được mọi người đứng bên ngoài tiếp nhận trong bầu không khí yên lặng, ảm đạm đáng sợ. Sau cùng, chính Uncas bước ra, quần áo bỏ lại hết, chỉ giữ cái thắt lưng và dây quấn bắp chân. Một lớp sơn đen che kín một bên khuôn mặt đẹp đẽ của anh, nom thật dữ tợn.
Uncas thong thả, trang trọng tới thân cây trụi và bắt đầu đi đều bước vòng quanh như nhảy một điệu cổ xưa, đồng thời cất tiếng hát bài ca chiến trận, âm thanh trầm bổng không đều, man rợ. Tiếng ca khi vang lên cao vút, lúc hạ xuống thật trầm, rền rĩ véo von như chim hót, rồi đột nhiên chuyển giật thành những tiếng thét dữ dội làm người nghe phải run sợ. Lời không dài dòng, thường nhắc đi nhắc lại, bắt đầu bằng lời cầu khẩn hay ca ngợi Thượng đế, rồi chuyển dần sang những lời nhắc nhở mục tiêu của người chiến binh và cuối cùng cũng như lúc đầu, là lời xác nhận sự phụ thuộc của mọi người vào Thượng đế. Lời ca du dương, giản dị, không thể dịch cho đúng được, đại khái nội dung như sau:

Manitou, Manitou, Manitou!
Người vĩ đại, Người tốt lành, Người sáng suốt;
Manitou, Manitou!
Người công bằng!
Trên trời cao, trong mây thẳm, ôi!
Ta nhìn thấy nhiều khoảng - khoảng đen, khoảng đỏ rất nhiều;
Trên trời cao, ôi! Ta thấy nhiều đám mây.
Trong rừng, trong không trung, ôi!
Ta nghe thấy tiếng thét, tiếng hú dài, tiếng kêu;
Trong rừng, ôi! Ta nghe thấy tiếng thét lớn!
Manitou, Manitou! Manitou!
Ta yếu đuối…
Người hùng mạnh; ta chậm chạp…
Manitou, Manitou!
Cầu xin Người giúp ta.

Cuối mỗi câu thơ, nếu ta có thể gọi là thơ, Uncas ngừng lại giọng nâng cao và kéo dài thêm nên đặc biệt thích họp với tình cảm diễn đạt. Đoạn đầu trang trọng biểu lộ ý nghĩ tôn kính; đoạn hai mô tả, đi gần đến giờ báo động; sang đoạn ba, tiếng kêu chiến trận nổi tiếng và khủng khiếp từ miệng người chiến binh trẻ bật ra, giống như sự phối hợp của các âm thanh kinh khủng trong chiến trận. Đoạn cuối cũng như đoạn đầu, khiêm nhường và cầu khẩn. Uncas hát đi hát lại ba lần và nhảy vòng quanh cây cột cũng ba lần.
Cuối vòng thứ nhất, một thủ lĩnh nghiêm nghị và có uy tín cao của bộ lạc, nhảy theo Uncas; ông ta cũng hát, làn điệu giống như bài của Uncas nhưng khác lời. Lần lượt, các chiến binh đều tham gia, cho đến khi tất cả những ai có chút uy tín và quyền lực đều nhảy. Cảnh tượng bây giờ trở nên hãi hùng man rợ, bộ mặt của các thủ lĩnh càng thêm dữ tợn và đầy sát khí vì những lời ca rợn người từ cổ họng khàn khàn thốt ra. Đến đây, Uncas bổ rìu trận vào thân cột, thét lên một tiếng, tiếng kêu chiến trận của anh. Cử chỉ đó nói lên rằng anh đã đảm nhận quyền chỉ huy trong cuộc xuất trận sắp tới.
Hiệu lệnh của Uncas đã thức tỉnh mọi tình cảm sâu lắng của bộ lạc. Một trăm thanh niên từ nãy vẫn e dè vì ít tuổi, lúc này hùng hổ nhất tề xô vào thân cột tượng trưng quân thù của họ; họ băm cây cột ra từng mảnh cho đến khi chỉ còn rễ ở dưới đất. Trong cảnh huyên náo, những hành động khốc liệt nhất của chiến tranh trút lên những mảnh gỗ của thân cột, hung hãn như thể trút lên chính kẻ thù bằng xương bằng thịt. Mảnh bị gọt đầu, mảnh bị lưỡi rìu sắc bổ xuống, mảnh bị lưỡi dao nhọn đâm thủng. Tóm lại, sự hăng hái và thích thú hung bạo của mọi người biểu lộ rất rõ rệt và mãnh liệt đến mức ai cũng hiểu rằng lần xuất quân sắp tới là một cuộc chiến tranh của cả bộ lạc.
Sau khi chém rìu trận vào thân cột, Uncas chạy ra khỏi vòng người ngước mắt nhìn mặt trời lúc đó đã sắp tới điểm chấm dứt khoảng thời gian hòa hoãn với Magua. Rồi có một tiếng thét báo hiệu mặt trời đã lên đúng điểm quy định, toàn thể đám người đang hăng máu liền ngừng cuộc chiến đấu giả, kêu lên những tiếng thích thú đinh tai nhức óc và chuẩn bị bước vào cuộc chiến đấu thực tế đầy may rủi.
Toàn cảnh nơi đồn trú đột nhiên thay đổi. Các chiến binh, vũ khí đã sẵn sàng, mặt mày đã vẽ sơn, bây giờ đứng yên không nhúc nhích, như hể họ đã trút hết những tình cảm sôi sục trong lòng. Ngược lại, đàn bà ùa ra khỏi lều người hát bài vui, kẻ ca bài buồn, vui buồn lẫn lộn một cách kỳ quặc, khó nói được tình cảm nào mạnh hơn. Có điều là không ai rỗi tay cả. Người mang theo của quý giá, người ôm con nhỏ, người đỡ cụ già, kẻ tàn tật. Họ đưa tất cả vào rừng, cánh rừng nom như một tấm thảm màu xanh tươi bên sườn núi. Tamenund cũng rút lui vào rừng, thái độ bình tĩnh, sau một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi và cảm động với Uncas mà cụ phải chia tay với vẻ miễn cưỡng của bậc cha mẹ phải xa cách đứa con thất lạc đã lâu ngày vừa tìm lại được. Trong lúc đó, Duncan đưa Alice đến một nơi an toàn, rồi hối hả đi tìm người trinh sát. Điều đó chứng tỏ anh cũng hết sức nóng lòng đợi chờ cuộc đọ sức sắp tới.
Mắt Chim Ưng đã quá quen với những bài ca chiến trận và cảnh thổ dân tham gia vào cuộc xuất phát nên bác không hề tỏ ra quan tâm tới những sự việc đang diễn biến. Thỉnh thoảng bác chỉ đưa mắt xem xét số lượng và chất lượng của các chiến binh, bác hài lòng thấy họ tỏ ra sẵn sàng theo Uncas ra chiến trường và thấy uy thế của người thủ lĩnh trẻ đã nhanh chóng thu hút được mọi người có khả năng chiến đấu trong bộ lạc. Sau khi xác nhận điều đáng mừng này, bác cử một em bé Anh điêng đi tìm khẩu Sát Hươu và cây súng của Uncas ở chỗ họ đã cất giấu trước khi đến gần nơi đồn trú của dân Delaware. Khi đó, họ giấu súng với hai mục đích, thứ nhất là đề phòng họ bị bắt thì súng vẫn còn, thứ hai là một khi tới xóm lạ, họ có vẻ là những người đang gặp khó khăn chứ không phải những người có phương tiện tự vệ và sinh sống. Chọn một người khác đi tìm hộ khẩu súng quý, Mắt Chim Ưng đã hành động theo tính thận trọng xưa nay của mình. Bác biết là Magua không đi một mình khi tới nơi đồn trú này của người Delaware, bác cũng biết rằng dọc ven rừng có quân do thám Huron đang theo dõi hành vi kẻ thù mới của chúng. Vì vậy, đích thân bác hay một chiến binh nào khác đi làm việc đó chắc sẽ không tránh được nguy hiểm. Còn đối với một em bé, nguy hiểm chắc chỉ xảy ra lúc hành động của em đã bị bại lộ. Khi Heyward tới, người trinh sát đang bình thản chờ đợi kết quả công việc của em bé.
Em này khá tinh khôn, sau khi được chỉ dẫn chu đáo, em ra đi, trong lòng đầy tự hào vì được tín nhiệm và chứa chan hy vọng của tuổi mới lớn. Em thản nhiên đi qua bãi trống rồi vào rừng ở một điểm cách chỗ giấu súng một quãng. Lúc này, được bụi cây che chắn, thân hình nâu thẫm của em trườn lên như một con rắn đến chỗ giấu của quý. Em đã thành công. Lát sau em lại xuất hiện; nhanh như mũi tên bay, em băng qua khoảng trống hẹp nằm ở chân khu đất cao, nơi dựng làng em, mỗi tay cầm một khẩu súng. Em đã đến được các tảng đá và đang thoăn thoắt leo lên thì một phát súng từ trong rừng bắn ra chứng tỏ dự đoán của người trinh sát rất chính xác. Em bé chỉ đáp lại bằng một tiến thét yếu ớt đầy khinh bỉ. Lập tức có một phát súng thứ hai bắn đuổi theo em từ một góc rừng khác. Nhưng liền sau đó, em bé đã xuất hiện trên khu đất cao, đắc thắng giơ hai khẩu súng lên rồi, với dáng điệu của kẻ chiến thắng, chạy đến người trinh sát nổi tiếng đã trao cho em công việc đầy vinh quang này.
Mặc dù hết sức lo lắng cho số phận của em bé, Mắt Chim Ưng cũng không giấu nổi vui mừng khi nhận khẩu Sát Hươu và trong chốc lát, bác quên hết mọi ý nghĩ khác. Sau khi xem xét khẩu súng với con mắt thành thạo, mở ra đóng vào, nổ súng tới mươi mười lăm lượt, thử đi thử lại bộ phận cò súng nhiều lần, bác mới quay sang phía em bé, trìu mến hỏi em có bị sây sát gì không. Em bé hãnh diện ngước mắt nhìn vào mặt bác, không trả lời.

À! Cháu tôi, ta thấy rồi! Quân khốn kiếp đã bắn sướt cánh tay cháu!
người trinh sát vừa nói vừa nhấc cánh tay em bé lên thì thấy một viên đạn đã trúng cánh tay, làm thành một vết thương sâu ở phần thịt,
Nhưng một ít lá dấu như tấm bùa tiên sẽ làm cháu khỏi ngay thôi; giờ, ta hãy buộc vết thương lại cho cháu đã. Cháu can đảm của ta, cháu đã sớm bắt đầu cuộc đời chiến binh, và chắc từ giờ tới lúc nhắm mắt, cháu còn được mang trên mình nhiều vết sẹo vinh quang nữa. Ta biết nhiều chiến binh trẻ cắt được chỏm tóc của kẻ địch mà vẫn không có một dấu vết như thế này.
Sau khi băng xong vết thương, bác bảo chú bé:
Thôi, cháu đi nhé, cháu sẽ trở thành một thủ lĩnh.

Chú bé chạy đi, tự hào về vệt máu chảy ra từ vết thương hơn cả một viên quan khôn ngoan nhất triều đình được tặng thưởng một dải băng đỏ; em đi trong đám trẻ cùng lứa tuổi và được tất cả các bạn thèm muốn. Trong một lúc thảnh thơi hơn, chắc chắn mọi người đã chú ý khen ngợi hành động can đảm của em bé, nhưng lúc này không ai quan tâm tới vì có bao nhiêu nhiệm vụ quan trọng đang chờ họ. Tuy nhiên, việc làm của em cũng giúp cho những người Delaware hiểu được vị trí và ý định của quân thù; một tốp trinh sát tức khắc được cử đi đánh đuổi bọn Huron ẩn nấp trong rừng, một nhiệm vụ thích hợp với họ hơn với em bé yếu đuối tuy rất can đảm nói trên. Công việc này cũng chóng hoàn thành vì hầu hết bọn Huron thấy bị lộ đã rút lui Các người Delaware đuổi thêm một quãng xa nữa rồi dừng lại chờ lệnh vì sợ bị dử vào ổ phục kích. Cả hai bên đều rút vào bí mật, và núi rừng vắng vẻ lại trở nên yên ắng bình lặng như các buổi sáng hè mát dịu khác.
Uncas, bề ngoài bình tĩnh nhưng trong lòng như lửa đốt, tập hợp các thủ lĩnh lại để phân chia lực lượng. Anh giới thiệu Mắt Chim Ưng là một chiến binh đã được thử thách nhiều và luôn luôn đáng tin cậy. Thấy mọi người tỏ vẻ hoan nghênh, anh bèn giao cho bác chỉ huy hai mươi tay súng cũng nhanh nhẹn, tháo vát và kiên quyết như anh. Anh cho mọi người biết cấp bậc của Heyward trong quân đội Anh hoàng và cũng muốn giao cho chỉ huy một số người tương tự, nhưng Heyward từ chối và tình nguyện sẵn sàng chiến đấu bên cạnh người trinh sát. Sau khi đã sắp xếp cho hai người, Uncas chỉ định các thủ lĩnh Delaware đảm nhiệm các trọng trách khác rồi, vì thời gian cấp bách, anh ra lệnh xuất phát ngay. Hơn hai trăm người vui vẻ nhưng yên lặng tuân theo lệnh của vị thủ lĩnh trẻ tuổi.
Đoàn quân vào rừng hoàn toàn yên ổn; suốt dọc đường cho tới chỗ tốp trinh sát, họ không gặp một bóng người khả dĩ cung cấp tin tức cần thiết hoặc báo động cho họ. Uncas ra lệnh dừng chân; các thủ lĩnh lại tụ tập trong một
cuộc họp thì thầm.
Có nhiều người đưa ra kế hoạch hành động, nhưng không kế hoạch nào phù hợp với ý muốn của người thủ lĩnh đầy nhiệt huyết. Nếu chỉ nghe theo lòng mình, chắc rằng Uncas đã tức khắc dẫn mọi người tấn công ngay, và trận đánh thắng bại ra sao sẽ được quyết định nhanh chóng, nhưng hành động như vậy sẽ hoàn toàn trái ngược với tập quán và ý kiến của tất cả bộ lạc. Vì vậy anh phải theo một đường lối thận trọng mà anh rất ghét trong tâm trạng hiện nay và phải nghe lời khuyên của mọi người, tuy trong lòng anh hừng hực sục sôi khi nhớ tới mối nguy hiểm Cora đang chịu đựng và sự láo xược của Magua.
Hội nghị họp một lúc lâu vẫn chưa đạt kết quả, chợt đâu thấy một người lẻ loi từ phía quân địch tiến đến, dáng điệu vội vã làm ai cũng nghĩ người đó là sứ giả tới đề nghị giảng hòa. Nhưng khi còn cách chỗ mọi người đang kín đáo họp chừng trăm thước, kẻ lạ mặt do dự như không biết đi đường nào, sau cùng đứng lại. Mọi người đều quay nhìn Uncas như muốn hỏi nên xử sự ra sao.

Bác Mắt Chim Ưng,
người thủ lĩnh trẻ tuổi thì thầm nói,
tên này nhất định không còn dịp gặp lại dân Huron nữa.


Giờ tận số của nó đã tới rồi.
Người trinh sát nói cụt lủn rồi đưa nòng súng qua kẽ lá, ngắm bắn. Nhưng bác không bóp cò mà hạ mũi súng xuống, vẻ đột nhiên hết sức vui mừng và nói:
Chết thật! Cứ tưởng đó là một tên Huron khốn kiếp! Đang ngắm dọc theo xương sườn nó tìm chỗ gửi một viên đạn vào, có thể nào ngờ được không, Uncas, bác nhận ra cái ống thổi gió của anh chàng nhạc sĩ mà chúng ta vẫn gọi là chàng Gamut! Cái chết của anh ta chẳng có lợi gì cho ai, nhưng anh ta sống lại có ích cho công việc của chúng mình nếu ngoài việc hát hỏng, cái lưỡi anh ta còn làm được việc gì khác nữa. Tôi sẽ nói chuyện với con người trung thực này; nếu tiếng nói của tôi vẫn còn tác dụng, anh ta sẽ thấy tiếng tôi dễ nghe hơn tiếng của khẩu Sát Hươu.

Nói xong, Mắt Chim Ưng đặt súng sang một bên, trườn qua bụi cây về phía David. Đến khi đã có thể nghe được nhau, Mắt Chim Ưng cố gắng nhắc lại điệu nhạc đã giúp bác qua được doanh trại Huron một cách an toàn và kỳ diệu.
Nhưng không dễ gì đánh lừa giác quan nhạy bén của David (thật ra ngoài Mắt Chim Ưng, khó có ai phát được những âm thanh như thế). Vì đã nghe âm điệu đó một lần, David nhận ra tiếng hát từ đâu vọng tới. Anh như thoát được một tình trạng vô cùng lúng túng, chạy về hướng có tiếng hát, một việc dễ dàng hơn nhiều so với hành động của một chiến binh khi phải xông lên trước mũi đại bác của địch, và anh đã tìm ngay thấy chỗ nấp của người hát.

Không biết bọn Huron sẽ nghĩ gì về việc này!
Vừa nói vừa cười, người trinh sát dắt tay bạn đưa về chỗ dân Delaware.
Nếu bọn khốn kiếp nghe được chúng ta, chúng sẽ nói có hai thằng điên chứ không phải là một. Nhưng ở đây an toàn rồi.
Bác chỉ vào Uncas và các bạn của anh rồi nói tiếp:
Giờ anh hãy kể cho nghe về những mưu mô của bọn Mingo đi, kể bằng tiếng Anh và cứ nói tự nhiên, đừng có lên bổng xuống trầm làm gì.

David yên lặng, ngạc nhiên thấy xung quanh toàn những bộ mặt hung dữ và man rợ của các thủ lĩnh nhưng yên tâm vì có cả những người quen biết; anh bình tĩnh lại để trả lời được rõ ràng.

Bọn vô thần đang tập trung rất đông,
David nói,
và tôi sợ chúng có ác ý. Chúng hò hét, nhảy múa lung tung như điên dại, đồng thời chúng la hét tục tằn rầm rĩ ở trong nhà, thật đúng là quân vô đạo. Cảnh tượng đã diễn ra được một tiếng đồng hồ, đến nỗi tôi phải trốn sang với dân Delaware cho yên thân.


Dù anh có nhanh chân hơn một chút, tai anh cũng chẳng được lợi gì hơn.
Người trinh sát trả lời, hơi sỗ sàng,
Nhưng thôi, ta hãy mặc chuyện đó. Bọn Huron hiện giờ ở đâu?


Chúng nấp trong rừng, suốt từ đây tới làng chúng; lực lượng chúng mạnh, cẩn thận thì nên quay ngay về thôi.

Uncas đưa mắt nhìn hàng cây che giấu quân mình, rồi hỏi:

Magua đâu?


Magua đi với bọn chúng. Nó đưa cô gái đã ở cùng với dân Delaware về làng, nhốt cô ta vào hang, rồi như con sói điên, cầm đầu bọn Anh điêng ra trận ngay. Không biết có chuyện gì làm nó cuống lên như thế?



Nó nhốt Cora vào trong hang à?
Heyward ngắt lời,
Cũng may chúng ta đã biết địa thế của hang. Có thể làm gì cứu cô ta ngay được không?

Uncas nhìn chằm chằm vào người trinh sát rồi hỏi:

Mắt Chim Ưng bảo sao?


Cho tôi hai mươi tay súng, tôi sẽ rẽ sang phải, dọc theo con suối, vượt qua các tổ hải ly đến nơi trú chân của bác Chingachgook và ông đại tá. Các anh sẽ nghe thấy tiếng kêu chiến trận ở phía đó; với chiều gió này, cách một dặm cũng dễ dàng nghe thấy. Uncas, cháu hãy đánh vào phía trước mặt; khi nào bọn chúng lọt trong tầm súng, chúng ta sẽ giáng một đòn khiến cho trận tuyến của chúng cong lại như cây cung bằng gỗ hòe vậy; xin cứ tin vào lời nói của người lính biên phòng già này. Sau khi đã giải quyết xong việc với bộ lạc Huron bằng một đòn quyết thắng, hoặc theo lối đánh trận của người da trắng, hoặc bằng cách ẩn núp của người Anh điêng, chúng ta sẽ xông vào làng và cứu cô gái. Thưa thiếu tá, kế hoạch không có gì thông thái lắm, nhưng với lòng can đảm và kiên nhẫn, ta có thể thực hiện được.


Tôi rất tán thành.
Duncan kêu lên; anh thấy giải phóng Cora là mục tiêu đầu tiên trong ý nghĩ của người trinh sát,
Tôi rất tán thành kế hoạch đó. Ta hãy bắt tay thực hiện ngay.

Sau một cuộc hội ý ngắn, kế hoạch được bàn kỹ thêm và được phổ biến rõ ràng hơn cho mọi người; các khẩu hiệu tín hiệu được quy định, và các thủ lĩnh chia tay, mỗi người về vị trí mình phụ trách.