Chương 4

Dịch giả: Trương Đắc Vỵ
NXB Văn Học
Vậy thì hãy xéo đi, nhưng mi sẽ không ra khỏi khu rừng nhỏ này chừng nào ta chưa làm cho khốn khổ để rửa mối nhục này.[24]
• SHAKESPEARE
[24] Giấc mộng đêm hè (hồi 2, cảnh một) của William Shakespeare.
Người trinh sát chưa dứt lời đã thấy xuất hiện người dẫn đầu mà tiếng chân bước lại gần đã khiến đôi tai thính của Chingachgook phải chú ý. Một con đường mòn giống đường hươu nai thường qua lại, lượn khúc qua một thung lũng hẹp gần đó và gặp con sông ở quãng người da trắng cùng hai bạn da đỏ của bác đang nghỉ chân. Đoàn du hành hiện ra bất ngờ giữa rừng sâu, lần theo con đường mòn, từ từ tiến lại gần người đi săn đang đứng chờ đón họ, sau lưng là hai người bạn da đỏ.
Vắt khẩu súng hờ hững ngang cánh tay trái, ngón trỏ tay phải đặt vào cò, bác tránh không tỏ vẻ dọa nạt và lên tiếng hỏi:

Ai đó? Ai tới chốn hoang vu đầy thú dữ và nguy hiểm này?


Đó là những tín đồ ngoan đạo, bạn của luật pháp và nhà vua.
Người cưỡi ngựa đi đầu trả lời,
Những người đã rong ruổi trong rừng cây này từ lúc mặt trời mọc, chưa ăn uống gì và mệt lử vì đi đường.


Vậy ra các ông bị lạc,
người đi săn ngắt lời,
và cảm thấy bơ vơ dường nào vì không biết rẽ sang phải hay trái.


Đúng thế. Trẻ con còn bú cũng không phụ thuộc vào người nuôi chúng hơn chúng tôi là những người lớn tuổi và có thể nói là có lớn mà chẳng có khôn. Ông có biết từ đây tới một vị trí quân sự của nhà vua gọi là William Henry còn bao xa không?

Người trinh sát kêu to rồi cười phá lên, nhưng cảm thấy làm như vậy nguy hiểm, bác vội ghìm lại và cười khẽ hơn, tránh không cho kẻ thù ẩn nấp đâu đó nghe thấy, bác đáp:

Ồ! Quả là ông bị lạc hướng như một con chó săn đánh hơi đi lùng một con hươu ở tận bên kia hồ Horican! William Henry ư! Nếu các ông là bạn của nhà vua và có việc phải gặp quân đội, tốt hơn hết hãy đi xuôi con sông này tới pháo đài Edward và trình bày với tướng Webb đang ngồi lì ở đó. Đáng lẽ ông ta phải thúc quân vào các hẻm núi để đẩy lui viên tướng Pháp láo xược sang bên kia hồ Champlain, tới tận hang ổ của hắn.

Người mới đến chưa kịp trả lời vào nhận xét bất ngờ này thì lại có một kỵ sĩ khác từ bụi cây gần đấy phi ngựa ra mặt đường, phía trước người bạn đồng hành của mình.

Thế pháo đài Edward cách đây bao xa? Từ nơi ông khuyên chúng tôi tới, chúng tôi ra đi sáng hôm nay để đến miền đầu hồ.


Chắc hẳn các ông đã mất khả năng quan sát trước khi mất hướng vì con đường chuyên chở rộng bằng hai con sào và, xem nào, to bằng bất cứ con đường nào của thành phố London, kể cả con đường trước cung điện nhà vua.


Chúng ta không bàn về ưu điểm của con đường,
Heyward mỉm cười đáp lại vì, như độc giả đã đoán ra, chính là anh,
lúc này chỉ xin nói rằng chúng tôi đã nhờ cậy một người dẫn đường da đỏ đưa chúng tôi đi bằng một con đường ngắn hơn nhưng khó hơn, và chúng tôi đã phải thất vọng về sự hiểu biết của anh ta. Tóm lại, chúng tôi không biết hiện nay đang ở đâu.


Một người Anh điêng mà bị lạc trong rừng,
người trinh sát lắc đầu hoài nghi, nói,
giữa lúc mặt trời còn đang thiêu sém các ngọn cây và các con suối còn đang đầy nước, giữa lúc những đám rêu trên các bờ cát chỉ cho hắn biết chỗ ngôi sao Bắc Đẩu lấp lánh ban đêm! Rừng núi chằng chịt những con đường mòn do hươu nai đi qua dẫn tới những dòng nước và những bãi đất mặn[25] mà ai cũng biết, và những con ngỗng trời cũng chưa bay hết về miền sông nước ở Canada. Lạ thật! Một người Anh điêng lại có thể bị lạc đường khoảng giữa hồ Horican và khuỷu sông. Hắn có phải dân Mohawk không?

[25] Dã thú thường đến đây liếm muối.

Hắn không thuộc dòng giống Mohawk nhưng được bộ lạc này đem về nuôi; tôi cho rằng sinh quán của hắn ở xa hơn nữa trên phía Bắc, và hắn là một trong những người các ông gọi là Huron.

Hai bạn đồng hành của người trinh sát, từ nãy vẫn ngồi yên bất động như không để ý đến cuộc đối thoại của những người da trắng, bỗng thốt ra một tiếng kêu và đứng phắt lên chăm chú nghe; sự kinh ngạc làm họ quên cả dè dặt.

Huron!
người trinh sát tráng kiện nhắc lại, đầu lắc lắc tỏ vẻ ngờ vực rõ rệt,
Đó là một giống kẻ cắp, bất kể chúng được ai nuôi; dù có dạy dỗ đến mấy, chúng cũng chỉ là những tên xảo trá, du đãng. Nếu như ông đã nhờ cậy vào một người thân thuộc dân tộc này thì tôi chỉ lấy làm lạ tại sao ông chưa rơi vào tay bọn chúng.


Điều đó không có gì nguy hiểm lắm vì pháo đài William Henry còn ở cách phía trước chúng ta bao nhiêu dặm đường kia mà. Ông quên là tôi đã nói rằng người dẫn đường của chúng tôi giờ đây là người Mohawk, và anh ấy phục vụ trong quân đội chúng ta như một người bạn.


Còn tôi xin nói với ông rằng một tên Mingo đến chết vẫn là Mingo!
người trinh sát đáp lại dứt khoát,
Người Mohawk ư! Không, về mặt trung thực thì phải kể tới người Delaware hoặc người Mohican; và khi họ ra trận (một điều không phải tất cả làm được vì kẻ thù xảo quyệt của họ là bọn Maqua đã biến họ thành đàn bà). Một khi họ bước vào chiến trận, hãy xem người Delaware hay người Mohican là những chiến binh thực sự.


Thôi thôi,
Heyward sốt ruột nói,
tôi không định điều tra về tính nết của một người tôi đã biết rõ còn ông thì lại không quen. Ông vẫn chưa trả lời vào câu hỏi của tôi. Chúng tôi cách đạo quân chủ chốt ở pháo đài Edward bao xa?


Hình như điều đó còn phải tùy xem người dẫn đường của ông là ai. Một con ngựa như con này tưởng đâu phải vượt được một chặng đường dài giữa khoảng mặt trời mọc và lặn chứ.


Tôi không định đấu khẩu suông với ông bạn.
Heyward nén cơn bực, đấu dịu,
Nếu ông nói cho biết khoảng cách giữa nơi này và pháo đài Edward và dẫn tôi tới đó, công lao của ông sẽ được đền bù.


Nhưng làm như vậy, biết đâu tôi lại chẳng dẫn một kẻ thù, một tên do thám của tướng Montcalm tới những công sự của quân đội ta. Không phải người nào nói được tiếng Anh cũng là bầy tôi trung thành cả đâu.


Nếu ông phục vụ trong quân đội, mà tôi đoán ông là trinh sát, hẳn ông phải biết tới trung đoàn sáu mươi của nhà vua?


Trung đoàn sáu mươi ư! Tuy tôi mặc bộ đồ săn chứ không khoác áo đỏ[26] tôi cũng chẳng lạ gì đơn vị Bắc Mỹ này của Anh hoàng.

[26] Thời bấy giờ, đồng phục của quân chính quy Anh mang màu đỏ.

Vậy ông biết tên viên thiếu tá của trung đoàn chứ?


Thiếu tá của trung đoàn à!
người đi săn ngắt lời, toàn thân rướn thẳng như hãnh diện về sự tin cậy của người đối thoại,
Nếu trong vùng có người nào biết thiếu tá Effingham thì người đó đang đứng trước mặt ông.


Đơn vị này có nhiều thiếu tá, người ông vừa nhắc tới thuộc lớp kỳ cựu; nhưng tôi muốn nói tới thiếu tá trẻ nhất trong số đó; anh ta chỉ huy các đại đội đóng ở pháo đài William Henry.


Có, có; tôi nghe nói có một người còn trẻ và rất giàu, quê tại một tỉnh miền Nam, được giao nhiệm vụ đó. Anh ta còn quá trẻ để giữ một chức vụ như vậy và để chỉ huy những người tóc đã bắt đầu bạc; vậy mà nghe đồn anh ta am hiểu về quân sự và là một con người can trường.


Dù anh ta là ai và được đánh giá ra sao trong chức trách của mình, anh ta đang nói chuyện với ông lúc này và tất nhiên không thể là một kẻ thù đáng sợ.

Người trinh sát ngạc nhiên nhìn Heyward rồi ngả mũ và nói bằng một giọng từ tốn hơn tuy vẫn đượm vẻ ngờ vực:

Tôi nghe nói có một bộ phận đã rời doanh trại sáng nay để tới miền ven hồ.


Đúng thế, nhưng tôi chọn một con đường ngắn hơn, ỷ vào sự hiểu biết của người Anh điêng nói trên.


Và hắn đã lừa dối ông rồi bỏ chạy?


Theo tôi nghĩ thì không phải như vậy; có điều chắc chắn là hắn không bỏ chạy vì còn thấy hắn ở phía sau kia.


Tôi muốn nhìn con người này; nếu đúng là một tên Iroquois, tôi có thể nhận ra qua bộ điệu gian giảo và những nét vẽ sơn của hắn.

Nói xong, người trinh sát bước qua mặt con chiến mã của Heyward và đi vào đường mòn phía sau lưng con ngựa cái của thầy quản hát; lợi dụng lúc nghỉ chân, chú ngựa con đã rúc vào vú mẹ để bú. Sau khi gạt bụi cây sang hai bên và đi được vài bước, bác gặp hai cô thiếu nữ đang chờ kết quả cuộc hội đàm với vẻ băn khoăn và có đôi phần lo lắng; sau lưng họ là người liên lạc da đỏ đang đứng tựa vào một thân cây, thản nhiên để cho Mắt Chim Ưng quan sát; tuy nhiên, vẻ lầm lũi dữ tợn của y khiến cho người ta phải khiếp sợ. Sau khi nhận xét kỹ lưỡng, người đi săn quay ra ngay. Khi đi qua mặt hai cô gái, bác dừng lại một lát để chiêm ngưỡng nhan sắc của họ, đáp lại nụ cười và cái gật đầu của Alice với một vẻ sung sướng lộ ra mặt. Rồi bác đến bên con ngựa cái, đứng lại một phút để cố tìm hiểu tính tình của chủ nhân nó; bác lắc đầu thất vọng và trở về chỗ cũ với Heyward; tới nơi, bác nói:

Một tên Mingo vẫn là một tên Mingo. Thượng đế đã sinh ra nó như vậy, dù người Mohawk hay bất cứ bộ tộc nào khác cũng không làm cho nó đổi tính đổi nết được. Ví như chỉ có hai chúng ta, và ông lại vui lòng thí con ngựa quý này cho bầy sói đêm nay, tôi có thể trong vòng một tiếng đồng hồ đưa ông tới pháo đài Edward vì từ đây tới đó chỉ mất một tiếng đi đường; nhưng đi cùng với hai vị tiểu thư kia thì xin chịu.


Tại sao vậy? Họ có bị mệt nhưng còn đủ sức cưỡi ngựa được vài dặm nữa.


Việc đó thực tế không thể làm được,
người trinh sát nhắc lại,
tôi chẳng muốn đi một dặm nào ban đêm trong khu rừng này cùng với tên liên lạc ấy, dù tôi là tay súng số một trên miền đất thuộc địa. Quanh ta đầy rẫy lũ người Iroquois, và tên Mohawk lai tạp của ông lại biết quá rõ chỗ chúng ở, cho nên hắn không thể là bạn đồng hành của tôi được.


Ông nghĩ vậy ư?
Heyward ngả người về phía trước, hạ thấp giọng gần như thì thầm,
Thú thật, không phải tôi không nghi hắn, tuy vậy tôi đã cố không để lộ mà còn làm như vẫn tin tưởng vào hắn để cho hai cô bạn đồng hành của tôi yên tâm. Chính vì nghi ngờ nên tôi đã không theo hắn nữa mà bắt hắn đi theo tôi như ông đã thấy.


Thoạt nhìn tôi đã biết ngay là một kẻ tráo trở.
Người trinh sát vừa đáp vừa để ngón tay lên mũi ra hiệu phải đề phòng,
Tên kẻ cắp đó tựa lưng vào một cây con mà ông có thể nhìn thấy ở trên đám bụi rậm kia; chân phải của nó song song với thân cây,
và tay người trinh sát vỗ vào khẩu súng,
từ chỗ tôi đứng đây, tôi có thể chỉ một phát bắn trúng giữa mắt cá chân và đầu gối của nó khiến nó không còn nhảy nhót trong rừng được, ít nhất trong một tháng. Nếu tôi quay trở lại chỗ nó, loài sâu bọ quỷ quyệt này đâm nghi và sẽ lao vào trong rừng như một con hươu hoảng hốt.


Chớ làm thế! Cũng có thể hắn vô tội, và tôi không tán thành cách làm đó. Tuy nhiên, nếu tôi chắc chắn là hắn phản bội thì…


Tính lừa đảo của một tên Iroquois là điều chắc chắn rồi,
người trinh sát vừa nói vừa đưa khẩu súng về phía trước bằng một động tác làm theo bản năng.

Dừng lại!
Heyward ngăn,
Chớ làm như vậy. Chúng ta phải nghĩ cách nào khác mặc dù tôi có nhiều lý do để tin rằng tên vô lại này đã lừa mình.

Người đi săn cũng đã từ bỏ ý định bắn què tên liên lạc và đứng suy nghĩ. Lát sau, bác làm hiệu và lập tức hai người bạn da đỏ tiến lại gần. Họ thì thầm bàn bạc sôi nổi bằng tiếng Delaware. Cứ nhìn người da trắng vừa nói vừa luôn tay chỉ trỏ về phía ngọn cây con cũng rõ ràng bác đang nói về vị trí khuất kín của kẻ địch. Nắm ngay được ý đồ của Mắt Chim Ưng, hai người da đỏ bỏ súng lại, mỗi người từ một phía con đường mòn luồn vào trong bụi, nhẹ nhàng không nghe thấy tiếng bước chân.

Bây giờ ông hãy quay về chỗ cũ,
người đi săn nói với Heyward,
và hãy bắt chuyện với tên tiểu yêu đó để giữ chân nó lại; hai người Mohican vừa rồi sẽ tóm lấy nó mà không hề làm sây sát những nét sơn của nó.


Không!
Heyward cứng cỏi đáp,
Tôi sẽ tự tay bắt nó.


Thôi đi! Ngồi trên lưng ngựa thì làm thế nào đối phó được với một người Anh điêng ở trong bụi rậm!


Nhưng tôi sẽ xuống ngựa.


Thế ông tưởng rằng khi thấy ông đã rút một chân ra khỏi bàn đạp, nó chờ cho ông rút nốt chân kia hay sao? Bất kỳ ai vào rừng tiếp xúc với thổ dân cũng phải làm theo cách của người Anh điêng nếu muốn công việc của mình trôi chảy. Thôi, ông cứ lại chuyện trò cởi mở với tên khốn kiếp đó và làm như thể tin nó là người bạn chân chính nhất đời của mình.

Heyward chuẩn bị làm theo tuy rất ghê tởm tính chất công việc mà anh buộc lòng phải thi hành. Nhưng mỗi phút trôi qua lại càng làm cho anh nhận thấy rõ chỉ vì mình cả tin mà đã để cho hai thiếu nữ cành vàng lá ngọc lâm vào tình thế hiểm nghèo. Mặt trời đã khuất; khu rừng thiếu ánh sáng bỗng tối sầm như nhắc nhở Heyward là đã sắp tới giờ bọn người dã man thường hành động để trả thù và sát hại một cách vô cùng tàn bạo, không chùn tay. Sự lo sợ thúc đẩy chàng đến gặp tên liên lạc; trong khi đó, Mắt Chim Ưng quay sang trò chuyện sôi nổi với ông khách lạ hồi sáng đã tự tiện gia nhập đoàn du hành. Khi đi qua mặt hai người bạn đồng hành yêu kiều, Heyward nói mấy câu khích lệ, và anh lấy làm mừng thấy hai nàng, tuy đi đường mệt nhọc, vẫn tưởng rằng những chuyện rắc rối hiện tại chỉ do ngẫu nhiên mà thôi. Sau khi nói cho họ tin là mình đang hỏi đường, anh thúc ngựa tiến lên rồi ghìm cương lại khi còn cách người liên lạc vài sải trong lúc tên này vẫn lầm lì tựa người vào thân cây.

Magua này,
Heyward cố lấy vẻ tự nhiên và tin cậy,
anh thấy đấy, trời tối rồi; thế mà chúng ta cũng chưa đến gần pháo đài William Henry hơn lúc chúng ta rời pháo đài của tướng Webb khi mặt trời mọc. Anh nhầm đường rồi và tôi cũng chẳng may mắn hơn. May sao chúng ta gặp được một người đi săn, người đang nói chuyện với thầy quản hát kia kìa. Ông ta thông thuộc đường ngang lối tắt trong rừng và hứa đưa chúng ta đến nghỉ ở một nơi an toàn cho tới sáng mai.

Người Anh điêng dán đôi mắt sáng quắc vào Heyward và hỏi bằng thứ tiếng Anh sai lỗi:

Nó đi một mình à?


Một mình!
Heyward ngập ngừng đáp, không khỏi lúng túng vì xưa nay không quen dối trá,
Ồ, không phải một mình, tất nhiên rồi, Magua ạ, vì còn có chúng ta nữa kia mà.


Nếu vậy Cáo Tinh Khôn[27] sẽ đi,
người liên lạc lạnh lùng xách chiếc túi nhỏ ở dưới chân,
và những người mặt tái sẽ không gặp ai khác ngoài những người cùng màu da với họ.

[27] Nguyên văn bằng tiếng Pháp.

Đi ư! Anh gọi ai là Cáo Tinh Khôn?


Đó là tên do các cha Canada đặt cho Magua.
Người liên lạc đáp với một vẻ tự hào về biệt danh đó,
Một khi Munro đang chờ thì đêm hay ngày đối với Cáo Tinh Khôn cũng vậy thôi.


Thế Cáo Tinh Khôn sẽ ăn nói ra sao với viên chỉ huy pháo đài William Henry về hai cô con gái của ông ta? Liệu có dám nói với ông già nóng tính xứ Scotland rằng hai con ông đã bị bỏ rơi, không người hướng dẫn, tuy Magua đã hứa đưa họ đi không?


Mặc dù ông già Đầu Bạc có tiếng nói to và cánh tay dài, một khi ở trong rừng thì Cáo Tinh Khôn cũng chẳng nghe và cũng chẳng thấy gì.


Nhưng còn những người Mohawk sẽ nói gì? Họ sẽ may váy cho Cáo Tinh Khôn và bắt phải ở trong lều cùng với đám đàn bà vì không thể giao những công việc của đàn ông cho Cáo Tinh Khôn được nữa.


Cáo Tinh Khôn biết đường đi tới những hồ lớn và tìm được xương cốt của ông cha mình,
người liên lạc đáp, không hề lay chuyển.

Thôi đi, Magua,
Heyward bảo,
chúng ta không phải là bạn ư? Cớ sao nói với nhau những lời chua chát thế? Đại tá Munro hứa sẽ thưởng sau khi làm xong công việc, và tôi cũng sẽ có một món quà riêng. Hãy nghỉ ngơi cho đỡ mệt và mở túi lấy lương ăn ra đây. Chúng ta có chút ít thời gian để nghỉ, đừng phí hoài vào việc cãi vã nhau như những mụ đàn bà lắm điều. Khi nào hai cô gái lại sức, chúng ta sẽ lại lên đường.


Bọn mặt tái tự xem mình như những con chó bên cạnh đàn bà,
người Anh điêng lẩm bẩm bằng tiếng mẹ đẻ,
và khi chúng muốn ăn thì những chiến binh của chúng phải bỏ rìu trận để hầu hạ bọn người lười biếng đó.


Cáo Tinh Khôn nói gì vậy?


Cáo nói: được thôi.

Người Anh điêng đưa cặp mắt sắc lẹm nhìn chòng chọc khuôn mặt cởi mở của Heyward; nhưng bắt gặp cái nhìn của người sĩ quan trẻ, y vội quay sang phía khác, thong thả ngồi xuống đất, lấy ở trong túi thức ăn còn lại từ bữa trước và bắt đầu ăn sau khi đã từ từ đưa mắt thận trọng nhìn xung quanh.

Thế là tốt.
Heyward nói tiếp,
Cáo Tinh Khôn sẽ có sức khỏe và đôi mắt tinh tường để sáng mai còn tìm đường đi.
Heyward bỗng ngừng bặt vì trong bụi rậm gần đấy có tiếng như cành khô gãy và lá sột soạt; chợt trấn tĩnh lại, anh tiếp tục:
Chúng ta phải khởi hành trước khi mặt trời mọc kẻo tướng Pháp Montcalm chiếm mất con đường của ta và ngăn chúng ta đi tới pháo đài.

Bỗng Magua đưa tay từ trên mồm xuống bên sườn; mắt y nhìn chằm chằm xuống đất, đầu nghiêng về một bên, lỗ mũi phập phồng và tai dường như vểnh lên khác thường, hệt như một pho tượng biểu hiện sự chăm chú tột bậc.
Heyward vẫn cảnh giác theo dõi những động tác của người liên lạc; anh hững hờ rút một chân ra khỏi bàn đạp, đưa tay về phía miếng da gấu che túi đựng súng. Không thể đoán được người liên lạc đang chú ý nhìn vào một điểm nào vì đôi mắt đảo đưa của y dường như không dừng lại ở một vật nhất định, đồng thời cũng khó nói rằng đôi mắt đó động đậy. Trong lúc Heyward còn do dự chưa biết xử trí ra sao, Cáo Tinh Khôn thận trọng đứng dậy bằng một động tác rất thong thả và ý tứ, đến nỗi không nghe thấy một tiếng động nhỏ. Nghĩ rằng đã đến lúc phải hành động, Heyward vòng một chân qua yên và xuống ngựa, quyết bước lên tóm cổ tên đồng hành phản bội, tin tưởng vào lòng can đảm của mình. Tuy nhiên, để tránh một sự hoảng hốt không cần thiết, anh vẫn giữ thái độ bình thản và thân thiện, nói:

Cáo Tinh Khôn không ăn nữa à?
Anh gọi y bằng biệt danh, nghĩ rằng đó là cách tốt nhất để thỏa mãn tính kiêu căng của y,
Bắp ngô của Cáo rang không kỹ và có vẻ khô. Đưa đây xem nào; may ra trong túi lương thực của tôi còn chút thức ăn nào có thể làm cho Cáo ăn ngon miệng chăng.

Magua chìa túi ra; tay y chạm cả vào tay Heyward; tuy vậy y không mảy may lộ vẻ xúc động và vẫn chăm chú nhìn xung quanh. Nhưng khi cảm thấy những ngón tay của Heyward đang nhè nhẹ vuốt ngược cánh tay trần của mình, y gạt tay người sĩ quan, cất lên một tiếng hét chói tai, luồn qua cánh tay anh và nhảy vọt vào bụi rậm. Liền đó Chingachgook từ trong bụi xuất hiện, mình mẩy vẽ sơn như một bóng ma, lao qua đường rượt theo. Tiếng Uncas kêu lên đồng thời khu rừng bỗng nhiên lòe sáng, tiếp theo là tiếng súng nổ vang của người đi săn.