XII - Chương 6

Số từ: 1954
Thể loại: Tiểu Thuyết Hư Cấu
Người dịch: Nguyễn Thị Bạch Tuyết
NXB Văn Học
Trong chừng mực nào đó, khu vực hấp dẫn nhất của quảng trường Djemaá chính là khoảnh đất nằm sát chợ, vì không những đứng ở đây người ta có thể nhìn thấy khu chợ có mái che mà nơi này còn là trung tâm của nhiều hoạt động thú vị. Ban ngày ở đây có bãi xe đạp chứa hàng trăm chiếc, ban đêm là chỗ nằm vạ vật. Có Sportif, một quán cà phê tối tăm bụi bặm nơi người ta có thể mua một đĩa thịt hầm béo ngậy với giá mười lăm xu và gặp gỡ khách khứa đến từ khắp nơi trên thế giới. Quán Sportif bán bánh rán phủ đường dẻo, thỉnh thoảng các du khách nghèo phải sống nhờ món này trong nhiều ngày liền. Gần ngay đó là quầy của một người đàn bà làm bánh hashish, và cạnh bà ta là một ki-ốt nhỏ ban ngày bán hoa quả, ban đêm thành quán trọ rẻ tiền cho Jemail và những đứa bé lang thang khác.
Nhưng thanh nam châm hút toàn bộ khách ngoại quốc tới phía cuối quảng trường Djemaá này là một nhà hàng khác thường nằm trên tầng hai của một tòa nhà đã bị hư hại nặng sau trận động đất dữ dội tháng Hai năm 1969. Những cây cột gỗ to gộc được dựng khắp tầng trệt để chống đỡ cho khu vực ăn uống phía trên, vì vậy đám nhân viên phục vụ - những con người tiều tụy ăn mặc bẩn thỉu - phải tránh chỗ này né chỗ kia trong khi bưng thức ăn lên gác qua dãy bậc thang mỏng manh đến nỗi nhiều khi khách leo lên dùng bữa tối thấy nôn nao cả khi thức ăn chưa được đặt trước mặt.
Mỗi bữa, phòng ăn đậm chất Marốc này chỉ phục vụ một món chính, thường là món thịt hầm đặc sệt nào đó đi kèm những lát bánh mì to giòn tan và một cốc nước cam ngọt lờm lợm, nhưng nếu có thể tranh được một bàn ngoài ban công và sau đó ép mình vào trong khoảng không gian chật chội dành cho mỗi khách hàng thì người ta sẽ thấy trước mắt bức tranh toàn cảnh hùng vĩ khó quên: dãy High Atlas tuyết phủ trắng xóa, tháp Koutoubia cô độc, dãy tường thành trải dài bất tận, và quảng trường Djemaá rộng mênh mông cùng dàn nhân vật liên tục thay đổi của nó. Nhà hàng này tên là Terrace và từ nơi đây, người ta có thể chứng kiến tấn bi hài kịch của Marrakech: một thành phố cổ được xây dựng dưới bàn tay những người Berber lang thang từ trên núi xuống, một thành phố vẫn giữ được vẻ hỗn độn và nét đặc trưng của một chốn ẩn náu vùng biên.
Một buổi trưa, tôi đang ngồi trên ban công quán Terrace với Gretchen và Britta thì thấy thằng bé Jemail từ đầu bên kia quảng trường Djemaá đi tới. Thằng bé dẫn theo một cậu thanh niên, và khi chúng tôi đang lơ đãng nhìn xem thằng quỷ nhỏ ấy định làm gì, Britta bỗng đứng bật dậy vẫy tay rối rít. Ngay sau đó Gretchen cũng làm như vậy.

Yigal!
Britta reo lên, rồi bóng người đang bước tới cũng bắt đầu vẫy tay chào chúng tôi, và tôi nhận ra anh bạn của chúng tôi trong bộ com lê đắt tiền và trông đích xác là một khách du lịch từ Detroit đến.
Hai cô gái định chạy xuống cái cầu thang ọp ẹp để đón anh, nhưng đúng lúc đó cánh phục vụ đang leo lên, vậy là thằng Jemail hét,
Em sẽ đưa anh ấy lên!
và chẳng mấy chốc hai người đã đứng trước mặt chúng tôi, thằng Jemail toét miệng cười ra vẻ tử tế trong khi Yigal hôn hai cô gái.

Yigal!
Gretchen reo lên, nhưng anh đã ngăn lại và thì thầm,
Ở Marốc thì anh là Bruce... hộ chiếu Mỹ của anh,
vậy là đến lượt Gretchen thì thầm,
Suỵt! Đừng để thằng bé nghe thấy. Nó sẽ giao anh cho cảnh sát đổi lấy một xu đấy.
Lúc này thằng Jemail đã tiến sát lại để cố nghe lỏm bất cứ tình tiết mới mẻ nào.
Yigal nắm lấy tay Britta nói,
Em còn xinh hơn anh nhớ nhiều,
và Gretchen, nóng lòng muốn chặn trước chuyện khó xử, vội ngắt lời:
Mọi người ở Torremolinos có nói cho anh biết không?


Anh không đến đó,
Yigal nói.
Nói gì?


Britta và ông Holt đã kết hôn... ờ, đại loại thế.


Ô...
Kể cả có đau lòng trước tin đó, Yigal cũng che giấu tình cảm của mình và nói,
Thế thì em sẽ đi đến bất cứ nơi nào ông ấy đi,
Britta gật đầu, còn Gretchen giải thích rõ hơn,
Lần này là Ceylon.


Nơi tuyệt đấy,
anh phát biểu. Rồi, đổi giọng cao hơn, anh hỏi,
Thế nhóm mình trọ ở đâu?
hai cô gái giải thích cả nhóm đang ở khách sạn Bordeaux, nơi rồi anh cũng phải đến thôi, còn Britta thì trọ tại khách sạn sang trọng cùng Harvey và ông Fairbanks. Nhưng điều họ thực sự muốn biết là tại sao anh lại đến Marrakech và anh sẽ quyết định như thế nào về tư cách công dân của mình.

Chẳng dễ mà tiếp nhận Mỹ... nếu ta xem xét một cách nghiêm túc,
anh nói.

Thế nghĩa là sao?
Gretchen hỏi.

Anh nghĩ là em hiểu,
anh đáp.
Sau bữa trưa, chúng tôi đưa anh băng qua hết ngõ này đến ngách kia để về khách sạn Bordeaux, và thấy Joe và Cato đang nghe đĩa trong phòng Inger.

Này, trông cậu tuyệt quá!
Yigal reo lên khi thấy khuôn mặt nhẵn nhụi của Joe. Anh xoay người bạn cao lớn một vòng để ngắm nghía rồi nói với Gretchen,
Em nên phải lòng anh chàng này đi.
Trong bầu không khí im lặng ngượng nghịu tiếp theo câu nói, Yigal suy ngay ra được chuyện gì đã xảy ra, vì vậy anh nói,
Chắc hẳn trong lúc tôi vắng mặt đã xảy ra nhiều chuyện lắm.

Mọi người bố trí cho anh ngồi lên một trong hai chiếc giường và mời anh hút một hơi, nhưng anh từ chối. Sau đó họ vặn hỏi về cuộc sống của anh ở Detroit, và anh kể,
Về một số phương diện, tôi cũng thích Học viện Case, nhưng dường như nó quá non nớt sau các trường ở Israel. Giáo trình hoàn toàn đơn giản còn các giáo sư chẳng có vẻ toàn tâm toàn ý với công việc, nhưng điều khiến tôi thực sự khó chịu là những thứ kích động giới trẻ - chuyện quân dịch chẳng hạn - những thứ mà ở Israel chúng tôi đã giải quyết ổn thỏa sáu năm về trước. Cuối cùng thì tôi thấy không thể chịu nổi nữa.


Em hiểu ý anh,
Gretchen nói.
Nhưng sau thời gian ở với chúng em, anh sẽ quay về Mỹ, phải không?


Anh nghĩ vậy. Anh chỉ chán trường học thôi... và trong chừng mực nào đấy thì cả Detroit nữa. Nhưng đất nước đó đúng là kinh hồn.


Anh có nghĩ mình sẽ quay lại trường đại học không?
Britta hỏi.

Anh nghĩ là có. Nhưng không phải Case. Có lẽ anh thích Harvard. Một nơi giúp mình hứng thú.


Thế tức là anh đã quyết định thành người Mỹ?
Gretchen hỏi với vẻ tán đồng.

Anh nghĩ vậy.
Yigal im lặng một lúc rồi nói tiếp,
Đất nước này rộng lớn lắm, cho dù muốn làm gì, mình đều có thể tìm được không gian để thực hiện ý định của mình. Israel thành ra nhỏ bé. Anh cho rằng anh đã quá bận tâm đến những vấn đề nhỏ nhặt của Israel đến nỗi không thể đánh giá đúng những vấn đề to tát hơn của nước Mỹ.


Ông ngoại anh sẽ mừng lắm đấy,
Britta nói.

Giờ chắc ông đang vò đầu bứt tai. Ông tưởng anh quay lại Israel. Ông không bao giờ hiểu được chỉ đơn giản là anh phải nói chuyện với nhóm mình. Là anh sẵn sàng bỏ trường Case để đến Marrakech trao đổi ý kiến với mọi người.


Nhưng ông sẽ thấy nhẹ nhõm cả người biết anh đã từ bỏ Israel rồi,
Gretchen nói.

Nhẹ người vô cùng ấy chứ. Để cho phải phép, tối nay anh sẽ biên thư.

Từ đầu đến giờ Cato vẫn giữ im lặng, nhưng lúc này anh nghiêm nghị nhìn Yigal và phát biểu,
Tôi thì sẽ cân nhắc những gì định viết cho ông già.


Ý cậu là thế nào?


Nếu cậu chọn Israel, có khi lại tốt hơn.


Tại sao lại thế?


Tại vì qua những gì tôi học được từ Moçambique - và cả ở đây nữa - vậy đấy, sẽ chẳng mấy dễ dàng cho người Do Thái ở Mỹ đâu.


Cậu có ý gì?


Người da đen sẽ phải tống cổ người Do Thái ra khỏi đời sống Mỹ. Chắc chắn sẽ có xung đột công khai.


Cậu nói gì thế?
Khuôn mặt nhỏ nhắn của Yigal chợt đanh lại, và anh nghiêng người về phía trước như để trực tiếp đối đầu với Cato.

Tôi đang nói những gì mình nhận thức được. Là người Mỹ da đen sắp loại bỏ đạo Cơ Đốc rồi.


Người Do Thái đã làm điều đó hai nghìn năm trước.


Nhưng người da đen đang cải sang đạo Hồi. Và việc đó sẽ biến họ trở thành bộ phận của một liên minh lớn - người Ả rập ở Ai Cập chống người Do Thái Israel... người da đen ở Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ chống lại người Do Thái Mỹ.


Cậu có mất trí không?
Yigal hỏi.

Cậu thấy phần mở đầu ở Detroit rồi,
Cato nói nhỏ nhẹ.
Chuyện này sẽ xảy ra khắp nước Mỹ.

Yigal xích lại gần hơn, nói,
Người da đen mà nói như vậy với người Do Thái thì đúng là mất trí. Tốt hơn cậu nên về nhà mà nghĩ cho thấu đáo đi, bởi vì nếu không thể liên kết với tôi - và những người Do Thái như tôi - cậu coi như xong, anh bạn Cato. Cậu chết rồi.

Cato không thoái lui, nhưng đồng thời anh không nói quá mạnh đến mức khiến tuyên bố tiếp theo như lời thách thức. Anh chỉ đơn giản bảo,
Người Do Thái phải bị loại bỏ. Vì một lý do rõ ràng. Họ nắm giữ mọi vị trí người da đen có quyền nắm giữ.

Yigal định đáp lại thì chợt nhìn thấy, đứng ở ngưỡng cửa, một bóng người mà anh gần như không nhận ra. Đó là Monica, vừa tỉnh lại sau cơn say heroin, người run lẩy bẩy và gầy guộc đến đau lòng. Anh đứng lên khỏi giường, vội vã chạy đến nắm tay cô.
Monica, chuyện gì thế này? Trông da em vàng quá.


Thiếu mặt trời đấy mà,
cô nói và hôn lên má anh.

Anh đâu có nói em vàng vọt. Anh nói da vàng cơ.


Anh tưởng anh là ai cơ chứ? Bác sĩ Schweitzerd[125] ư?
Cô đẩy anh ra và hỏi xem có ai đang hút dở cần sa không. Rolf đưa mời cô, vậy là cô hít một hơi sâu, đặc tính gây ngủ của cần sa giúp thần kinh cô dịu lại. Sau khi rít sâu hơi thứ năm, cô quay lại phía Yigal hỏi,
Miền đất Big PX[126] ra sao rồi?