Bí quyết thứ sáu: Đế chế các ngón tay

Dịch giả: Phùng Hồng Minh
C.ty Nhã Nam phát hành
Nxb Văn học
182. GẦN MỤC TIÊU THÊM CHÚT NỮA

Khi 103 trèo lên phía trên cặp đùi thì năm Ngón Tay dài đã tiến lại gần, đặt xuống và chặn đường nó trước khi nó kịp tới bẹn. Chuyến thăm viếng kết thúc.
103 rất sợ bị nghiền nát. Nhưng không, các Ngón Tay vẫn ở đó, ung dung như thể chờ gặp con kiến. Rõ ràng lũ kiến Giou-li-kan có lý, các Ngón Tay này không phải kẻ xấu. Nó vẫn còn sống. Nó đứng lên trên chân sau và giơ bức thư lên phía trên.
Laetitia chậm rãi đưa những móng tay dài của mình, với ngón cái và ngón trỏ được quét sơn, lại gần con kiến và dùng hai ngón đó như cái kẹp kẹp lấy tờ giấy gấp nhỏ.
103 ngần ngại rồi mở rộng hàm trên ra và buông cái gánh nặng cao quý.
Đã có biết bao con kiến bỏ mạng vì khoảnh khắc thần kỳ này.
Laetitia Wells đặt tờ giấy vào lòng bàn tay. Nó bằng một phần tư con tem nhưng có thể nhìn thấy rõ những chữ viết trên hai mặt giấy. Chữ viết nhỏ tới nỗi những thứ được viết trở nên gần như khó đọc, nhưng dù vậy vẫn có thể nhận ra được đó là chữ viết của con người.
- Em nghĩ con kiến này mang thư cho chúng ta, Laetitia vừa nói vừa cố gắng đọc mảnh giấy bé xíu.
Jacques Méliès chạy đi tìm chiếc kính lúp có đèn của mình.
- Dùng cái này chắc là sẽ dễ đọc hơn đấy.
Họ đặt con kiến vào một lọ thủy tinh nhỏ, mặc quần áo rồi nghiêng đầu xuống tờ giấy với cái kính lúp trong tay.
- Anh thấy khá rõ, Méliès khẳng định, đưa cho anh một cái bút, anh sẽ ghi lại những từ anh nhìn được rồi mình sẽ cố hình dung ra những từ còn thiếu.
183. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

MỐI: Tôi từng có lần gặp những nhà bác học chuyên nghiên cứu về mối. Họ nói với tôi rằng lũ kiến của tôi thú vị thật đấy nhưng chúng còn chưa làm được một nửa những gì lũ mối của họ đã làm.

Đúng vậy.
Mối là loài côn trùng mang tính xã hội duy nhất, chắc chắn là những con vật duy nhất tạo ra được một "xã hội hoàn hảo". Loài mối được tổ chức theo nền quân chủ tuyệt đối, nơi cá thể nào cũng hạnh phúc vì được phục vụ mối hậu của mình, nơi tất cả các cá thể đều hiểu nhau, giúp đỡ lẫn nhau, nơi không một cá thể nào nuôi lấy một chút tham vọng hay những mối bận tâm ích kỷ.
Chắc chắn là từ "đoàn kết" phát huy mạnh mẽ nhất ý nghĩa của nó trong xã hội loài mối. Có lẽ bởi mối là động vật đầu tiên dựng xây thành phố, chuyện vốn xảy ra cách nay đã hơn hai trăm triệu năm rồi.
Thế nhưng, ngay trong sự thành công của mình, loài mối cũng phải chịu hình phạt nhất định. Bởi theo định nghĩa, những gì hoàn hảo sẽ không thể cải thiện được nữa. Thành phố mối không hề phải trải qua bất cứ quá trình xét lại nào, bất cứ cuộc cách mạng nào hay bất cứ bất đồng nội bộ nào. Đó là một tổ chức lành mạnh hoạt động tốt đến mức nó chỉ có mỗi việc là tận hưởng hạnh phúc của mình giữa những hành lang được xây công phu bằng thứ xi măng cực kỳ vững chãi.
Ngược lại, loài kiến lại sống trong một hệ thống xã hội vô chính phủ hơn rất nhiều. Chúng tiến bộ bằng cách phạm hết sai lầm này đến sai lầm khác trong mọi việc chúng làm. Chúng không bao giờ hài lòng với những gì mình có, chúng nếm náp mọi thứ ngay cả khi những thứ ấy có thể làm hại đời chúng.
Tổ kiến không phải là một hệ thống ổn định mà là một xã hội thường xuyên dò dẫm tìm tòi, thử nghiệm mọi giải pháp, thậm chí là những giải pháp điên rồ nhất, để đôi khi phải trả giá bằng chính sự suy sụp của mình. Với tôi, đây là lý do tại sao tôi lại quan tâm đến kiến nhiều hơn là đến mối.
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
184. GIẢI MÃ

Sau nhiều phút giải mã, cuối cùng Méliès cũng có được một bức thư dễ hiểu.
"Cứu với. Chúng tôi có mười bảy người bị kẹt trong một tổ kiến. Con kiến mang cho bạn lá thư này phục vụ cho chúng tôi. Nó sẽ chỉ cho bạn đường đến cứu chúng tôi. Có một phiến đá hoa cương lớn ở phía trên chúng tôi, hãy đến đó với búa đục và cuốc xẻng. Hãy hành động thật nhanh. Jonathan Wells."
Laetitia nhảy dựng lên:
- Jonathan! Jonathan Wells! Chính anh họ Jonathan của em đang kêu cứu!
- Em biết anh ta à?
- Em chưa bao giờ gặp anh ấy nhưng dù sao đó cũng vẫn là anh họ em. Em cứ ngỡ anh ấy chết rồi, biến mất trong căn hầm trên phố Sybarites... Anh có nhớ vụ căn hầm của bố em không? Anh ấy là một trong các nạn nhân!
- Dường như anh ta vẫn còn sống, nhưng bị cầm tù cùng một nhóm người dưới một tổ kiến!
Méliès xem xét tờ giấy nhỏ. Bức thông điệp ấy giống như một cái chai vứt xuống biển. Nó được soạn bởi một bàn tay run run. Con kiến này đã mất bao lâu để vận chuyển bức thư nhỉ? Theo như anh biết, lũ côn trùng này di chuyển rất chậm.
Một câu hỏi khác khiến anh băn khoăn. Rõ ràng lá thư được viết trên một tờ giấy gấp có khổ bình thường, được giảm đi nhiều lần nhờ một máy photocopy. Vậy chẳng lẽ dưới đó họ được trang bị đầy đủ đến mức có cả máy photocopy và điện sao?
- Em có tin là thật không?
- Em không hình dung ra kịch bản nào khả dĩ hơn có thể lý giải được chuyện một con kiến khệ nệ mang theo một lá thư!
- Kể cả vậy, nhưng đẩy con vật này đến đúng nhà em thì quả là tình cờ quá. Rừng Fontainebleau rất rộng lớn, thành phố Fontainebleau còn rộng lớn hơn gấp nghìn lần so với thế giới loài kiến thế mà con kiến đưa tin này lại tìm ra đúng nhà em, căn hộ nằm trên một tầng bốn nào đó... Em không thấy hơi quá đáng à?
- Không, đôi khi có một số điều vẫn xảy ra với tỷ lệ may mắn là một trên một triệu, vậy mà chúng vẫn xảy ra.
- Nhưng em có thể tưởng tượng được cảnh có những người bị kẹt dưới một tổ kiến, những người mà cuộc sống phụ thuộc vào lòng tốt của loài kiến không? Thật khó tin, một tổ kiến thì chỉ cần đá gót một cái là nó lật nhào!
- Họ nhắc đến một phiến đá hoa cương phong tỏa họ.
- Nhưng làm sao ta có thể sống chen chúc dưới một tổ kiến được cơ chứ? Chắc đó là một kẻ điên và đây là một trò đùa cợt!
- Không. Đây là một bí ẩn, đây là câu đố về cái hang bí ẩn của bố em, cái hang đã nuốt gọn tất cả những ai dám liều đi xuống. Vấn đề lúc này là phải cứu những người bị kẹt. Chúng ta không nên chần chừ nữa và em thấy chỉ có một thứ giúp được chúng ta mà thôi.
- Là gì?
Cô chỉ vào cái lọ thủy tinh nơi 103 đang giãy giụa.
- Là nó. Bức thư nói rằng nó có thể dẫn chúng ta đến chỗ anh họ em và các bạn đồng hành của anh ấy.
Họ phóng thích con kiến khỏi nhà tù thủy tinh. Họ không có chất phóng xạ trong tay để đánh dấu nó. Nên Laetitia Wells phải quệt một giọt nhỏ sơn móng tay màu đỏ của mình lên trán con côn trùng để chắc chắn nhận ra được nó giữa những con kiến khác.
- Đi nào anh bạn bé nhỏ, hãy chỉ đường cho chúng tôi!
Nhưng không như mong đợi, con kiến không cử động nữa.
- Em có nghĩ là nó chết rồi không?
- Không, râu nó vẫn động đậy mà.
- Thế tại sao nó không bước đi?
Jacques Méliès dùng Ngón Tay đẩy nó.
Không thấy phản ứng gì. Chỉ có những cử động râu càng lúc càng căng thẳng.
- Có vẻ nó không muốn dẫn chúng ta đến đó, Laetitia Wells nhận xét. Em thấy chỉ còn cách duy nhất là... nói chuyện với nó.
- Đúng vậy. Đây cũng là cơ hội tuyệt vời để xem cỗ máy "Đá Hoa thị" của Arthur Ramirez tốt bụng hoạt động thế nào.
185. MẢNH ĐÂT CẦN GÂY DỰNG

Con 24 không biết bắt đầu mọi chuyện thế nào. Tạo ra một cộng đồng liên loài viễn tưởng, quả là đẹp thật. Thực hiện điều đó với sự giúp đỡ của một loài cây và sự bảo vệ của sông nước thì còn đẹp hơn nữa. Nhưng làm sao để tất cả các loài thông hiểu và hòa hợp với nhau?
Lũ kiến hữu thần chỉ chăm chăm dành thời gian cho việc tái tạo tượng của chúng thành những hình nguyên khối và đòi được sở hữu một góc đất để chôn cất những đồng loại qua đời của mình.
Lũ mối tìm được một mẩu gỗ khô lớn và ở lỳ luôn trong đó. Lũ ong xây một cái tổ nhỏ trên cành cây keo. Về phần mình, lũ kiến sửa sang một căn phòng thành vườn trồng nấm.
Mọi thứ hoạt động bình thường; tại sao con 24 lại phải nhọc công mong mỏi lập lại trật tự mọi thứ chứ? Ai làm việc người nấy thích trong góc riêng của họ, miễn là việc ấy chẳng ảnh hưởng phiền hà đến ai.
Buổi tối, các thành viên trong cộng đồng nhóm họp ở một phòng trên cây keo và kể cho nhau nghe những câu chuyện về thế giới của mình.
Khoảnh khắc nhàm chán này, khoảnh khắc mà tại đó lũ côn trùng thuộc đủ loài khác nhau giương râu lên để lắng nghe những câu chuyện tỏa mùi của đám ong chiến binh hay đám mối kiến trúc sư, chính là sợi dây kết nối đầu tiên của cộng đồng.
Cộng đồng Cornigera gắn bó với nhau thông qua một loạt những truyền thuyết và truyện kể. Những câu chuyện tỏa mùi. Chỉ đơn giản vậy thôi.
Tôn giáo của lũ kiến hữu thần chỉ là một trong số nhiều câu chuyện khác. Và không loài nào cho phép mình đánh giá thế là đúng hay sai, tiêu chí quan trọng nhất là tôn giáo ấy khiến chúng được mơ ước. Khái niệm chúa trời khiến chúng được mơ ước...
Con 24 đề nghị tập hợp lại tất cả những truyền thuyết hay nhất về loài kiến, loài ong, loài mối hoặc loài bọ hung rồi để vào những cái thùng ủ giống những cái thùng trong Thư viện hóa học.
Màn đêm xanh thẫm lọt qua khe cây keo, sáng bừng dưới ánh trăng tròn dát bạc.
Tối nay, trời khá nóng, lũ côn trùng quyết định kể cho nhau nghe những câu chuyện về bãi biển.
Một con phát ra pheromon:
... mối vua đang quay được hai vòng quanh phòng của mối hậu thì đột nhiên các nhóm đào cây thông báo có một con bọ đồng hồ tử thần làm rối loạn các xung năng yêu của mối hậu...
Một con khác:
... chính lúc đó một con ong vò vẽ màu đen xuất hiện. Nó lao vào tôi, ngòi nó chĩa về phía trước. Tôi chỉ kịp...
Tất cả đều rùng mình sợ hãi như con ong Askoleïn.
Xung quanh, hương hoa thủy tiên bấc và tiếng nước ì oạp vỗ bờ khiến chúng cảm thấy thật thanh thản.
186. LỜI PHÁN XÉT CUỐI CÙNG

Arthur Ramirez nồng nhiệt tiếp đón họ, ông đã khỏe hơn nhiều. Ông cảm ơn họ vì đã không tố cáo ông với cảnh sát. Bà Ramirez không ở đó, bà đang đi nhận tiền từ chương trình "Bẫy suy tưởng".
Cô phóng viên và anh cảnh sát giải thích với ông rằng vừa có một sự kiện mới xảy ra: thật khó mà tin được, một con kiến đã tới và mang cho họ một bức thông điệp viết tay.
Họ cho ông xem lá thư và ngay lập tức Arthur Ramirez hiểu ra vấn đề. Ông dứt dứt chòm râu bạc trắng rồi chấp nhận khởi động cỗ máy "Đá Hoa thị".
Ông dẫn họ lên kho, bật nhiều máy tính cùng lúc, chiếu sáng các lọ nước hoa sản xuất pheromon và lắc lắc những cái ống trong suốt để chất trong đó không bị lắng thành cặn.
Hết sức thận trọng, Laetitia đưa 103 ra khỏi cái lọ, Arthur đặt nó dưới một quả chuông thủy tinh.
Từ quả chuông này có hai cái ống thò ra: một ống hút pheromon tỏa mùi từ con kiến, ống còn lại truyền cho nó các pheromon nhân tạo dịch các bức thông điệp của con người.
Ramirez ngồi trước bàn điều khiển, điều chỉnh nhiều bánh xe, kiểm tra các thiết bị chiếu sáng và quay các thế điện kế. Mọi thứ đều đã sẵn sàng. Chỉ còn việc khởi động chương trình biến ngôn từ con người thành mùi hương loài kiến nữa thôi. Cuốn từ điển Pháp-kiến này hiểu được một trăm nghìn từ và một trăm nghìn sắc thái pheromon.
Viên kỹ sư đứng trước micro và thận trọng nói:
Phát: Xin chào.
Ông ấn vào một cái nút và màn hình video biến từ đó thành công thức hóa học, công thức này ngay lập tức được truyền đến các lọ nước hoa được làm rỗng dần theo liều lượng chính xác của cuốn từ điển tin học. Mỗi từ lại có một mùi đặc trưng.
Đám mây nhỏ chứa bức thông điệp được đẩy vào hệ thống đường ống nhờ một cái bơm khí và chảy vào cái chuông.
Con kiến động đậy râu.
Xin chào.
Bức thông điệp đã được nhận.
Một chiếc quạt gió lau mọi vết bám trên cái chuông để câu trả lời có thể được tiếp nhận một cách rõ ràng.
Các cần cảm giác rung rung.
Đám mây câu trả lời bay ngược lên cái ống trong suốt, đi đến tận chỗ phổ kế khối lượng và máy sắc ký đóng vai trò phân rã từng phân tử một để đạt được kết quả là mỗi giọt chất lỏng tương ứng với một từ.
Một câu nói dần dần xuất hiện trên màn hình máy vi tính.
Cùng lúc ấy là một máy tổng hợp giọng nói đọc câu đó lên.
Tất cả mọi người đều nghe thấy câu trả lời của con kiến.
Nhận: Các bạn là ai? Tôi không hiểu pheromon của các bạn lắm.
Laetitia và Méliès ngất ngây thán phục. Thực sự là cỗ máy của Edmond Wells đang hoạt động!
Phát: Cô đang ở bên trong một cỗ máy có thể được sử dụng để giao tiếp giữa người và kiến. Nhờ cỗ máy này, chúng tôi có thể trò chuyện với cô và hiểu cô mỗi khi cô phát một pheromon.
Nhận: Người ư? Người là gì? Một loài Ngón Tay à?
Rõ là kỳ lạ, con kiến chẳng bị ấn tượng gì trước cỗ máy của họ. Nó trả lời không chút kiểu cách, thậm chí còn có vẻ biết những người mà nó gọi là "Ngón Tay" này. Vậy là có thể thiết lập cuộc đối thoại được rồi. Arthur Rimbaud siết chặt micro.
Phát: Phải, chúng tôi là phần nối dài của các Ngón Tay.
Câu trả lời vang lên trên chiếc loa đặt phía trên máy vi tính.
Nhận: Ở chỗ chúng tôi các bạn được gọi là Ngón Tay. Tôi thích gọi các bạn là Ngón Tay hơn.
Phát: Tùy cô.
Nhận: Các bạn là ai? Tôi nghĩ chắc các bạn không phải Tiến sĩ Livingstone...
Cả ba người đều hết sức sửng sốt. Làm sao một con kiến lại có thể từng nghe nhắc đến Tiến sĩ Livingstone và câu nói trứ danh: "Tôi nghĩ chắc các bạn không phải Tiến sĩ Livingstone" được nhỉ? Thoạt tiên họ nghĩ đó là do lỗi điều chỉnh của máy phiên dịch hoặc một sự cố rối loạn máy từ điển Pháp-kiến. Không ai trong số họ có ý bật cười hay tưởng tượng ra mình đang được diện kiến một con kiến hài hước. Mà tất cả họ cùng tự hỏi vị Tiến sĩ Livingstone ấy là ai mà lại biết loài kiến.
Phát: Không, chúng tôi không phải "Tiến sĩ Livingstone". Chúng tôi là ba con người. Ba Ngón Tay. Tên chúng tôi là Arthur, Laetitia và Jacques.
Nhận: Các bạn học cách nói tiếng Trái đất như thế nào?
Laetitia thì thào:
- Ý nó là: làm sao chúng ta lại nói được ngôn ngữ tỏa mùi của loài kiến. Rõ ràng chúng cứ tưởng chúng là những cư dân Trái đất điển hình đích thực...
Phát: Đó là điều bí mật mà chúng tôi tình cờ có được. Còn cô, cô là ai?
Nhận: 103 683, nhưng đồng đội thích gọi tôi một cách ngắn gọn là 103 hơn. Tôi là kiến vô tính thuộc đẳng cấp lính trinh sát. Tôi đến từ Bel-o-kan, đô thị lớn nhất thế giới.
Phát: Làm sao cô lại mang được bức thông điệp này đến cho chúng tôi?
Nhận: Các Ngón Tay sống dưới thành phố của chúng tôi nhờ chuyển kiện hàng này đến cho các bạn. Họ gọi đây là "nhiệm vụ Sao Thủy". Vì tôi là con kiến duy nhất từng tiếp cận các Ngón Tay nên các chị em tôi nghĩ rằng tôi cũng là con kiến duy nhất có thể hoàn thành nhiệm vụ.
103 tránh nhắc đến chuyện nó cũng là con kiến dẫn đầu đoàn quân thập tự chinh chống lại tất cả các Ngón Tay trên Trái đất.
Cả ba người, ai cũng có những câu hỏi riêng muốn đặt cho con kiến nói nhiều, nhưng Arthur Ramirez vẫn tiếp tục nắm quyền kiểm soát cuộc trò chuyện.
Phát: Trong lá thư cô đưa cho chúng tôi có viết là có những người, xin lỗi, những Ngón Tay, bị kẹt dưới đô thị của cô và cô là kiến duy nhất có thể dẫn chúng tôi đến chỗ họ để cứu họ.
Nhận: Chính xác.
Phát: Thế thì hãy chỉ đường cho chúng tôi, chúng tôi sẽ đi theo cô.
Nhận: Không.
Phát: Không là thế nào?
Nhận: Trước tiên tôi phải biết rõ các bạn đã. Nếu không làm sao mà biết được liệu tôi có thể tin tưởng ở các bạn không?
Ba con người ngạc nhiên tới mức không biết phải trả lời thế nào.
Dĩ nhiên, họ rất mến, thậm chí là yêu quý con kiến, nhưng dù sao nghe một trong số những con vật ấy thẳng thắn nói "không" như vậy cảm giác cũng thật khác lạ. Cái cục màu đen bé xíu đứng dưới cái chuông kia đang giữ mạng sống của mười bảy con người giữa mấy cái cẳng chân nó. Họ có thể nghiền nát nó chỉ bằng một cú di tay nhẹ nhàng, thế mà nó dám từ chối giúp họ với cái cớ là chưa biết gì về họ!
Phát: Tại sao cô lại muốn biết chúng tôi rõ?
Nhận: Các bạn to lớn và khỏe mạnh, nhưng tôi lại không biết các bạn có ý tốt hay không. Liệu các bạn có phải quỷ sứ như kiến chúa Chli-pou-ni của chúng tôi vẫn tưởng không? Hay các bạn là các chúa trời toàn năng như con số 23 vẫn nghĩ? Các bạn có nguy hiểm không? Các bạn có thông minh không? Các bạn có man dại không? Các bạn có đông không? Công nghệ của các bạn đã phát triển tới đâu? Các bạn có biết sử dụng các công cụ không? Tôi phải biết rõ các bạn trước khi quyết định xem cứu một vài người trong số các bạn có đáng công đáng sức bỏ ra không.
Phát: Cô có muốn một trong ba chúng tôi kể lại đời mình cho cô nghe không?
Nhận: Tôi không muốn biết ba người các bạn mà cả giống loài các bạn.
Laetitia và Méliès nhìn nhau chòng chọc. Bắt đầu từ đâu bây giờ? Chẳng lẽ buộc phải kể cho con kiến nghe về các nền văn minh Trung cổ, thời kỳ phong kiến, thời kỳ Phục hưng và các Thế chiến ư? Arthur có vẻ rất thích thú với cuộc tranh luận này.
Phát: Nào, hãy đặt câu hỏi cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ trả lời và giải thích cho cô thế giới của chúng tôi.
Nhận: Thế thì quá dễ dàng. Các bạn phải giới thiệu thế giới của các bạn theo cách dễ hiểu nhất, không phải chỉ để cứu sống các Ngón Tay bị cầm tù dưới đô thị của chúng tôi. Nên hãy tìm cách nào để tôi biết được thông tin một cách khách quan ấy.
Con kiến 103 này mới cứng đầu làm sao! Ngay cả Arthur cũng không biết phải nói gì để thuyết phục nó tin họ nữa. Về phần mình, Méliès nổi cáu. Anh giận dữ quay sang Laetitia tuyên bố:
- Được rồi. Chúng ta sẽ cứu anh họ em và các bạn đồng hành của anh ta mà không thèm nhờ đến sự giúp đỡ của con kiến ngạo mạn này. Arthur, ông có bản đồ rừng Fontainebleau không?
Có, ông có một tấm, nhưng rừng Fontainebleau trải dài trên diện tích mười bảy nghìn hecta và ở đó chẳng thiếu gì tổ kiến. Tìm ở đâu bây giờ? Từ phía Barbizon, dưới những phiến đá Apremont, gần ao Franchard hay trên bãi cát vùng cao Solle?
Họ có thể mất tới vài năm để lục lọi. Và họ sẽ chẳng bao giờ tìm được ra Bel-o-kan theo cách của mình.
- Dù sao cũng không thể để một con kiến hạ nhục chúng ta! Méliès tức giận.
Arthur Ramirez biện hộ thay cho vị khách của họ.
- Tất cả những gì nó muốn chỉ là trước khi dẫn chúng ta đến tổ nó thì hiểu chúng ta hơn thôi mà. Nó có lý đấy. Ở vị trí nó tôi cũng hành xử tương tự.
- Nhưng làm thế nào để mang lại cho nó cách nhìn "khách quan" về thế giới chúng ta cơ chứ?
Họ suy ngẫm. Lại một câu đố nữa! Cuối cùng Jacques Méliès thốt lên:
- Tôi có ý này!
- Ý của anh là gì? Laetitia hỏi, mấy ý tưởng hăng hái của anh đội trưởng luôn khiến cô nghi ngờ.
- Truyền hình. Tr-u-y-ề-n-h-ì-n-h! Đúng vậy, với truyền hình, chúng ta có thể kết nối được với toàn thể nhân loại, chúng ta có thể bắt mạch được toàn thể nhân loại. Truyền hình chỉ cho chúng ta thấy mọi mặt của nền văn minh chúng ta. Khi xem truyền hình, 103 sẽ đánh giá được chúng ta là ai và giá trị của chúng ta ra sao bằng cả tâm hồn và ý thức của nó.
187. PHEROMON

TRUYỀN THUYẾT MYRMÉCÉEN:
Được phép giải mã
Pheromon ký ức số 123
Chủ đề: Truyền thuyết
Kiến tiết dãi: Kiến chúa Chli-pou-ni
Đây là truyền thuyết về hai cái cây. Hai tổ kiến thuộc loài thù địch nhau sống trên hai cái cây khác nhau. Hai cái cây ấy lại ở cạnh nhau. Thế mà một ngày kia, một cành ở cây này bắt đầu mọc dần lên lan sang cả cây kia, mỗi ngày, cái cành lại tiến sát gần hơn một chút. Hai loài kiến biết rằng ngay khi cái cành vượt quá ngưỡng không gian ngăn cách hai cái cây, chiến tranh sẽ bùng nổ. Nhưng không loài nào tấn công trước. Chiến tranh chỉ bắt đầu vào ngày cái cành chạm lướt cây bên cạnh. Hai loài giao đấu không chút thương tiếc. Câu chuyện này cho thấy luôn tồn tại một khoảnh khắc chính xác để tiến hành mọi việc. Trước là quá sớm, mà sau lại quá muộn. Theo bản năng, mỗi loài sẽ tự biết đâu là thời điểm thích hợp.
188. TRỌNG LƯỢNG NGÔN TỪ, CÚ SỐC HÌNH ẢNH

Họ đặt 103 trước một cái ti vi màu nhỏ màn hình tinh thể lỏng. Màn hình quá to so với con kiến, họ phải đặt một chiếc kính lúp thu nhỏ hình ảnh xuống một trăm lần. Như vậy con kiến mới xem được tốt hơn.
Về phần âm thanh, Arthur Ramirez đã nối dàn loa ti vi với micro của cỗ máy "Đá Hoa thị". Thế là con kiến trinh sát Bel-o-kan có thể vừa xem được hình ảnh vừa nhận biết được âm thanh-tỏa mùi từ chiếc ti vi của các Ngón Tay.
Dĩ nhiên nó không thẩm thấu được âm nhạc hay tiếng ồn nhưng bằng cách này, nó sẽ hiểu được ý chính của các lời bình luận và các đoạn hội thoại.
103 tiết ra một giọt nước bọt để ghi lại các quan sát của mình về phong tục của các Ngón Tay. Rồi nó đưa ra những kết luận xứng đáng.
Arthur Ramirez bật ti vi. Ông bấm một phím bất kỳ trên điều khiển từ xa.
Kênh 341: "Với Krak Krak, bạn có thể dễ dàng xua đuổi được..."
Jacques Méliès nhảy dựng lên và đổi kênh ngay lập tức. Sáng kiến tuyệt vời của anh cũng không tránh được nguy cơ!
Nhận: Cái gì thế?
103 hỏi.
Ba con người lo lắng. Họ vội vàng trấn an nó.
Phát: Chỉ là một đoạn quảng cáo thức ăn thôi. Không có gì hấp dẫn cả.
Nhận: Không, thứ ánh sáng phẳng dẹt kia là cái gì cơ?
Phát: Là cái ti vi, phương tiện giao tiếp phổ biến nhất của chúng tôi.
Nhận: Không phải lửa phẳng và lạnh đấy chứ?
Phát: Cô biết lửa à?
Nhận: Dĩ nhiên, nhưng không phải thứ lửa này. Các bạn giải thích đi!
Arthur Ramirez thấy khó mà giải thích được cho một con kiến nguyên tắc hoạt động của cái ti vi. Ông bèn thử so sánh:
Phát: Đây không phải là lửa. Thứ này tỏa sáng và rất rõ ràng nhưng đó là bởi nó là một cái cửa sổ, qua đó hiển thị tất cả những gì xảy ra trong nền văn minh của chúng tôi.
Nhận: Làm thế nào mà những hình ảnh kia đến được tận đây?
Phát: Chúng bay trong không khí.
103 không hiểu công nghệ này của các Ngón Tay nhưng nó biết mình sẽ được thấy thế giới của họ theo kiểu cùng lúc nó được ở nhiều nơi trong đô thị họ sống.
Kênh 1432. Thời sự. Tiếng súng máy lẹt đẹt. Tiếng ngoài hình: "Người Syrie đã sản xuất ra một loại khí có khả năng giết..."
Arthur vội vàng đổi kênh.
Kênh 1445. Hoa hậu Hoàn vũ. Những cô gái yểu điệu diễu qua.
Nhận: Những con côn trùng lê bước trên hai chân sau kia là gì vậy?
Phát: Đó không phải côn trùng. Những động vật ấy là con người, là các Ngón Tay như các bạn vẫn gọi. Và kia là các con cái của chúng tôi.
Nhận: Ồ thế đấy, một Ngón Tay nhìn tổng thể, cũng bằng với các bạn à?
Con kiến gí sát mắt phải vào cái kính lúp và chiêm ngưỡng hồi lâu những dáng hình cử động trên màn ảnh nhỏ.
Nhận: Như vậy các bạn có hai mắt và một miệng, nhưng chúng lại được đặt ngay trên đỉnh cơ thể các bạn.
Phát: Cô không tin à?
Nhận: Tôi cứ nghĩ các bạn chỉ là một khối màu hồng. Các bạn không có râu. Vậy làm thế nào mà các bạn nói chuyện được với tôi?
Phát: Chúng tôi sử dụng một phương tiện giao tiếp thính giác không dùng đến râu.
Nhận: Và các bạn còn thiếu hai chân nữa chứ. Các bạn chỉ có mỗi bốn chân thôi! Làm sao các bạn lại đi được?
Phát: Chúng tôi chỉ cần hai chân sau là đi được rồi, nhưng chúng tôi cũng phải trải qua một quãng thời gian để có thể làm điều này mà không bị ngã. Còn hai chân trước, chúng tôi sử dụng để mang đồ vật chẳng hạn. Không giống như ở loài các bạn, tất cả các chân đều được dùng để bước đi.
Nhận: Những kẻ có lông dài trên đầu kia, họ bị ốm à?
Phát: Một số con cái để lông mọc dài để dễ quyến rũ con đực hơn.
Nhận: Sao con cái của các bạn lại không có cánh?
Phát: Không Ngón Tay nào có cánh cả.
Nhận: Kể cả con hữu tính à?
Phát: Kể cả con hữu tính.
103 chăm chú theo dõi màn hình. Nó thấy những Ngón Tay cái thực sự rất xấu.
Nhận: Các bạn thay màu vỏ giống tắc kè hoa à?
Phát: Chúng tôi không có vỏ. Da chúng tôi màu hồng và trần trụi, chúng tôi bảo vệ da bằng quần áo đủ màu sắc và họa tiết.
Nhận: Quần áo á? Có phải đó là một loại hóa trang để những kẻ săn các bạn không nhận ra không?
Phát: Không hẳn là thế, đúng hơn là cách để chống lạnh và chứng tỏ bản thân. Đó là những sợi thực vật đan vào nhau.
Nhận: Ồ, chúng được dùng trong những cuộc gặp gỡ yêu đương giống ở loài bướm chứ gì?
Phát: Có thể nói thế cũng được. Chắc chắn là có những lúc,"con cái" của chúng tôi hấp dẫn con đực hơn vì ăn mặc theo một cách nào đó.
103 hỏi nhiều nhưng tiếp thu cũng rất nhanh. Có nhiều câu rất khó trả lời cho thỏa đáng. Chẳng hạn như: "Tại sao mắt của các Ngón Tay lại cử động?" hay "Tại sao các cá thể cùng thuộc một đẳng cấp lại không có kích cỡ như nhau?" Ba con người cố gắng trả lời tốt nhất có thể, bằng cách sử dụng thứ từ vựng tối giản và rõ nghĩa. Họ gần như buộc phải tái tạo ngôn ngữ tiếng Pháp vì từ ngữ trong thứ tiếng này đôi khi đa nghĩa và tinh tế đến mức lần nào họ cũng phải định nghĩa lại để giúp con kiến hiểu.
Rốt cuộc, 103 cũng chán ngấy đám con người cái diễu qua diễu lại. Nó muốn thấy thứ khác. Méliès đổi kênh. Khi hình ảnh khiến nó chú ý, con kiến bèn phát ra tín hiệu "dừng lại".
Nhận: Dừng lại. Đó là gì vậy?
Phát: Là một phóng sự về giao thông trong các thành phố lớn.
Tiếng ngoài hình: "Tắc nghẽn giao thông là một trong số những vấn đề đáng ngại nhất của các thành phố lớn hiện nay. Nghiên cứu của các trung tâm chuyên môn cho thấy càng nhiều đường sá quốc lộ được xây dựng, người dân càng mua nhiều ô tô và tắc nghẽn giao thông càng gia tăng."
Trên màn hình ti vi, hàng dãy dài ô tô đứng bất động giữa làn khói bụi xám xịt. Cảnh quay lùi về phía sau: rải khắp nhiều cây số là những chiếc caravan, những chiếc xe tải, ô tô và xe buýt dính bết vào mặt đường.
Nhận: Ồ, tắc nghẽn giao thông tại các thành phố lớn là vấn nạn có thể thấy ở mọi nơi! Thứ khác đi.
Chuỗi hình ảnh liên tiếp.
Nhận: Dừng lại. Đó là cái gì?
Phát: Một bộ phim tài liệu về nạn đói trên thế giới.
Những cơ thể trơ xương, những đứa trẻ mắt đầy ruồi bâu, những em bé sơ sinh quắt queo bám lấy bộ ngực mềm nhão và kiệt sữa của các bà mẹ mặt mày nhớn nhác, những con người không tuổi ánh mắt đăm đăm...
Tiếng ngoài hình cất lên đầy thờ ơ: "Hạn hán tiếp tục tàn phá Ethiopia. Nạn đói đã hoành hành được năm tháng và hiện lại thêm sự xâm hại của châu chấu nữa. Trước mắt, các bác sĩ thuộc tổ chức cứu trợ quốc tế chỉ biết sử dụng những phương tiện thô sơ nhất để cứu chữa cho người dân địa phương."
Nhận: Bác sĩ là gì?
Phát: Là các Ngón Tay giúp đỡ những Ngón Tay khác khi những Ngón Tay này bị ốm hay có nhu cầu, dù họ ở đâu và có cùng màu da hay không. Không phải Ngón Tay nào cũng có màu hồng, trên thế giới có cả những Ngón Tay màu đen và những Ngón Tay màu vàng.
Nhận: Ở loài chúng tôi cũng vậy, màu sắc cũng có thể khác nhau. Và đôi khi thế là đủ để gây ra thù ghét.
Phát: Loài chúng tôi cũng có hiện tượng tương tự.
Kênh 1227, 1226, 1225. Dừng lại.
Nhận: Đó là gì vậy?
Méliès nhận ra ngay hình ảnh:
- Chúng ta vừa bật phải kênh mã hóa. Đây là một bộ phim... sex.
Thật không may. Ramirez đã cố giải thích hết sức mình. Nhưng 103 vẫn đòi biết sự thật.
Nhận: Đó là gì vậy?
Phát: Đó là những phim cho biết cách các Ngón Tay sinh sản...
Con kiến xem những hình ảnh trên phim một cách chăm chú.
Bình luận của 103.
Nhận: Các bạn làm chuyện đó bằng đầu à?
Phát: Ờ, không, không thực sự như vậy, Laetitia nói, cô khá là bối rối.
Trên màn hình, cặp tình nhân thay đổi tư thế và quấn chặt vào nhau.
Bình luận của 103.
Nhận: Thực tế thì các bạn làm tình như lũ ốc sên vậy: cứ vặn đi xoắn lại vào nhau trên nền đất. Hẳn làm thế chẳng dễ chịu gì cho lắm. Vì cứ phải cọ xát khắp nơi.
Laetitia khó chịu chuyển kênh.
Kênh 1224. Những chấm nhỏ màu đen lúc nhúc.
Nhận: Dừng lại. Đó là gì vậy?
Thật không may. Đó là một bộ phim tài liệu về côn trùng!
Phát: Một... một phóng sự về "kiến".
Nhận: Kiến là gì?
Họ do dự khi phải bình luận những hình ảnh không oai hùng cho lắm về loài kiến đang bị biến thành một nhúm lúc nhúc trên màn hình.
Nhận: Kiến là gì?
Phát: Ờ, quá phức tạp để có thể giải thích được.
Ramirez lưỡng lự một lúc rồi thú nhận:
Phát: Kiến chính là... các bạn.
Nhận: Chúng tôi á?
103 giương cổ ra. Ngay cả khi nhìn cận cảnh, nó cũng không nhận ra nổi các chị em mình, hình ảnh nó thấy có hình cầu còn hình ảnh con người thấy là hình phẳng.
Nó lờ mờ nhận ra cảnh một trận bay giao phối. Những con kiến công chúa và kiến đực bay lên.
103 lắng nghe người dẫn chương trình và học được rất nhiều về loài mình. Nó không biết rằng trên Trái đất loài kiến rất đông đúc. Nó cũng không biết rằng các loài kiến ở Australia mang tên "kiến lửa" được trang bị một thứ axit formic có nồng độ đậm đặc đặc tới nỗi bào mòn được cả gỗ.
103 ghi chép rồi lại ghi chép. Nó không thể rời mắt khỏi cái cửa sổ kia, nơi không biết bao nhiêu thông tin lý thú đang diễu qua nhanh chóng.
Những giờ tiếp đó được dành cả cho liệu pháp truyền hình liều cao này.
Ngày thứ ba, 103 được xem một buổi biểu diễn của các danh hài. Rất nhiều danh hài giành nhau micro và kể những câu chuyện khiến cả một căn phòng phá lên cười ha hả.
Một người đàn ông béo trục béo tròn và nom rất vui vẻ đứng ra hô hào cử tọa: "Các vị có biết đâu là sự khác biệt giữa một phụ nữ và một chính trị gia không? Không à? Thế thì đây. Khi một người phụ nữ nói không, điều đó có nghĩa là có lẽ; khi một người phụ nữ nói có lẽ, thì điều đó có nghĩa là có, và khi người phụ nữ nói có, thì cô ta bị coi là kẻ đĩ điếm. Còn khi chính trị gia nói có, thì điều đó có nghĩa là có lẽ; khi chính trị gia nói có lẽ, thì điều đó có nghĩa là không và khi chính trị gia nói không thì ông ta bị coi là tên vô lại!"
Cả phòng cười rộ lên.
Con kiến cọ cọ râu.
Nhận: Tôi chẳng hiểu gì cả...
Phát: Chỉ để chọc cười thôi mà, Arthur Ramirez giải thích.
Nhận: Cười là gì?
Laetitia cố gắng giải thích tính hài hước ở các Ngón Tay. Cô ra sức kể cho nó nghe câu chuyện về một kẻ điên sơn lại trần nhà nhưng vô ích. Và còn kể thêm nhiều chuyện cười khác. Nhưng không có điểm tương đồng văn hóa thì tất cả chỉ là công cốc.
Phát: Trong thế giới của các bạn không có gì khiến các bạn cười à? Jacques Méliès hỏi.
Nhận: Trước hết tôi phải biết cười là gì đã, tôi thực sự không hiểu ý nghĩa của nó là gì.
Họ cố gắng nghĩ ra một câu đùa kiểu kiến: "Đây là chuyện về một chú kiến sơn lại trần nhà mình...", nhưng kết quả không khả quan cho lắm. Chắc là phải biết rõ điều gì đóng vai trò quan trọng điều gì không trong mắt một cư dân tổ kiến.
Giờ thì 103 vẫn chịu không hiểu nổi, nó chỉ ghi vào pheromon động vật học của nó là: "Các Ngón Tay có nhu cầu kể những câu chuyện kỳ quặc gây ra các hiện tượng tâm lý. Họ thích bôi bác mọi thứ."
Họ chuyển kênh.
"Bẫy suy tưởng". Bà Ramirez xuất hiện, đối mặt với câu đố về sáu hình tam giác được dựng từ sáu que diêm. Bà vẫn tỏ ra không biết gì về câu trả lời, nhưng Laetitia và Jacques đã hiểu bà nắm được mọi câu trả lời từ lâu lắm rồi.
Họ chuyển kênh.
Phim về cuộc đời Albert Einstein. Giải thích dưới dạng truyền bá các lý thuyết thiên văn học của ông. 103 thấy hấp dẫn bất ngờ.
Nhận: Thoạt tiên tôi không phân biệt nổi Ngón Tay này với Ngón Tay kia. Nhưng giờ cứ nhìn mãi khuôn mặt các Ngón Tay tôi đã nhận thấy sự khác biệt. Chẳng hạn ông ấy là con đực, đúng không? Tôi nhận ra vì lông ông ấy ngắn.
Phóng sự về bệnh béo phì. Giải thích về chứng chán ăn và bệnh béo phì. Con kiến phản đối.
Nhận: Mấy cá thể kia ăn uống bậy bạ gì thế chứ! Ăn là hành động đơn giản nhất và tự nhiên nhất trần đời. Ngay cả một ấu trùng cũng biết cách ăn thế nào. Khi một con kiến chứa thức ăn phồng lên vì đựng căng thức ăn, thì đó là vì điều tốt lành cho cộng đồng và nó tự hào về cơ thể dày cộm của nó, chứ không như những con cái ở các Ngón Tay, ai lại đi than phiền vì mình bất lực trong việc hạn chế ăn uống cơ chứ!
103 tỏ ra là một khán giả truyền hình không biết mệt mỏi.
Gia đình Ramirez đã đóng cửa cửa hàng đồ chơi. Laetitia và Jacques ngủ lại trong phòng dành cho bạn bè. Mọi người thay nhau làm hài lòng con kiến.
103 khát khao thông tin đủ thể loại. Cái gì cũng khiến nó thấy thú vị: luật chơi bóng đá, tennis, chiến tranh giữa các Ngón Tay, nền chính trị của các quốc gia, giao phối ở các Ngón Tay. Phim hoạt hình thì lôi cuốn nó nhờ những hình ảnh đơn giản và rõ ràng. Nó hứng khởi hết sức khi xem phim Chiến tranh giữa các vì sao. Nó không hiểu hết kịch bản phim nhưng một vài đoạn khiến nó nhớ lại trận chiến với Tổ ong vàng.
Nó ghi lại tất cả vào pheromon động vật học. Các Ngón Tay thật quá giàu trí tưởng tượng!
189. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

SÓNG: Mọi thứ, đồ vật, ý tưởng, con người, đều có thể quy tụ về một loại sóng. Sóng hình dạng, sóng âm thanh, sóng hình ảnh, sóng mùi vị. Các sóng này chắc chắn sẽ giao thoa với các sóng khác nếu chúng không nằm trong vùng chân không bất tận.

Nghiên cứu về sự giao thoa giữa các sóng-đồ vật, ý tưởng, con người luôn rất thú vị. Chuyện gì xảy ra khi người ta kết hợp nhạc rock&roll với nhạc cổ điển? Chuyện gì xảy ra khi người ta kết hợp triết học với tin học? Chuyện gì xảy ra khi người ta kết hợp nghệ thuật châu Á với công nghệ phương Tây?
Khi ta đổ một giọt mực vào nước, hai chất sẽ có mức thông tin rất thấp, rất đồng nhất. Giọt mực màu đen và cốc nước trong suốt. Mực rơi vào nước sẽ gây ra sự biến dạng.
Trong sự tiếp xúc này, khoảnh khắc thú vị nhất là khoảnh khắc những hình dáng hỗn độn xuất hiện. Khoảnh khắc trước khi có sự hòa tan. Sự tương tác giữa hai yếu tố khác nhau tạo ra một hình dáng mới rất phong phú. Nào là những hình cuồn cuộn phức tạp, nào là những hình dáng quay cuồng và mọi thể loại đường thớ dần dần tan đi khiến nước biến thành màu xám. Trong thế giới đồ vật, rất khó để cố định hình dạng phong phú này nhưng trong thế giới sinh vật, một cuộc gặp gỡ cũng có thể được khắc ghi mãi mãi trong ký ức.
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
190. CHLI-POU-NI DAY D…T
( text bị sai)

Chli-pou-ni rất lo lắng. Lũ ruồi thông tin từ phương Đông trở về cho hay chẳng còn gì sót lại từ cuộc thập tự chinh chống lại các Ngón Tay. Cuộc thập tự chinh đã hoàn toàn bị đánh gục bởi một đội quân các Ngón Tay bắn ra những vòi rồng "nước gây đau".
Biết bao binh đoàn, biết bao lính tráng, biết bao hy vọng đã tan thành mây khói!
Kiến chúa của Bel-o-kan, đứng trước xác mẹ mình là Belo-kiu-kiuni, xin mẹ cho lời khuyên. Nhưng đó chỉ là cái vỏ rỗng trống không. Nó không đáp lời. Chli-pou-ni căng thẳng đi đi lại lại trong căn phòng đẻ trứng. Đám kiến thợ muốn lại gần để ve vuốt và làm dịu nó. Nó kịch liệt đẩy chúng ra.
Nó dừng lại và giương cao râu lên.
Phải có cách nào đó để hủy diệt chúng chứ.
Nó lao về phía Thư viện hóa học và tiếp tục phát ra các pheromon.
Chắc chắn phải có cách hủy diệt chúng.
191. ĐIỀU NÓ NGHĨ VỀ CHÚNG TA

Đã năm ngày nay, 103, không hề nghỉ ngơi chút nào, ngồi xem ti vi. Nó chỉ phát ra một yêu cầu duy nhất: nó cần một túi bào tử nhỏ để xếp các pheromon động vật học về các Ngón Tay vào đó.
Laetitia nhìn chằm chằm các bạn đồng hành:
- Con kiến này đang trở thành kẻ nghiện ti vi thực sự đấy!
- Nó có vẻ hiểu những gì nó thấy, Méliès nhận xét.
- Chắc là một phần mười những gì diễu qua trên màn hình thôi, không hơn đâu. Nó giống như một đứa trẻ sơ sinh khi đứng trước chiếc ti vi này. Điều không nắm bắt được thì nó diễn tả theo cách của nó.
Arthur Ramirez không đồng ý.
- Tôi nghĩ hai bạn đang đánh giá thấp nó đấy. Các lời bình luận của nó về cuộc chiến tranh giữa Iran và Iraq rất sáng suốt. Hơn nữa, nó biết cách thưởng thức phim hoạt hình của Tex Avery.
- Tôi thì tôi không hề đánh giá thấp nó chút nào, Méliès nói, chính vì thế mà tôi rất lo lắng. Giá mà nó chỉ quan tâm đến phim hoạt hình! Hôm qua nó hỏi tôi tại sao chúng ta lại tốn công tốn sức nhiều như vậy để làm đau lẫn nhau.
Tất cả đều sững sờ. Họ cùng bị một nỗi băn khoăn gặm nhấm: Vậy nó nghĩ gì về chúng ta?

- Chúng ta phải để ý sao cho nó không tiếp nhận quá nhiều hình ảnh tiêu cực về thế giới chúng ta. Suy cho cùng chỉ cần đổi kênh kịp lúc là đủ, đội trưởng nói thêm.
- Không, vị thầy của bầy yêu tinh phản đối. Trải nghiệm này quá thú vị. Đây là lần đầu tiên một sinh vật sống không phải con người đưa ra nhận xét về chúng ta. Hãy để con kiến của chúng ta được tự do phán xét chúng ta và nói chúng ta nghe những gì đúng là chúng ta.
Cả ba người cùng quay trở lại trước cỗ máy "Đá Hoa thị". Trong quả chuông, vị khách mời trứ danh đang áp đầu mình vào sát màn hình tinh thể lỏng. Nó khẽ ve vẩy râu và tiết nhanh các pheromon khi xem một chương trình bầu cử. Rõ ràng, nó lắng nghe rất chăm chú bài diễn văn của tổng thống và ghi chép vô số thứ.
Phát: Xin chào 103.
Nhận: Xin chào các Ngón Tay.
Phát: Mọi chuyện ổn chứ?
Nhận: Vâng.
Để giúp 103 theo dõi các chương trình truyền hình theo ý nó được tốt hơn, Ramirez rốt cuộc đã sản xuất một cái điều khiển từ xa siêu nhỏ cho phép con kiến đổi kênh từ chỗ quả chuông thí nghiệm. Con côn trùng sử dụng và thậm chí còn lạm dụng cái điều khiển ấy.
Trải nghiệm sẽ còn kéo dài nhiều ngày.
Con kiến có vẻ tò mò không giới hạn. Nó không ngừng đòi các Ngón Tay đưa ra những giải thích mới. Chủ nghĩa Cộng sản, máy nổ, sự dịch chuyển của các châu lục, máy vi tính, nạn mại dâm, An sinh xã hội, xí nghiệp liên hợp, thâm hụt kinh tế, chinh phục không gian, tàu ngầm nguyên tử, lạm phát, thất nghiệp, chủ nghĩa Phát xít, dự báo thời tiết, nhà hàng, cá cược đua ngựa, đấm bốc, biện pháp ngừa thai, cải cách đại học, công lý, hiện tượng di dân từ nông thôn ra thành phố..., tất cả có nghĩa là gì?
103 đã ghi được ba pheromon động vật học về các Ngón Tay.
Ngày thứ mười, Laetitia Wells không chịu nổi nữa. Có thể cho đến lúc này, cô chưa hề yêu thích gì loài người nhưng cô vẫn luôn mang trong mình bản năng gia đình. Vậy mà ông anh họ Jonathan của cô có lẽ đang nằm chờ chết và con kiến cứu thế anh ấy cử đi vẫn cứ ung dung ở đây, không chịu rời bước khỏi cái màn hình ti vi.
Phát: Giờ cô đã sẵn sàng đưa chúng tôi đến Bel-o-kan chưa?
cô hỏi 103.
Một khoảng lặng trôi qua, trong lúc ấy, tim Laetitia đập thình thịch. Bên cạnh cô, những người khác cũng đang lo lắng chờ đợi câu trả lời của con kiến...
Nhận: Cô muốn biết câu trả lời của tôi à? Được thôi. Tôi nghĩ mình đã xem đủ để có thể đưa ra lời đánh giá.
Nó rời đầu khỏi màn hình ti vi và đứng vững trên các chân sau.
Nhận: Tôi không dám nhận là hiểu các bạn một cách hoàn hảo, hẳn nhiên rồi, nền văn minh của các bạn thật phức tạp... nhưng... thực ra tôi có thể nắm được điều cốt lõ
i.
Nó làm họ chờ dài cả cổ, chờ đợi thời điểm thích hợp để nói. 103 thực sự rất có kinh nghiệm trong việc điều khiển người khác.
Nhận: Nền văn minh của các bạn rất phức tạp nhưng tôi đã thấy đủ để hiểu được phần cốt lõi. Các bạn là những động vật xấu xa, bất kính đối với tất cả những gì ở xung quanh các bạn, các bạn chỉ chăm chăm gom góp những gì các bạn gọi là "tiền". Quá khứ của các bạn khiến tôi thấy ghê tởm: đó chỉ là một chuỗi những vụ giết chóc trên quy mô ít nhiều nghiêm trọng. Thoạt tiên là các bạn giết chóc, sau đó các bạn tranh cãi nhau. Đó cũng là cách các bạn hủy diệt lẫn nhau và hủy diệt thiên nhiên.
Mọi chuyện khởi đầu thật tồi tệ. Ba con người không lường trước được con kiến lại khó tính đến thế.
Nhận: Tuy nhiên ở các bạn cũng có những điều khiến tôi thích thú. Ồ, tranh vẽ của các bạn! Đặc biệt tôi rất thích Ngón Tay... Léonard de Vinci. Ý tưởng vẽ tranh để chứng tỏ khả năng diễn tả thế giới và tạo ra các vật dụng vô dụng chỉ vì chúng đẹp mới thật tuyệt vời làm sao! Như thể họ sản xuất nước hoa không chỉ để phục vụ giao tiếp mà còn vì niềm vui khi được hít ngửi chúng nữa! Cái đẹp vô tư và vô dụng mà các bạn gọi là "nghệ thuật" có thể coi là lợi thế của các bạn so với nền văn minh chúng tôi. Chúng tôi không có được thứ gì tương tự như vậy trong các đô thị của mình. Nền văn minh của các bạn thật phong phú về nghệ thuật và những say mê vô dụng.
Phát: Vậy cô đồng ý dẫn chúng tôi đến Bel-o-kan chứ?
Con kiến vẫn chưa muốn trả lời.
Nhận: Trước khi đến chỗ các bạn, tôi đã gặp lũ gián. Và chúng dạy tôi một số điều. Ta chỉ yêu quý những người có khả năng yêu quý bản thân họ, ta chỉ giúp đỡ những người mong muốn tự giúp đỡ bản thân họ...
Nó rung rung râu, tự tin vào bản thân và những lập luận của mình.
Nhận: Đây là vấn đề rất quan trọng đối với tôi. Nếu là tôi, các bạn có đánh giá loài mình một cách tích cực không?
Đúng là tai họa bất ngờ. Rõ ràng không nên đặt câu hỏi này cho Laetitia Wells. Cũng không phải cho Arthur Ramirez.
Con kiến điềm tĩnh tiếp tục lập luận của nó.
Nhận: Các bạn hiểu tôi chứ? Các bạn có yêu quý bản thân mình đủ để người khác muốn yêu quý các bạn không?
Phát: Ờ thì...
Nhận: Nếu các bạn không yêu quý chính bản thân mình, làm sao hy vọng một ngày nào đó các bạn sẽ có khả năng yêu quý những sinh vật khác như chúng tôi chẳng hạn chứ!
Phát: Có nghĩa là...
Nhận: Các bạn tìm những pheromon tốt để thuyết phục tôi ư? Đừng tìm nữa. Lời giải thích tôi chờ đợi từ các bạn, ti vi của các bạn đã cung cấp cho tôi rồi. Qua đó, tôi đã được xem những bộ phim tài liệu, những phóng sự nơi các Ngón Tay giúp đỡ lẫn nhau, nơi các Ngón Tay chạy đến từ các tổ xa xôi để cứu trợ những Ngón Tay khác, nơi các Ngón Tay màu hồng chăm sóc các Ngón Tay màu hạt dẻ. Loài kiến chúng tôi như các bạn gọi, chúng tôi chưa bao giờ làm được thế đâu. Chúng tôi không cứu trợ các tổ xa xôi, chúng tôi không cứu trợ đám kiến thuộc loài khác. Vả lại, tôi cũng đã xem các chương trình quảng cáo gấu bông. Đó chỉ là những đồ vật thôi nhưng các Ngón Tay vẫn vuốt ve chúng, các Ngón Tay vẫn ôm hôn chúng. Vậy là bên trong các Ngón Tay có rất nhiều tình yêu để cho đi.
Họ đã lường trước mọi điều, trừ điều này. Họ không nghĩ lại có chuyện loài người hấp dẫn nổi một sinh vật không phải loài người nhờ vào các tác phẩm của Léonard de Vinci, nhờ vào các bác sĩ ưa thích mạo hiểm và những con gấu bông!
Nhận: Đó chưa phải tất cả. Các bạn còn chăm sóc ấu trùng của mình rất kỹ lưỡng nữa. Các bạn hy vọng rằng các Ngón Tay tương lai sẽ giỏi giang hơn các Ngón Tay hiện tại. Các bạn khao khát tiến bộ. Các bạn cũng giống như lính của chúng tôi, những kẻ dám hy sinh bản thân để xây nên cây cầu giúp các chị em mình vượt suối. Thanh niên vượt qua và để họ vượt được qua thì người già sẵn sàng chết. Phải, tất cả những gì tôi được xem, phim ảnh, thông tin, quảng cáo, đều thể hiện nỗi tiếc nuối của các bạn vì các bạn không được như mình mong muốn và cả hy vọng của các bạn trong việc cải thiện bản thân mình. Và từ hy vọng ấy, sự hài hước của các bạn nảy sinh, nghệ thuật của các bạn ra đời...
Mắt Laetitia ngân ngấn nước. Phải đến lúc được một con kiến giải thích và dạy bảo cô mới biết yêu loài người. Sau bài diễn văn của 103, cô sẽ không bao giờ giống như trước đây nữa. Căn bệnh thù ghét con người trong cô vừa được một con kiến chữa lành! Đột nhiên cô muốn hiểu hơn về những người cùng thời mình. Đúng là có những người tuyệt diệu thật. Con kiến này đã hiểu điều đó chỉ qua vài giờ xem ti vi trong khi cả đời mình cô chưa hề nhận ra.
Cô gái trẻ nghiêng mình về phía micro và cuối cùng cũng cất được lời:
Phát: Thế cô sẽ giúp chúng tôi chứ?
Dưới quả chuông thủy tinh, 103 giương râu lên và phát ra một cách trịnh trọng:
Nhận: Chúng tôi không thể đấu tranh chống lại các bạn và các bạn cũng không thể đấu tranh chống lại chúng tôi. Không loài nào trong hai loài chúng ta đủ mạnh để loại bỏ loài còn lại. Vì chúng ta không thể hủy diệt lẫn nhau nên chúng ta buộc phải giúp đỡ nhau. Vả lại tôi tin chắc chúng tôi sẽ cần đến các bạn. Có những điều chúng tôi phải học từ thế giới của các bạn và đặc biệt là không nên giết các bạn trước khi biết những điều ấy.
Phát: Vậy là cô đồng ý chỉ Bel-o-kan cho chúng tôi hả?
Nhận: Tôi đồng ý giúp các bạn cứu bạn bè của các bạn đang bị nhốt dưới Cấm Thành, bởi giờ đây tôi ủng hộ sự hợp tác giữa hai nền văn minh chúng ta.
Đúng lúc ấy Arthur Ramirez lại một lần nữa ngất xỉu.
192. KHỦNG LONG

Đó là một pheromon ký ức lịch sử, một pheromon đã vượt qua hàng thiên niên kỷ.
Chli-pou-ni ghé râu lại gần cái bào tử chứa đầy những chất lỏng thơm phức ấy. Hình vẽ đơn sắc tỏa hương thơm. Ngay lập tức, hàng tràng thông tin ồ ạt trào lên râu nó.
Pheromon lịch sử.
Kiến tiết dãi: kiến số 24, kiến chúa Belo-kiu-kiuni.
Không phải lúc nào loài kiến cũng là chủ nhân Trái đất.
Ngày xưa, danh hiệu này đã từng được các loài khác nhắm đến, những loài đại diện cho các lối suy nghĩ khác.
Do đó, cách đây hàng triệu năm, thiên nhiên trao danh hiệu này cho loài thằn lằn. Cho tới lúc ấy, thằn lằn chỉ là những động vật có kích thước vừa phải, là những con cá có chân.
Thế nhưng, loài động vật này không ngừng đấu tay đôi với nhau. Chính vì vậy, cơ thể chúng dần dần thay đổi để thích ứng với các trận đấu cá biệt. Chúng dần trở nên to lớn và hiếu chiến hơn.
Vậy là một cuộc tiến hóa về mặt hình thái học diễn ra. Thằn lằn biến thành những con vật khổng lồ. Chúng ta không thể giết nổi chúng nữa, ngay cả khi chúng ta tụ thành những nhóm hai mươi, ba mươi hay một trăm quân. Bởi giờ thằn lằn đã quá mạnh, quá đông và có sức tàn phá ghê gớm, đến nỗi chúng trở thành lực lượng động vật hùng mạnh nhất Trái đất.
Một số con cao tới mức đầu chúng vượt qua cả các ngọn cây. Chúng không còn là thằn lằn nữa, mà đã trở thành khủng long.
Đám quái vật khổng lồ này thống trị trong thời gian rất lâu và ở khắp nơi, chúng ta, loài kiến, chúng ta phải suy nghĩ.
Chúng ta từng đánh bại lũ mối khủng khiếp, hẳn chúng ta phải có khả năng giải quyết lũ khủng long, chúng ta phát đi thông điệp này gần như đến khắp nơi. Tuy nhiên, tất cả các đội biệt kích Myrmécéen hăng hái chống lại lũ khủng long đều bị tàn sát.
Liệu chúng ta đã tìm thấy chủ nhân của mình chưa? Một số kiến đã chịu chấp nhận nhường quyền kiểm soát các địa phận đi săn của mình cho loài khủng long. Chúng bỏ trốn dưới chân loài khủng long, sống trong nỗi ám ảnh về những trận đấu tay đôi ghê tởm của loài khủng long, những trận đấu mà mỗi lần diễn ra lại khiến đất trời rung chuyển. Bản thân lũ mối cũng đã chịu hạ vũ khí.
Chính lúc ấy một kiến chúa xuất thân từ tổ kiến tằm đưa ra mệnh lệnh: Tất cả các đô thị tập hợp chống lại lũ quái vật này.
Bức thông điệp thật đơn giản, nhưng nó lại có tác động toàn cầu. Các tổ kiến chấm dứt nội chiến. Không kiến nào được giết kiến nào nữa, bất kể chủng loài hay kích cỡ. Đại Liên minh Toàn cầu ra đời.
Các kiến đưa tin đi đi lại lại giữa các đô thị cho tất cả cùng hay về điểm mạnh cũng như điểm yếu của lũ khủng long. Đám vật ấy có vẻ như hoàn hảo, nhưng mỗi con lại có điểm yếu riêng. Đó là điều thiên nhiên mong muốn. Điểm yếu ấy, chúng ta phải tìm ra và chúng ta đã tìm ra. Thiếu sót của loài khủng long nằm ở hậu môn chúng.
Chỉ cần xâm nhập vào chúng qua chỗ đó là đủ để tiêu diệt chúng từ bên trong. Thông tin truyền đi rất nhanh. Khắp nơi, các binh đoàn kiến đổ dồn về con đường nhạy cảm này. Kỵ binh, bộ binh, pháo binh, thảy đều không phải đối mặt với bất kỳ cái móng vuốt, cái chân hay cái răng nào nữa, mà chỉ phải đối mặt với những tia dịch bài tiết, những tiểu cầu trắng và những phản ứng co thắt cơ.
Đã có nhiều chuyện kể về những đoàn quân chậm rãi phiêu lưu trong ruột kẻ thù. Các kiến lính đang bước đi ngoằn ngoèo trong đại tràng con quái vật thì đột nhiên từ phía cuối đường hầm, một cục phân chết người xuất hiện.
Các chiến binh bỏ chạy, nấp vào những khúc cuộn trong ruột. Lúc thì cục phân buồn nôn ấy tắc lại ở một xó. Lúc thì nó lao đi và nghiền nát đoàn quân.
Đối thủ chính của các binh đoàn kiến hóa ra lại là phân khủng long. Biết bao kiến đã chết cứng vì một trận phân lở kéo theo những cục nhỏ rắn! Biết bao kiến đã chết chìm vì một trận lụt phân nhão như bùn! Biết bao kiến đã chết ngộp vì khí thoát ra từ một phát đánh rắm duy nhất!
Thế nhưng đa số các binh đoàn kiến đã chọc thủng thành công những đường hầm ruột.
Vậy là dưới sức mạnh tấn công của những con vật bé nhỏ, các tảng núi thịt bò sát lũ lượt đổ sụp xuống. Khủng long ăn thịt, khủng long ăn cỏ, khủng long đuôi răng cưa, khủng long có sừng, khủng long chứa độc, khủng long vẩy thép, thảy đều không chống cự nổi trước hàng triệu nhà phẫu thuật tí hon đầy quyết tâm này. Một đôi hàm trên đơn giản tỏ ra còn hiệu quả hơn nhiều so với một cái sừng lớn hơn cả một cái cây.
Loài kiến cần tới hàng trăm triệu năm để tàn sát toàn bộ loài khủng long.
Và rồi một mùa xuân kia, khi tỉnh giấc, ta bỗng nhận thấy bầu trời thật quang đãng. Không còn con khủng long nào tồn tại nữa. Chỉ còn những con thằn lằn nhỏ bé sót lại mà thôi.
Chli-pou-ni dãn râu ra và sải bước đi lại trong Thư viện hóa học.
Như vậy từng có nhiều cư dân trên Trái đất lần lượt muốn được đóng vai bá chủ toàn năng. Ai nấy đều biết giờ vinh quang của mình cho đến khi loài kiến giúp họ khiêm nhường trở lại.
Kiến là những chủ nhân thực sự duy nhất của Trái đất. Chli-pou-ni kiêu hãnh vì mình thuộc loài này.
Chúng ta, những kẻ hết sức nhỏ bé nhưng lại biết cách nghiền nát những con vật khổng lồ tỏ ra hung bạo. Chúng ta, những kẻ hết sức nhỏ bé nhưng lại biết cách suy nghĩ và giải quyết mọi vấn đề tưởng như không giải quyết nổi. Chúng ta, những kẻ hết sức nhỏ bé nhưng lại chẳng phải học lấy điều gì từ những tảng núi sống có vẻ hoàn hảo ấy.
Nền văn minh kiến là nền văn minh duy nhất kéo dài lâu như vậy bởi nền văn minh ấy biết cách loại bỏ mọi đối thủ cạnh tranh.
Kiến chúa thấy tiếc nuối vì đã không nghiên cứu các Ngón Tay sống dưới tổ kiến. Nếu chịu lắng nghe 103 thì khi quan sát họ, hẳn nó đã tìm ra thiếu sót của họ và hẳn là cuộc thập tự chinh đã giành phần thắng thay vì thất bại.
Liệu có quá muộn không? Liệu còn vài Ngón Tay vẫn sống sót dưới tấm đá hoa cương không? Nó biết lũ kiến hữu thần đã vất vả thế nào để chuyển thức ăn cho họ. Chli-pou-ni quyết định đi xuống tổ các Ngón Tay để trò chuyện với "Tiến sĩ Livingstone" mà lũ kiến gián điệp đã hết lời ca ngợi.
193. BỆNH UNG THƯ

103 nhận thấy có điều gì đó bất thường trong thế giới của các Ngón Tay. Những cái bóng đang ngọ nguậy phía trên kia. Bầu không khí ngự trị mùi chết chóc. Nó hỏi:
Nhận:Có điều gì đó không ổn à?
Phát: Arthur vừa ngất xỉu. Ông ấy bị bệnh. Ông ấy bị ung thư giai đoạn cuối. Một căn bệnh không ai chữa khỏi. Mẹ tôi từng chết vì bệnh này. Chúng tôi không có cách phòng ngừa nó.
Nhận: Ung thư là gì?
Phát: Là căn bệnh mà khi mắc phải các tế bào sẽ sinh sản một cách hỗn loạn.
Để ngẫm nghĩ được tốt hơn, con kiến cẩn thận lau các cần cảm ứng của nó.
Nhận: Chúng tôi cũng có trải qua vấn đề này nhưng đó không phải một căn bệnh. Ung thư không phải một căn bệnh.
Phát: Thế thì đó là gì?
Lần đầu tiên thấy một con người phát đi câu hỏi "đó là gì?" mà 103 từng nhắc đi nhắc lại suốt. Đến lượt con kiến đưa ra lời giải thích.
Nhận: Cách đây lâu lắm rồi, chúng tôi cũng từng bị cái mà các bạn gọi là "ung thư" tấn công. Nhiều đồng loại của tôi đã chết. Suốt hàng triệu năm trời, chúng tôi đã coi đây như một thiên tai vô phương cứu chữa và những kiến nào mắc phải thì thà lìa bỏ cuộc sống bằng cách tự ngừng nhịp tim còn hơn. Và rồi...
Ba con người sửng sốt lắng nghe.
Nhận: Và rồi chúng tôi hiểu mình đang nhìn vấn đề dưới góc độ tiêu cực. Cần phải nghiên cứu và hiểu theo cách khác đi cái mà ban đầu chúng tôi vẫn coi như một căn bệnh này. Chúng tôi đã tìm ra. Và từ hơn một trăm nghìn năm nay, trong nền văn minh của chúng tôi, chẳng còn ai chết vì ung thư nữa. Ồ! chúng tôi còn là nạn nhân của nhiều căn bệnh khác đấy nhưng ung thư thì chấm dứt rồi.
Trong lúc sửng sốt, Laetitia thở hắt ra làm quả chuông mờ đi trong hơi.
Phát: Các bạn đã tìm ra thuốc chữa bệnh ung thư ư?
Nhận: Dĩ nhiên, tôi sẽ chỉ cô cách. Nhưng trước hết tôi cần thở một chút đã. Đến chết ngạt trong cái chuông này thôi.
Laetitia cẩn thận đặt 103 vào một bao diêm, đáy bao được phủ một lớp nệm cô tông tiện nghi. Sau đó cô đặt bao diêm lên ban công.
Con kiến lính hít thở cơn gió nhẹ trong lành. Thậm chí từ đây nó còn nhìn thấy được cả những làn hơi xa xa bốc lên từ khu rừng.
- Chú ý đừng đặt nó lên lan can nhé, Jacques Méliès thốt lên. Không được làm nó ngã đâu đấy. Con kiến này là một báu vật thực sự. Nó chấp nhận cứu mạng con người, hơn nữa nó còn nói là biết cách chữa bệnh ung thư. Nếu điều đó là thật...
Họ khum tay lại tạo thành một cái nôi quanh bao diêm. Bà Ramirez ra gặp họ. Bà đã giúp chồng nằm vào giường. Giờ ông đang ngủ.
- Con kiến của chúng ta khẳng định là nó biết cách chữa bệnh ung thư, Méliès bảo bà.
- Thế thì phải bảo nó nói ngay thôi! Arthur không còn nhiều thời gian nữa đâu.
- Cứ chờ vài phút đã, Laetitia nói. Nó bảo là muốn hít thở một chút. Cần phải thông cảm cho nó, nó vừa trải qua nhiều ngày giam mình dưới một cái chuông để xem ti vi liên tục. Không con vật nào trên thế giới lại chịu đựng được như thế!
Nhưng người phụ nữ kia đã mất bình tĩnh.
- Nó sẽ nghỉ ngơi sau. Trước tiên phải cứu chồng tôi đã. Việc khẩn cấp đấy.
Juliette Ramirez chồm về phía cánh tay Laetitia. Cô gái lùi lại để ngăn bà giật bao diêm khỏi tay mình. Trong thoáng chốc, cái hộp gỗ nằm lơ lửng giữa khoảng không. Bà Ramirez kéo cổ tay Laetitia và thế là đủ để bao diêm lật ngược lại.
Nó rơi xuống. Trong thoáng chốc, 103 thấy mình chơi vơi trên tấm thảm bay mềm mại. Rồi nó rơi xuống, rơi xuống, không ngừng rơi xuống. Tổ của các Ngón Tay mới cao làm sao!
Nó phát hoảng khi đâm sầm vào mái kim loại của một cái ô tô và nảy lên nhiều lần. Nó chạy tán loạn. Các Ngón Tay "tử tế" và cỗ máy giao tiếp của họ đâu rồi? Nó vừa lao đi vừa kêu lên các pheromon mà chẳng còn ai ở đó giải mã cho nó nữa.
Laetitia, Juliette, Arthur, Jacques! Các bạn ở đâu? Tôi hít thở vậy là đủ rồi. Đưa tôi lên đi, tôi sẽ kể các bạn mọi chuyện!
Chiếc ô tô nơi nó hạ cánh bắt đầu chuyển bánh.
103 bám tất cả các chân mình vào một cái cần ăng ten radio. Gió thổi vi vu quanh nó. Chưa bao giờ nó đi nhanh thế này, kể cả hồi còn bay trên lưng "Sừng Lớn".
194. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

CÚ SỐC GIỮA CÁC NỀN VĂN MINH: Ấn Độ là một đất nước hấp thu mọi nguồn năng lượng. Bất kỳ vị chỉ huy quân sự nào có ý định chinh phục đất nước này cũng đều lâm vào thế khánh kiệt. Họ càng tiến sâu vào bên trong, Ấn Độ càng gây ảnh hưởng đến họ, họ mất dần tính hiếu chiến và đâm ra mê mẩn những nét tinh tế của văn hóa Ấn Độ. Ấn Độ giống như miếng bọt biển mềm mại hút lại tất cả. Họ đến, Ấn Độ chinh phục họ.

Cuộc xâm lăng lớn đầu tiên là cuộc xâm lăng của người Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ-Afghanistan. Năm 1206, những người này chiếm Delhi. Năm triều đại vua Thổ nối tiếp nhau nuôi ý đồ cướp lấy toàn bộ bán đảo Ấn Độ. Nhưng các đoàn quân luôn bị phân tán trên đường tiến về phía Nam. Lính tráng mệt mỏi vì phải chém giết nên mất dần tính hiếu chiến và để mình bị các phong tục Ấn Độ quyến rũ. Các vua Thổ thì chìm ngập trong cuộc sống suy đồi.
Triều đại cuối cùng, tức triều đại vua Lodi, bị lật đổ bởi Babur, vị vua người Mông Cổ, hậu duệ của Tamerlan. Năm 1527, ông lập nên đế chế Mông Cổ và vừa đặt chân đến trung tâm Ấn Độ ông đã chối bỏ ngay quân đội mà quay sang vui thú với hội họa, văn học và âm nhạc.
Một trong những hậu duệ của ông là Akbar đã biết cách thống nhất Ấn Độ. Ông này phát huy sự dịu dàng và tạo ra một tôn giáo bằng cách tìm hiểu mọi loại tôn giáo cùng thời kỳ và tập hợp lại tất cả những gì hòa bình nhất chứa đựng trong các tôn giáo ấy. Thế nhưng khoảng mười năm sau, Aurangzeb, một hậu duệ khác của Babur, đã tìm cách bắt cả bán đảo phải theo đạo Hồi. Thế là Ấn Độ nổi dậy và nổ tung. Thuần hóa châu lục này bằng bạo lực quả là điều bất khả.
Đầu thế kỷ XIX, người Anh chinh phục thành công tất cả các thương điếm và các thành phố lớn về mặt quân sự, nhưng họ chưa bao giờ kiểm soát được toàn bộ đất nước. Họ chỉ tạo ra được những tiểu bang, những "khu phố nhỏ theo kiểu văn minh nước Anh" được đặt trong một môi trường hoàn toàn Ấn Độ.
Cũng như giá lạnh bảo vệ nước Nga, biển cả bảo vệ Nhật Bản và Anh quốc, một bức tường tinh thần bảo vệ Ấn Độ và hút tất cả những ai bước chân vào đó.
Cho tới tận ngày nay, các du khách phiêu lưu dù chỉ đến đất nước này duy nhất một ngày thôi cũng đã bị những câu hỏi như "thế thì có ích gì?" và "thế thì để làm gì?" làm cho băn khoăn, và thế là họ bèn chối bỏ mọi ý đồ xâm phạm.
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
195. MỘT CON KIẾN LANG THANG TRONG THÀNH PHỐ

Jacques Méliès nghiêng người.
- Nó rơi rồi!
Tất cả cùng chạy ra chỗ anh. Họ cố nhìn xem có cái gì phía dưới không.
- Chắc là nó đã chết...
- Có lẽ không đâu, loài kiến biết cách chịu đựng những cú rơi mạnh.
Juliette Ramirez cuống lên.
- Phải tìm lại nó ngay, nó là kẻ duy nhất có thể cứu được chồng tôi và bạn của anh chị ở dưới tổ kiến.
Họ lao vội xuống các bậc thang và rà một lượt bãi đỗ xe.
- Đặc biệt chú ý chân nhé!
Laetitia Wells tìm dưới các bánh xe ô tô. Juliette lục bới trong những tấm thảm lông nhỏ được dùng để trang trí dưới chân tòa nhà. Jacques Méliès đi bấm chuông tất cả các căn hộ tầng dưới để kiểm tra xem liệu con kiến bị cơn lốc quét đi có hạ cánh trên ban công mấy nhà đó không.
- Ông bà không thấy một con kiến có vệt đỏ trên trán ư?
Hiển nhiên họ nhìn anh như kẻ điên, nhưng nhờ tấm thẻ tam sắc của anh, họ vẫn để anh vào lục soát khắp nhà họ.
Ba người mất cả ngày trời tìm kiếm.
- Làm gì đây? Chỉ Chúa mới biết 103 có thể đang ở đâu!
Juliette Ramirez không chịu đầu hàng.
- Nếu con kiến đó thực sự biết cách chữa bệnh ung thư thì ta phải tìm ra nó bằng mọi giá.
Họ lại lục lọi thêm lúc lâu nữa. Quanh đây có thiếu gì côn trùng đâu! Nhưng dù đã dùng đến kính lúp gắn đèn, họ vẫn không thấy con kiến đỏ hung với một vệt đỏ trên trán ở bất kỳ đâu cả.
- Giá như chúng ta có máy đánh dấu phóng xạ thay vì sơn móng tay nhỉ! Méliès bực bội nói.
Họ cùng thảo luận.
- Phải có cách nào đó để tìm ra một con kiến chứ, kể cả giữa một thành phố như Fontainebleau.
- Hãy ghi lại mọi ý tưởng thoảng qua trong đầu chúng ta. Sau đó chúng ta sẽ làm phương pháp loại trừ, bà Ramirez khuyên.
Thế là các đề xuất được đưa ra:
- Rà soát từng mét một khắp thành phố nhờ sự trợ giúp của bên quân sự và lính cứu hỏa.
- Hỏi tất cả các con kiến mà chúng ta gặp để xem liệu chúng có thấy một con kiến có vệt đỏ trên trán đi qua không.
Họ không thấy giải pháp nào thỏa đáng cả. Cuối cùng Laetitia gợi ý:
- Hay ta phát lời kêu gọi trên báo?
Họ nhìn nhau. Có thể ý tưởng này không đến nỗi ngu ngốc cho lắm. Họ nghĩ thêm nhưng chẳng ai trong số họ tìm ra giải pháp hay hơn.
196. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

CHIẾN THẮNG: Tại sao mọi hình thức chiến thắng đều rất khó chịu? Tại sao người ta chỉ bị thu hút bởi không khí an toàn của thất bại? Có lẽ bởi một thất bại có thể chỉ là bước dạo đầu cho một bước ngoặt trong khi chiến thắng lại có khuynh hướng khuyến khích chúng ta giữ nguyên hành vi ứng xử. Thất bại mang tính cách tân, chiến thắng mang hơi hướng bảo thủ. Loài người vẫn lờ mờ cảm thấy sự thật này. Vì vậy, những người thông minh nhất đã tìm cách chinh phục không phải chiến thắng lẫy lừng nhất mà là thất bại lẫy lừng nhất. Hannibal quay bước trở về dù thành Rome đang mở rộng cửa chào đón. César quyết chí đi đến lễ hội thần Chiến Tranh mà không đoái hoài gì đến lời tiên tri của Titus Vestricius Spurinna hay giấc mơ của vợ mình là Calpurnia để rồi bị sát hại.

Hãy rút ra bài học từ những trải nghiệm này.
Chúng ta chưa bao giờ tạo nên thất bại của mình đủ sớm. Chúng ta chưa bao giờ xây nên chiếc ván nhảy đủ cao, chiếc ván nhảy cho phép chúng ta lao mình xuống một cái bể cạn nước.
Mục đích của một cuộc sống sáng suốt là có kết cục tan vỡ hòng làm bài học cho mọi người cùng thời. Bởi người ta không học từ chiến thắng, người ta chỉ học từ thất bại.
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
197. LỜI KÊU GỌI NGƯỜI DÂN

Bức ảnh chân dung xuất hiện trong mục "động vật thất lạc" của tạp chí Tiếng vang Chủ nhật
. Một cái đầu kiến được vẽ bằng bút lông.
Chú thích: "Hãy chú ý! Hãy đọc cho kỹ! Đây không phải lời đùa cợt! Con kiến xuất hiện trên đây có thể cứu được mạng sống của mười bảy người có nguy cơ sắp chết. Các chỉ dẫn kèm đây sẽ giúp các bạn không bị nhầm nó với mọi con kiến khác:
103 683 là một con kiến đỏ hung. Như vậy nó không đen hoàn toàn. Lồng ngực và đầu nó có màu nâu cam. Chỉ bụng dưới nó là sẫm màu.
Nó cao 3 milimét. Lớp vỏ ngoài của nó có đường kẻ. Râu ngắn. Nếu bạn đưa nó lại gần các Ngón Tay, nó sẽ bắn ra một tia axit ngay lập tức.
Mắt nó tương đối nhỏ, hàm trên nó rộng và sắc bén.
Đặc điểm đặc biệt: có một vệt đỏ trên trán.
Nếu tìm thấy nó, dù không cảm thấy chắc chắn lắm nhưng vẫn tin là đã nhận ra nó, các bạn hãy tiếp đón nó, cho nó trú ngụ và đừng ngại bấm số 31 41 59 26. Hãy hỏi gặp Laetitia Wells. Các bạn cũng có thể gọi đến cơ quan cảnh sát và hỏi gặp đội trưởng Jacques Méliès.
100 000 phăng tiền thưởng sẽ được dành để tặng cho các cuộc gọi có khả năng giúp tìm thấy 103 683."
Laetitia, Méliès và Juliette Ramirez nỗ lực tranh luận với đám kiến trong bể đất, với đám kiến tình cờ bắt gặp trên phố. Đám kiến trong bể đất dù đã từng nghe nhắc đến Bel-o-kan nhưng cũng chịu không dẫn họ tới đó được. Thậm chí giờ chúng cũng chẳng biết mình đang ở đâu. Còn về bí mật bệnh ung thư, chúng tuyệt đối không hiểu đó là gì!
Đám kiến trên phố, trong vườn hay trong nhà cũng hệt như vậy.
Rõ ràng là phần lớn loài kiến đều khá ngu ngốc. Chúng chẳng quan tâm đến gì cả. Chúng chẳng hiểu gì cả. Chúng chỉ nghĩ tới mỗi chuyện ăn mà thôi.
Nhờ vậy mà Jacques Méliès, Juliette Ramirez và Laetitia Wells càng hiểu được 103 là trường hợp đặc biệt thế nào. Trí tuệ của nó khiến nó trở nên độc nhất.
Laetitia Wells dùng một cái kẹp nhỏ để kẹp mấy cái bào tử trong đó 103 xếp các pheromon động vật học về các Ngón Tay của nó.
Đúng là 103 muốn hiểu mọi thứ về thế giới và thời đại mình. Hiếm có trường hợp nào lại tò mò và khát khao hiểu biết như vậy, dù là ở loài người. Quả thực, 103 từng là con kiến đặc biệt, Laetitia tự nhủ. Nhưng cô hối hận ngay vì đã nghĩ đến 103 ở thời quá khứ.
Trong thoáng chốc, trong cô gần như nảy sinh mong muốn được cầu nguyện. Suy cho cùng, điều gì giúp họ tìm lại được một con kiến giữa lòng thành phố loài người chứ nếu không phải một điều kỳ diệu?
198. ĐỐNG XƯƠNG

Kiến chúa Chli-pou-ni bước xuống, vây quanh là một đội cận vệ với hàm trên dài ngoằng. Nó trách móc bản thân vì không nói chuyện sớm hơn với Tiến sĩ Livingstone. Nó biết mình cần phải hỏi những gì. Nó biết làm cách nào để phát hiện ra điểm yếu của họ. Vả lại, nó đã quyết định sẽ nuôi họ. Cần phải nuôi họ để nhử mồi họ, như chúng vẫn làm để nhử mồi lũ rệp hoang trước khi cắt cánh lũ rệp và nhốt vào các chuồng.
Tầng -10: Bầu không khí hăng say mới mẻ xâm chiếm nó. Con kiến chúa rảo bước. Phải, nó sẽ nuôi các Ngón Tay và nói chuyện với họ. Nó sẽ ghi chép và sẽ có được nhiều pheromon động vật học về các Ngón Tay hơn nữa.
Quanh nó, đội quân cận vệ bước đi tung tăng. Con nào con nấy đều cảm thấy ngày hôm nay sẽ xảy ra chuyện gì đó trọng đại. Kiến chúa của Bang, kiến sáng lập phong trào tiến hóa, rốt cuộc cũng đồng ý nói chuyện với các Ngón Tay, đồng ý tìm hiểu họ để giết họ dễ dàng hơn.
Tầng -12: Chli-pou-ni tự nhủ mình thật ngu ngốc khi không chịu lắng nghe 103 sớm hơn. Lẽ ra nó phải đối thoại với các Ngón Tay từ lâu rồi mới đúng. Lẽ ra nó phải nghe lời mẹ mình. Belo-kiu-kiuni từng nói chuyện với họ. Làm tương tự vậy là việc quá đỗi giản đơn.
Tầng -20: Miễn là các Ngón Tay dưới đó còn sống! Miễn là với mong muốn trở nên nổi bật, với mong muốn làm gì đó khác cha mẹ mình, nó không làm hỏng tất cả. Không nên làm điều ngược lại cũng không nên làm điều tương tự, cần phải tiếp bước. Tiếp bước công trình của Mẹ thay vì chối bỏ.
Quanh nó, Bầy vẫn hoạt động như mọi ngày. Lũ kiến chào nó bằng cách chạm đầu râu. Nhưng dù sao phần lớn trong số chúng vẫn ngạc nhiên vì thấy kiến chúa của mình đi xuống tít sâu dưới lòng Cấm Thành như vậy.
Tầng -40: Giờ thì Chli-pou-ni vừa đi như bay cùng đoàn quân của mình vừa tự nhắc đi nhắc lại: "Miễn là mọi chuyện chưa quá muộn." Nó rẽ vào nhiều hành lang và đi đến một căn phòng mà nó không biết. Một căn phòng có các tỷ lệ đáng ngạc nhiên, hẳn phải được xây dựng cách đây gần một tuần trong mấy tầng thưa thớt này.
Đột nhiên lũ kiến hữu thần xuất hiện trước mặt nó! Đó là xác của toàn bộ đám kiến nổi loạn hữu thần được mang tới đây. Hàng trăm con kiến bất động như thách thức vị khách không mời mà đến.
Kiến lính chết được bảo quản xác trong Cấm Thành! Sửng sốt, đội quân hoàng gia lùi lại. Phía sau kiến chúa, lũ kiến lính Bel-o-kan cũng hết sức hoảng hốt.
Đám kiến chết này làm gì ở đây? Lẽ ra chúng phải ở bãi rác chứ! Kiến chúa và các kiến lính bước vài bước giữa những tác phẩm của cuộc triển lãm u ám này. Đa phần đám kiến chết vẫn được giữ ở tư thế xung trận, hàm trên bạnh ra, râu giương về phía trước, sẵn sàng nhảy về phía đối phương có lẽ cũng đang bất động.
Một số xác chết vẫn còn mang trên mình những vết lỗ chỗ do dương vật rệp gây ra. Có thể nói tất cả bọn chúng đều chết do lệnh kiến chúa ban ra...
Chli-pou-ni cảm thấy thật kỳ lạ.
Nó rất lấy làm ấn tượng: trông tất cả chúng đều giống như... Mẹ ở trong căn phòng hoàng gia.
Nhưng những điều bất ngờ chưa dừng ở đó.
Hình như nó nhìn thấy một cử động đang diễn ra giữa đám kiến quá ư bất động.
Phải, gần một nửa đám kiến ấy đang cử động! Liệu đó có phải là một ảo tưởng, một khoảnh khắc trỗi dậy của thứ nước mật lomechuse xa xưa, thứ ma túy nó từng bất cẩn nếm phải?
Thật kinh khủng!
Các xác chết cử động khắp nơi!
Và đó không phải ảo tưởng! Hàng trăm bóng ma xông lên tấn công đám lính xung quanh nó. Tứ phía diễn ra những cuộc giao tranh. Đội cận vệ của kiến chúa có hàm trên dài nhưng lũ kiến nổi loạn hữu thần lại chiếm số lượng đông đảo hơn gấp nhiều lần. Sự ngạc nhiên cùng bầu không khí căng thẳng khi bước vào nơi chốn lạ lùng này đã gây bất lợi cho đám kiến chiến binh.
Lũ kiến hữu thần vừa đánh nhau vừa rung rung râu để liên tục phát ra cùng một pheromon.
Các Ngón Tay là chúa trời của chúng ta.
199. HỘI NGỘ

Như một viên đạn đại bác, Laetitia thở hồng hộc lao lên nhà kho nơi Jacques Méliès và Juliettes Ramirez đang cố gắng chọn lọc hàng trăm lá thư và tin nhắn điện thoại mà họ nhận được từ sau lời kêu gọi người dân trên báo.
- Chúng ta tìm được nó rồi! Ai đó đã tìm được nó rồi! cô kêu lên.
Không ai phản ứng cả.
- Đã có tám trăm kẻ lừa đảo thề là tìm được nó, Méliès nói. Chúng bắt một con kiến bất kỳ, bôi một ít sơn đỏ lên trên nó và tới đây đòi tiền thưởng!
Juliette Ramirez nói thêm:
- Thậm chí chúng ta còn gặp cả những kẻ mang nhện hoặc gián sơn màu đỏ nguệch ngoạc đến đây nữa!
- Không, không. Lần này là nghiêm túc đấy. Đó là một thám tử tư, từ sau lời kêu gọi của chúng ta, ông ta đã dạo qua khắp thành phố với một chiếc kính lúp...
- Và điều đó khiến em tin ông ta đã thực sự tìm ra 103 của chúng ta à?
- Ông ta nói qua điện thoại với em là vết trên trán nó không phải màu đỏ mà là màu vàng. Mà sơn móng tay của em khi để lâu sẽ chuyển sang màu vàng thật.
Quả là lập luận này rất có sức thuyết phục.
- Cứ phải đưa con vật ra đây đã.
- Ông ta không có nó trong tay. Ông ta khẳng định đã tìm thấy nó, nhưng không thể bắt được nó. Nó luồn đi giữa các ngón tay ông ta.
- Ông ta thấy nó ở đâu?
- Mọi người bĩnh tình nhé! Sẽ không dễ dàng đâu đấy.
- Thế là ở đâu? em nói đi xem nào!
- Ở trạm tàu điện ngầm Fontainebleau!
- Trong một trạm tàu điện ngầm ư?
- Nhưng giờ là 6h, giờ cao điểm. Hẳn ở đó phải đông nghịt người, Méliès hốt hoảng.
- Mỗi giây trôi qua đều đáng quý. Nếu để tuột cơ hội này, chúng ta sẽ mất 103 vĩnh viễn nên là...
- Tiến lên thôi!
200. PHÚT THƯ GIÃN

Hai con kiến to lớn mắt xanh cười nhếch mép nham hiểm tiến lại gần một đống xúc xích, một đống lọ mứt, pizza và dưa bắp cải nhồi.
- Này, này, bọn người quay lưng đi rồi! Chúng ta chén thỏa thuê thôi!
Hai con kiến lao vội vào đống thức ăn. Chúng dùng dụng cụ mở đồ hộp để chọc thủng hộp đựng món ragu đỗ, chúng rót cho nhau những cốc sâm banh tràn trề và chạm cốc lanh canh.
Đột nhiên, một chiếc máy chiếu soi vào chúng và một bình phun phụt ra đám mây màu vàng.
Hai con kiến nhướng cao mày và vừa tròn xoe đôi mắt to màu xanh vừa hét lên:
- Cứu với, NHÀSẠCH đấy!
- Không, không phải NHÀSẠCH chứ, gì cũng được miễn không phải NHÀSẠCH!
Những làn khói đen.
- Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa.
Hai con kiến ngã sụp xuống đất. Máy quay di chuyển lùi về phía sau. Một người đàn ông đang giơ ra một bình phun chất hóa học với dòng chữ NHÀSẠCH được in cỡ lớn phía trên.
Ông ta mỉm cười quay về phía camera. "Những ngày trời đẹp, nhiệt độ tăng cao, gián và kiến sẽ có điều kiện sinh sôi nảy nở. NHÀSẠCH là giải pháp. NHÀSẠCH giết sạch tất cả những gì ngọ nguậy trong tủ đồ của bạn. NHÀSẠCH không gây nguy hiểm cho trẻ em và không hề nương tay với côn trùng. NHÀSẠCH là một sản phẩm mới của CCG. CCG chính là sự hiệu quả."
201. CUỘC RƯỢT ĐUỔI TRONG GA TÀU ĐIỆN NGẦM

Họ gần như phát cuồng hoàn toàn. Jacques Méliès, Laetitia Wells và Juliette Ramirez lay người từng hành khách đi tàu không chút vị nể.
- Ông có thấy một con kiến không?
- Gì cơ?
- Hẳn nó đã đi lối này, tôi tin chắc như thế, lũ kiến rất thích cảnh tranh tối tranh sáng mà. Cần phải tìm chúng trong những góc tối.
Jacques Méliès mắng một hành khách.
- Anh phải nhìn xem chân mình để đâu chứ, mẹ kiếp, anh có thể giết chết nó đấy!
Không ai hiểu họ đang giở trò gì.
- Giết chết nó? Giết chết ai cơ? Giết chết cái gì cơ?
- 103!
Và theo thói quen, các hành khách đi qua họ, không chịu hiểu hay nghe mấy kẻ quấy rối đó nói.
Méliès đứng dựa lưng vào bức tường lát gạch vuông.
- Mẹ kiếp, tìm một con kiến trong một ga tàu điện ngầm thật đúng là mò kim trong đống rơm rạ.
Laetitia vỗ trán!
- Nhưng ý tưởng là đấy chứ đâu! Sao ta lại không nghĩ đến sớm hơn nhỉ! "Mò kim trong đống rơm rạ..."
- Ý em là gì?
- Chúng ta làm cách nào để mò kim trong đống rơm rạ nhỉ?
- Chẳng có cách nào cả!
- Thế mà có đấy, có cách đấy. Chỉ cần sử dụng cho đúng thôi. Để tìm được kim trong đống rơm rạ, không cách nào dễ dàng hơn cách châm lửa đốt đống rơm rồi quẳng một cục nam châm vào đống tro tàn.
- Đồng ý là thế, nhưng như vậy thì liên quan gì đến 103?
- Đó là cách nói hình ảnh. Chỉ cần tìm ra phương pháp là đủ. Mà chắc chắn là có một phương pháp!
Họ hội ý. Một phương pháp!
- Jacques, anh là cảnh sát, vậy anh hãy yêu cầu quản lý ga tàu sơ tán mọi người đi.
- Không đời nào ông ấy chịu đâu, đang giờ cao điểm mà!
- Anh hãy nói là có cảnh báo bom! Không đời nào ông ấy chịu để hàng nghìn người chết công khai thế đâu.
- Đồng ý.
- Được rồi, Juliette, bà có thể tạo ra được một câu pheromon không?
- Câu gì?
- "Hẹn gặp tại chỗ sáng sủa nhất."
- Không thành vấn đề! Thậm chí tôi còn có thể tạo ra được 30 centilit pheromon để phụt đi khắp nơi dưới dạng tia nữa cơ.
- Tuyệt vời.
Jacques Méliès rất phấn khích.
- Tôi hiểu. Bà muốn phóng ra một tia cực mạnh lan khắp bến tàu để nó đến gặp chúng ta.
- Lũ kiến đỏ hung trong bể kính nhà tôi luôn đi về phía ánh sáng. Sao lại không thử...
Juliette Ramirez tạo ra câu nói tỏa mùi "Hẹn gặp tại chỗ sáng sủa nhất" và quay lại với câu này đựng trong một bình xịt nước hoa.
Loa trên sân ga yêu cầu mọi người sơ tán một cách trật tự và yên lặng. Nhưng ai cũng gào lên, hét lên, xô đẩy nhau và giẫm đạp lên nhau. Mạnh ai nấy chạy còn để Chúa cứu mọi người.
Ai đó thốt lên "Lửa kìa!". Thế là tất cả cùng hoảng loạn. Tất cả cùng hét lại hai từ đó. Đám đông cuống cuồng. Các hàng rào ngăn cách bị lật đổ. Người dân tranh giành nhau để chạy qua. Loa đài có ra lệnh "Hãy bình tĩnh, đừng hoảng sợ" cũng vô ích, những từ ấy chỉ tạo ra hiệu ứng trái ngược với hiệu ứng mong muốn.
Đứng trước đám đế giày dép lộn xộn chen lấn nhau quanh mình, 103 quyết định nấp vào kẽ hở của một chữ bằng sành trong tấm biển đề Ga Fontainebleau. Chữ thứ sáu trong bảng chữ cái. Chữ F. Nó đứng đó, đợi tiếng ồn ào tỏa ra từ mùi mồ hôi của các Ngón Tay lắng xuống.
202. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

ABRACADABRA: Công thức kỳ diệu "Habracadabrah"
trong tiếng Do Thái có nghĩa là "Mong điều đó xảy ra như dự đoán" (hay mong mọi chuyện đã được dự đoán trở thành sự thật). Thời Trung cổ, người ta sử dụng nó như bùa chú chữa trị các cơn sốt. Sau đó, lối diễn đạt này được những người làm ảo thuật dùng lại để báo cho khán giả hay là tiết mục trình diễn của họ đã hết và giờ khán giả có thể xem tiết mục đinh của chương trình (thời điểm ngôn từ trở nên sống động chăng?). Tuy nhiên câu nói này không hề đơn giản như thoạt tiên người ta tưởng. Cần phải ghi lại công thức được tạo nên từ chín chữ cái này (trong tiếng Do Thái người ta không viết các nguyên âm HA BE RA HA CA AD BE RE HA nên cuối cùng ta có: HBR HCD BRH) trên chín tầng và theo cách sau đây, nhằm xuống dần cho đến chữ "H" gốc (Aleph, mẫu tự đầu tiên trong tiếng Do Thái được phát âm là Ha):
HBR HCD BRH
HBR HCD BR
HBR HCD B
HBR HCD
HBR HC
HBR H
HBR
HB
H
Cách bố trí này được tạo ra nhằm tiếp nhận một cách rộng rãi nhất có thể các nguồn năng lượng từ trên trời và đưa chúng xuống với con người. Cần phải tưởng tượng rằng thứ bùa chú này giống như một cái phễu, xung quanh là vũ điệu xoáy trôn ốc của các chữ cái tạo thành công thức "Habracadabrah" ồ ạt quay cuồng. Nó tóm bắt và tập trung mọi sức mạnh của không gian-thời gian thượng tầng ở điểm cực của mình.
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
203. MỘT CON KIẾN TRONG GA TÀU ĐIỆN NGẦM

Thế là xong, đám đông đã giải tán. 103 ra khỏi chỗ trú ẩn và bước đi trong những hành lang rộng lớn của ga tàu điện ngầm. Rõ ràng nó chưa bao giờ đến chỗ này. Nó không thích thứ ánh sáng trắng nhờ hắt ra từ đèn nê ông.
Đột nhiên, nó ngửi thấy một bức thông điệp pheromon trong không khí: "Hẹn gặp ở chỗ sáng sủa nhất." Nó nhận ra âm mùi này. Đó là âm mùi của cỗ máy phiên dịch của các Ngón Tay. Tốt rồi! Nó chỉ còn việc tìm xem đâu là chỗ sáng sủa nhất.
204. CUỘC GẶP BẤT KHẢ

Khắp nơi trong đô thị Bel-o-kan diễn ra những trận quyết đấu. Lũ kiến nổi loạn từ trên trần rơi xuống. Không con kiến lính nào đến cứu kiến chúa. Chúng đánh nhau với những cái xác khô của đám kiến hữu thần. Và rất nhanh chóng, các trận đấu chuyển sang hướng có lợi cho phe đông hơn.
Chli-pou-ni bị bao quanh bởi một đám hàm trên mà nó linh cảm là chẳng lấy gì làm thân thiện. Có thể nói lũ kiến này không nhận ra pheromon hoàng gia. Một trong số chúng sáp lại gần kiến chúa, hàm trên banh rộng như thể muốn chặt đầu kiến chúa. Rồi con kiến sặc mùi chết chóc vừa tiến đến vừa phát ra câu:
Các Ngón Tay là chúa trời của chúng ta!
Đó là giải pháp. Cần phải đến gặp các Ngón Tay. Chli-pou-ni không định để mình bị giết chết. Nó lao vào đám hỗn loạn, đẩy lùi những cái hàm trên và những cái râu toan ngăn cản nó, phi như bay vào tất cả các hành lang dẫn xuống phía dưới. Chỉ còn một hướng duy nhất: các Ngón Tay.
Tầng -45. Tầng -50. Nó nhanh chóng tìm ra lối dẫn xuống lòng Cấm Thành. Phía sau nó, lũ kiến nổi loạn hữu thần đang đuổi theo và nó ngửi thấy mùi hằn học của chúng.
Chli-pou-ni băng qua hành lang đá hoa cương và vào căn phòng "Bel-o-kan thứ hai", đô thị bí mật mà mẹ nó xây từ ngày xưa để có thể đến trò chuyện với các Ngón Tay.
Ở giữa là một bóng hình nơi từ đó tỏa ra một đường ống lớn.
Chli-pou-ni biết vật thể được khắc không mấy khéo léo vào nhựa cây này là gì. Lũ kiến gián điệp đã cho nó biết tên vật thể. "Tiến sĩ Livingstone".
Con kiến chúa bước lại gần. Lũ kiến hữu thần đã đuổi kịp nó, chúng bao quanh nó nhưng để nó tiến về phía người đại diện cho các chúa trời của chúng.
Con kiến chúa chạm râu vào con kiến giả.
Ta là kiến chúa Chli-pou-ni, nó phát ra trên đoạn râu thứ nhất.
Đồng thời, qua mười đoạn râu khác, nó phát ra một tràng thông tin bằng toàn bộ chiều dài của sóng mùi.
Ta có ý định cứu sống các ngươi. Từ nay trở đi, ta sẽ lo việc ăn uống của các ngươi. Ta muốn nói chuyện với các ngươi
.
Như thể cũng đang chờ đợi đặc ân nào đấy, lũ kiến hữu thần không động cựa.
Thế nhưng chẳng có gì xảy ra cả. Từ nhiều ngày nay, các vị chúa trời đã trở nên câm lặng và họ từ chối nói chuyện với cả kiến chúa.
Chli-pou-ni tăng cường độ mùi trong các bức thông điệp của mình. Nhưng vẫn không thấy bất kỳ động tĩnh gì dù là nhỏ nhất từ phía Tiến sĩ Livingstone. Cỗ máy đứng im bất động.
Đột nhiên, một ý nghĩa lướt qua tâm trí kiến chúa nhanh và mạnh như tia chớp.
Các Ngón Tay không tồn tại. Các Ngón Tay chưa bao giờ tồn tại.
Một sự lừa bịp vĩ đại, những tin đồn, những truyện kể, những thông tin giả lan truyền từ các pheromon thuộc nhiều thế hệ kiến chúa và từ các phong trào của lũ kiến bệnh hoạn.
103 đã nói dối. Mẹ Belo-kiu-kiuni đã nói dối. Lũ kiến nổi loạn cũng đang nói dối. Tất cả đều nói dối.
Các Ngón Tay không tồn tại và chưa bao giờ tồn tại.
Đến đó thì mọi suy nghĩ của nó ngừng lại. Khoảng một tá lưỡi hàm trên của lũ kiến hữu thần đã xuyên thủng ngực nó.
205. ĐI TÌM 103

Quản lý ga đã tắt hết đèn đóm vì Méliès ra lệnh cho ông làm vậy. Sau đó ông đưa cho họ một cái đèn công suất lớn để chiếu sáng bến tàu. Juliette Ramirez và Laetitia Wells xịt pheromon gọi khắp sân ga. Giờ họ chỉ còn ngồi đợi 103 tiến lại chỗ đèn của họ nữa thôi, ai nấy đều sốt ruột, tim đập thình thịch.
103 nhìn thấy những cái bóng phát sinh từ thứ ánh sáng mạnh hơn cả ánh sáng đèn nê ông mà nó vừa học được cách nhận biết. Đáp lại bức thông điệp mà các Ngón Tay "tử tế" phát đi để tìm nó, nó bước về phía chỗ sáng sủa. Hẳn là họ đang chờ nó. Khi nó gặp được họ, mọi thứ sẽ lại đâu vào đấy.
Lần chờ đợi này mới lâu làm sao! Jacques Méliès không thể ngồi im một chỗ đã đứng lên đi đi lại lại cả trăm lần trong hành lang. Anh châm một điếu thuốc.
- Anh tắt thuốc đi. Mùi thuốc lá có thể khiến nó bỏ trốn đấy. Nó sợ lửa mà.
Anh cảnh sát dùng gót chân dập tắt điếu thuốc và lại tiếp tục rảo bước.
- Anh đừng đi đi lại lại nữa. Anh có thể nghiền nát nó mất nếu nó đi tới chỗ đó.
- Em đừng lo, việc mà anh không ngừng làm suốt mấy ngày nay chính là để ý xem chân mình đặt ở đâu!
103 thấy những mảng miếng khác sáp lại gần nó. Pheromon này chắc là một cái bẫy. Các Ngón Tay chuyên giết kiến hẳn đã phát đi pheromon này để giết nó dễ dàng hơn. Nó bèn bỏ trốn.
Laetitia Wells nhìn thấy nó trong vòng ánh sáng.
- Mọi người nhìn kìa! Một con kiến đi một mình. Chắc chắn đó là 103. Nó đã lại gần và anh đã làm nó sợ, tại mấy cái đế giày của anh đấy. Nếu nó bỏ trốn chúng ta sẽ lại mất nó lần nữa thôi.
Họ chậm rãi tiến lên, nhưng 103 đã lẩn mất.
- Nó không nhận ra chúng ta. Đối với nó con người nào cũng là những dãy núi, Laetitia tiếc nuối nói.
Họ chìa các Ngón Tay và bàn tay mình cho nó, nhưng 103 trượt xuống và lao về phía đường ray.
- Nó không nhận ra chúng ta. Nó không nhận ra bàn tay chúng ta. Nó đi vòng qua các Ngón Tay chúng ta! Phải làm gì đây? Méliès thốt lên. Nếu nó rời khỏi ga, chúng ta sẽ không bao giờ tìm lại được nó nữa!
- Đó là một con kiến. Với loài kiến, chỉ có mùi vị là phát huy chức năng thôi. Anh có bút phớt không? Mực tỏa mùi mạnh, dù sao cũng đủ để ngăn nó lại.
Laetitia vội vạch một nét rất đậm trước mặt 103.
Nó chạy, nó lao đi, thế rồi đột nhiên một bức tường mùi, mà chắc là mùi cồn, mọc lên trước mặt nó. 103 phanh toàn bộ các chân lại, đi dọc bức tường buồn nôn ấy như thể đó là một biên giới vô hình nhưng khó lòng vượt qua, rồi nó đi vòng bức tường và tiếp tục chạy.
- Nó đi vòng vết mực bút dạ!
Laetitia vội vàng dùng bút dạ ngăn đường con kiến. Cô vạch nhanh ba đường thành hình tam giác-nhà ngục.
Mình bị giam giữa mấy bức tường tỏa mùi này,
103 tự nhủ. Phải làm sao đây?

Thu hết can đảm lên hai chân, nó lao qua vạch bút dạ như thể đó là một bức tường bằng kính và bỏ chạy hộc tốc mà không cần nhìn xem mình đang đi đâu.
Con người không ngờ nó lại gan dạ và táo bạo như vậy.
Họ sững người vì ngạc nhiên.
- Nó ở kia kìa, Méliès giơ Ngón Tay chỉ.
- Ở đâu cơ? Laetitia hỏi.
- Chú ý...!
Laetitia mất thăng bằng. Mọi thứ diễn ra như trong một đoạn phim quay chậm. Để bắt kịp nó, cô rón rén đi nghiêng nghiêng người. Phản xạ dễ hiểu. Mũi giày cao gót của cô nhấc lên rồi hạ xuống đúng người...
- KHÔNGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG!!!!!!!!!!! bà Ramirez hét lên.
Bà dùng hết sức đẩy Laetitia ra trước khi chân cô chạm đất.
Quá muộn rồi.
103 không có phản xạ tránh né. Nó thấy một cái bóng đổ sập xuống nó và nó chỉ kịp nghĩ rằng cuộc đời nó sẽ dừng tại đây. Cuộc đời nó từng phong phú biết bao. Như trên màn hình ti vi, các hình ảnh diễu qua trong bộ óc nó. Cuộc chiến Cây Mỹ Nhân, lần đi săn thằn lằn, sự kiện được nhìn thấy bờ rìa thế giới, những chuyến bay trên lưng bọ hung, cây keo, cái gương của lũ gián và biết bao nhiêu, biết bao nhiêu trận đánh nó từng trải qua trước khi khám phá ra nền văn minh các Ngón Tay... bóng đá, Hoa hậu Hoàn vũ... phim tài liệu về loài kiến.
206. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

NỤ HÔN: Đôi khi người ta hỏi tôi loài người học được gì từ loài kiến. Câu trả lời của tôi là: hôn môi. Có thời kỳ dài người ta ngỡ rằng người La Mã thời Cổ đại đã phát minh ra hôn môi trước kỷ nguyên của chúng ta hàng trăm năm. Nhưng trên thực tế, họ chỉ làm mỗi việc là quan sát côn trùng. Họ hiểu rằng mỗi lần chạm môi vào nhau, loài kiến lại thể hiện một hành động cao cả củng cố thêm xã hội chúng. Họ không bao giờ nắm được ý nghĩa trọn vẹn của hành động ấy, nhưng họ tự nhủ phải tái diễn sự động chạm này để đạt được sự gắn kết như loài kiến. Hôn môi cũng giống như kiểu bắt chước hành động trao đổi dinh dưỡng vậy. Khác là trong hành động trao đổi dinh dưỡng thực sự, có việc chuyển qua chuyển lại một phần thức ăn còn trong nụ hôn con người, chỉ có việc chuyển qua chuyển lại ít nước bọt không chứa chút dinh dưỡng nào hết.

Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
207. 103 Ở THẾ GIỚI KHÁC

Họ sững sờ nhìn cơ thể bẹp gí của 103.
- Nó chết rồi ư?...
Con vật không động đậy nữa. Không động đậy một chút nào nữa.
- Nó chết rồi!
Juliette Ramirez đấm nắm tay vào tường.
- Mất hết cả rồi. Không thể cứu chồng tôi được nữa rồi. Toàn bộ những việc chúng tôi làm đều thật vô ích.
- Thật ngu ngốc làm sao! Thất bại ngay khi ở gần mục tiêu đến thế! Chúng ta gần đạt được mục tiêu mà.
- Tội nghiệp 103... Cả cuộc đời kỳ diệu của nó, vậy mà chỉ một chiếc giày cao gót thôi...
- Là lỗi tại em, là lỗi tại em, Laetitia nhắc đi nhắc lại.
Jacques Méliès thực tế hơn.
- Ta làm gì với xác nó bây giờ? Ta sẽ không vứt đi đâu đấy!
- 103 không phải con kiến bình thường. Nó là một Ulysse hay Marco Polo trong thế giới không gian-thời gian hạ tầng. Một nhân vật chủ chốt trong toàn bộ nền văn minh của nó. Nó xứng đáng được hưởng điều gì đó hơn một ngôi mộ.
- Em nghĩ đến gì nào, một tượng đài ư?
- Vâng.
- Nhưng chẳng ai ngoài chúng ta biết điều con kiến này từng làm được. Chẳng ai biết rằng nó là cầu nối giữa hai nền văn minh.
- Cần phải đề cập đến chuyện này ở khắp nơi, cần phải báo cho toàn thế giới! Laetitia Wells khẳng định. Câu chuyện này đóng vai trò quá đỗi quan trọng. Cần phải để câu chuyện lan xa hơn nữa.
- Chúng ta sẽ chẳng bao giờ gặp được "sứ giả" nào tài năng như 103 đâu. Nó vừa tò mò, vừa ham muốn mở rộng kiến thức, những thứ cần thiết cho các cuộc tiếp xúc. Tôi hiểu điều này sau khi đã tranh luận với nhiều con kiến khác. Nó là trường hợp độc nhất.
- Cứ một tỷ con kiến chúng ta cũng phải tìm được một con tài năng tương tự chứ.
Nhưng họ biết không phải thế. 103, họ bắt đầu chấp nhận nó cũng như nó chấp nhận họ vậy. Đơn giản thế thôi. Chỉ vì sự quan tâm thấu hiểu lẫn nhau. Loài kiến cần loài người để tiết kiệm thời gian. Loài người cần loài kiến để tiết kiệm thời gian.
Thật đáng tiếc! Thật đáng tiếc khi thất bại ở ngay gần mục tiêu đến thế!
Ngay cả Jacques Méliès cũng không thể dửng dưng nổi. Anh liên tục đấm tay xuống ghế băng.
- Thật quá ư ngu ngốc.
Laetitia Wells thì ăn năn hối lỗi.
- Em không nhìn thấy nó. Nó nhỏ quá. Em không nhìn thấy nó.
Cả ba người họ cùng nhìn cái cơ thể nhỏ bé bất động ấy. Đó là một đồ vật. Nhìn cái lớp vỏ tội nghiệp cong queo kia, chắc chẳng bao giờ có ai tin nổi đó đã từng là 103, con kiến dẫn đường cuộc thập tự chinh đầu tiên chống lại các Ngón Tay.
Họ lặng đi trước xác nó.
Đột nhiên, Laetitia mở to mắt và nhảy lên.
- Nó cử động kìa!
Họ ngó chăm chăm con côn trùng bất động.
- Em mơ à.
- Không, em không mơ. Em xin khẳng định là em thấy nó động đậy râu. Hơi hơi khẽ thôi nhưng rõ ràng là có.
Họ nhìn nhau, họ quan sát con côn trùng hồi lâu. Chẳng có chút đỉnh mầm sống nào ở con vật kia cả. Nó bất động trong tư thế co cứng đau đớn. Râu nó dựng lên, sáu chân nó co quắp như chụm lại để chuẩn bị cho một hành trình dài.
- Em... em chắc chắn là nó có cử động mà!
Jacques Méliès ôm vai Laetitia. Anh hiểu rằng cảm xúc đang khiến cô trông thấy những gì cô mong được thấy.
- Anh rất tiếc. Chỉ là phản xạ của xác chết thôi, chắc chắn đấy.
Juliette Ramirez không muốn để Laetitia rơi vào trạng thái hoài nghi, bà cầm cái xác bé nhỏ lên và đặt nó ở gần tai mình. Bà đặt nó vào tận trong hang lỗ tai.
- Bà nghĩ mình có thể nghe được tiếng tim nó đập à?
- Ai mà biết được chứ? Tai tôi rất thính, tôi có thể nghe thấy bất kỳ tiếng động nhỏ nhặt nào.
Laetitia Wells lấy lại xác con kiến anh hùng và đặt nó lên một chiếc ghế băng. Cô quỳ gối xuống rồi thận trọng đặt một tấm gương trước hàm trên của nó.
- Cô hy vọng nhìn thấy nó thở à?
- Kiến cũng thở mà, phải không?
- Hơi thở của chúng quá nhẹ để chúng ta có thể nhận ra dù chỉ chút dấu vết nhỏ nhất.
Họ chăm chú nhìn con vật xương cốt rã rời, trong lòng thầm nổi giận.
- Nó chết rồi. Nó chết hoàn toàn rồi!
- 103 là con kiến duy nhất hy vọng vào sự thống nhất liên loài của chúng ta. Nó đã mất nhiều thời gian cho việc đó, và nó đã tưởng tượng ra sự xâm nhập lẫn nhau giữa hai nền văn minh. Nó đã mở ra một cánh cửa, đã tìm thấy những mẫu số chung. Không con kiến nào có thể làm được chuyện tương tự. Nó đang bắt đầu trở nên hơi... con người. Nó yêu thích khiếu hài hước và nghệ thuật của chúng ta. Tất cả những điều hoàn toàn phù phiếm, nhưng như nó nói... lại hết sức hấp dẫn ấy.
- Chúng ta sẽ đào tạo một con khác vậy.
Jacques Méliès ôm Laetitia vào lòng và an ủi cô.
- Chúng ta sẽ bắt một con khác và sẽ dạy nó hài hước và nghệ thuật của các... Ngón Tay là gì.
- Chẳng có con nào khác giống như nó đâu. Đó là lỗi của em... lỗi của em..., Laetitia nhắc lại.
Mắt họ vẫn nhìn 103 chăm chăm. Lại một hồi lâu im lặng.
- Chúng ta sẽ tổ chức một lễ tang xứng đáng với nó, Juliette Ramirez nói.
- Chúng ta sẽ chôn nó ở nghĩa trang Montparnasse bên cạnh những nhà tư tưởng vĩ đại của thế kỷ. Đó sẽ là một ngôi mộ rất nhỏ và phía trên có viết: "Đây là kẻ tiên phong." Chỉ chúng ta mới biết ý nghĩa câu này mà thôi.
- Chúng ta sẽ không xây chữ thập.
- Không hoa cũng không vòng hoa.
- Chỉ có một cành cây nhỏ cắm vào xi măng. Bởi lúc nào nó cũng trực diện đương đầu với mọi chuyện ngay cả khi nó sợ hãi.
- Mà nó lúc nào cũng sợ hãi.
- Mỗi năm chúng ta sẽ đến thăm mộ nó một lần.
- Cá nhân mà nói, tôi không thích nhắc đi nhắc lại các thất bại của mình.
Juliette Ramirez thở dài:
- Thật đáng tiếc vô cùng!
Bà dùng đầu móng tay vỗ nhẹ vào râu 103.
- Nào! Giờ thì dậy đi! Cô thắng chúng tôi rồi, chúng tôi cứ ngỡ cô đã chết, hãy cho chúng tôi thấy là cô đang đùa. Cô cũng đùa như loài người chúng tôi. Cô thấy đấy, vậy là xong, cô đã phát minh ra khiếu hài hước của kiến!
Bà đặt cái xác xuống chỗ ngọn đèn halogen.
- Có lẽ ấm lên một chút...
Tất cả cùng nhìn xác 103. Méliès không ngăn nổi mình lẩm bẩm lời cầu nguyện: "Lạy Chúa, xin Người hãy làm sao..."
Nhưng vẫn chẳng có gì xảy ra.
Laetitia Wells quẹt một giọt nước mắt vừa chảy lăn trên sống mũi, đi vòng qua má, dừng một lúc dưới cằm rồi rơi xuống cạnh con kiến.
Giọt nước mặn bắn lên chạm vào râu nó.
Thế là có điều gì đó xảy ra. Họ mở to mắt, nghiêng mình nhìn xuống.
- Nó cử động kìa!
Lần này, ai cũng thấy râu nó rung rung.
- Nó đã cử động, nó vẫn còn sống!
Râu nó lại rung rung lần nữa.
Lại một giọt nước mắt nữa chảy ra nơi khóe mắt Laetitia và rơi xuống làm ướt râu con kiến.
Thế là nó lại có cử động lùi rất khẽ.
- Nó còn sống. Nó còn sống. 103 còn sống!
Juliette Ramirez xoa xoa miệng bằng một Ngón Tay đầy hoài nghi.
- Chưa phải thế là ổn đâu.
- Nó bị thương nghiêm trọng lắm, nhưng chúng ta có thể cứu nó.
- Chúng ta cần một bác sĩ thú y.
- Bác sĩ thú y cho kiến ư, chẳng có đâu! Jacques Méliès nhận xét.
- Vậy ai sẽ chữa cho 103 bây giờ? Nó sẽ chết mất nếu không được giúp!
- Làm gì đây? Làm gì đây?
- Mang nó ra khỏi chỗ này, đi nhanh nào.
Họ đang trong trạng thái hưng phấn tột độ, và càng bối rối hơn nữa khi vừa nãy hết lòng mong mỏi được thấy nó cử động và giờ nó cử động rồi thì không biết phải làm thế nào để chữa cho nó. Laetitia Wells những muốn được vuốt ve nó, trấn an nó, xin lỗi nó. Nhưng cô cảm thấy mình vụng về, lúng túng trước không gian-thời gian loài kiến tới nỗi chỉ làm tình hình trầm trọng thêm mà thôi. Giây phút ấy, cô ước được làm kiến biết bao, để liếm láp 103, trao đổi dinh dưỡng với nó...
Cô thốt lên:
- Chỉ một con kiến mới cứu được nó thôi, cần phải đưa nó về với đồng loại của nó.
- Không, cơ thể nó phủ đầy mùi ký sinh. Một con kiến cùng tổ với nó sẽ không nhận ra nó đâu. Con kiến ấy sẽ giết nó mất. Chỉ chúng ta mới có thể hành động được thôi.
- Chúng ta cần phải có dao mổ siêu nhỏ, kẹp...
- Nếu chỉ cần có thế thì chúng ta nhanh chân lên nào! Juliette Ramirez kêu lên. Đi thật nhanh về nhà tôi, có lẽ sẽ cứu vãn được mọi chuyện. Anh chị có bao diêm ở đây chứ?
Lại một lần nữa, Laetitia tuyệt đối cẩn trọng đặt 103 vào bao diêm, cô buộc lòng mình tin rằng mẩu khăn mùi soa mà cô trải xuống đáy bao diêm ấy không phải tấm vải liệm mà là tấm trải giường, rằng cô không mang trên mình cỗ quan tài mà mang trên mình chiếc cáng cứu thương.
103 phát ra những tiếng kêu yếu ớt ở đầu râu, như thể nó biết mình đang sức tàn lực kiệt và nó muốn thốt lên lời vĩnh biệt cuối cùng vậy.
Họ đi lên mặt đất, vừa chạy vừa cố gắng giữ sao cho bao diêm và con kiến thương binh không bị rung lắc mạnh.
Lên đến mặt đất, Laetitia giận dữ quẳng đôi giày của mình vào rãnh nước ven đường.
Họ vẫy một chiếc taxi, hối tài xế lái nhanh hết tốc lực và tránh những chỗ gây xóc.
Người tài xế nhận ra các hành khách của mình. Đó chính là những người mà lần trước đã yêu cầu ông không được đi quá 0,1 km/h. Ta luôn phải tái ngộ những người từng khiến ta bực bội. Hoặc họ quá đỗi ung dung hoặc họ quá đỗi vội vã!
Dù sao ông cũng phóng nhanh về địa chỉ nhà Ramirez.
208. PHEROMON

Pheromon: Động vật học
Chủ đề: Các Ngón Tay
Kiến tiết dãi: 103 683
Năm: 100 000 667
LỚP VỎ: Các Ngón Tay có da mềm mại. Để bảo vệ da, họ phủ lên đó hoặc những mẩu thực vật được đan kết, hoặc những mẩu kim loại mà họ gọi là "ô tô".
GIAO DỊCH: Các Ngón Tay rất kém trong khoản quan hệ thương mại. Họ ngây ngô tới nỗi đổi cả xẻng đầy ụ thức ăn chỉ để lấy một mẩu giấy màu không ăn được.
MÀU SẮC: Nếu thiếu không khí trong vòng ba phút, một con người sẽ bị đổi màu.
THỂ HIỆN TÌNH YÊU: Các Ngón Tay thể hiện tình yêu rất phức tạp. Để làm điều này, họ thường gặp nhau ở những nơi đặc biệt mang tên "hộp đêm". Tại đó, họ đứng trong tư thế mặt đối mặt và rung lên bần bật suốt nhiều giờ liền, giống như hành động giao phối. Nếu hai người cùng hài lòng về nhau, sau đó họ sẽ gặp lại nhau trong một căn phòng để sinh sản.
TÊN: Các Ngón Tay gọi nhau là Con Người. Và họ gọi chúng ta, những Kẻ Sống Trên Mặt Đất, là Kiến.
QUAN HỆ VỚI XUNG QUANH: Các Ngón Tay không chỉ bận tâm đến riêng bản thân mình. Bản chất của họ là cực kỳ muốn giết tất cả những Ngón Tay khác. "Luật", một quy tắc xã hội hà khắc được con người soạn ra, được dùng để điều tiết những xung năng chết chóc ấy.
NƯỚC BỌT: Các Ngón Tay không biết cách dùng nước bọt để lau cơ thể. Để lau cơ thể, họ cần đến một thứ máy có tên "bồn tắm".
NGUỒN GỐC VŨ TRỤ: Các Ngón Tay cho rằng Trái đất hình tròn và quay xung quanh mặt trời!
ĐỘNG VẬT: Các Ngón Tay hiểu biết rất kém về thiên nhiên quanh họ. Họ tưởng mình là những động vật thông minh duy nhất.
209. CƠ MAY CUỐI CÙNG

- Dao mổ!
Yêu cầu nào Arthur đưa ra cũng được thực hiện ngay lập tức.
- Dao mổ!
- Kẹp số một!
- Kẹp số một.
- Dao mổ!
- Dao mổ.
- Kim khâu!
- Kim khâu.
- Kẹp số tám!
- Kẹp số tám.
Arthur Ramirez tiến hành phẫu thuật. Lúc ba người kia về nhà, mang theo 103 trong cơn hấp hối, ông bật dậy và hết hẳn choáng váng. Ông hiểu ngay điều mà các bạn đồng hành của ông chờ đợi nơi ông và thế là ông xắn tay áo lên. Vì muốn bảo toàn nguyên vẹn độ nhạy của mọi giác quan nhằm phục vụ cuộc phẫu thuật tinh tế này, ông đã từ chối uống một liều thuốc giảm đau mà vợ ông đưa cho.
Lúc này, Jacques Méliès, Laetitia Wells và Juliette Ramirez đang đứng quanh ông, nghiêng mình nhìn xuống cái bàn phẫu thuật nhỏ xíu mà thầy của bầy yêu tinh ngẫu hứng làm ra từ một mảnh thủy tinh siêu nhỏ. Về phần mình, Arthur kết nối với một chiếc máy quay. Nhờ vậy, mọi người có thể theo dõi ca phẫu thuật qua màn hình ti vi.
Rất nhiều con kiến robot sửa chữa đã diễu qua mặt bàn phẫu thuật, nhưng vừa nãy là con kiến thật đầu tiên được đặt lên bàn trong tư thế tồi tệ.
- Máu!
- Máu.
- Thêm máu nữa!
Để cứu 103, cần phải giết bốn con kiến thật để lấy đủ số máu cần thiết cho việc truyền. Họ không hề đắn đo gì. 103 là con kiến độc nhất vô nhị và xứng đáng nhận sự hy sinh của vài đồng loại của nó.
Để thực hiện các ca truyền máu siêu nhỏ này, Arthur phải mài một cái kim siêu nhỏ rồi cắm nó vào chỗ mềm trên khớp chân sau bên trái của con kiến.
Nhà phẫu thuật ngẫu hứng không biết liệu con kiến có đau không nhưng cứ nhìn tình trạng yếu ớt của nó, ông thà không dùng thuốc gây mê còn hơn.
Arthur bắt đầu bằng việc lắp lại chân giữa vào khớp giống như một vị thầy lang chuyên nắn khớp vậy. Đối với chân trước bên trái, mọi chuyện cũng dễ dàng tương tự. Vì ông làm việc nhiều trên lũ kiến robot nên giờ tay ông trở nên khéo léo vô cùng.
Lồng ngực phẳng lì. Bằng một cái kẹp mảnh, ông trả lại cho nó hình dạng như người ta hẳn sẽ làm với một chiếc cánh ô tô bị bẹp, rồi ông dùng keo dính chỗ kitin thủng vào. Thứ keo này cũng được dùng để hàn bụng dưới bị đâm xuyên, sau đó được ưu tiên bơm máu vào trước bằng một ống bơm siêu nhỏ.
- May là đầu và râu nó vẫn còn nguyên! ông thốt lên. Gót giày của cô bé tới nỗi chỉ đè bẹp được lồng ngực và bụng dưới nó.
Dưới ánh sáng chiếc đèn siêu nhỏ, 103 dần hồi sức. Nó khẽ nghển đầu lên và chậm rãi nếm náp giọt mật mà một Ngón Tay chìa ra trước hàm trên nó.
Arthur đứng dậy, lau mồ hôi lấm tấm trên trán và thở dài:
- Tôi nghĩ nó thoát nạn rồi. Nhưng nó vẫn phải nghỉ ngơi thêm vài ngày nữa để lại sức. Hãy đặt nó vào một chỗ tối, nóng và ẩm ướt.
210. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

NÊN ĐI ĐƯỜNG NÀO? Cần phải nghĩ đến con người ở năm 100 triệu. (Con người ấy hẳn có nhiều trải nghiệm ngang bằng loài kiến hiện nay.)

Con người ấy hẳn phải có ý thức phát triển gấp ý thức của chúng ta cả trăm nghìn lần. Cần phải giúp đỡ anh ta, anh ta - đứa trẻ bé nhỏ bé nhỏ bé nhỏ bé nhỏ của chúng ta. Để làm điều đó, cần phải vạch ra một đường mòn vàng. Con đường giúp mất ít thời gian vào những chuyện hình thức vô nghĩa nhất. Con đường ngăn mọi nẻo trở về bằng cách dụng đến sức ép của tất cả những kẻ phản động, những kẻ man di, những tên bạo chúa. Chúng ta phải tìm ra Đạo, con đường dẫn tới ý thức cao nhất. Con đường này sẽ được vạch ra từ vô số trải nghiệm của chúng ta. Để định vị đường mòn ấy tốt hơn, cần phải thay đổi quan điểm của chúng ta, không nên cứng nhắc với một lối suy nghĩ. Dù lối suy nghĩ ấy là gì đi nữa. Kể cả khi lối suy nghĩ ấy là tốt. Loài kiến dạy chúng ta một bài luyện tập tinh thần. Ở đúng vị trí của mình. Nhưng cũng hãy ở cả vào vị trí của cây cỏ, chim cá, sóng nước, mây trời và đá núi nữa.
Con người ở năm 100 triệu hẳn sẽ biết cách nói chuyện với những dãy núi để khai thác ký ức của chúng. Nếu không mọi thứ chẳng để làm gì cả.
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
211. LỖ HỔNG

Sau ba ngày an dưỡng, giờ 103 đã hoàn toàn bình phục. Nó đã ăn được gần như bình thường trở lại (thậm chí còn ăn được cả mấy mẩu thịt châu chấu và ít ngũ cốc luộc nữa). Hai râu nó cử động bình thường. Nó thường xuyên liếm láp các vết thương của mình để xóa bỏ lớp keo cũng như tẩy trùng các vết thương ấy bằng nước bọt.
Arthur Ramirez đã cho chuyển bệnh nhân của mình vào một cái hộp bìa đệm đầy bông thấm nước để tránh va chạm xóc nảy. Ngày nào ông cũng ghi lại những tiến bộ trông thấy. Cái chân bị gãy không hoạt động tốt lắm nhưng 103 vẫn đứng được hết sức cân bằng.
- Nó cần luyện tập để tăng sức cho năm chân kia, Jacques Méliès nhận xét.
Anh có lý. Arthur đặt 103 lên một chiếc thảm lăn nhỏ và lần lượt từng người cho nó chạy bộ trên đó để nó luyện thêm cơ đùi.
Giờ đây con kiến lính đã phục hồi đủ để tiếp tục các cuộc tranh luận.
Thế nên mười ngày sau tai nạn, họ quyết định đã đến lúc tổ chức một chuyến đi nhằm cứu Jonathan Wells và các bạn đồng hành của anh.
Jacques Méliès triệu tập Emile Cahuzacq và ba cảnh sát dưới quyền mình. Laetitia Wells và Juliette Ramirez cũng cùng đi. Arthur vì quá yếu lại thêm lo lắng nhiều mấy ngày qua nên chọn cách an tọa trong ghế bành đợi họ trở về.
Họ mang theo nào cuốc nào xẻng. 103 ở đó dẫn đường họ. Rừng Fontainebleau thẳng tiến!
Các Ngón Tay của Laetitia đặt con kiến xuống cỏ. Để chắc chắn là không bị lạc nó, cô đã buộc một sợi nylon quanh khớp bụng dưới của nó. Nói cách khác thì là một sợi xích.
103 hít ngửi hơi khói xung quanh và chĩa râu về hướng cần đến.
Bel-o-kan đi đường này.
Để đi nhanh hơn, các Ngón Tay nhấc nó lên và mang nó đến chỗ xa hơn. Nó chỉ cần vẫy vẫy các bộ phận phụ cảm ứng là đủ để mọi người hiểu nó cần những điểm mốc mới. Thế là họ lại đặt nó xuống đất còn nó lại chỉ đường.
Sau một giờ đi bộ, họ băng qua một con suối rồi dấn bước vào một nơi đầy bụi rậm. Họ buộc phải đi rất chậm để 103 có thể theo kịp những đường ray tỏa mùi phù hợp.
Thêm ba tiếng nữa và họ nhìn thấy xa xa trước mặt là một hòn đất to chất đầy cành cây.
Con kiến thông báo họ đã tới nơi.
- Vậy đó là Bel-o-kan ư? Méliès ngạc nhiên hỏi, trong tình huống khác, chắc anh chẳng thể nhận ra nổi cái gò này.
Họ rảo bước.
- Giờ thì sao thưa sếp? một cảnh sát hỏi.
- Giờ thì ta đào thôi.
- Nhưng đừng làm hỏng thành phố, đặc biệt đừng làm hỏng thành phố nhé, Laetitia vừa nhấn mạnh vừa giơ một Ngón Tay đầy đe dọa lên. Đừng quên là chúng ta đã hứa với 103 sẽ không làm hại đô thị của nó.
Thanh tra Cahuzacq suy ngẫm vấn đề.
- Được thôi, vậy hãy đào ngay bên cạnh. Nếu chỗ này rộng, ta sẽ đào đúng phải đường ngầm và nếu vẫn chưa được, ta sẽ lại tiếp tục đào xiên xuống để vòng qua tổ kiến.
- Đồng ý! Laetitia nói.
Họ đào như những tên cướp biển đang truy tìm một kho báu được chôn trên một hòn đảo. Người mấy viên cảnh sát nhanh chóng phủ đầy đất và bùn, nhưng xẻng của họ vẫn chưa chạm phải đá.
Đội trưởng động viên họ tiếp tục.
Mười mét, mười hai mét mà vẫn không thấy gì. Lũ kiến, chắc chắn là kiến lính Bel-o-kan, chạy đến ngó ngàng tin tức, rất lo lắng vì không hiểu điều gì gây ra những cơn rung lắc kinh khủng như vậy xung quanh Cấm Thành, đến mức các hành lang bao quanh cũng trở nên lung lay.
Emile Cahuzacq tặng chúng mật ong để trấn an chúng.
Các cảnh sát bắt đầu thấy mệt khi phải sử dụng cuốc xẻng. Để rồi rốt cuộc họ cảm giác như đang đào huyệt mộ của chính mình, nhưng sếp của họ có vẻ rất quyết tâm đi đến cùng nên họ chẳng còn lựa chọn nào khác.
Cư dân Bel-o-kan càng lúc càng đổ ra đông hơn quan sát họ.
Đó là các Ngón Tay,
một con kiến thợ phát ra, nó vừa từ chối mật ong vì nghĩ mật ong có độc.
Các Ngón Tay đến trả thù cuộc thập tự chinh của chúng ta!
Juliette Ramirez hiểu điều gì khiến những sinh vật bé bỏng ấy xáo loạn như vậy.
- Nhanh lên! Phải bắt tất cả chúng lại trước khi chúng kịp phát tín hiệu báo động.
Cùng Laetitia và Méliès, bà ném chúng kèm nào đất nào cỏ vào những cái hộp giam trên đó bà đã kịp xịt pheromon Các bạn hãy bình tĩnh, mọi chuyện sẽ ổn thôi.

Rõ ràng cách đó tỏ ra hiệu quả. Không còn thấy bất kỳ động cựa nào trong các hộp nữa.
- Dù sao chúng ta cũng phải đào nhanh lên, nếu không chúng ta sẽ bị toàn bộ các đội quân trong Liên bang bâu khắp lưng đấy, nữ vô địch "Bẫy suy tưởng" nói. Khi ấy, tất cả các bình xịt pheromon trên thế giới đều không đủ để ngăn cản được chúng.
- Bà đừng lo lắng nữa, một trong số các cảnh sát lên tiếng. Xong rồi. Thấy có vẻ đến chỗ trũng rồi. Hẳn chúng ta đang đứng phía trên cái hang.
Anh ta hú lên:
- Hú, có ai dưới đó không?
Không có tiếng trả lời. Họ dùng đèn pin chiếu xuống.
- Cứ như một nhà thờ ấy, Cahuzacq nhận xét. Tôi chẳng thấy ai cả.
Một viên cảnh sát mang theo dây rồi buộc vào một thân cây và mang đèn pin trèo xuống. Cahuzacq đi theo anh ta. Từng người một, họ đi qua các phòng rồi kêu vọng lên chỗ những người còn lại:
- Xong rồi. Tôi tìm thấy họ rồi. Họ hoàn toàn có vẻ còn sống nhưng họ đang ngủ.
- Ồn ào như vậy mà họ vẫn ngủ thì thật khó tin. Nếu ồn thế mà họ không thức có nghĩa là họ chết rồi.
Jacques Méliès đích thân mình trèo xuống. Anh soi sáng căn phòng và ở đó, anh ngạc nhiên phát hiện ra một đài phun nước, thiết bị tin học và những cỗ máy chạy điện đang kêu ro ro. Anh bước về phía phòng ngủ, định lay một trong mấy người đang nằm đó nhưng chợt lùi lại vì cảm giác như mình vừa lướt chạm qua một bộ xương hơn là một cánh tay.
- Họ chết rồi, anh nhắc lại.
- Không phải đâu...
Méliès giật nảy mình.
- Ai nói vậy?
- Tôi, một giọng yếu ớt thì thầm.
Anh quay lại. Phía sau anh, một cơ thể mảnh mai đứng lên, dựa vào tường.
- Không, chúng tôi chưa chết, Jonathan Wells chống tay làm điểm tựa và nói rành rọt. Chúng tôi đã thôi chờ đợi các anh.
Họ nhìn nhau. Jonathan Wells không chớp mắt.
- Các anh không nghe thấy tiếng đào bới à? Jacques Méliès hỏi.
- Có, nhưng chúng tôi thích ngủ đến thời khắc cuối cùng hơn, giáo sư Daniel Rosenfeld nói.
Tất cả bọn họ cùng đứng dậy. Nom họ thật gầy guộc và điềm tĩnh.
Các cảnh sát hết sức ấn tượng. Mấy người kia trông không còn giống con người nữa.
- Chắc các anh đói khủng khiếp!
- Không, chúng tôi sẽ không ăn ngay đâu, điều đó có thể giết chết chúng tôi mất. Chúng tôi đã dần quen sống ở đây, nơi rất ít tiện nghi.
Emile Cahuzacq không tin nổi vào các giác quan của mình.
- Nhìn xem!
Những con người dưới lòng đất thư thả mặc đồ rồi bước đi. Họ khẽ lùi lại khi nhìn thấy ánh sáng ban ngày. Ánh sáng ấy quá gắt đối với họ.
Jonathan Wells tập hợp một số người trong nhóm sống dưới đất của mình lại. Họ tạo thành một vòng tròn và Jason Bragel đặt ra câu hỏi mà ai nấy đều vẫn từng đặt cho mình:
- Chúng ta đi hay ở lại?
212. BÁCH KHOA TOÀN THƯ

VITRIOL: "Vitriol"
là một tên gọi khác của axit sunfuric. Bấy lâu nay người ta cứ tưởng "vitriol" có nghĩa là "làm cho trở nên mờ đục". Thế nhưng nghĩa của từ này lại bí hiểm hơn nhiều. "Vitriol" được cấu tạo từ những chữ cái đầu tiên của một công thức cơ bản tồn tại từ thời Cổ đại. V.I.T.R.I.O.L.: Visita Interiora Terrae (chuyến thăm lòng Trái đất) Rectificando Occultem Lapidem (và khi chỉnh lại chính bản thân bạn sẽ tìm ra viên đá được cất giấu).
Edmond Wells,
Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối, quyển II.
213. CHUẨN BỊ

Xác Chli-pou-ni ngự trị căn phòng dành cho kiến chết, lũ kiến hữu thần đã đặt nó ở đó.
Không còn kiến chúa đẻ trứng, Bel-o-kan có nguy cơ tuyệt chủng. Cần phải có ngay một kiến chúa cho bầy kiến đỏ hung. Một kiến chúa duy nhất thôi, nhưng phải là một kiến chúa.
Con nào cũng biết điều này, dù là hữu thần hay vô thần giờ cũng sẽ phải cứu Cấm Thành. Dù mùa đã qua, nhưng việc tổ chức Lễ hội Phục sinh lúc này là hết sức quan trọng.
Chúng tập hợp các kiến công chúa lỡ thì chưa bay giao phối hồi tháng Bảy lại. Chúng vây dồn những con đực ngốc nghếch không biết cách ra khỏi Cấm Thành trong những ngày bay giao phối. Chúng chuẩn bị cho những con này.
Giao phối lúc này là việc làm cần kíp để cứu thành phố.
Dù các Ngón Tay có là chúa trời hay không thì toàn bộ cư dân Bel-o-kan cũng sẽ chết nếu ba ngày nữa chúng không có kiến chúa đẻ trứng.
Thế nên chúng cho các kiến công chúa ăn đầy nước mật sâu ngọt lịm để khiến chúng trở nên năng động khi thực hiện hành vi yêu đương. Chúng kiên nhẫn giải thích cho những con đực thiểu năng về diễn biến một cuộc bay giao phối.
Trong không khí nóng nực buổi trưa, cả đám tụ hết lại trên đỉnh Cấm Thành. Từ hàng thiên niên kỷ nay, Lễ hội Phục sinh vẫn luôn tạo ra khung cảnh hoan hỉ như vậy nhưng năm nay, nó còn mang ý nghĩa sống còn đối với cả cộng đồng đang trong tình trạng nguy hiểm nữa. Chưa bao giờ bay giao phối lại được mong chờ đến vậy!
Cần có một kiến chúa sống sót hạ cánh xuống Bel-o-kan.
Ồn ào tỏa mùi. Đám kiến công chúa ở đó, trong bộ váy cưới chỉ có hai cánh trong suốt. Các kiến pháo binh đã đứng sẵn vào vị trí bảo vệ Cấm Thanh phòng trường hợp lũ chim có ý định xán tới.
214. PHEROMON ĐỘNG VẬT HỌC

Pheromon: Động vật học
Chủ đề: Các Ngón Tay
Kiến tiết dãi: 103 683
Năm: 100 000 667
GIAO TIẾP: Các Ngón Tay giao tiếp với nhau bằng cách phát những rung động âm thanh qua miệng. Các rung động này được thẩm thấu bởi một màng tự do thẩm thấu đặt dưới đáy của mấy cái lỗ bên cạnh đầu. Màng này nhận âm thanh, biến chúng thành các xung động điện. Sau đó não sẽ mang ý nghĩa đến cho các âm thanh ấy.
SINH SẢN: Các Ngón Tay cái không có khả năng chọn giới tính, đẳng cấp hay thậm chí hình dáng ấu trùng của mình. Mỗi Ngón Tay chào đời là một điều ngạc nhiên.
MÙI: Các Ngón Tay tỏa mùi hạt dẻ.
THỨC ĂN: Đôi khi các Ngón Tay ăn không phải vì họ đói mà vì họ buồn chán.
VÔ TÍNH: Không có Ngón Tay vô tính, chỉ có Ngón Tay đực và Ngón Tay cái. Họ cũng chẳng có con chúa đẻ trứng.
KHIẾU HÀI HƯỚC: Các Ngón Tay có một thứ tình cảm hoàn toàn xa lạ với chúng ta, họ gọi đó là "khiếu hài hước". Tôi không thể hiểu đó là gì. Nhưng nghe có vẻ rất thú vị.
SỐ LƯỢNG: Các Ngón Tay đông đúc hơn chúng ta vẫn tưởng. Họ xây khoảng mười hai đô thị trên khắp thế giới, mỗi đô thị gồm gần một nghìn Ngón Tay. Theo đánh giá của tôi, hẳn phải có mười nghìn Ngón Tay trên Trái đất.
NHIỆT ĐỘ: Các Ngón Tay được trang bị hệ thống điều hòa nhiệt nội bộ cho phép họ giữ ấm cơ thể ngay cả khi nhiệt độ của thế giới bên ngoài rất thấp. Hệ thống này giúp họ có thể hoạt động được về đêm và vào mùa đông.
MẮT: Các Ngón Tay có mắt chuyển động so với phần còn lại của bộ não.
BƯỚC ĐI: Các Ngón Tay bước đi cân bằng trên hai chân. Họ chưa kiểm soát được trọn vẹn tư thế này, tư thế còn tương đối mới trong quá trình tiến hóa sinh lý của họ.
BÒ SỮA: Các Ngón Tay vắt sữa bò (loài động vật to lớn) cũng giống như cách chúng ta vắt sữa rệp.
215. TÁI SINH

Họ quyết định đi. Họ rất đáng kính. Họ không hấp hối cũng chẳng bệnh tật. Họ chỉ yếu. Rất yếu thôi.
- Ít ra họ cũng có thể cảm ơn chúng ta, Cahuzacq nói thầm.
Alain Bilsheim, đồng nghiệp của ông nghe thấy:
- Mới năm ngoái chúng tôi còn phải nịnh nọt ông mà. Giờ thì là quá sớm hoặc quá muộn rồi.
- Nhưng dù sao chúng tôi cũng cứu sống các anh!
- Cứu sống khỏi cái gì cơ?
Cahuzacq tức giận.
- Trong đời mình, tôi chưa từng chứng kiến thái độ nào vô ơn thế này! Rồi cũng đến lúc anh phải kinh tởm khi đi giúp đồng loại mình...
Ông nhổ nước bọt lên đất nền ngôi đền ngầm.
Từng người một trong số mười bảy người bị giam cầm đi lên bằng chiếc thang dây. Mặt trời khiến họ lóa mắt. Họ hỏi xin băng đô để bảo vệ mắt. Họ ngồi bệt xuống đất.
- Mọi người hãy kể đi! Laetitia reo lên. Hãy nói cho em biết, Jonathan! Em là Laetitia Wells, em họ của anh, con gái Edmond. Hãy nói cho em biết mọi người cầm cự lâu như vậy dưới lòng đất bằng cách nào.
Jonathan Wells trở thành phát ngôn viên của cộng đồng:
- Bọn anh chỉ đơn giản là quyết định sống và chung sống cùng nhau, vậy thôi. Bọn anh không muốn nói về chuyện đó quá nhiều, xin lỗi em.
Bà cụ Augusta Wells đứng chênh vênh trên một phiến đá. Bà đang ra hiệu từ chối đám cảnh sát.
- Không nước, không thức ăn. Hãy mang cho chúng tôi chăn thôi vì ra ngoài chúng tôi rất lạnh, bà khẽ bật cười và nói thêm, chúng tôi gần như chẳng còn tí mỡ nào để tránh rét.
Laetitia Wells, Jacques Méliès và Juliette Ramirez cứ ngỡ họ sẽ phải cứu những kẻ đang hấp hối. Nên giờ họ cũng chẳng biết rõ phải cư xử với những bộ xương điềm tĩnh kia thế nào, những bộ xương tỏ ra rất bề trên với họ.
Họ đưa mười bảy người ấy lên ô tô, lái xe đến bệnh viện để khám tổng quát và biết được là tình trạng sức khỏe của những người này còn tốt hơn điều họ e ngại. Dĩ nhiên mười bảy người ấy đều thiếu đủ thứ vitamin và protein nhưng họ không bị chấn thương, dù bên ngoài hay bên trong cũng chẳng bị tổn hại tế bào.
Như một bức thông điệp thần giao cách cảm, một câu nói lướt qua đầu Juliette Ramirez:
Họ trồi lên từ lòng đất giàu dinh dưỡng như những đứa trẻ sơ sinh kỳ lạ mang trong mình nhân loại mới.
Vài giờ sau, Laetitia Wells nói chuyện với bác sĩ tâm lý khám cho những người vừa thoát nạn này.
- Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra, ông nói. Họ hầu như không nói. Tất cả bọn họ đều mỉm cười với tôi như thể họ coi tôi là thằng ngốc, điều này thường hay khiến người ta khó chịu, tôi phải thừa nhận thế. Nhưng đáng ngạc nhiên nhất là hiện tượng kỳ quặc này lại khiến tôi dễ chịu. Ta cứ chạm vào một người là những người còn lại cảm nhận được cử chỉ của ta, như thể họ thuộc về cùng một tổ chức vậy. Và chưa hết đâu nhé!
- Còn gì nữa?
- Họ còn hát nữa.
- Họ hát ư? Méliès hốt hoảng. Chắc ông nghe không rõ rồi, có lẽ đó là bởi họ khó lòng quen lại được với ngôn từ hoặc...
- Không. Họ hát, nghĩa là họ phát ra những âm thanh khác nhau để rồi tất cả cùng hội tụ lại ở một nốt nhạc và giữ nốt nhạc ấy rất lâu. Nốt nhạc duy nhất ấy khiến cả bệnh viện rung lên và rõ ràng mang lại cho họ sự tự tin.
- Họ hóa điên mất rồi! viên đội trưởng thốt lên.
- Nốt nhạc ấy có lẽ là một âm thanh tập hợp, như những bài lễ ca vậy, Laetitia gợi ý. Bố em từng quan tâm rất nhiều đến chuyện này.
- Âm thanh tập hợp dành cho con người, giống như mùi là tín hiệu tập hợp dành cho tổ kiến ấy, Juliette Ramirez nói thêm.
Đội trưởng Jacques Méliès có vẻ lo lắng.
- Nhớ là đừng nói ai nghe những chuyện này nhé và hãy để tôi cách ly thế giới xinh đẹp này ra riêng đã cho đến khi có lệnh mới.
216. NHỮNG VẬT TỔ ĐƯỢC THIẾT LẬP

Một ngày kia, đang đi dạo trong rừng Fontainebleau, một người đi câu được chứng kiến một cảnh tượng gây bối rối. Trên một hòn đảo nhỏ nằm giữa hai nhánh một con suối, ông thấy những bức tượng nhỏ xíu bằng đất sét. Chắc chắn chúng được tạc bằng các dụng cụ li ti vì trên mình chúng chi chít những vết dao phết siêu nhỏ.
Những bức tượng ấy lên tới con số hàng trăm, tất cả đều tuyệt đối giống nhau. Có thể nói nom chúng gần giống những cái lọ đựng muối tinh xảo.
Ngoài đi câu ra, người dạo chơi kia còn có đam mê khác: khảo cổ học.
Các vật tổ quay theo mọi hướng này khiến ông nghĩ đến những bức tượng trên đảo Phục sinh.
Ông nghĩ lẽ nào mình đang đứng trên đảo Phục sinh của một dân tộc tí hon xưa kia từng sống trong khu rừng này? Lẽ nào ông đang chứng kiến những vết dấu cuối cùng của một nền văn minh cổ đại, nền văn minh mà ở đó người dân không lớn hơn một con chim ruồi là bao? Những người lùn dị dạng ư? Hay những con yêu tinh?
Người đi câu kiêm nhà khảo cổ học không khám phá hòn đảo đủ kỹ. Nếu không, hẳn ông đã nhận ra hàng đống côn trùng đủ loại đang hối hả chạm râu vào nhau để kể lể đủ các kiểu chuyện.
Và như vậy, hẳn ông sẽ hiểu đâu là tác giả thực sự của những bức tượng đất sét kia.
217. BỆNH UNG THƯ

103 đã thực hiện lời hứa thứ nhất: những người sống dưới đô thị của nó đã được cứu. Juliette Ramirez xin nó hãy thực hiện lời hứa thứ hai: tiết lộ bí mật về bệnh ung thư.
Con kiến lại quay về chỗ cái chuông của cỗ máy "Đá Hoa thị" và phát ra một bức thông điệp dài tỏa mùi.
Pheromon sinh học do các Ngón Tay sử dụng
Kiến tiết dãi: 103
Chủ đề: "Thứ mà các bạn gọi là 'ung thư' "
Nếu các bạn, những con người, các bạn không loại trừ được bệnh ung thư, đó là vì khoa học của các bạn đã quá lạc hậu. Cách phân tích của các bạn về những gì liên quan đến bệnh ung thư đã khiến các bạn mù quáng. Các bạn chỉ nhìn thế giới theo một cách duy nhất: cách của các bạn. Bởi các bạn là tù nhân của chính quá khứ các bạn. Sau nhiều thử nghiệm, các bạn đã chữa khỏi một số căn bệnh. Vì thế, các bạn kết luận rằng chỉ thử nghiệm mới có thể chữa được mọi căn bệnh. Tôi thấy điều này qua các bộ phim tài liệu khoa học của các bạn chiếu trên ti vi. Để hiểu một hiện tượng, các bạn đo đạc hiện tượng ấy, các bạn xếp nó vào một ngăn hồ sơ, các bạn ghi nó vào danh mục và các bạn cắt xén nó thành những mẩu càng lúc càng nhỏ đi. Các bạn có cảm giác rằng càng chặt nhỏ ra, các bạn càng gần hơn với sự thật.
Thế nhưng không phải cứ cắt một con ve sầu thành những mẩu nhỏ là các bạn hiểu tại sao nó lại hát được. Không phải cứ dùng kính lúp kiểm tra các tế bào của một cánh hoa cúc là các bạn hiểu tại sao bông hoa ấy lại đẹp đến thế.
Để hiểu các yếu tố bao quanh chúng ta, cần phải biết đặt mình vào vị trí, vào tính tổng thể của các yếu tố ấy. Và đặc biệt là lúc chúng còn sống động. Nếu muốn hiểu con ve sầu, bạn hãy cố gắng cảm nhận trong vòng mười phút những gì một con ve sầu có thể thấy và trải nghiệm.
Nếu muốn hiểu bông hoa cúc, bạn hãy cố gắng cảm giác mình cũng là một bông hoa. Hãy đặt mình vào vị trí của những thứ khác thay vì cắt chúng thành nhiều mẩu và quan sát chúng từ cái tháp ngà kiến thức của bạn.
Không phát minh nào trong số những phát minh vĩ đại của các bạn lại được tìm ra bởi các nhà khoa học bình thường vận áo blu trắng. Tôi đã xem một bộ phim về những phát minh vĩ đại của các bạn trên ti vi. Đó chỉ là những tai nạn khi thao tác, chẳng hạn như nồi niêu bị hơi làm tung nắp đậy, trẻ con bị chó cắn, táo rơi xuống từ một cái cây, các sản phẩm vô tình bị trộn lẫn.
Để giải quyết vấn đề ung thư, lẽ ra các bạn phải hỏi ý kiến nhà thơ, triết gia, nhà văn, họa sĩ mới đúng. Nói tóm lại là những con người có trực giác và cảm hứng. Chứ không phải những con người chỉ biết học thuộc lòng kinh nghiệm của các bậc tiền bối.
Khoa học cổ điển của các bạn đã lạc hậu rồi.
Quá khứ ngăn cản các bạn hiểu ra hiện tại. Thành công xưa cũ ngăn cản các bạn thành công vào lúc này. Vinh quang xa xưa là đối thủ tệ hại nhất của các bạn. Tôi đã thấy các nhà bác học của các bạn trên ti vi. Họ chỉ làm mỗi việc là nhắc đi nhắc lại những giáo điều và trường học của các bạn chỉ làm mỗi việc là kìm chế trí tưởng tượng bằng những cuốn sách thực nghiệm vĩnh viễn không thay đổi. Hơn nữa, các bạn còn bắt sinh viên của mình trải qua hàng loạt kỳ thi để các bạn được yên tâm là họ không liều lĩnh sửa đổi những cuốn sách ấy.
Đây là lý do tại sao các bạn không chữa khỏi căn bệnh ung thư. Đối với các bạn, mọi thứ đều giống nhau. Khi chữa được tiêu chảy bằng một cách nào đó, người ta cũng sẽ chữa được ung thư bằng cách sử dụng các phương pháp tương tự.
Thế nhưng, bệnh ung thư đáng được ta quan tâm hơn nữa. Đó là một thực thể trọn vẹn.
Tôi sẽ cho các bạn giải pháp. Tôi sẽ cho các bạn biết loài kiến chúng tôi, cái loài mà các bạn dễ nghiền nát vô cùng ấy, làm thế nào để giải quyết bệnh ung thư.
Chúng tôi đã nhận ra được rằng trong số các bạn có một vài cá nhân hiếm hoi bị mắc bệnh ung thư mà không chết vì bệnh đó. Thế nên thay vì nghiên cứu vô số người chết vì bệnh đó, chúng tôi đã bắt đầu bằng việc nghiên cứu những người kia, những người hiếm hoi mắc bệnh nhưng đột nhiên lại khỏi bệnh mà không rõ nguyên do. Chúng tôi đã tìm hiểu mẫu số chung nhỏ nhất giữa những người ấy là gì. Chúng tôi đã tìm hiểu suốt một thời gian dài, rất dài. Và chúng tôi khám phá ra đâu là điểm chung của phần lớn những "người kỳ diệu" này: khả năng giao tiếp với xung quanh của họ mạnh hơn nhiều khả năng giao tiếp với xung quanh của loài kiến.
Từ đó nảy sinh một trực giác: thế lỡ ung thư là vấn đề về giao tiếp thì sao? Và nếu là giao tiếp thì giao tiếp với ai? Dĩ nhiên là giao tiếp với những thực thể khác.
Chúng tôi đã tìm hiểu bên trong cơ thể các bệnh nhân: không có bất kỳ thực thể nào sờ vào được. Không phải bào tử, không phải vi trùng, không phải sâu giòi. Thế là một con kiến nảy ra ý tưởng thiên tài: phân tích nhịp truyền bệnh. Và chúng tôi nhận thấy nhịp ấy là một loại ngôn ngữ! Căn bệnh tiến triển theo một thứ sóng mà ta có thể phân tích như một dạng ngôn ngữ.
Vậy là chúng tôi có được ngôn ngữ nhưng lại không có bộ phận phát ngôn ngữ ấy. Nhưng không quan trọng. Chúng tôi đã giải mã ngôn ngữ. Tóm lại nó có nghĩa là: "Bạn là ai, tôi đang ở đâu?"
Chúng tôi đã hiểu. Các cá nhân bị mắc ung thư thực tế là những người vô tình tập hợp lại trong mình các thực thể ngoài Trái đất không sờ vào được. Các thực thể ngoài Trái đất ấy hẳn chỉ là một thứ sóng giao tiếp... Khi đến Trái đất, thứ sóng này hẳn chỉ là một ý tưởng nhằm nói rằng: sao chép lại mọi thứ quanh đây. Và vì hạ cánh trong những cơ thể sống nên thứ sóng ngoài Trái đất mới sao chép lại các tế bào quanh nó để phát đi những thông điệp kiểu như "Xin chào, bạn là ai, chúng tôi không có ý thù địch, hành tinh của bạn tên là gì?".
Chính điều này lại giết chết chúng tôi: những câu chào đón, những thắc mắc từ phía các du khách lạc đường.
Và cũng chính điều này đã giết chết các bạn.
Để cứu Arthur Ramirez, các bạn phải làm ra một cỗ máy "Đá Hoa thị" giống cái máy đang giúp các bạn giao tiếp với loài kiến nhưng lần này lại được dành để dịch ngôn ngữ ung thư. Hãy nghiên cứu nhịp điệu của nó, sóng của nó, hãy sao chép lại chúng, điều khiển chúng để đến lượt các bạn phát đi được một câu trả lời. Dĩ nhiên các bạn không buộc phải tin điều tôi nói. Nhưng các bạn chẳng mất gì khi thử phương pháp này.
Jacques Méliès, Laetitia Wells và vợ chồng Ramirez rất bối rối trước lời đề xuất kỳ cục ấy. Đối thoại với bệnh ung thư ư?... Thế nhưng Arthur, thầy của bầy yêu tinh, lại chỉ còn sống được vài ngày nữa và trong những điều kiện hết sức tệ hại. Dĩ nhiên mọi thứ trong họ đều cho rằng đề xuất của con kiến thật phi lý. Con kiến này chẳng có lý do gì để dạy họ về y học cả. Lập luận của nó dù sao cũng thật điên rồ. Nhưng Arthur sắp chết. Thế tại sao lại không thử khai thác con đường thoạt tiên có vẻ phi lý tột cùng kia? Họ sẽ thấy con đường đó dẫn họ tới đâu!
218. NHỮNG CUỘC TIẾP XÚC

Thứ Ba, 14h30. Theo lời mời gặp gỡ được ấn định rất lâu trước đó, đội trưởng Jacques Méliès được ngài Raphal Hisaud, Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu Khoa học đón tiếp. Anh giới thiệu với ông ta bà Juliette Ramirez, cô Laetitia Wells và một cái chai bên trong có một con kiến đang di chuyển. Cuộc tiếp xúc dự kiến kéo dài hai mươi phút nhưng cuối cùng lại kéo dài tám tiếng rưỡi. Và thêm tám tiếng nữa vào ngày hôm sau.
Thứ Năm, 19h23. Tổng thống Cộng hòa Pháp, ngài Régis Malrout, tiếp đón ngài Raphal Hisaud, Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu Khoa học, trong phòng khách của mình. Thực đơn có nước cam vắt, bánh sừng bò, trứng rán và cuộc trò chuyện về một bức thông điệp mà ngài Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu Khoa học đánh giá là quan trọng hàng đầu.
Ngài tổng thống nghiêng người cúi xuống mấy chiếc bánh sừng bò:
- Ông yêu cầu tôi gì cơ? Tranh luận với một con kiến á? Không, không, nghìn lần không! Ngay cả khi nó đã cứu sống mười bảy mạng người bị nhốt dưới một tổ kiến như lời ông khẳng định. Ông có hiểu rõ lời mình nói ra không? Vụ họ Wells này khiến ông lú đầu mất rồi! Được rồi, tôi chấp nhận quên đi nội dung cuộc trò chuyện này còn ông, đừng bao giờ nhắc đến con kiến ấy với tôi nữa, đừng bao giờ nữa!
- Nhưng đó không phải một con kiến bình thường! Đó là 103. Một con kiến từng nói chuyện với con người. Đó cũng là con kiến đại diện cho liên bang kiến lớn nhất vùng. Một liên bang hùng mạnh gồm một trăm tám mươi triệu cá thể!
- Một trăm tám mươi triệu cái gì cơ? Thề là ông điên mất rồi! Kiến à! Côn trùng à! Lũ vật mà ta có thể dùng các Ngón Tay nghiền nát ấy à... Đừng bị mấy cái trò ảo thuật của những kẻ cà chớn lừa phỉnh chứ Hisaud. Sẽ chẳng có ai tin chuyện của ông đâu. Cử tri sẽ nghĩ rằng chúng ta đang tìm cách ru ngủ họ bằng mấy câu chuyện chán chết để bắt họ phải đóng thêm các loại thuế mới. Đó là chưa kể phản ứng của đảng đối lập... Tôi đã nghe thấy những lời cười nhạo rồi!
- Ta còn biết rất ít về loài kiến! ngài Bộ trưởng Hisaud phản đối. Nếu nói chuyện với chúng như với những cá thể thông minh, chắc chắn chúng ta sẽ nhận thấy rằng chúng có rất nhiều điều để dạy chúng ta.
- Ông muốn nói đến mấy cái lý thuyết gàn dở về bệnh ung thư ấy à? Tôi đã đọc nó trên mấy tờ báo lá cải. Ông không định thuyết phục tôi tin rằng ông coi đó là chuyện nghiêm túc đấy chứ, Hisaud?
- Kiến là loài động vật phổ biến nhất Trái đất, chắc chắn chúng có mặt trong số những loài phát triển và lâu đời nhất. Trong suốt một trăm triệu năm, chúng đã kịp học được nhiều điều mà chúng ta không biết. Chúng ta, những con người, chúng ta mới hiện diện trên Trái đất từ ba triệu năm nay. Và nền văn minh hiện đại của chúng ta tính ra cũng mới chỉ tồn tại được có năm nghìn năm. Chắc chắn chúng ta phải học hỏi ở cái xã hội giàu kinh nghiệm kia. Nó cho phép chúng ta tưởng tượng ra xã hội mình một trăm triệu năm tới.
- Tôi có nghe nói đến rồi nhưng điều đó thật ngu ngốc. Đó là những... con kiến! Lẽ ra ông nên nói với tôi về những con chó, tôi còn có thể hiểu được. Một phần ba cử tri của chúng ta nuôi chó chứ không nuôi kiến!
- Chúng ta chỉ phải...
- Đủ rồi đấy. Ông bạn già ơi hãy tỉnh táo lại đi! Tôi sẽ không làm tổng thống đầu tiên trên thế giới nói chuyện với kiến đâu. Tôi không thích những gì mà cả hành tinh vẫn thích bàn tán về tôi. Cả nội các của tôi lẫn bản thân tôi đều không muốn trở thành trò cười vì lũ vật này. Tôi không muốn nghe nói đến kiến nữa.
Ngài tổng thống xúc mạnh một nĩa trứng rán và cho vào miệng.
Ngài Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu vẫn không chịu thôi.
- Không, tôi sẽ còn tiếp tục nói với ông về chúng. Cho tới khi ông chịu thay đổi ý kiến. Những người ấy đã đến gặp tôi. Họ đã giải thích mọi chuyện bằng những ngôn từ giản đơn và tôi hiểu tất cả. Hiện chúng ta có được cơ hội bỏ qua hàng thế kỷ để nhảy vọt về tương lai. Tôi sẽ không để tuột khỏi tay cơ hội đó đâu.
- Đúng là chuyện tầm phào!
- Ngài nghe này, một ngày nào đó tôi sẽ chết, cả ngài cũng thế. Và vì cả hai chúng ta cùng thừa nhận là rồi mình cũng sẽ biến mất, vậy tại sao chúng ta lại không để lại một dấu vết độc đáo, khác biệt, dấu vết về sự hiện diện của chúng ta trên Trái đất này? Tại sao chúng ta lại không ký kết những thỏa thuận kinh tế, văn hóa và thậm chí là... quân sự với loài kiến? Suy cho cùng đó là loài vật thứ hai hùng mạnh nhất trên Trái đất.
Tổng thống Malrout nuốt một lát bánh mì nướng và ho sù sụ.
- Thế tại sao chúng ta lại không khánh thành luôn một đại sứ quán Pháp ở một tổ kiến nào đó ấy và ông sẽ làm luôn đại sứ!
Ngài Bộ trưởng không cười.
- Phải, tôi cũng có nghĩ đến chuyện này.
- Thật không thể tin nổi, ông thật không thể tin nổi! ngài tổng thống giơ hai tay lên trời và thốt lên.
- Ngài đừng quên đó là loài kiến. Hãy nghĩ đến chúng như nghĩ đến những sinh vật ngoài Trái đất. Chúng không phải sinh vật ngoài Trái đất mà là sinh vật trên Trái đất. Khuyết điểm duy nhất của chúng là quá nhỏ bé và lúc nào cũng chiếm chỗ trên hành tinh này. Thế nên chúng ta không còn nhận ra chúng có gì kỳ diệu nữa.
Tổng thống Malrout nhìn chằm chằm vào mắt ông:
- Ông định đề nghị tôi gì đây?
- Chính thức gặp mặt 103, Hisaud trả lời không chút ngại ngần.
- Đó là ai?
- Là một con kiến rất hiểu chúng ta và có thể được dùng như một thông dịch viên trong trường hợp cần thiết. Ông hãy mời nó đến điện Elysée, để ăn trưa không chính thức chẳng hạn - nó chỉ ăn một giọt mật thôi. Ông nói gì với nó không quan trọng, điều quan trọng là nguyên thủ quốc gia chúng ta đã nói với nó. Bà Ramirez sẽ mang cho ông máy phiên dịch pheromon. Nên ông sẽ không phải lo gì về vấn đề kỹ thuật cả.
Ngài tổng thống đi đi lại lại trong phòng rồi ngắm nghía mấy khu vườn một hồi lâu. Dường như ông đang cân nhắc xem nên đồng ý hay nên phản đối.
- Không được. Nhất định là không được! Tôi thà bỏ lỡ cơ hội để lại dấu ấn của mình còn hơn là liều mình trở thành trò cười. Một vị tổng thống nói chuyện với loài kiến ư... Thật đúng là bôi bác quá đáng!
- Nhưng...
- Thôi đi. Ông đã lạm dụng lòng kiên nhẫn của tôi khi bắt tôi phải nghe mấy cái chuyện sâu kiến của ông đấy. Câu trả lời là không được, tuyệt đối không được. Tạm biệt Hisaud!
219. LỜI BÌNH

Mặt trời đã lên đến đỉnh. Một khoảng rừng thưa rộng lớn trải dài khắp rừng Fontainebleau. Những tấm mạng do đám nhện hoang dại dệt lên biến thành các tấm khăn ánh sáng. Trời rất nóng.
Các sinh vật nhỏ li ti rền rĩ dưới những cành cây. Chân trời rực đỏ. Đám dương xỉ im lìm. Ánh sáng ngập tràn mọi vật. Thứ nắng chói chang và trong vắt ấy khiến cảnh tượng một cuộc phiêu lưu giữa vô vàn cuộc phiêu lưu khác trở nên khô rang.
Và ở phía bên kia các vì sao, ở nơi tận cùng bầu trời, dải thiên hà chầm chậm quay, thờ ơ với những gì đang diễn ra trong lớp bụi các hành tinh của nó.
Thế nhưng trong một ngôi làng nhỏ của loài kiến Trái đất lại đang diễn ra Lễ hội Phục sinh cuối mùa. Tám mươi kiến công chúa Bel-o-kan bay lên để cứu triều đại mình.
Hai con người đi qua nhìn thấy chúng.
- Ôi mẹ ơi mẹ có thấy lũ ruồi kia không!
- Không phải ruồi đâu con. Đó là các kiến chúa đấy. Con hãy nhớ lại bộ phim tài liệu con đã xem trên ti vi đi. Đây là lễ hội bay giao phối của chúng, chúng sẽ bay lên và gặp con đực trên đó. Tiếp theo, một số con có lẽ sẽ bay đi xa và thành lập ra các đế chế.
Lũ kiến công chúa bay cao lên trời. Bay cao lên, vẫn bay cao lên nữa, để tránh bọn chim sẻ ngô. Lũ kiến đực bay lên gặp chúng. Rồi tất cả cùng nhau bay lên, bay lên, bay lên. Khoảng rừng thưa ấy hút lấy chúng rồi dần dần, chúng tan đi trong những tia nắng chói chang của vầng thái dương. Nóng, trong, sáng. Tất cả trở nên trắng xóa, trắng đến lóa mắt.
Trắng xóa.