25

Số từ: 3202
Nhà xuất bản Trẻ in ấn và phát hành
Hoàng Anh dịch
✴✴✴
MỘT MIẾNG TÔN

Ông Ove đợi cho đến sau bữa sáng, khi đã để con mèo ra ngoài. Chỉ khi đó ông mới lấy một cái lọ bằng nhựa từ ngăn kệ trên cùng trong phòng tắm xuống. Ông ước lượng sức nặng của nó trên tay như thể sắp ném nó đi đâu đó rồi lắc khẽ để xem còn bao nhiêu viên thuốc.
Trong giai đoạn cuối, bác sĩ đã kê rất nhiều thuốc giảm đau cho bà Sonja. Phòng tắm của họ vẫn còn giống như một kho chứa hàng của bọn mafia Colombia. Dĩ nhiên ông không tin vào thuốc men, ông luôn cho rằng nó chỉ có tác dụng tâm lý, và do vậy nó chỉ phát huy hiệu quả trên những người có thần kinh yếu đuối. Nhưng ông vừa mới nhận ra thuốc không phải là một cách tự sát hiếm gặp.
Ông nghe thấy tiếng động ngoài cửa trước. Con mèo đã quay về và đang cào móng vào cửa, kêu la như bị mắc bẫy. Làm như nó đã đọc được suy nghĩ của ông vậy. Ove biết ông sẽ làm nó thất vọng, nhưng ông không thể mong đợi nó sẽ thông cảm cho hành động của mình.
Ông nghĩ đến cảm giác của việc kết liễu đời mình theo cách này. Trước giờ ông chưa từng dùng thuốc. Ông cũng hiếm khi nào say xỉn. Cảm giác mất kiểm soát hoàn toàn xa lạ đối với ông. Theo năm tháng, ông đã nhận ra chính cái cảm giác đó là thứ làm người ta thích thú và cố gắng đi tìm, nhưng theo ông chỉ có một kẻ hoàn toàn ngớ ngẩn mới có thể thấy tình trạng mất kiểm soát là thứ đáng để nhắm tới. Ông tự hỏi liệu mình có cảm thấy buồn nôn, có cảm thấy đau đớn khi các cơ quan trong người đầu hàng và dừng hoạt động hay không. Hay ông chỉ ngủ thiếp đi trong lúc cơ thể lịm dần?
Lúc này con mèo đang kêu gào ầm ĩ ngoài cửa. Ove nhắm mắt và nghĩ đến Sonja. Không phải ông là loại người buông xuôi chờ chết. Ông không muốn bà nghĩ như thế. Nhưng nó quá sai rồi, tất cả chuyện này. Bà đã cưới ông. Để rồi bây giờ ông không biết làm sao để sống tiếp khi không có cái mũi của bà ấp vào hõm cổ của mình. Thế đấy.
Ove mở nắp lọ và đổ những viên thuốc ra lòng bàn tay. Ông nhìn chúng, như thể chờ đợi chúng biến hình thành những con robot sát thủ. Dĩ nhiên chuyện đó là không thể. Ông thấy thật khó giải thích được làm thế nào những viên thuốc nhỏ màu trong này có thể gây hại cho mình, bất kể số lượng mà ông uống vào. Lúc này con mèo phát ra âm thanh giống như nó đang khạc tuyết đầy cánh cửa nhà ông. Nhưng rồi nó bị cắt ngang bởi một âm thanh khác hẳn.
Tiếng chó sủa.
Ove ngẩng đầu lên. Mọi thứ yên ắng được vài giây, sau đó ông nghe thấy tiếng con mèo ré lên đau đớn. Lại một tràng sủa nữa. Và cây sậy tóc vàng la hét gì đó.
Ông bấu lấy cái bồn rửa mặt và nhắm mắt lại, như thể làm vậy sẽ ngăn được những âm thanh kinh khủng kia. Nhưng không. Cuối cùng ông thở dài và đứng thẳng người lại. Ông mở nắp lọ thuốc và bỏ những viên thuốc vào trong trở lại. Rồi ông bước xuống cầu thang. Khi băng qua phòng khách, ông đặt lọ thuốc lên bậu cửa sổ. Qua lớp kính, ông trông thấy cây sậy tóc vàng đứng ngoài đường đang co chân lấy đà lao về phía con mèo.
Ove mở cửa nhà đúng lúc cô ta sắp sửa đá vào đầu con mèo. Con vật mau lẹ thụp đầu tránh gót giày bén ngót và lùi về phía lán cất dụng cụ của ông. Nùi giẻ sủa điên cuồng, nước dãi văng tứ tung như một con chó dại. Có một túm lông dính nơi răng của nó. Theo như Ove nhớ thì đây là lần đầu tiên ông trông thấy cây sậy tóc vàng không đeo kính râm. Đôi mắt màu xanh lục của cô ta ánh lên những tia độc ác. Cô ta lùi lại, co chân chuẩn bị đá cú nữa, nhưng rồi trông thấy ông Ove và khựng lại nửa chừng. Môi dưới cô ta run lên tức giận.
— Tôi sẽ xử nó! - Cô ta rít lên và chỉ vào con mèo.
Ove lắc đầu một cách chậm rãi, không rời mắt khỏi cây sậy tóc vàng. Cô ta nuốt nước bọt. Có gì đó trong nét mặt rắn đanh như đá tảng của ông làm cho cô ta nao núng.
— Nó là một con m-è-è-o-o hoang mất dạy. Nó phải chết. Nó dám cào Prince! - Cô ta lắp bắp.
Ove không nói gì, đôi mắt ông đen kịt lại. Ngay cả con chó cũng lùi ra xa.
— Đi nào, Prince! - Cô ta gọi nó, rồi cả chủ lẫn tớ lập tức biến mất sau góc nhà như thể bị ông Ove đẩy từ phía sau.
Ove đứng nguyên tại chỗ, miệng thở hổn hển. Ông ấn tay lên ngực và cảm thấy quả tim mình đập loạn xạ. Ông khẽ rên lên. Rồi ông nhìn con mèo. Con mèo nhìn ông. Nó có một vết thương mới ở mạng sườn. Bộ lông nó lại một lần nữa rớm máu.
— Chín mạng của mày sẽ không giúp mày cầm cự được đâu, mèo ạ. - Ông nói.
Con mèo liếm chân, mặt không có vẻ gì là thích đếm. Ông Ove gật gù rồi bước tránh qua một bên.
— Thôi, vào nhà đi con.
Con mèo lững thững bước qua ngưỡng cửa. Ông đóng cửa lại.
Ông đứng giữa phòng khách. Ánh mắt của Sonja chiếu vào ông từ mọi hướng. Đến bây giờ ông mới nhận ra mình đã để ảnh của bà ở khắp nơi: trên bàn bếp, trên tường hành lang và trên cầu thang. Bà ở bậu cửa sổ phòng khách, nơi con mèo vừa nhảy lên và đang ngồi ngay phía sau bà. Nó nhìn ông với ánh mắt bất bình và gạt lọ thuốc rơi xuống sàn. Khi ông nhặt lọ thuốc lên, đôi mắt con mèo nhìn ông như thể muốn hét toáng lên:
J'accuse!
(Tôi tố cáo! Tiếng Pháp trong nguyên bản)
Ông Ove đá một cú vào len tường rồi quay gót đi sang bếp để cất lọ thuốc vào trong tủ. Sau đó ông pha cà phê và đổ nước vào một cái bát cho con mèo.
Họ uống trong im lặng.
Ove nhặt cái bát không lên và đặt nó cạnh tách cà phê của ông trong bồn rửa. Ông đứng chống nạnh ở đó một lúc. Rồi ông quay người đi ra hành lang.
— Đi theo tao. - Ông nói mà không buồn nhìn con mèo. - Chúng ta sẽ dạy cho con chó cỏ đó một bài học.
Ove mặc chiếc áo khoác mùa đông màu xanh biển, xỏ đôi giày gỗ, rồi để cho con mèo bước ra khỏi cửa trước. Ông nhìn những tấm ảnh của Sonja trên tường. Bà mỉm cười với ông. Việc chết đi cũng chưa phải là quá cấp thiết, nó có thể đợi thêm vài giờ, ông nghĩ bụng rồi theo con mèo bước ra ngoài đường.
Ove đi tới nhà của Rune. Ông đợi vài phút sau khi bấm chuông. Tiếng lê bước chậm rãi vang lên trong nhà trước khi ổ khóa kêu lạch cạch, giống như một con ma di chuyển với sợi xích nặng nề buộc phía sau. Cánh cửa rốt cuộc cũng mở ra cho thấy ông Rune đang đứng nhìn Ove và con mèo với đôi mắt trống rỗng.
— Anh có tôn không? - Ove hỏi luôn không rào đón.
Rune tập trung nhìn vào ông trong vài giây, như thể bộ não của ông ta đang tuyệt vọng tìm kiếm một ký ức.
— Tôn á? - Ông ta lẩm bẩm. Trông ông ta chẳng khác nào một người vừa mới tỉnh ngủ và đang cố nhớ xem mình đã mơ thấy gì.
— Tôn. Đúng rồi. - Ove gật đầu.
Rune nhìn Ove, hay đúng hơn là nhìn xuyên qua người ông. Đôi mắt của ông ta có sự long lanh của một chiếc xe mới đánh bóng. Rune trông rất hốc hác, lưng thì còng. Bộ râu của ông ta đã ngả màu muối tiêu với phần rìa ngoài nhiều muối hơn tiêu. Ông ta từng có một cơ thể rắn chắc khiến người ta kiêng nể, nhưng giờ đây lớp trang phục treo hờ hững trên người ông ta như những miếng giẻ rách. Ove nhận thấy Rune đã trở nên rất, rất già, và suy nghĩ đó khiến ông choáng váng khủng khiếp. Ánh mắt của Rune đảo tới đảo lui một chút, rồi miệng ông ta bắt đầu nhăn nhúm lại.
— Ove? - Rune thốt lên.
— Vâng! Chắc chắn tôi không phải là Giáo hoàng rồi. - Ove đáp.
Lớp da chùng trên khuôn mặt của Rune nhăn thành một nụ cười mệt mỏi. Hai người đàn ông, một thời từng thân với nhau trong chừng mực nào đó, giờ đây giương mắt ngó nhau. Một người từ chối quên đi quá khứ, người kia không tài nào nhớ nổi nó.
— Ông già rồi. - Ove nói.
Rune nhăn mặt.
Giọng nói đầy lo lắng của Anita vang lên, và chỉ một giây sau những bước chân nhỏ nhắn gấp gáp đã nhanh chóng đưa bà ra tới cửa.
— Có ai đến à, Rune? Ông làm gì ở ngoài đó vậy? - Bà hỏi với giọng sợ hãi ngay trước khi xuất hiện trên ngưỡng cửa.
Rồi bà trông thấy Ove.
— Chào anh, Ove. - Bà nói và khựng lại.
Ove đứng đó với đôi tay đút trong túi quần. Con mèo bên cạnh ông trông như thể cũng sẽ làm như thế nếu trên người nó có túi hoặc tay. Anita trông nhỏ xíu nhợt nhạt trong chiếc quần dài xám, áo gi-lê đan tay cũng màu xám, mái tóc muối tiêu và làn da xám ngoét. Nhưng Ove nhận thấy đôi mắt bà hơi đỏ và sưng. Bà nhanh chóng đưa tay quẹt mắt và chớp mi để xua đi nỗi đau trong đó. Giống như những phụ nữ thuộc thế hệ của bà hay làm khi họ đứng trước cửa nhà mỗi sớm mai, cương quyết quét sạch lo buồn ra khỏi nhà mình với một cây chổi. Anita dịu dàng đặt tay lên vai Rune và đưa ông quay về chiếc xe lăn đặt cạnh cửa sổ phòng khách.
— Chào anh, Ove. - Bà lặp lại với một giọng thân tình pha lẫn ngạc nhiên sau khi quay lại cửa. - Tôi có thể giúp gì được anh đây?
— Chị có tôn không? - Ông hỏi.
Anita ngơ ngác không hiểu.
— Tôn gì cơ? - Bà hỏi lại.
Ove thở hắt ra.
— Chúa ơi, tôn lợp mái ấy.
Anita vẫn ngơ ngác.
— Sao tôi lại có thứ đó được?
— Rune chắc chắn có trong lán dụng cụ. - Ove đáp và chìa tay ra.
Anita gật đầu. Bà lấy chìa khóa của cái lán đang treo trên tường xuống và đặt vào tay của ông Ove.
— Tôn á? - Bà hỏi lại một lần nữa.
— Phải. - Ove đáp.
— Nhưng nhà chúng tôi có lợp mái tôn đâu nhỉ.
— Chuyện đó thì liên quan gì?
Anita lắc đầu.
— Ờ… đúng là không liên quan. Dĩ nhiên rồi.
— Người ta luôn thủ sẵn một tấm tôn trong nhà. - Ove nói, như thể đó là điều hiển nhiên nhất quả đất.
Anita gật đầu theo cái cách mà người ta làm khi đối diện với sự thật không thể bác bỏ rằng một tấm tôn là thứ mà những người bình thường có đầu óc minh mẫn luôn cất đâu đó trong lán dụng cụ của họ phòng khi hữu sự.
— Nhưng nếu vậy thì sao anh lại không có? - Bà hỏi, chủ yếu để có cái mà nói.
— Tôi dùng hết rồi. - Ove đáp.
Anita gật đầu tỏ vẻ thông cảm, theo cái cách mà người ta làm khi đối diện với sự thật không thể bác bỏ rằng không có gì bất thường khi một người đàn ông bình thường có nhà không lợp mái tôn lại có nhu cầu nhiều đến nỗi dùng hết chỗ tôn của mình.
Một phút sau, Ove đắc thắng quay lại ngưỡng cửa, kéo theo một tấm tôn to như cái thảm trải sàn phòng khách. Anita hoàn toàn không hiểu làm thế nào một tấm kim loại to đến thế lại lọt vào nhà bà mà bà không hề hay biết.
— Tôi đã nói mà. - Ove gật đầu. Ông trả chìa khóa lại cho Anita.
— Ờ… đúng là như lời anh đã nói. - Bà buộc phải thừa nhận.
Ove quay về phía cửa sổ. Rune nhìn ông. Ngay lúc Anita quay gót đi vào nhà, ông ta lại nở nụ cười nhăn nhó và giơ tay vẫy khẽ. Dường như ông ta đã biết đích xác Ove là ai và ông đang làm gì ở đây.
Anita đứng im, ngập ngừng, rồi đối mặt với người hàng xóm.
— Bên bảo trợ xã hội lại đến. Họ muốn đưa Rune đi khỏi đây. - Bà nói mà không ngước mắt lên.
Nhắc đến tên của chồng, giọng nói của Anita chợt khô giòn như giấy báo cũ.
Ove búng tấm tôn.
— Họ bảo tôi không đủ khả năng chăm sóc cho ông ấy. Nhất là với tình trạng bệnh tật của Rune và những thứ khác. Họ nói ông ấy phải được đưa tới một nhà dưỡng lão.
Ove tiếp tục búng vào tấm tôn.
— Ông ấy sẽ chết mất nếu được đưa vào nhà dưỡng lão, Ove à. Anh biết đấy… - Anita thì thào.
Ove gật đầu và nhìn xuống một đầu lọc thuốc lá đông cứng nằm kẹt trong khe hở giữa hai viên đá lát đường. Ông thoáng nhận thấy Anita hơi bị niễng. Ove nhớ một năm về trước Sonja đã giải thích với ông đó là do ca phẫu thuật thay hông. Hồi đó bàn tay của Anita cũng run khá nhiều.
Giai đoạn đầu của chứng đa xơ cứng,
Sonja đã nói như vậy. Vài năm trước đó thì Rune cũng bắt đầu mắc hội chứng Alzheimer.
— Vậy thì con trai anh chị có thể về đây đỡ đần bố mẹ. - Ông khẽ nói.
Anita ngẩng đầu lên. Bà nhìn vào mắt ông và mỉm cười độ lượng.
— John á? Thằng bé đang ở bên Mỹ, anh biết đấy. Nó lo cái thân nó còn chưa xong. Anh biết thừa bọn trẻ bây giờ mà!
Ove không đáp. Anita nhắc tới
nước Mỹ
như thể nó là thiên đường, nơi đứa con ích kỷ của bà đã chuyển tới sống. Ông chưa một lần nào gặp lại thằng nhóc đó từ khi Rune đổ bệnh. Giờ thì nó đã là một người đàn ông trưởng thành, và nó không có thời gian để chăm sóc bố mẹ.
Anita chợt bừng tỉnh như thể nhớ ra mình vừa làm một việc không hay. Bà mỉm cười xin lỗi ông Ove.
— Xin lỗi anh. Tôi không nên đứng đây làm anh mất thì giờ với những câu nói lẩn thẩn của mình.
Nói đoạn bà quay trở vào nhà. Ông Ove đứng đó cùng với tấm tôn và con mèo. Ông lẩm bẩm gì đó ngay trước khi cánh cửa đóng lại. Anita ngạc nhiên quay người, ló mặt qua khe cửa và hỏi ông:
— Xin lỗi, anh vừa nói gì à?
Ove đổi chân, né tránh ánh mắt của bà Anita. Rồi ông quay người bỏ đi và buột miệng đáp:
— Tôi nói là nếu chị gặp rắc rối với mấy cái máy sưởi chết tiệt đó, chị có thể sang gõ cửa nhà tôi. Bây giờ tôi sống với con mèo.
Khuôn mặt nhăn nheo của Anita bừng sáng với một nụ cười ngạc nhiên. Bà bước một chân ra khỏi cửa, tưởng như muốn nói gì đó. Có lẽ là về Sonja, có lẽ bà muốn nói rằng mình nhớ người bạn thân của mình đến mức nào. Rằng bà rất nhớ những gì bốn người họ chia sẻ với nhau khi dọn nhà đến đây gần bốn mươi năm về trước. Rằng thậm chí bà cũng thấy nhớ cái cách mà ông Ove và ông Rune tranh cãi với nhau. Nhưng Ove đã khuất dạng.
Quay trở về lán dụng cụ của mình, ông Ove lấy bình ắc-quy của chiếc Saab và hai cái kẹp kim loại lớn ra. Ông đặt tấm tôn nằm trên lớp đá lát nằm giữa cái lán và ngôi nhà, rồi cẩn thận rải tuyết che phủ nó.
Khi xong việc, ông đứng cạnh con mèo và chiêm ngưỡng tác phẩm của mình hồi lâu. Một cái bẫy chó hoàn hảo, được giấu kỹ dưới tuyết và nối với nguồn điện, sẵn sàng ra tay. Đây là một sự trả đũa tương xứng. Lần tới, khi cây sậy tóc vàng dắt cái nùi giẻ chết tiệt đi ngang qua chỗ này và con chó đó nảy sinh ý đồ tè bậy trên vỉa hè nhà ông, nó sẽ tưới nước thẳng lên một tấm kim loại nhiễm điện. Chúng ta sẽ xem cảnh đó vui như thế nào, ông Ove tự nhủ.
Con mèo nghiêng đầu và nhìn tấm kim loại.
— Như một tia sét đánh thẳng vào bàng quang của nó. - Ông Ove nói.
Con mèo nhìn ông hồi lâu. Hình như nó muốn nói rằng:
Ông không định làm thế thật đấy chứ?
Ông Ove đút tay vào túi quần và lắc đầu.
— Không… tao nghĩ là không. - Ông rầu rĩ thở dài.
Đoạn ông cất bình ắc quy, các kẹp điện cực và tấm tôn vào nhà để xe. Không phải vì con chó chết tiệt kia và cây sậy tóc vàng không đáng bị điện giật một cú nhớ đời. Mà bởi vì ông biết thời gian gần đây không ai nhắc ông về sự khác biệt giữa độc ác bởi người ta phải làm thế và độc ác bởi người ta có thể.
— Mặc dù vậy, đó vẫn là một sáng kiến cực kỳ hay ho. - Ông nói với con mèo khi họ quay trở vào trong nhà.
Con mèo bước vào phòng khách với điệu bộ như muốn nói:
Phải, tất nhiên rồi…

Sau đó họ ăn trưa.