Chương ba mươi sáu

Số từ: 2194
Người dịch: Nguyễn thị Hải Hà
NXB Lao Động
Nguồn: vietmessenger
Richard bước vào vườn quả, hướng về chỗ ngày xưa chàng hay ngồi nhìn ra biển. Cây cam chàng thích nhất không còn ở đó nữa. Nhiều cây đã bị đốn và vườn quả bây giờ được trồng thêm những mảng cỏ. Chàng nhìn đăm đăm cái chỗ ngày xưa Kainene đã đốt bản thảo của chàng và nhớ lại nhũng ngày ở Nsukka, chàng chẳng có cảm xúc gì, lòng trống rỗng khi Harrison cứ đào cứ xới mãi ngoài vườn. "Xin lỗi, thưa ông. Xin lỗi, thưa ông. Tôi nhớ là tôi chôn cái bản thẩu của ông ở đây."
Nhà của Kainene bây giờ được sơn bằng một màu xanh lá cây sẫm, cây có bông hoa cuộn thành vòng cung đã bị đốn. Richard đi vòng ra cửa trước, bấm chuông và tưởng tượng Kainene sẽ ra mở cửa, nói với chàng là nàng bình an, nàng chỉ muốn sống một mình, không gặp ai một thời gian. Người đàn bà ra mở cửa có mấy dấu của bộ lạc trên mặt, mỗi gò má có hai gạch chứng tỏ cô ta là người bộ lạc. Cô mở hé cửa. "Gì thế?"
"Xin chào cô", Richard nói. "Tôi tên là Richard Churchill. Tôi là vị hôn phu của Kainene Ozobia."
"Rồi sao nữa?"
"Trước kia tôi sống ở đây. Đây là nhà của Kainene."
Nét mặt người đàn bà đanh lại. "Đây là tài sản bỏ hoang. Bây giờ nó là nhà của tôi." Cô ta bắt đầu đóng cửa lại.
"Xin chờ một chút", Richard nói. "Tôi muốn lấy lại một ít kỷ vật của chúng tôi. Xin cô làm ơn cho tôi lấy ảnh của Kainene? Tập ảnh để trên kệ trong phòng làm việc?"
Người đàn bà huýt sáo. "Tôi có một con chó rất dữ, nếu anh không đi ngay lập tức, tôi sẽ thả nó ra cắn anh."
"Xin cô làm ơn, tôi chỉ muốn lấy mấy tấm ảnh thôi."
Người đàn bà lại huýt sáo. Từ một nơi nào đó trong nhà có tiếng chó gầm gừ vọng ra. Chàng chậm chạp quay lưng, toàn mùi của biển cả, chàng nhớ rất nhiều lần Kainene chở chàng trên con đường quạnh hiu như thế này. Ở trong phố chợ, chàng chạy chậm lại cho đến khi chàng đi qua một người đàn bà rất cao nhưng da không sậm như da Kainene. Chàng chần chừ không về Port Harcourt bởi vì trước nhất chàng muốn tìm cho ra nàng để hai người cùng về thăm nhà một lúc và cùng nhìn xem họ đã mất những thứ gì. Chắc chắn nàng sẽ tìm cách lấy lại căn nhà, chàng biết thế, nàng sẽ viết đơn, ra tòa và bảo với tất cả mọi người là chính quyền liên bang đã cướp ngôi nhà của nàng. Chàng hiểu rõ tính cách không biết sợ bất cứ cái gì của nàng. Cũng với tính cách ấy nàng đã ngăn không cho mọi người đánh đập anh lính trẻ. Đó là kỷ niệm cuối cùng chàng có về nàng, trí óc chàng cũng tùy tiện thay đổi một vài chi tiết nhỏ, đôi khi là tấm khăn quấn nhăn nhúm sau giấc ngủ của nàng cột ngang lưng lấm tấm điểm vàng, đôi khi màu đỏ.
Chàng đã không đến ngôi nhà này nếu mẹ nàng không nhờ chàng.
"Đến căn nhà đó, Richard, cứ đến đó xem giùm bác." Giọng của bà rất nhỏ trên điện thoại. Trong cuộc nói chuyện điện thoại đầu tiên sau khi họ trở về từ London, giọng bà rất khác, đầy tin tưởng.
"Chắc là Kainene bị thương ở nơi nào đó. Mình phải nói cho mọi người biết. Mình phải nhanh chóng để có thể đưa nó vào nhà thương tốt hơn. Chừng nào nó khỏi rồi tôi sẽ bảo nó giúp tôi xem phải làm gì với cái con cừu Yoruba mà chúng tôi tưởng lầm là bạn. Thử tưởng tượng xem hắn ta bắt chúng tôi phải mua lại căn nhà của mình. Tưởng tượng xem hắn giả mạo toàn bộ giấy tờ sở hữu và còn nói là chúng tôi nên mừng vì hắn đã không đòi giá cắt cổ; thêm vào đó hắn lấy hết bàn ghế, vật dụng trong nhà. Bố Kainene thì sợ quá nên không dám nói gì hết. Ông ấy mang ơn vì họ đã để ông được ở trong ngôi nhà của chính mình. Kainene không bao giờ bỏ qua chuyện ấy."
Bây giờ bà rất khác. Hình như thời gian trôi đi, niềm tin của bà càng lúc càng suy giảm. Cứ đến xem căn nhà. Bà không còn nói chi tiết, rõ ràng, chắc chắn. Madu đang ở cùng ông bà ở Lagos sau khi bị bắt giam ở Alagbon Close một thời gian dài; bây giờ anh bị sa thải khỏi quân đội Nigeria, chỉ được lĩnh vỏn vẹn 20 bảng, tượng trưng cho toàn bộ cống hiến của anh trước và trong chiến tranh. Madu nghe đồn có một người đàn bà cao, có học thức đang đi lang thang ở Onitsha. Rrchard đi với Olanna đến Onitsha và bà mẹ cũng đến đó để gặp họ, nhưng người đàn bà đó không phải là Kainene. Richard đã tưởng chắc chắn đó là Kainene – cô ta bị mất trí nhớ và không biết mình là ai, điều này rất hợp lý – và khi chàng nhìn sâu vào đôi mắt cô nàng lạ mặt này lần đầu tiên, chàng thấy ghét cay ghét đắng một người không hề quen.
Chàng nghĩ về chuyện này lúc lái xe đến Umuahia, đến trại tị nạn. Căn nhà trống rỗng. Gần bên cạnh đó, hố bom vẫn còn chưa được lấp. Chàng lái xe đi quanh quanh một lúc trước khi tìm được cái địa chỉ Ugwu đã đưa cho. Bà cụ già chàng gặp nhìn chàng một cách hững hờ, như thể cái chuyện có một người đàn ông da trắng biết nói tiếng Igbo đến hỏi bà về người thân của bà là chuyện rất thường tình, không có gì đáng kinh ngạc. Điều này làm Richard ngạc nhiên; bởi chàng đã quen được người ta để ý tán tụng, khen ngợi về việc mình là người da trắng biết nói tiếng Igbo. Bà mang ghế cho chàng ngồi. Bà nói bà là chị của bố Eberechi, và ngay sau khi bà kể cho chàng nghe chuyện gì đã xảy ra với Eberechi, chàng quyết định không thuật lại với Ugwu. Chàng sẽ không bao giờ nói cho Ugwu biết. Bác của Eberechi quấn một cái khăn trắng trên đầu và một tấm quấn cũ bẩn ngang ngực. Bà nói bằng một giọng rất nhỏ, đến nỗi Richard phải luôn miệng xin bà nhắc lại. Bà nhìn Richard một lúc trước khi bảo cho chàng biết Eberechi bị chết vì đạn pháo, đúng ngày Umuahia thất thủ, và chỉ vài ngày sau anh của Eberechi trở về từ chiến trường, lành lặn, khỏe mạnh. Richard không biết tại sao nhưng chàng ngồi xuống cạnh bà và kể với bà về Kainene.
"Vợ tôi đi afia attack chỉ có vài ngày trước khi chiến tranh kết thúc và chúng tôi không gặp lại cô ấy kể từ đó."
Bà già nhún vai. "Có ngày anh cũng sẽ biết", bà nói.
Richard nghĩ về những lời này khi chàng đến Lagos vào ngày hôm sau và chàng càng tin chắc là không nên nói cho Ugwu biết Eberechi đã chết. Một ngày nào đó Ugwu sẽ biết, nhưng bây giờ chàng không muốn phá vỡ giấc mơ của Ugwu.
Trời đổ mưa khi chàng đến Lagos. Trên radio, bài diễn thuyết của Govvon đang được phát lại. Không có chiến thắng và không có chiến bại. Những người bán báo đang chạy vòng quanh xe cộ trên đường với những tờ báo gói trong túi nylon. Chàng không còn muốn đọc báo nữa vì cứ mỗi lần mở báo ra là hình như chàng lại thấy một tin quảng cáo bố mẹ Kainene đã trả tiền đăng, với tấm hình của Kainene chụp cạnh hồ nước, dưới hàng chữ MẤT TÍCH. Điều ấy thật quá sức chịu đựng. Chẳng khác gì lúc bác Elizabeth khuyên chàng "cố giữ vững tinh thần", giọng của bà qua điện thoại nghe yếu ớt, như thể bà biết chuyện gì đó mà chàng không biết. Chàng không cần phải tỏ ra mạnh mẽ trước bất cứ chuyện gì. Kainene không bị mất tích, nàng chỉ nấn ná ớ đâu đó một thời gian trước khi về nhà.
Mẹ nàng ôm lấy chàng. "Con có ăn uống gì không, Richard?" Bà hỏi bằng cung cách yêu thương quen thuộc, cái cách bà mẹ nói với thằng con trai đã không tự săn sóc bản thân mình chu đáo. Bà ôm chặt lấy chàng, dựa vào chàng khi họ bước vào phòng khách đơn sơ. Chàng cảm thấy hân hạnh nhưng cũng rất ngượng ngùng; rất có thể bà nghĩ rằng, bà vẫn còn có Kainene nếu chàng ở gần bên.
Bố của Kainene đang ngồi với Madu và hai người đàn ông khác ở Umunnachi. Richard bắt tay họ rồi cùng ngồi xuống. Họ đang uống bia và nói về luật lệ được địa phương hóa, về chuyện có rất nhiều người trước kia làm giúp việc trong nhà bây giờ bị thất nghiệp. Họ nói chuyện rất nhỏ, làm như ở trong nhà chưa đủ an toàn. Richard đứng dậy, leo cầu thang lên phòng cũ của Kainene nhưng không còn lại thứ gì của nàng. Vách tường đóng đầy đinh; có lẽ đám người Yoruba chiếm đóng đã treo quá nhiều tranh ảnh.
Món hầm ăn trong bữa trưa có nhiều tôm sông quá; Kainene không thích và chắc là sẽ nghiêng người sang chàng mà nói thế. Ăn trưa xong, Richard và Madu ra ngồi ở hàng hiên. Cơn mưa đã ngừng, lá của những cây cảnh xung quanh có vẻ mướt hơn.
"Người ngoại quốc nói cả triệu người chết", Madu nói. "Không thể nhiều đến thế."
Richard chờ đợi. Chàng không chắc là mình có muốn một cuộc thảo luận mà nhiều người Biafra hiện nay thích bàn đến là đổ thừa lỗi cho người khác, tự đánh bóng bản thân bằng một vinh quang họ không bao giờ có. Chàng chỉ muốn nhớ chàng và Kainene thường đứng ở đây, nhìn xuống hồ bơi màu bạc.
"Không thể đến một triệu người." Madu tợp một ngụm bia. "Anh có định trở về Anh không?"
Câu hỏi làm chàng bực mình. "Không."
"Anh định ở Nsukka?"
"Vâng. Tôi gia nhập Viện Nghiên cứu Phi châu."
"Anh có viết gì không?"
"Không."
Madu đặt cốc bia của mình xuống; những giọt nước lạnh đóng đá quanh thành cốc. "Không hiểu tại sao chúng tôi không tìm thấy bất cứ tin tức gì về Kainene. Không thể hiểu được", Madu nói.
Richard không thích chữ chúng tôi, không biết Madu bao gồm những ai trong đó. Chàng đứng dậy bước ra ban công, nhìn xuống hồ qua làn mưa bụi. Cái hồ đã tháo nước, nền hồ làm bằng đá trắng nhẵn bóng. Chàng quay sang Madu, hỏi. "Anh yêu cô ấy phải không?"
"Dĩ nhiên là tôi yêu cô ấy."
"Anh có chạm đến cô ấy không?"
Tiếng cười của Madu ngắn và khô.
"Anh có chạm đến cô ấy không?" Richard lại hỏi. Madu đột nhiên trở thành kẻ chịu trách nhiệm về sự mất tích của Kainene. "Anh có bao giờ chạm đến cô ấy không?"
Madu đứng dậy. Richard túm lấy tay anh ta. Quay lại đây, chàng muốn nói, quay lại đây và nói cho tôi biết xem anh có bao giờ đặt bàn tay bẩn thỉu của anh lên người nàng. Madu hất tay Richard ra. Richard đấm vào mặt anh ta và bắt đầu cảm thấy bàn tay của mình nhức nhối.
"Thằng ngu", Madu ngạc nhiên nói, hơi loạng choạng.
Richard thấy tay của Madu giơ lên. Rất nhanh, một cú đấm giáng thẳng vào mũi chàng. Cơn đau nổ bùng trên mặt chàng. Chàng thấy người nhẹ bẫng khi ngã xuống nền nhà. Khi chàng rờ mũi, máu dính đầy ngón tay.
"Thằng ngu", Richard nhắc lại.
Richard không đứng dậy nổi. Chàng rút khăn, tay run rẩy, một ít máu văng lên áo. Madu nhìn chàng một lúc và cúi xuống, giữ khuôn mặt chàng giữa hai lòng bàntay to lớn rồi nhìn vào mũi chàng. Richard ngửi thấy mùi tôm đá trong hơi thở của Madu.
"Tôi đã không đánh vỡ nó đấy chứ", Madu nói, đứng thẳng dậy.
Richard chấm nhẹ xung quanh mũi. Bóng tối phủ trùm lên chàng. Khi bóng tối tan đi, chàng biết mình sẽ không bao giờ gặp lại Kainene. Cuộc đời của chàng sẽ giống như ở trong một gian phòng được thắp nến; chàng chỉ nhìn thấy mọi việc trong bóng tối mờ ảo, chỉ thấy những hình ảnh mờ ảo.