Phần 11 - Chương 40: Thái Thượng Cảm Ứng Thiên và những câu chuyện

Số từ: 656
Thái Thượng Cảm Ứng Thiên Hội Biên
Việt dịch: Cư Sĩ Vô Tri
TỎA NHÂN SỞ TRƯỜNG. HỘ KỶ SỞ ĐOẢN. THỪA UY BỨC HIẾP. TÚNG BẠO SÁT THƯƠNG.
Ém tài và cản trở tài năng người khác. Bảo vệ chỗ non kém của mình. Cậy quyền thế bức hiếp người khác. Dung túng kẻ bạo ngược để giết hoặc gây thương tích người khác.
1. Tỏa là giảm. Hộ là che chở. Trường là ưu điểm, là cái tốt. Đoản là khuyết điểm là cái xấu. Kỵ người có tài mà tìm cách ngăn, là người tâm địa hẹp hòi, bao bọc cho lỗi của mình thì tâm địa ngu mê. Người không phải là Thánh Hiền, mấy ai tránh được không lỗi, có lỗi mà biết phản tỉnh, mới sửa mình được.
Biết lỗi mà không sửa lại còn biện hộ, che đậy cũng như đêm đã không trăng sao, lại bỏ đèn mà không dùng, đã tối rồi lại càng tối. Chẳng những sở đoản của mình không nên che chở, ngay đến lỗi của con em cũng không nên bao bọc.
2. Lý Tư và Hàn Phi đều là học trò của Tuân Tử. Khi làm Thừa Tướng nước Tần, Lý Tư khuyên vua Tần đem quân đánh nước Hàn. Hàn Phi phụng mệnh vua Hàn sang Tần cầu hòa. Tần Thủy Hoàng gặp Hàn Phi, thấy Hàn Phi là người có tài, muốn trọng dụng.
Lý Tư biết tài của Hàn Phi hơn mình nên gièm với vua Tần rằng:
Công tử của các nước đều thân nước của mình, lẽ nào để người khác lợi dụng. Tần đánh Hàn, vua Hàn sợ mới sai Hàn Phi vào Tần, biết đâu chẳng phải là gian kế. Xin bệ hạ chớ nên dùng.
Vua Tần nghe lời của Lý Tư cũng có lý, nên đuổi Hàn Phi và không dùng.
Lý Tư lại tâu với vua Tần:
Nếu tha Hàn Phi về Hàn sau này sẽ là mối họa cho Tần, chi bằng giết đi khỏi lo hậu hoạ.
Vua Tần bèn giam cầm Hàn Phi.
Ở trong ngục, Hàn Phi biết mình sắp bị giết nên hỏi tên cai ngục:
Ta có lỗi gì mà bị giết?
Cai ngục là thuộc hạ của Lý Tư đáp rằng:
Một chỗ để đậu không thể dung được hai con chim, người có tài nếu không dùng thì phải chết.
Trong đêm đó Hàn Phi lấy giải mũ thắt cổ tự vẫn mà chết.
Khi Tần Thủy Hoàng chết, vua Nhị Thế lên ngôi, mọi việc đều tinh dùng tên hoạn quan là Triệu Cao. Lý Tư thấy vua không lo đến việc triều chính, nên lấy lời khuyên can, Triệu Cao oán ghét Lý Tư, gièm tâu với vua Nhị Thế là Lý Tư thông với nước Sở. Vua Nhị Thế giận, ra lệnh chém Lý Tư và chu di cả tam tộc.
Kỵ tài Hàn Phi không dùng, tội còn nhỏ, giết Hàn Phi thì là tội lớn, nên Lý Tư bị Triệu Cao làm hại đến tội chu di tam tộc cũng là quả báo. Mưu sâu họa sâu là thế.
3. Được thế thì có quyền, nếu dùng quyền thế làm điều nhân nghĩa thì lòng người cảm phục, còn như lạm dụng uy quyền để áp bức, chà đạp người thì là điều ác, lòng người sẽ oán hận.
Người được thời có lúc, như trăng tròn vẫn có ngày khuyết, khi thời đi rồi thế cũng mất. Nếu cậy thế hiếp người. Một khi thời thế mất rồi thì cũng bị người hà hiếp trở lại. Luật tuần hoàn của Trời đất là thế.
4. Sát đứng đầu trong ngũ giới của nhà Phật. Giết người hay giết vật đều tổn thương đến hòa khí của Trời đất, chẳng những tự mình không thể phạm, ngay cả thuộc cấp cũng phải tránh. Dung túng cho thuộc hạ bạo ngược giết người cũng như chính mình đã ra tay giết người vậy.