Phần I - Chương 7

Số từ: 1501
Nguồn: downloadsach.com
Sân nhà bên cạnh, đội trưởng văn công Đào Hữu Khôi đang say sưa điều khiển các diễn viên, trai có, gái có, luyện tập một điệu múa mới. Bước chân nhịp nhàng, tiếng hát rộn ràng… Có khá đông bộ đội và trẻ em trong xóm đến ngồi quanh sân, xem văn công tập múa. Ngược lại, trung đoàn trưởng thì tỏ ra bực bội, tiếng hát vọng đến tựa như cào vào tai ông ta:
Trung đoàn trưởng bỏ bút, bỏ kính xuống bàn:
- Đã bảo rồi, chúng nó cứ
đô xòn
bên tai thế này thì ai làm được việc chứ! – Ông gọi vọng xuống nhà ngang, ở đó luôn luôn có người liên lạc túc trực để mỗi khi trung đoàn trưởng cần tới – đồng chí nào dưới đó, qua gọi đội trưởng văn công sang đây cho tôi.
Một tiếng
có
từ nhà dưới vọng lên.
Người đàn ông ngồi làm việc ở gian nhà phía bên kia, đối mặt với trung đoàn trưởng bỗng phì cười. Ông hỏi đùa trung đoàn trưởng:
- Đồng chí trung đoàn trưởng không ưa văn nghệ thì phải?
Mặt trung đoàn trưởng còn nhiều nét khó chịu.
- Văn nghệ, thà rằng thơ ca, hò vè, báo chí, còn thứ hát hỏng phèng la ấy, tôi chịu không thấu, rất khổ tâm.
Người đàn ông vừa đối thoại với trung đoàn trưởng là chính ủy của trung đoàn, mới đi công tác về. Ông có vóc người gần như ngược hẳn so với trung đoàn trưởng, bé nhỏ, trắng trẻo, như một cậu học trò. Vốn dĩ, ngày xưa ông là học trò của trường Quốc học Vinh, tham gia hoạt động cách mạng từ những năm 1940 – 1941. Ông đã từng bị bọn Pháp thống trị bắt và đem đi tù. Ông ra khỏi nhà tù đế quốc sau đảo chính Nhật – Pháp (3 – 1915). Ra khỏi tù, ông lại tham gia hoạt động trong phong trào Việt Minh. Cách mạng tháng Tám thành công, ông vào quân đội, làm cán bộ chính trị cho tới nay.
Ngoài sân, theo lệnh gọi của trung đoàn trưởng, đội trưởng văn công đã tới. Anh bước lên hiên nhà, đứng nghiêm chào:
- Báo cáo trung đoàn trưởng! Tôi, đội trưởng văn công có mặt – Anh ta đưa tay lên chào mà cái mũ không còn trên đầu, đang nằm sau gáy, quai mũ vòng qua cổ.
Tác phong quân nhân kiểu ấy càng làm cho trung đoàn trưởng bực mình thêm:
- Ồ…! Anh cởi quần mà chào tôi đấy à?
Đội trưởng lúng túng, sờ hết khuy quần, khuy áo. Anh sờ lung tung, sờ đến cái mũ còn nằm sau gáy mới chợt hiểu ra câu phê bình của cấp trên. Miệng anh méo một bên, nửa buồn cười, nửa không, chân tay vụng về.
Chính ủy một lần nữa không nhịn được cười:
- Văn công có khác, đóng kịch cả ngày.
Trung đoàn trưởng dịu giọng:
- Tôi đã bảo anh, dời văn công đi nơi khác, xuống cuối thôn, cứ hát, cứ gào mãi bên tai tôi, bảo ai làm được việc!
- Xin đồng chí chịu khó nghe cho một buổi nữa. Tối nay biểu diễn xong, mai chúng tôi chuyển ngay ạ.
Trung đoàn trưởng hết ý kiến, cúi đầu làm việc.
Chính ủy miệng cười vui vẻ, bảo đội trưởng văn công:
- Đồng chí nhớ tập hát
rề mi
với nhé! Cứ
đô xòn
hoài, trung đội trưởng dễ chán tai.
Đội trưởng văn công chào trung đoàn trưởng, chào chính ủy, miệng tủm tỉm ra về.
Được một lát thì Liêu đến. Hôm nay Liêu được mời tới gặp mặt và làm việc với cả trung đoàn trưởng lẫn chính ủy.
Lối ăn mặc gọn gàng, nghiêm chỉnh cùng với tác phong lành mạnh, chững chạc của Liêu, ngay bước đầu đã gây được cảm tình tốt đẹp đối với chính ủy.
Chính ủy mời Liêu hút thuốc. Sau khi thăm hỏi dăm ba câu về sức khỏe, đời tư của Liêu, chính ủy bắt đầu vào câu chuyện phân tích tình hình chung của mặt trận, những thiếu sót chung mà bộ đội ta còn vấp váp, rồi dần dần đi vào khuyết điểm đã qua của Liêu trên chiến trường, cũng như ý kiến kỷ luật của lãnh đạo trung đoàn đối với sai phạm của anh…
Trong khi chính ủy nói chuyện với Liêu, thỉnh thoảng cũng có một đôi lời góp ý của trung đoàn trưởng, khá nhẹ nhàng
mưa phùn gió thoảng
không
đao to búa lớn
như hôm nào…
Liêu ngồi nghe lặng im tựa khúc gỗ.
Chính ủy:
- … Phải nói rằng, đồng chí đã làm bản kiểm điểm hết sức nghiêm túc. Mọi sự việc đã được phản ánh trung thực tỉ mỉ. Qua bản kiểm điểm, chúng tôi đánh giá được phẩm chất và bước tiến bộ vừa qua của bản thân đồng chí. Duy chỉ có một vấn đề, chúng tôi cho rằng, theo bản tự kiểm điểm thì chưa sáng lắm, đó là động cơ tổ chức trận đánh.
Bây giờ Liêu mới nói:
- Thưa đồng chí, tôi không có một động cơ, một ý nghĩ nào khác ngoài: Đã là bộ đội phải đánh giặc.
Chính ủy gật gật đầu, rồi phân tích qua ý nghĩ của Liêu:
- Cái gì cũng có mặt trái. Tròn như quả cầu, mặt trái là tâm điểm. Bộ đội là để đánh giặc, tôi nhất trí. Có điều, trong cách suy xét, ta cứ một chiều, một mặt thì rất dễ gặp phải sai lầm. Tôi ví dụ, bản chất thanh niên là luôn luôn ham chuộng cái mới, ưa thích cái lạ, rất có lợi cho nhu cầu tiến bộ. Song nếu, cứ để cho mọi ham thích đó phát triển tự do, không có hướng không có lãnh đạo thì sẽ đi tới đâu?
Liêu lại ngồi lặng im.
Chính ủy nói tiếp:
- Tôi nói cụ thể về trận đánh do đồng chí chủ trương. Rõ ràng trước mắt có những thắng lợi, giết được mười tên lính, thu được dăm khẩu súng. Nhưng cái hại đã lớn hơn quá nhiều. Cơ sở vừa được xây dựng, nhen nhóm, đã bị địch khủng bố trắng. Dân tình sợ hãi, bị bắn giết, bắt bớ, nhà cửa bị giặc đốt, quay ra oán trách
do bộ đội đánh nên Tây mới đem lính về khủng bố!
Dân bản Thập, thứ bỏ đi nơi khác ở, thứ không dám tiếp xúc với cách mạng… Cái hại về sau trận đánh, chính đồng chí chưa lường được, chưa thấy hết. Mặt trái các sự việc cần xét xem là như thế - Chính ủy vẫn có lời động viên Liêu – tuổi trẻ, do ít suy xét nên vấp váp nhiều. Nhưng, tuổi trẻ lại biết tiếp thu nhanh cái đúng, cái hay. Vỡ núi lấp sông cũng ở tuổi trẻ. Đồng chí Liêu nên biết vận dụng ưu thế của tuổi trẻ vào đấu tranh với bản thân, loại trừ cái bản năng, biết suy xét một cách chín chắn, thấu đáo mọi sự vật, hẳn đồng chí còn tiến bộ rất xa…
Chính ủy đang đưa dần buổi làm việc hôm nay với Liêu vào giai đoạn kết thúc. Ông mỉm cười hiền lành hỏi:
- Đồng chí Liêu còn ý kiến gì nữa không?
- Thưa… bao giờ tôi được trở lại chiến trường.
- Việc này còn chờ ý kiến của Quân khu. Đồng chí cứ yên tâm, cố gắng phát huy đấu tranh bản thân…
- Ăn rồi nằm, buồn lắm, tôi muốn đề nghị lên ban chỉ huy một việc.
Chính ủy vui vẻ:
- Đồng chí cứ phát biểu!
- Tôi thấy, thời gian này, anh em cấp dưỡng ở đây vừa công tác lại vừa học tập chính trị quá vất vả. Tôi muốn xin giúp anh nuôi một phần ăn rồi ngồi, tư tưởng càng rối rắm.
Chính ủy, với giọng thoải mái:
- Được, điều đó ban chỉ huy chúng tôi sẽ xét trả lời sau, trước mắt, đồng chí cứ yên tâm, nghỉ thêm ít hôm nữa.
Liêu đứng lên, không quên sửa lại quân phục trước khi chào ra về. Chính ủy còn tiễn chân Liêu ra đến ngoài sân, bắt tay anh, vui vẻ dặn thêm:
- Yên tâm, nghỉ ít hôm nữa nhé!
Trên đường về, một ý nghĩ ngồ ngộ đến với Liêu
Đảng thật khéo chọn, ông tai to mặt lớn thì làm trung đoàn trưởng, con người học trò nho nhã thì làm công tác chính trị, loại mình… thì dùng vào việc
húc lô-cốt
.
Liêu ngang qua nơi luyện tập của đội văn công, giữa sân đang vang lên bản đồng ca…

Đồng lúa đã chín rồi

Ta mau mau đi gặt về…