Chương chín

Số từ: 3798
Người dịch: Nguyễn thị Hải Hà
NXB Lao Động
Nguồn: vietmessenger
Richard ngắm Kainene kéo khóa cái váy dài màu tím và quay về hướng chàng. Đèn khách sạn sáng choang, chàng nhìn nàng, nhìn dáng nàng phản chiếu trong gương ở phía sau.
"Nke a ka mma", chàng nói. Nó đẹp hơn cái váy dài đen nằm trên giường, cái mà nàng đã chọn trước đó để đi dự tiệc ở nhà bố mẹ. Nàng cúi đầu cảm ơn một cách nhạo báng rồi ngồi xuống đi giày. Nàng có vẻ xinh hơn với lớp phấn mịn, son đỏ, phong cách thư thả khác hẳn cái vẻ bận rộn túi bụi như lúc mới đây khi theo đuổi một cái hợp đồng với hãng Shell-BP. Trước khi đi, Richard nhẹ nhàng vén mái tóc của nàng sang một bên rồi hôn lên trán nàng để tránh phai son.
Phòng khách nhà bố mẹ nàng đầy những quả bóng màu rực rỡ. Buổi tiệc đang tiếp diễn. Những người hầu bàn trong trang phục quần đen áo trắng đang đi vòng quanh, mang trên tay những khay thức ăn, nụ cười mời mọc, đầu họ ngẩng cao trông rõ ngố. Rượu sâm banh sủi bọt trong những cái ly cao, đèn hoa trên trần phản chiếu ánh nữ trang lấp lánh trên những cái cổ của mấy bà mập ú, ban Tân nhạc ở trong góc chơi nhạc ầm ầm chát chúa làm người ta phải ghé sát đầu vào nhau để có thể nghe tiếng nói của nhau.
"Anh thấy có nhiều Ông Lớn của chế độ mới". Richard nói.
"Bố không bỏ phí một chút thì giờ nào để có thể làm lợi cho bản thân", Kainene nói vào tai chàng. "Ông trốn biệt tăm cho đến khi mọi việc êm xuôi, bây giờ ông trở lại để làm quen với bạn mới".
Richard nhìn lướt qua những người trong phòng. Đại tá Madu nổi bật lên ngay lập tức với đôi vai rộng, khuôn mặt vuông vức, đôi mắt to và cái mũi cũng to, ông ta cao hơn mọi người cả một cái đầu. Ông ta đang nói chuyện với một người Ả Rập mặc chiếc áo khoác bó chặt. Kainene bước đến chào còn Richard đi lấy thức uống. Chàng chưa muốn nói chuyện với Madu ngay lúc này.Mẹ của Kainene đến gần hôn lên má chàng; chàng biết bà đã ngà ngà say, nếu không bà đã đón chào chàng bằng vẻ lạnh lùng cố hữu. "Cháu có khỏe không?" Rồi bà nói là trông chàng có vẻ khỏe và dúi chàng vào góc phòng, thật là bất hạnh cho chàng, bị kẹt vào một chỗ mà tường thì ở ngay đằng sau lưng và một bức tượng đồ sộ dễ sợ giống như một con sư tử nhe răng ở bên cạnh.
"Kainene nói cho bác biết cháu sắp sửa về thăm nhà ở London, phải không?", bà hỏi. Màu da gỗ mun của bà như bệt sáp bởi vì thoa phấn quá dày. Trong cử chỉ của bà có vẻ gì hơi hoang mang, lo lắng.
"Vâng. Cháu sẽ đi xa chừng mười ngày".
"Chỉ có mười ngày thôi à?" Bà cười nửa miệng. Có lẽ bà đã mong là chàng đi lâu hơn, để bà có thì giờ kiếm rể môn đăng hộ đối cho con gái bà. "Đi thăm gia đình của cháu hả?"
"Anh họ cháu, Martin, cưới vợ". Richard trả lời.
"Ô! Thế à!" Mấy chuỗi vòng đeo quanh cổ như vít bà xuống và làm cho cái đầu của bà như gập xuống, khiến bà giống một người đang phải chịu đựng một nỗi lo lắng rất lớn mà càng tìm cách che giấu thì lại càng làm nó thêm phần lộ liễu. "Có lẽ chúng ta sẽ gặp nhau và cùng đi uống nước ở London đấy. Bác bảo bác trai là mình nên có thêm vài ngày nghỉ xả hơi. Cũng chẳng có chuyện gì cả, nhưng không phải ai cũng vui vẻ với sắc lệnh đoàn kết mà chính quyền đang ban bố. Chờ cho mọi chuyện đâu vào đấy thì tốt hơn. Hai bác có thể đi trong tuần tới nhưng báckhông nói cho ai biết, chỉ mình cháu biết thôi". Bà vuốt tay áo của chàng, vẻ đùa bỡn, Richard thoáng thấy bóng dáng của Kainene qua khe hở giữa cặp môi bà. "Hai bác cũng không nói cho bạn của hai bác, gia đình Ajuah, biết. Cháu biết Ông Trùm Ajuah, chủ hãng đóng chai chứ? Họ là người Igbo, nhưng là người Igbo Tây phương. Bác nghe đồn họ chính là những người chối bỏ gốc gác Igbo của mình. Ai mà biết được họ đã làm những gì? Ai biết chứ? Họ sẽ bán đứng dân tộc Igbo với giá một đồng xu bẩn thỉu. Một đồng xu bẩn thỉu thôi, bác nói cho cháu biết. Cháu có muốn uống thêm gì không? Chờ ở đây, bác sẽ lấy cho. Chờ ở đây nhé".
Ngay lập tức sau khi bà quay đi, Richard vội vàng đi tìm Kainene. Chàng gặp nàng đang đứng ở ngoài ban công với Madu, nhìn xuống hồ bơi. Mùi thịt nướng bay trong không khí dày đặc. Chàng nhìn hai người thêm một lúc. Đầu của Madu hơi nghiêng qua một bên khi Kainene nói, nàng có vẻ mảnh khảnh yếu ớt bên cạnh dáng dấp đồ sộ của anh ta. Tuy vậy hai người trông thật xứng đôi: Cả hai đều có màu da rất đậm, một người gầy và cao, người kia cao hơn và to hơn. Kainene quay người nhìn thấy chàng.
"Richard", nàng gọi.
Chàng nhập bọn, bắt tay Madu. "Anh khỏe không, Madu? A na-emekwa?", chàng hỏi, sốt sắng mở lời. "Cuộc sống ở miền Bắc như thế nào?"
"Chẳng có gì đáng để than phiền cả", Madu trả lời bằng tiếng Anh.
"Anh không mang Adaobi đến?" Chàng thật sự ước gì anh ta mang vợ theo thường xuyên hơn.
"Không", Madu trả lời, nhấm nháp ly rượu; rất rõ ràng là anh ta chẳng muốn ai chen vào cuộc trò chuyện của mình cả.
"Em thấy mẹ em nói chuyện với anh, rất thú vị", Kainene nói. "Madu và em bận bịu với Ahmed một lúc lâu. Ông ta muốn mua cái nhà kho của bố ở Ikeja".
"Bố em sẽ không bán cái gì cho ông ta cả", Madu tuyên bố, làm như quyền quyết định là của anh ta. "Mấy người Syri và Liban đã làm chủ phân nửa Lagos rồi, họ toàn là bọn khát máu lợi dụng thời cơ trên quốc gia này".
"Em sẽ bán cho ông ta nếu ông ta đừng có nồng nặc mùi tỏi như thế", Kainene nói.
Madu bật cười.
Kainene đặt tay mình vào lòng bàn tay của Richard. "Em mới kể cho Madu biết là anh nghĩ rằng sẽ có thêm một cuộc đảo chính nữa".
"Sẽ chẳng có cuộc đảo chính nào nữa cả", Madu nói.
"Nếu có anh sẽ là người biết trước, phải không Madu? Ông Lớn Đại tá mà". Kainene chọc.
Richard nắm tay nàng chặt hơn. "Tuần trước anh đi Zaria, hầu như tất cả những gì người ta nói chỉ là chuyện đảo chính lần nữa. Ngay cả Đài Phát thanh Kaduna và tờ New Nigerian", chàng nói bằng tiếng Igbo.
"Nhà báo thì biết gì cơ chứ?", Madu trả lời bằngtiếng Anh. Anh ta luôn làm thế; kể từ khi Richard sử dụng tiếng Igbo gần như hoàn toàn trôi chảy, Madu cứ nhất định trả lời bằng tiếng Anh làm cho Richard cảm thấy bị bắt buộc phải dùng tiếng Anh.
"Tờ báo cho đăng một bài về thánh chiến, và Đài Phát thanh Kaduna cứ liên tục truyền đi các bài diễn văn của ông Sardauna đã chết; có tin đồn người Igbo sẽ chiếm lấy những cơ quan dân sự như thế nào và..."
Madu ngắt lời chàng. "Sẽ không có một cuộc đảo chính thứ hai. Tình hình trong quân đội hơi căng thẳng một chút, nhưng đó là tìnhtrạng căng thẳng thường thấy trong quân đội. Anh ăn thử thịt dê chưa? Ngon tuyệt!"
"Vâng", Richard đồng ý như một cái máy, xong rồiước là mình đừng đồng ý vội như thế. Không khí của Lagos ẩm ướt; đứng cạnh Madu càng ngộp thở hơn. Anh ta làm chàng có cảm giác mình không phải là người quan trọng.
Cuộc đảo chính thứ hai diễn ra một tuần sau đó, và phản ứng đầu tiên của Richard là khoái chí cực độ. Trong vườn quả, chàng đọc lại lá thư của Martin, ngồi đúng vào chỗ mà Kainene thường bảo là chỗ ấy đã hằn lõm xuống cùng với kích thước và hình dáng cái mông của chàng.
Cái mệnh đề "trở thành người bản xứ" vẫn còn được sử dụng chứ? Anh biết trước là em sẽ thay đổi! Mẹ bảo anh là em đã không viết sách về mỹ thuật của các bộ lạc nữa và em rất thích quyển mà em đang viết, một loại tiểu thuyết du ký? Và nói về những tệ hại xấu xa của người Âu châu ở Phi châu! Anh rất nôn nóng muốn được nghe em nói về quyển sách này khi em về đến London. Anh tiếc là em đã không dùng cái tựa cũ. "Giỏ Chứa Bàn Tay". Những bàn tay bị chặt bỏ ở Phi châu đấy à? Anh cứ tưởng chuyện này chỉ xảy ra ở Ấn Độ thôi chứ. Câu chuyện này rất cuốn hút anh!
Richard thường tưởng tượng đến nụ cười của Martin khi hai đứa còn là học trò, trong những năm mà bác Elizabeth đã nhấn chìm cả hai đứa bằng rất nhiều chương trình hoạt động, với tính kiên quyết gần như điên khùng của bác, nhất định không cho hai đứa có thì giờ rỗi rãi: nào là thi đấu cricket, đánh quyền, rồi quần vợt, rồi học đàn piano do một ông thầy dạy nhạc người Pháp nói ngọng dạy. Martin giỏi tất cả các môn học, luôn luôn nở một nụ cười với vẻ tự tin của những người thích hợp với môi trường của họ và xuất chúng.
Richard với tay ngắt một cánh hoa dại nhìn giống như hoa anh túc. Chàng tự hỏi không biết đám cưới của Martin sẽ linh đình như thế nào bởi vì vị hôn thê của Martin là nhà thiết kế thời trang. Chàng ao ước Kainene có thể tháp tùng chàng, ước gì nàng không phải ở lại để ký một hợp đồng mới. Chàng muốn bác Elizabeth, Martin, và Virginia gặp nàng, nhưng quan trọng hơn hết, chàng muốn họ gặp lại chàng, người đàn ông mà chàng đã trở thành sau những năm sống ở đây; nhìn thấy da chàng trở nên nâu hơn và hạnh phúc hơn.
Ikejide đến gần chàng. "Thưa ông Richard! Cô chủ bảo phải tìm ông về ngay. Có cuộc đảo chính nữa", Ikejide nói, vẻ rất kích động.
Richard vội vã vào nhà. Chàng đúng và Madu đã sai. Cái nóng và ẩm ướt của tháng Bảy làm tóc chàng xẹp xuống dính bết trên đầu; chàng luôn ngón tay qua tóc lúc chàng đi. Kainene đang ngồi trên ghế sofa trong phòng khách, hai tay tự quàng lấy thân mình, người lắc lư. Giọng Anh trên radio thật to đến nỗi nàng phải lên giọng khi nói với chàng. "Các sĩ quan miền Bắc đã chiếm lại chính quyền. Đài BBC nói họ đang giết các sĩ quan người Igbo ở Kaduna. Đài Phát thanh của Nigeria chẳng nói gì cả". Nàng nói rất nhanh. Chàng đứng sau và bắt đầu xoa vai nàng, bóp bóp các bắp thịt rắn chắc của nàng theo chuyển động tròn. Trên radio, giọng người Anh như nín thở, nói rằng hết sức kỳ lạ, cú đảo chính ngược xảy ra chỉ có sáu tháng sau lần đảo chính đầu tiên.
"Kỳ lạ. Thật sự kỳ lạ", Kainene nói. Nàng vươn tay ra, bất thình lình gạt cái radio khỏi bàn. Nó rơi xuống nền trải thảm, mấy cục pin rớt ra ngoài. "Madu đang ở Kaduna", nàng nói, úp mặt vào tay. "Madu đang ở Kaduna".
"Chắc không sao đâu, cưng", Richard nói. "Không sao đâu".
Lần đầu tiên chàng nghĩ đến chuyện Madu có thể mất mạng. Chàng quyết định không về Nsukka một thời gian nhưng không biết chắc tại sao mình làm như vậy. Có thật là chàng muốn ở cạnh nàng khi nàng nhận được tin Madu qua đời? Trong những ngày sau đó,nàng rất căng thẳng vì lo lắng, đến độ chàng cũng bắt đầu lo ngại cho Madu và tự ghét mình vì đã cảm thấy như vậy, rồi lại tự ghét mình vì đã ghét chính mình. Đáng lẽ chàng không nên nhỏ mọn như thế. Nàng đã cho chàng tham dự vào nỗi lo lắng của nàng, nói cho đúng, như Madu là bạn của hai người chứ không phải chỉ của riêng nàng. Nàng nói cho chàng biết nàng gọi điện thoại chonhững ai, hỏi những gì để tìm hiểu chuyện gì thật sự xảy ra. Không ai biết gì cả. Lagos đang ở trong tình trạng bạo động. Bố mẹ nàng đã sang Anh. Rất nhiều sĩ quan Igbo bị sát hại. Cuộc giết người rất có tổ chức; nàng thuật lại cho chàng nghe lời kể của một người lính, rằng cả tiểu đoàn được tập hợp để kiểm soát, chuẩn bị cho một cuộc diễu hành trong căn cứ của anh ta. Sau khi mọi người tề tựu, người miền Bắc chọn những binh sĩ người Igbo, dẫn đi và bắn họ.
Kainene ít nói, hầu như câm lặng nhưng không khóc lóc gì cả, vì thế ngày nàng nói với chàng, "Em có nghe được tin này", với chút nức nở trong giọng nói của nàng, chàng tin chắc đó là chuyện về Madu. Chàng nghĩ đến việc tìm lời an ủi nàng, bất kể chàng có thể an ủi được nàng hay không.
"Udodi", Kainene nói. "Họ giết Đại tá Udodi Ekechi".
"Udodi?" Chàng hầu như chắc bẩm đó là Madu, vì thế trong vài giây, đầu óc chàng trở nên trống rỗng.
"Quân đội miền Bắc nhốt ông ta vào một phòng giam trong căn cứ, rồi bắt ông ta phải ăn phân của chính mình. Ông ta cũng ăn". Kainene ngừng một chút. "Xong họ đánh đập ông ta tàn nhẫn, rồi trói ông ta vào một cây thánh giá và đẩy ông ta trở lại phòng giam. Ông ta chết khi còn bị trói và chết trên cây thánh giá".
Richard chậm chạp ngồi xuống. Chàng không thích Udodi - to mồm, say bí tỉ, tính lật lọng ngấm vào máu và sự chán ghét này càng sâu đậm hơn trong những năm vừa qua. Tuy nhiên, cái chết của ông ta làm lòng chàng chùng xuống, dịu lại. Chàng lại nghĩ đến cái chết của Madu và chợt nhận ra là chàng không biết mình sẽ cảm thấy thế nào.
"Ai kể em nghe chuyện này?"
"Maria Obele. Vợ Udodi là bà con của cô ấy. Cô ấy kể rằng người ta nói là không có một sĩ quan người Igbo nào ở miền Bắc trốn thoát được. Nhưng mà có vài người Umunnachi nói họ nghe tin Madu trốn thoát. Adaobi chưa nhận được tin tức gì cả. Làm sao anh ấy trốn thoát được chứ? Bằng cách nào?"
"Có thể anh ấy ẩn nấp đâu đó".
"Bằng cách nào?" Kainene lặp lại câu hỏi.
Đại tá Madu xuất hiện ở nhà Kainene hai tuần sau đó, nhìn càng có vẻ cao hơn vì anh sụt cân khá nhiều. Xương vai của anh ta nhô lên khá rõ sau lớp vải áo sơ-mi trắng.
Kainene hét toáng lên. "Madu! Có phải anh đó không? O gi di ife a?"
Richard không biết chắc ai là người chạy đến người kia trước, nhưng Kainene và Madu ôm chầm lấy nhau, Kainene rờ cánh tay và mặt anh ta với một vẻ trìu mến làm Richard phải nhìn đi chỗ khác. Chàng đến tủ rượu rót whisky cho Madu và gin cho mình.
"Cảm ơn anh, Richard". Madu nói nhưng anh ta không cầm ly, Richard đứng đó, tay lăm lăm hai ly rượu, trước khi chàng đặt một ly xuống.
Kainene ngồi lên một cái bàn bên cạnh, đối diện Madu. "Người ta nói là bọn họ đã bắn anh ở Kaduna, rồi người ta nói họ chôn sống anh trong bụi rậm, rồi người ta nói anh trốn thoát, rồi người ta nói anh bị giam trong tù ở Lagos".
Madu lặng thinh. Kainene nhìn chàng trân trối. Richard uống hết ly rượu của mình rồi rót thêm ly nữa.
"Em có nhớ bạn của anh, Ibrahim, không? Ở Sandhurst?" Madu hỏi sau một lúc lâu.
Kainene gật đầu.
"Ibrahim cứu mạng anh. Hắn bảo cho anh biết về cuộc đảo chính sáng hôm đó. Hắn không trực tiếp tham dự, nhưng hầu hết họ - những sĩ quan miền Bắc - đều biết cả. Hắn chở anh đến nhà anh họ của hắn, nhưng anh không thật sự hiểu tình thế nghiêm trọng đến mức nào cho tới khi hắn bảo người anh của hắn dẫn anh ra sân đằng sau, chỗ người ta nuôi gia súc. Anh ngủ trong chuồng gà ba ngày".
"Không thể tưởng tượng được! Ekwuzina!"
"Lính đến nhà họ khám xét đế tìm bắt anh, em biết không? Mọi người đều biết anh và Ibrahim thân nhau ra sao, vì thế họ nghi là Ibrahim giúp anh trốn thoát. Họ lại quên không khám xét chuồng gà". Madu ngừng nói, gật đầu và nhìn xa xăm. "Anh không biết phân gà hôi hám đến cỡ nào cho tới khi anh ngủ trong đó ba ngày. Ngày thứ ba, Ibrahim gửi cho anh một áo thụng và ít tiền do một thằng bé mang đến rồi bảo anh phải đi ngay lập tức. Anh ăn mặc giả dạng một người Fulani du mục chăn gia súc và đi bộ băng qua những làng nhỏ bởi vì Ibrahim bảo là lính pháo binh đã dựng chướng ngại chặn hết những con đường chính ở Kaduna. Anh may mắn gặp được một người lái xe tải, một người Igbo ở Ohafia, chính ông đã chở anh đến Kafanchan. Anh họ của anh ở đó. Em biết Onunkwo, phải không?" Madu không chờ Kainene trả lời. "Anh ấy là trạm trưởng trạm xe lửa và anh ấy nói cho anh biết rằng lính miền Bắc đã chặn cầu Makurdi. Cái cầu ấy là một nấm mồ. Chúng xét tất cả xe cộ, từng chiếc một, chúng trì hoãn xe lửa chở hành khách đến hơn tám tiếng đồng hồ, và chúng bắn hết lính Igbo bắt được trên đó rồi ném xác xuống sông. Nhiều người hóa trang nhưng chúng dùng giày ống của họ để tìm ra".
"Nghĩa là sao?" Kainene nghiêng người gần lại.
"Giày ống". Madu liếc xuống chân. "Em biết đấy, lính bọn anh lúc nào cũng đi giày ống, vì thế chúng khám bàn chân của từng người đàn ông, bất cứ người đàn ông Igbo nào có bàn chân sạch sẽ, không nứt nẻ vì gió sa mạc sẽ bị chúng dẫn đi bắn chết. Chúng cũng khám xét trán của người ta để xem da có nhạt màu vì đội mũ bê rê của lính không". Madu lắc đầu. "Onunkwo khuyên anh nên chờ đợi ít lâu. Anh ấy cho là anh sẽ không thể nào thoát qua được cây cầu bởi vì chúng nó sẽ nhận ra anh ngay lập tức, cho dù anh có hóa trang bằng bất cứ cách nào. Anh ở trong một làng gần Kafanchan mười ngày. Onunkwo tìm một căn nhà khác cho anh ở bởi vì ở với anh ấy không an toàn. Cuối cùng anh ấy tìm thấy một người lái xe, một người rất tốt bụng ở Nnewi chịu giấu anh trong bồn nước của xe lửa chở hàng hóa. Ông ta đưa cho anh một bộ quần áo của lính cứu hỏa, bảo anh mặc vào và anh leo vào trong bồn nước. Nước dâng lên đến cằm của anh. Mỗi khi xe lửa dằn, một ít nước lại ộc vào mũi anh. Khi đến cầu, bọn lính xét xe lửa rất cẩn thận. Anh nghe tiếng chân trên nắp bồn nước và nghĩ thế là hết. Nhưng chúng không mở nắp bồn và xe lửa được cho qua cầu. Chỉ lúc đó anh mới biết anh có thể sống sót. Anh trở lại Umunnachi, thấy Adaobi đã mặc đồ tang màu đen".
Kainene tiếp tục nhìn Madu, ngay cả khi anh ta đã kết thúc câu chuyện từ rất lâu rồi. Thêm một hồi im lặng rất lâu nữa làm Richard thấy khó chịụ bởi vì chàng không biết phải phản ứng như thế nào, không biết phải biểu lộ cái gì.
"Lính Igbo và lính miền Bắc không thể nào sống chung một trạisau chuyện này. Không thể được". Đại tá Madu nói. Đôi mắt anh trở nên thẫn thờ. "Và Gowon không thể trở thành người lãnh đạo của tiểu bang. Không thể nào lãnh đạo kiểu ấy. Nhiều người giàu kinh nghiệm và tài ba hơn ông ta".
"Bây giờ anh định làm gì?" Kainene hỏi.
Madu có vẻ như không nghe câu hỏi của nàng. "Có rất nhiều người bị giết chết", anh nói. "Rất nhiều người là chiến sĩ giỏi, trung thành - Udodi, Iloputaife, Okunweze, Okafor - họ luôn tin tưởng vào Nigeria, xem Tổ quốc quan trọng hơn tinh thần bộ lạc. Nói cho cùng, Udodi nói tiếng Hausa giỏi hơn tiếng Igbo, vậy mà xem cách họ giết anh ta như giết súc vật". Anh đứng dậy đi đi lại lại trong phòng. "Vấn đề là chính sách bình đẳng chủng tộc. Là một thành viên trong ủy ban, anh đã nói cho Bộ Chỉ huy 1 biết rằng nên hủy bỏ chính sách này bởi vì nó chia rẽ quân đội và bảo họ không nên thăng chức cho sĩ quan miền Bắc nếu họ không xứng đáng. Nhưng Bộ Chỉ huy không chịu, Bộ Chỉ huy người Anh của chúng ta". Madu quay lại, liếc nhìn Richard.
"Em sẽ bảo Ikejide nấu cơm đặc biệt cho anh", Kainene nói.
Madu nhún vai, im lặng, nhìn trân trối ra ngoài cửa sổ.
--------------------------------
1 GOC (General Officer Commanding).